Μεταπολίτευση… Δεκαετία του ‘70… Η περίοδος όλων των αριστερισμών, των ριζοσπαστισμών, των αντισυστημισμών, των αντιδυτικισμών, των -ζουράρειων- παραλογισμών, των πνευματικών καιροσκοπισμών, των κάθε λογής προσοδοφόρων ιδεολογικών ι(σμ)ών, των καθολικών αμφισβητήσεων, των ρηξικέλευθων ιστορικών και όχι μόνο αναθεωρήσεων, των επαναναγνώσεων, των ρήξεων και των αναδρομικών εκδικήσεων.
Ένας –εκ καταγωγής και οικογενειακής παράδοσης- βενιζελογενής χαρισματικός, κατά τους πιστούς του, πολιτικός αποφασίζει να ιππεύσει επί του άρματος της εξαλλοσύνης. Τον ακολουθούν αρκετοί καιροσκόποι, κάποιοι αληθινά προοδευτικοί ριζοσπάστες και ουκ ευάριθμοι μικρόνοες…
Τότε λοιπόν, αποτυπωμένη μάλιστα και σε πόνημα με μορφή βιβλίου, αναπτύσσεται η θεωρία της Δομικής Αντιπολίτευσης. Το περιεχόμενο και η ουσία της; Σε κάθε ναι –ανεξαρτήτως περιεχομένου- που θα θέτουν οι κυβερνήσεις της ΝΔ, το κόμμα του ανατέλλοντος ήλιου θα απαντά πάντα με ένα όχι… Αν αυτό σήμερα ακούγεται περίεργο, ακραίο, ίσως και εξωφρενικό, για να καταλάβει κάποιος το πνεύμα της εποχής αρκεί να αναλογιστεί πως την ως άνω θεωρία δεν την ανέπτυξε κανένας «ντενεκές ξεγάνωτος», δεν υπήρξε πνευματικό ή ιδεολογικό τέκνο κάποιου Κουτσόγιωργα, κάποιου Τσοχατζόπουλου κάποιου Γιαννόπουλου, αλλά του …Κώστα Σημίτη!!!
Τα χρόνια πέρασαν. Άλλες κοινωνικές εντάσεις ήρθαν στην επιφάνεια, άλλοι αναβάτες ίππευσαν επί του άρματος του ανατρεπτικού ριζοσπαστισμού, του διαθέτοντος αποτελεσματικό ίαμα για ακαριαία θεραπεία πάσης νόσου και πάσης ασθενείας…
Και το ΠΑΣΟΚ; Αυτό έγινε ένα μικρό καθαρά κεντρώο κόμμα. Με το πιο βασικό κοινωνικό χαρακτηριστικό των κεντρώων κομμάτων, αυτών που δεν εκφράζονται με απλουστευτικά διλήμματα, που δεν δαιμονολογούν, που συνθέτουν προβληματισμούς, αμφισβητούν τα πάντα (αδογμάτιστη κριτική στάση), αντλούν προτάσεις από παντού (εκλεκτικισμός) και ρέπουν στον ιδεολογικό συγκριτισμό και συγκρητισμό: την προνομιακή διείσδυση στα υψηλότερης παιδείας, συχνά και μεγαλύτερης ηλικίας, κοινωνικά στρώματα… (Και το βρετανικό Φιλελεύθερο Κόμμα, αφότου η άνοδος των Εργατικών στον Μεσοπόλεμο το κατέστησε ένα μικρό κόμμα του κέντρου, είχε μονίμως υπερδιπλάσια, ενίοτε και τριπλάσια εκλογική δύναμη μεταξύ των πτυχιούχων ανωτάτων σχολών σε σχέση με τη μέση απήχησή του στον γενικό πληθυσμό του ΗΒ…).
Αν λοιπόν σήμερα δημοσκοπήσεις «βλέπουν» το 92% της εκλογικής βάσης του κόμματος να επικροτεί την ηγεσία και την πολιτική κατεύθυνση της κυβέρνησης… Και αν ιστορικά προβεβλημένοι πασοκάνθρωποι τις αμφισβητούν («στις ‘κοντές’ παρατάξεις οι δημοσκοπήσεις τούς φταίνε») είναι γιατί στο φώφειο πασοκοκινάλ συνυπάρχουν ως εκλογική βάση οι πιο μορφωμένοι κάποιας ηλικίας πολίτες και ως στελεχικό δυναμικό πολλοί από τους είτε μικρόνοες είτε ιδεολογικά καθηλωμένους που εδώ και δεκαετίες έγιναν αναγνωρίσιμοι από τους θυρωρούς των πολυκατοικιών τους ακολουθώντας το κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Εφόσον επομένως σήμερα το κομματικό αυτό μόρφωμα θα αναζητούσε λόγο αυτόνομης ύπαρξης, θα έπρεπε να έχει καταλάβει πως δεν μπορεί πλέον να κάνει μετωπική ιδεολογική και προγραμματική σύγκρουση με το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αντίθετα θα έπρεπε, οικειοποιούμενο και κάποια σημεία από το πολιτικό κληροδότημα του Ποταμιού, να αναζητάει εξειδικευμένα θέματα –έντονης- διαφοροποίησης από την κυβερνητική παράταξη. Πχ την καταγγελία της ενδοτικότητας προς μια στάση της εκκλησιαστικής ιεραρχίας που είναι καταφανώς επιβλαβής για τη δημόσια υγεία… Την καταγγελία της ευδοκίμησης εντός ΝΔ μακεδονομάχων και πρεσποαναθεωρητών… Την ανάγκη πρόταξης, στην κούρσα του εμβολιασμού, όχι των –ούτως ή άλλων προστατευμένων πλην των διαμενόντων σε δομές φιλοξενίας- υπέργηρων, αλλά των μεγάλης ηλικίας μεν, αλλά ακόμη κοινωνικοεπαγγελματικά ενεργών και πρωτίστως των ιδιαίτερα εκτεθειμένων κατηγοριών… Την αποδοκιμασία απόψεων όπως ότι τα Ίμια συνιστούν αποδοχή της μικρής Ελλάδας… Την προώθηση σε βουλευτικούς θώκους προσωπικοτήτων των οποίων το ιδεολογικό στίγμα αναδεικνύεται από την παρουσίαση ως αντιπολιτισμικής στάσης της ψήφου σε κόμματα «αθέων»… Κοκ…
Τώρα… Το ότι χώρος διαφοροποίησης από τη μητσοτακική ΝΔ υπάρχει μόνο σε τέτοια επιμέρους θέματα σημαίνει άραγε πως ο καταλληλότερος και πιθανότερος επόμενος αρχηγός του κόμματος είναι ο Ανδρέας Λοβέρδος; Με βάση τη δυνητική κοινωνική βάση του, ίσως… Κανείς δεν ξέρει, όμως, ποιο τμήμα αυτής της βάσης θα φέρουν στις ενδοκομματικές κάλπες τα απομεινάρια του παλαιολιθικού ΠΑΣΟΚ…
