Εδώ και αιώνες οι άνθρωποι δημιουργούν κοσμοαναπλαστικές ιδεολογίες. Οι οποίες, εφαρμοζόμενες, θα οδηγήσουν «με βεβαιότητα» στον «καλύτερο δυνατό κόσμο». Κάτι που συχνά κάνει τις κοινωνίες να περιφρονούν ιδεολογίες που αποσκοπούν σε έναν κόσμο κατά το δυνατόν καλύτερο…

Κύριε Πρόεδρε, αν υποθέσουμε πως στο μέλλον επανερχόσαστε στη ζωή, έχοντας κάποια διπλωματική εμπειρία και στοιχειώδεις διεθνοδικαιϊκές γνώσεις, πώς θα κρίνατε έναν πρωθυπουργό χώρας με πάμπολλα νησιά και τεράστιες ακτογραμμές, ο οποίος θα διερωτάτο δημόσια: «έχει άραγε η θάλασσα σύνορα και δεν το ξέρουμε;».

Η ηγεσία της δημόσιας τηλεόρασης πρέπει να αναδεικνύεται με όρους διακομματικής συναίνεσης, ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα, η αξιοπιστία και το κύρος του επικοινωνιακού της προϊόντος. Θα πρότεινα να επιλέγεται από ένα ειδικό σώμα, τα μισά μέλη του οποίου θα ήταν βουλευτές κατ΄αναλογία των κοινοβουλευτικών δυνάμεων των κομμάτων και τα άλλα μισά ex officio φορείς διαφόρων ρόλων και αξιωμάτων.

Η πρόταση προήλθαν από τα εγκυρότερα συνταγματολογικά χείλη της χώρας: Να δικαιούνται οι λειτουργοί του Ιπποκράτη να αρνούνται «για λόγους συνειδήσεως» τον εμβολιασμό τους και αντί ιατρικών υπηρεσιών, να παρέχουν υπηρεσίες διοικητικής ή γραφειοκρατικής φύσεως! Η πρόταση θα μπορούσε ασφαλώς να συζητηθεί, εάν συνέτρεχαν δύο προϋποθέσεις.

Από τη δεκαετία του '70 που ήταν η περίοδος όλων των αριστερισμών, των ριζοσπαστισμών, των αντισυστημισμών και των κάθε λογής προσοδοφόρων ιδεολογικών ι(σμ)ών, τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κώστα Σημίτη, το ΠΑΣΟΚ έγινε ένα μικρό καθαρά κεντρώο κόμμα. Κανείς δεν ξέρει ποιο τμήμα αυτής της βάσης θα φέρουν στις ενδοκομματικές κάλπες τα απομεινάρια του παλαιολιθικού ΠΑΣΟΚ…

Αν προσεγγίσουμε το έργο της κυβέρνησης με όρους όχι «δομικής αντιπολίτευσης», αλλά έντιμης, νηφάλιας και εμπεριστατωμένης, βασιζόμενης σε στοιχεία, κριτικής θεώρησης, τότε –έστω και χωρίς να παραγνωρίσουμε κάποια αρνητικά της σε επιμέρους θέματα τα οποία, ακόμη και αν είναι ήσσονα, ενοχλούν σημαντικά για τον τρόπο της διαχείρισής τους- είμαστε υποχρεωμένοι να αναγνωρίσουμε πως σε πολλούς τομείς στον ενάμιση χρόνο της θητείας της επιτελέστηκε έργο επικό.

Όταν ο καταγγελλόμενος ανήκει σε ένα θεσμό, κατά την κοινωνική αντίληψη, αμαρτωλό… Όταν η κατάχρηση εξουσίας, προς αποκόμιση ιδίων («πάσης φύσεως») ωφελημάτων, είναι κατά την κοινή εμπειρία συνήθης… Όταν η καταγγέλλουσα είναι ένα πρόσωπο αγαπητό και δημοφιλές, για το ήθος της οποίας δεν έχουν ακουστεί αρνητικά σχόλια στον χώρο όπου δραστηριοποιείται… Τότε…

Η παρακμή των ΗΠΑ ασφαλώς και δεν είναι πρόσφατη. Αν ο Τραμπ εμφανίστηκε ως η πιο παροξυντική εκδήλωσή της, αυτός δεν υπήρξε ωστόσο παρά ένα κραυγαλέο σύμπτωμα σωρευμένων καταστάσεων. Καταστάσεων που προέκυψαν από τον βαθύτατο πολιτισμικό διχασμό μιας κοινωνίας όπου, τραγικά αξεδιάλυτες, συνυπάρχουν πνευματική/τεχνολογική πρωτοπορία και πολιτισμική βραδυπορία, οπισθοδρόμηση και βαρβαρότητα. 

