Στα χρόνια που ασχολούμαι με τη διάδοση του φιλελευθερισμού σε ολόκληρο τον κόσμο, είχα (και έχω) την τύχη να γνωρίσω, να συναναστραφώ, ακόμα και να αποκτήσω νέες και νέους φίλους από όλο τον κόσμο. Το περασμένο σαββατοκύριακο είχα την τιμή να μιλήσω στο Αραβικό Φεστιβάλ Ελευθερίας που διοργάνωσε το Αραβικό Κέντρο Ανθρωπιστικών Επιστημών στην πρωτεύουσα του Μαρόκου, Ραμπάτ.

Ένα από τα σημαντικότερα διδάγματα στον δημόσιο λόγο είναι πως ο τρόπος με τον οποίο διατυπώνεις κάτι έχει καθοριστική σημασία στο πώς αυτό θα γίνει κατανοητό από τους συνομιλητές σου, στο αν θα το θυμούνται μετά από μισή ώρα, αλλά και στο αν θα το αντιμετωπίσουν θετικά ή αρνητικά.\r\n\r\n

Αυτές τις μέρες, με αφορμή τη δολοφονία μιας νέας γυναίκας, ακούσαμε για μια ακόμη φορά ένα δήθεν επιχείρημα που είχε ακουστεί κατά κόρον και δέκα χρόνια πριν για τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου: «Τι δουλειά είχε να είναι εκεί;»\r\n\r\n

Ο οικονομικός προστατευτισμός του Τραμπ είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της διακυβέρνησής του. Είναι επίσης και το σημείο που περιπλέκει όσο λίγα άλλα τον πολιτικό ανταγωνισμό στις ΗΠΑ. Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί αμφιταλαντεύονται τις θέσεις τους.

Την παρακάτω παράσταση την έχουμε δει αρκετές φορές, ιδιαίτερα στα χρόνια συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ… Ο υπουργός ταξιδεύει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, με καμιά δεκαριά ακολούθους, την πρεσβεία σε επιφυλακή και τους τυπικούς “επαγγελματίες ελληνοαμερικάνους” να τον παίρνουν από το χέρι και να εμφανίζονται σε διαδοχικές εκδηλώσεις και συνέδρια με πρεστίζ και γκλάμουρ.

Πριν καν ξεκινήσω να αναλύω τις σημερινές μου σκέψεις, θέλω να ξεκαθαρίσω ότι σε καμία περίπτωση δεν προτείνω τη δημιουργία ενός φιλελεύθερου κόμματος. Ο χώρος αυτός έχει επαρκή αριθμό κομμάτων που μπορούν εν δυνάμει να τον εκπροσωπήσουν, όπως η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, η Φιλελεύθερη Συμμαχία για τους πιο τολμηρούς, ή το Ποτάμι.

Τις τελευταίες μέρες είδαμε στα σχολεία κάτι που σε ελάχιστες χώρες πλην της Ελλάδας θα θεωρούταν φυσιολογικό: Στη δεξιά γωνία, με το μπλε σορτσάκι, γίνονται καταλήψεις από παιδιά που διαφωνούν με τη συμφωνία των Πρεσπών και γενικά θέλουν να διαδηλώσουν υπέρ της ελληνικότητας της Μακεδονίας. Στην αριστερή γωνία, με το κόκκινο σορτσάκι, είναι τα παιδιά που διαφωνούν με το περιεχόμενο των συγκεκριμένων καταλήψεων.

Χθες, μέρα απεργίας, ο Πρωθυπουργός επισκέφθηκε το Μάτι και συνομίλησε με πυρόπληκτους. Εκεί, μακριά από τις κάμερες των απεργούντων μέσων ενημέρωσης, αλλά κοντά σε μια κάμερα κινητού τηλεφώνου κάποιου από τους συνομιλητές του, είπε κάτι που κάποιους εξέπληξε έντονα. Κι όμως, κανέναν δεν πρέπει να εκπλήσσει η αποστροφή αυτή του Πρωθυπουργού.

