Του Αλέξανδρου Σκούρα
Την παρακάτω παράσταση την έχουμε δει αρκετές φορές, ιδιαίτερα στα χρόνια συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ… Ο υπουργός ταξιδεύει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, με καμιά δεκαριά ακολούθους, την πρεσβεία σε επιφυλακή και τους τυπικούς “επαγγελματίες ελληνοαμερικάνους” να τον παίρνουν από το χέρι και να εμφανίζονται σε διαδοχικές εκδηλώσεις και συνέδρια με πρεστίζ και γκλάμουρ. Ανταλλαγές ευχών και γενικών υποσχέσεων για μεγάλες επενδύσεις στο μέλλον από την πλευρά των επιχειρηματιών της ομογένειας και μεταρρυθμίσεων ή ειδικών ρυθμίσεων για την επίσπευση των διαδικασιών για τις επενδύσεις από πλευράς πολιτικής ηγεσίας. Όμως, να είμαστε όλοι βέβαιοι ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι παραστάσεις αυτές είναι μόνο για το θεαθήναι.
Στην πραγματικότητα, τις περισσότερες φορές, οι εμπορικές αποστολές των οποίων ηγούνται πολιτικοί είναι ευκαιρίες για κάποιες αναμνηστικές φωτογραφίες και αναψυχή παρά επουσιώδεις συναντήσεις με ορατό αποτέλεσμα. Όταν ένας υπουργός ή ακόμα και ο πρωθυπουργός μας ταξιδεύει στον κόσμο για να πείσει ξένους επιχειρηματίες, γνωρίζει ότι πρέπει να απαντήσει τουλάχιστον τρία πολύ σοβαρά και βασικά ερωτήματα. Γιατί στην Ελλάδα και όχι κάπου αλλού; Γιατί τώρα και όχι μετά; Γιατί εγώ και όχι κάποιος άλλος; Αν αυτά τα τρία ερωτήματα δεν λάβουν πειστικές, συγκεκριμένες απαντήσεις, ουδέποτε θα σκεφτεί κάποιος σοβαρός επιχειρηματίας να επενδύσει στη χώρα μας, ασχέτως καταγωγής ή εθνικότητας.
Όμως, από όλους τους επενδυτές που ζουν ή γεννήθηκαν σε χώρες του εξωτερικού και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, καμία ομάδα δεν έχει πέσει θύμα των Ελλήνων πολιτικών περισσότερο από τους ομογενείς. Ο λόγος δεν είναι άλλος από την πανίσχυρη επίκληση στο συναίσθημα στην οποία οι ελλαδίτες ειδικευόμαστε. Για τους ελληνοαμερικανούς, ακόμα και τους δεύτερης ή τρίτης γενιάς, η Ελλάδα είναι πρωτίστως ένα ιδανικό, μία αφετηρία και η πηγή της ταυτότητάς τους. Όταν η πατρώα γη καλεί και ζητάει τη στήριξη τους, είναι πολλοί εκείνοι που θα απαντήσουν. Όμως, αν η ρήση “μπορείς να αγνοείς την πραγματικότητα αλλά δεν μπορείς να αγνοείς τις συνέπειες του να αγνοείς την πραγματικότητα” βρίσκει απόλυτη εφαρμογή στην πολιτική, αυτό συμβαίνει στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Αυτή τη στιγμή, αν θέλουμε να πείσουμε την ομογένεια της Αμερικής να επενδύσει στη χώρα μας, πρέπει να αντιληφθούμε τα σοβαρά εμπόδια που έχουμε μπροστά μας. Από τη μία πλευρά, η οικονομική πολιτική Τραμπ είναι ιδανικοί για εγχώριες επενδύσεις. Η μείωση της φορολογίας, η μείωση της γραφειοκρατίας και των ρυθμιστικών παρεμβάσεων, τα κίνητρα για επαναπατρισμό κεφαλαίων σε συνδυασμό με την θεαματική πορεία της Γουόλ Στριτ, κάνουν την προσέλκυση αμερικανικών κεφαλαίων ιδιαίτερα αμφίβολη. Αν σε αυτή την εικόνα προσθέσουμε και τις αντίστοιχες συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας, όπως η υπερφορολόγηση, η τερατώδης γραφειοκρατία, η έλλειψη σαφούς επιχειρηματικού πλαισίου και η αδυναμία των δικαστηρίων μας να επιλύουν διαφορές με προβλεψιμότητα, τότε μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε πως ούτε κι εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε επενδύσεις στη χώρα μας.
Τη Δευτέρα που μας πέρασε ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας μίλησε σε συνέδριο του ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίου. Στη διάρκεια της παρουσίασής του εξέφρασε αρκετές πολιτικές που σίγουρα θα έκαναν τη χώρα μας πιο ελκυστικό προορισμό για τα κεφάλαια των ομογενών και των αμερικανών επενδυτών. Για τις ξένες επενδύσεις από τις ΗΠΑ, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είπε ότι «στην Ελλάδα δεν έχουμε δει αυτά από την Αμερική που θα θέλαμε». Το ερώτημα που καλούμαστε πλέον να απαντήσουμε δεν είναι αν έχουμε δει αυτά που θα θέλαμε από την Αμερική, την Ευρώπη ή την Ασία, αλλά από την Ελλάδα.
Δεκάδες χώρες στο πρόσφατο παρελθόν αποφάσισαν να γίνουν ελκυστικοί προορισμοί επενδύσεων και τα κατάφεραν. Για να δούμε λοιπόν αυτά που θα θέλαμε από το εξωτερικό, τους ξένους και τους ομογενείς, πρέπει να φτιάξουμε μία ελληνική οικονομία που να προσελκύει υγιείς, δυναμικές και σοβαρές επενδύσεις. “Αν το χτίσεις, θα έρθει” έλεγε το φάντασμα στον Κέβιν Κόστνερ στη γνωστή ταινία “Field of Dreams”. Ακριβώς το ίδιο λένε και οι αγορές στη χώρα μας.