Μια τόσο πρόχειρη, τόσο επιπόλαιη αντιπολίτευση μήπως δεν μπορεί να συντελέσει στη βελτίωση και μιας κυβέρνησης, την οποία στην παρούσα συγκυρία πολλοί θα είχαν την τάση να χαρακτηρίσουν και ατάλαντη και άτολμη, διαπιστώνοντας και τα διαχειριστικά λάθη της στη διαχείριση της παρατεινόμενης υγειονομικής κρίσης, αλλά και την πολιτική δειλία της να αντιμετωπίσει με επιστημονικό ορθολογισμό θεσμούς και οργανισμούς με μεγάλη επιρροή στην εκλογική της βάση; 

Τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου έδωσαν, λοιπόν, την ευκαιρία σε τμήμα του κομματικού κατεστημένου να χειραφετηθεί από τη δεσποτεία και την καταπίεση του ημιψυχοπαθούς αδίστακτου νάρκισσου. Με αυτή την πολιτική αποδυνάμωση τίθεται άραγε θέμα ποινικής διακινδύνευσης του Τραμπ για πλήθος αδικημάτων;

Δεν ξέρω αν τις αμέσως επόμενες ημέρες ο Τραμπ θα πιεστεί ενδοκομματικά να παραιτηθεί. Αυτό που ξέρω είναι πως μάλλον πέρασε -προς το παρόν, όχι οριστικά- ο κίνδυνος εκφασισμού του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και, μέσω αυτού, της αμερικανικής κοινωνίας.

Σε πρόσφατο άρθρο μου στο liberal.gr αναφέρθηκα στην πολιτική σημασία των σημερινών γερουσιαστικών εκλογών της Τζόρτζια. Την επομένη των εκλογών αυτών, συγκεκριμένα στις 6 Ιανουαρίου, το Κογκρέσο των ΗΠΑ συνεδριάζει για να επικυρώσει την ψήφο του εκλεκτορικού κολεγίου και άρα την εκλογή Μπάιντεν.

Οι ΗΠΑ, όπως και η Ιταλία, ανήκουν στις απειροελάχιστες χώρες του πλανήτη με σύστημα δύο βουλών, όπου δεν κυριαρχεί πολιτικά η Κάτω Βουλή, αλλά τα δύο σώματα είναι περίπου ισοδύναμα. Μάλιστα στις ΗΠΑ η Γερουσία θεωρείται ανώτερη της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Το φαινόμενο της «ανακριτικής τυραννίας», της τυραννίας των διωκτικών αρχών, το ζήσαμε όλοι μας τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Την έζησαν πρωτίστως οι 13 διωχθέντες σε δύο φάσεις, τρεις ιδιώτες στην πρώτη φάση, δέκα πολιτικοί στη δεύτερη. Μόνο που - τα γεγονότα κραυγάζουν - επρόκειτο για μια «οργανική τυραννία».

Υπήρξε δήλωση του Αγίου Μεσογαίας, σύμφωνα με την οποία, για πληρωμή προστίμων επιβληθέντων από τα αρμόδια όργανα της πολιτείας για παράνομη λειτουργία ναών, θα χρησιμοποιηθούν τα χρήματα του φιλόπτωχου ταμείου. Και η δήλωση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις ικανές να τροφοδοτήσουν έναν γενικότερο προβληματισμό.

Δεν σήκωναν μύγα στο σπαθί τους σε θέματα αρχών και αξιών. Κατεξοχήν, δε, υπήρξε πάγια αρχή τους η προσκόλληση στην απλή αναλογική. Τη θυμήθηκαν, όταν οι εκλογικοί συσχετισμοί είχαν γυρίσει δραματικά εναντίον τους. Και προφανώς δεν θα τους χάλαγε να την καταστήσουν άμεσα εφαρμόσιμη ακόμη και με τις κοινοβουλευτικές ψήφους της ΧΑ. Προηγουμένως δεν είχαν κανένα πρόβλημα να κατακτήσουν –μαζί με τους ΑΝΕΛ- δύο φορές κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Η «ιδιοφυία» του δημοκρατικού πολιτεύματος δεν συνίσταται στην κατ' ανάγκη παραγωγή οικονομικά ορθών ή ευρύτερα εθνωφελών ή φιλολαϊκών αποφάσεων αλλά στην ικανότητά του να διοχετεύει κάπου την οργή ή ακόμη και τον κορεσμό του λαϊκού στοιχείου, ώστε να συντελούνται εναλλαγές εξουσιαστών χωρίς μείζονες κοινωνικούς τριγμούς. Με άλλα λόγια είναι το μόνο ίσως πολίτευμα που διασφαλίζει εξουσιαστική αλλαγή και ασυνέχεια μέσα στην -καθεστωτική- συνέχεια…