Ένας πολύ σοφός και ιδιαίτερα επιτυχημένος επιχειρηματίας είπε κάποτε ότι «σε πέντε χρόνια θα είσαι ο ίδιος άνθρωπος με αυτόν που είσαι σήμερα, το μόνο που θα έχει αλλάξει είναι οι άνθρωποι που συναναστρέφεσαι και τα βιβλία που διάβασες». Αν εφαρμόσουμε αυτή την αρχή στον γενικότερο πληθυσμό, κανείς δεν πρέπει να εκπλήσσεται από την κοινωνική και οικονομική κρίση που πέρασε η Ελλάδα μεταπολιτευτικά.

Πριν από 29 χρόνια, το Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας, υπό την πίεση των μαζικών διαμαρτυριών υπέρ της δημοκρατίας σε ολόκληρη τη χώρα, ανακοίνωσε ότι θα παραδώσει την εξουσία και θα διαλύσει το μονοκομματικό κράτος. Η Βελούδινη Επανάσταση είχε πετύχει: τον Ιούνιο του ίδιου έτους οι Τσεχοσλοβάκοι ψήφισαν για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες σε ελεύθερες δημοκρατικές εκλογές.\r\n\r\n\r\n\r\n

Όσοι δεν ξέρετε τον Τόμας Σόουελ, χάνετε! Είναι ίσως ο αποτελεσματικότερος σήμερα εκλαϊκευτής των οικονομικών ιδεών, η πιο πειστική και λογική φωνή κριτικής έναντι των οικονομικών προτάσεων που διατυπώνει η αριστερά. Διατύπωσε απλά λογικά επιχειρήματα, εύκολα κατανοητά ακόμη και από ανθρώπους χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις οικονομικών, που αποδομούν με πάταγο τα κελεύσματα των υποστηρικτών ενός ολοένα και μεγαλύτερου κράτους.

Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ για τη ραγδαία άνοδο του λαϊκισμού, δεξιού και αριστερού. Τα αίτια της ανόδου αυτής απασχολούν δεξαμενές σκέψης, πολιτικά κόμματα, τα κυριότερα μέσα ενημέρωσης και αρκετές συζητήσεις μεταξύ πολιτών. Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, οι απανταχού λαϊκιστές τραβούν μία βαθιά, διαχωριστική γραμμή μεταξύ λαού και διαφόρων ελίτ.

Διαρκής επαγρύπνηση χρειάζεται έναντι των οποιωνδήποτε προτείνουν την περιστολή των ελευθεριών μας στο όνομα της εκάστοτε επιμέρους στόχευσης. Η εξουσία, με κάθε μορφή, πάντα θα διεκδικεί ολοένα και μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στις ζωές μας - «για το καλό μας».

Σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι απανταχού αμερικανοί θα γιορτάσουν την ημέρα των ευχαριστιών. Είναι μία πολύ σημαντική, κοσμική εορτή που προηγείται των καταναλωτικών οργίων της Black Friday και φέρνει κοντά τις οικογένειες στα πατρικά τους σπίτια μία φορά τον χρόνο.

Η βία εναντίον των τρανς ατόμων δεν είναι δυστυχώς σπάνιο φαινόμενο και στη χώρα μας. Το διαφορετικό και το ασυνήθιστο συνεχίζουν να προκαλούν και στη δική μας κοινωνία ανακλαστικούς, παράλογους φόβους, ανόητα αστεία, αήθεις προσβολές και βία.

Κορυφώνεται αυτές τις μέρες το κύμα διαφημίσεων ενόψει του μεγάλου εμπορικού γεγονότος της Παρασκευής, του Blak Friday. Και ταυτόχρονα, όπως αναμενόταν, κορυφώνονται και τα συνήθη αντικαταναλωτικά μοιρολόγια: η αλλοτρίωση του ανθρώπου, οι επιχειρήσεις που θέλουν να μας κοροϊδέψουν με ψευτοεκπτώσεις, η εκμετάλλευση των εργατών από τις βιομηχανίες και ούτω καθεξής.\r\n

Αν αναλογιστούμε τα πιο σημαντικά οικονομικά ζητήματα που ανακύπτουν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και ως κύρια θέματα στα ενημερωτικά site, θα παρατηρήσουμε μία επαναλαμβανόμενη κατάσταση. Το θέμα των συντάξεων, της ανεργίας και της υπερφορολόγησης διαδέχονται το ένα το άλλο ως τα κύρια προβλήματα της οικονομίας μας.