Ο πολιτισμός παράγει αμφιβολία. Άρα και αδυναμία. Η δύναμη του Τραμπ συνίσταται στο ότι παράγει βεβαιότητα: η συντριπτική πλειονότης των οπαδών του είναι πεπεισμένοι πως εκλάπη η εκλογή. Και στοιχεία; Αποδείξεις; Γιατί ξέρετε τα περισσότερα αταλάντευτα «πιστεύω» πάνω στα οποία βασίζονται οι αξιακοί κώδικες αλλά και οι πράξεις των ανθρώπων –πλην των ελαχίστων σκεπτικιστών και σχετικιστών- να βασίζονται σε στοιχεία και αποδείξεις; 

Από τις παραμονές των εκλογών του 2016 είχε δώσει, αναίσχυντα, απερίφραστα και ανενδοίαστα, ένα νέο νόημα και περιεχόμενο στο «Δημοκρατικό πολίτευμα: είναι αυτό που για την ανάδειξη των κυβερνώντων βασίζεται στη λαϊκή βούληση, εκφραζόμενη με εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων είναι σεβαστό (κάθε φορά που μας είναι αρεστό)».

Ως τραμπισμό θα όριζα την ιδεολογία που προωθεί ή μάλλον διασπείρει τον διχασμό. Δεν θα υπήρχε μεγαλύτερο σφάλμα εκ μέρους της Δύσης και του πολιτισμένου κόσμου γενικότερα από την εκτίμηση πως -μαζί με το προαναγεννησιακό ον που κυβέρνησε τις ΗΠΑ- ηττήθηκε και ο Τραμπισμός.

Το Εκλεκτορικό Κολέγιο των ΗΠΑ αναδεικνύει τον πρόεδρο της χώρας με απόλυτη πλειοψηφία -όχι των παρόντων, αλλά- του συνόλου των 538 σήμερα μελών του, δηλαδή με 270 ψήφους. Ελάχιστοι αναλυτές είχαμε αναδείξει το ενδεχόμενο αυτός ο αριθμός να μην συγκεντρωθεί από κανέναν υποψήφιο.

Η ΗΠΑ είναι μια δημοκρατία προεδρικού χαρακτήρα, όπου ο πανίσχυρος πρόεδρος δεν εκλέγεται από τη λαϊκή πλειοψηφία, αλλά από ένα κολλέγιο εκλεκτόρων, το οποίο θεσμοθετήθηκε τον 18ο αιώνα και ως πολιτικός συμβιβασμός μεταξύ φεντεραλιστών και ρεπουμπλικάνων. Μπορεί να αλλάξει;

Με την ευκολία κριτικής που πάντα χαρακτηρίζει όσους είναι μακριά από το πρόβλημα, δεν είναι λίγοι αυτοί που ενοχοποιούν για την απόλυτη «μπαχαλοποίηση» των ελληνικών πανεπιστημίων τις τελευταίες δεκαετίες την -υποτιθέμενη- απάθεια των καθηγητών. Ποιοί όμως θεσμοθέτησαν το άσυλο; Οι καθηγητές ή το πολιτικό σύστημα; Ποιος αθώωσε, αυτούς που «έκτισαν» στο Δημοκρίτειο τους πρυτάνεις; Ο καθηγητικός κόσμος ή η δικαιοσύνη;

Δύσκολα μπορεί κάποιος να φανταστεί πως η εξαιρετικά υψηλής νοημοσύνης πολιτική ηγεσία της Γαλλίας δεν είχε πιθανολογήσει τη βαρβαρότητα της αντεπίθεσης στο έδαφός της κάποιων ισλαμιστών ακεραιοφρόνων ή θελεμιοκρατών. Εύλογα προκύπτουν τα ερωτήματα για τη στόχευση του Εμ. Μακρόν όσον αφορά την έφοδο των ιδεολογικών μεραρχιών της Δύσης κατά του ριζοσπαστικού Ισλάμ.