Αυτές τις μέρες, η οικογένεια Αντετοκούνμπο μάς έδωσε έναν ακόμη καλό λόγο να της είμαστε ευγνώμονες. Με την χυδαία ρατσιστική επίθεση του Τάκη Τσουκαλά στον Θανάση Αντετοκούνμπο, μας δόθηκε η αφορμή να ξανασκεφτούμε τα παιδιά και τις οικογένειες αυτές, που μολονότι δεν κατάγονται από την Ελλάδα, έγιναν Έλληνες από επιλογή.

Απ’ ό,τι όλα δείχνουν, οι Βρετανοί και οι υπόλοιποι μέχρι σήμερα εταίροι τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταλήξαμε τελικά, μετά από μια μακρόχρονη και κοπιώδη διαδικασία σε ένα προσχέδιο συμφωνίας για το Brexit. Απομένουν βεβαίως πολλά και σημαντικά βήματα για την περαίωση αυτής της εξόδου - ήδη έχουν εκφραστεί έντονες αντιδράσεις ως προς τους όρους της συμφωνίας από εκπροσώπους τόσο της σκληρής γραμμής υπέρ της εξόδου, όσο και τους φιλοευρωπαϊστές.

Η πλειοψηφία των διεθνών δεικτών συνήθως κατατάσσει τη χώρα μας στη Δυτική Ευρώπη. Αυτό συμβαίνει εν μέρει λόγω πολιτισμικών και πολιτικών ομοιοτήτων που έχουμε με την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία ή επειδή θεωρούμαστε ως κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού ή ακόμα και επειδή ουδέποτε περάσαμε κομμουνισμό, σε αντίθεση με τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.

Όσο πλησιάζουν οι εκλογές, τόσο θα καλλιεργείται από τη σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία η εικόνα του Αλέξη Τσίπρα ως ενός χαρισματικού πολιτικού ηγέτη που κατόρθωσε κάτι που σχεδόν φαίνεται αδύνατο: Να μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ από μια αντισυστημική, αντιμνημονιακή ήσσονος πολιτικής σημασίας παράταξη στον μείζονα κυβερνητικό εταίρο - σε μια πολιτική δύναμη που κρατά την εξουσία τρία χρόνια.

Με όλα τα δημοσιονομικά και οικονομικά βάσανα που βιώνουμε οι Έλληνες την τελευταία δεκαετία, είναι κατανοητό γιατί κάποιοι αντιμετωπίζουμε με ανησυχία τις εξαγγελίες των πολιτικών μας ηγετών για αλλαγές στη φορολογία και στα προγράμματα δαπανών.\r\n\r\n

Αυτό είναι λοιπόν το τελευταίο άρθρο που γράφω από το ταξίδι μου αυτό στις ΗΠΑ και η τύχη το ήθελε να συμπέσει με την επαύριο των ενδιάμεσων αμερικανικών εκλογών. Ένα από τα κυρίαρχα σημεία στις αναλύσεις των αποτελεσμάτων είναι ότι τόσο ο θεσμός των ενδιάμεσων εκλογών, όσο και το συγκεκριμένο αποτέλεσμα, με όλους να έχουν κερδίσει και όλους να έχουν χάσει, υπογραμμίζουν την πρόθεση των ιδρυτικών πατέρων των ΗΠΑ να ενισχύουν με κάθε δυνατό τρόπο τη διάκριση των εξουσιών.

Οι ενδιάμεσες εκλογές δεν έκρυβαν τελικά έντονες συγκινήσεις για τους Αμερικανούς. Αντιθέτως, το συμπέρασμα που επικράτησε είναι πως ούτε οι Ρεπουμπλικανοί, ούτε οι Δημοκρατικοί έχουν λόγους να πανηγυρίζουν ιδιαίτερα - καθεμιά από τις δύο μεγάλες παρατάξεις κέρδισε και έχασε κάτι.