Για πρώτη φορά στα είκοσι χρόνια πολιτικής κυριαρχίας του AKP και του Ρ.Τ. Ερντογάν, η προοπτική της πολιτικής αλλαγής είναι ένα ισχυρό ενδεχόμενο. Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αν κάτι δεν αλλάξει δραματικά είναι αντιμέτωπος με το φάσμα της ήττας.

Η αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία είναι ένα στρατηγικό άλμα σε μία δύσκολη συγκυρία. Η τουρκική στάση δεν μπορεί να αφήνει περιθώρια διαφορετικών ερμηνειών. Η απειλή είναι πραγματική και είναι εδώ. Και η χώρα μετά από χρόνια δισταγμών και αδράνειας επιτέλους αντικρύζει την πραγματικότητα. Η ανισορροπία ισχύος τρέφει τον αναθεωρητισμό της άλλης πλευράς.

Το ταξίδι του Προέδρου Ερντογάν στην Νέα Υόρκη σχεδιάστηκε με στόχο να αποτελέσει τη σκηνή για μια επικοινωνιακή καταιγίδα που θα σφυρηλατούσε την εικόνα του ως παγκόσμιου ηγέτη μιας μεγάλης δύναμης. Τα εγκαίνια του Σπιτιού της Τουρκίας ήταν η τέλεια αφορμή. Η αισιοδοξία για μια επαφή με τον Πρόεδρο Μπάιντεν έγινε βεβαιότητα και όταν η συνάντηση δεν έγινε ποτέ, η αισιοδοξία έγινε πικρία και θυμός.

Η φθινοπωρινή επιστροφή της Τουρκίας σε γνώριμα μοτίβα συμπεριφοράς δεν πρέπει να αιφνιδιάζει. Πρώτον, γιατί σε επίπεδο δηλώσεων το καλοκαίρι, αν και ήρεμο, δεν ήταν χωρίς τις γνωστές λεκτικές εξάρσεις. Δεύτερον, γιατί παρά τις επιτυχείς προσπάθειες να ξανανοίξουν οι δίαυλοι επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα, δεν υπήρξε κάποια μετακίνηση της Άγκυρας από τις γνωστές θέσεις της.

Κομβικό ρόλο για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν διαδραματίζει η σχέση που έχουν οι Ταλιμπάν με το Ισλαμικό Κράτος, δηλώνει στο Liberal, ο Κώστας Υφαντής, σημειώνοντας, με αφορμή τις βομβιστικές επιθέσεις στην Καμπούλ, ότι το αν συνεργάζονται ή αν είναι αντίπαλες δυνάμεις θα καθορίσει και τις εξελίξεις. Αναφέρει, δε, πως ενδεχόμενη συνεργασία είναι απευκταίο σενάριο αφού δύναται να οδηγήσει στη δημιουργία τζιχαντιστικού κράτους. <b> Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο. </b>

Τρία βασικά ζητήματα θα απασχολήσουν τη Δύση την επόμενη ημέρα της νέας κατάστασης στο Αφγανιστάν. Πρώτον, η πιθανότατη αύξηση των προσφυγικών ροών. Δεύτερον, ο βαθμός στον οποίο πλήττεται η αξιοπιστία των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Τρίτον, η Τουρκία θα προσπαθήσει να εξαργυρώσει την προθυμία της να φανεί χρήσιμη στις ΗΠΑ.

Εδώ και αρκετές εβδομάδες η Άγκυρα ερέθιζε τις προσδοκίες των εθνικιστών εντός και εκτός του κόμματός του Ερντογάν αλλά και έτρεφε τις ανησυχίες σε Λευκωσία και Αθήνα για νέα τετελεσμένα στην κατεχόμενη Αμμόχωστο και στο Λευκόνοικο. Αν και η δεύτερη μέρα της επίσκεψης του Ερντογάν στα κατεχόμενα δεν κρύβει κάποια «έκπληξη», τότε αυτό που έχουμε είναι ίσως μία τακτική αναδίπλωση.

Τα συμπεράσματά της Συνόδου εντάσσονται στο πνεύμα της αποκλιμάκωσης της κατάστασης, όσον αφορά στην Τουρκία. Ουσιαστικά παραμένει η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί από το Νοέμβριο του 2020 στην περιοχή. Το κείμενο συμπερασμάτων άλλωστε θυμίζει περίπου τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής του Μαρτίου. Όποτε μπορούμε να διακρίνουμε μία έμμεση αναφορά στο ενδεχόμενο κυρώσεων.

Τα στιγμιότυπα των συναντήσεων Μητσοτάκη- Ερντογάν, αλλά και Μπάιντεν-Ερντογάν επιβεβαιώνουν μέχρι κεραίας τις χαμηλές προσδοκίες που υπήρχαν πριν την Σύνοδο του ΝΑΤΟ και οι οποίες αποτελούσαν το πιθανότερο σενάριο. Αθήνα και Άγκυρα προσέγγισαν την συνάντηση ως ευκαιρία να αποκατασταθεί ο δίαυλος επικοινωνίας στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Δεν έγινε, ούτε θα μπορούσε να γίνει μια επί της ουσίας συζήτηση.

Σε αυτή τη νέα πολιτική σελίδα για το Ισραήλ, μια πιθανή εξέλιξη μπορεί να αφορά την προώθηση της λύσης «των δύο κρατών» στο Παλαιστινιακό, βασική θέση του Γιαίρ Λαπίντ, εκ των πρωταγωνιστών του νέου κυβερνητικού σχήματος, εκτιμά ο διεθνολόγος Κ.Υφαντής. Οσο για την Τουρκία, δεν αποκλείει να θεωρήσει ότι η αλλαγή σελίδας και η στήριξη της νέας ισραηλινής κυβέρνησης από το αραβικό κόμμα Ράαμ του ισλαμιστή Μανσούρ Αμπάς, της δίνει άλλοθι για μια επαναπροσέγγιση. <b>Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη.</b>

Το καθεστώς της Λευκορωσίας εξελίσσεται σε μείζον πρόβλημα για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Δεν είναι μόνο ζήτημα παραβίασης του κράτους δικαίου στην Ευρώπη του 21ου αιώνα και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και επειδή η αρπαγή της πτήσης της Ryanair καθ&apos; οδόν για το Βίλνιους, με πρόσχημα ότι υπάρχει βόμβα στο αεροπλάνο και η συνοδεία του στο Μίνσκ από μαχητικό της Λευκορωσίας, θέτει ευθέως ζήτημα ασφάλειας των πτήσεων πάνω από ευρωπαϊκό έδαφος.

Η τωρινή κλιμάκωση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς αλλά και ομάδων της Ισλαμικής Τζιχάντ που εδώ και καιρό έχουν συνταχθεί με την πρώτη δεν ήλθε ξαφνικά, ούτε λαμβάνει χώρα στο κενό. Οι αιτίες της σύγκρουσης είναι ίδιες εδώ και δεκαετίες και οι αφορμές «καλλιεργήθηκαν» με επιμέλεια εδώ και μερικές εβδομάδες.

Το ναυάγιο της άτυπης πενταμερούς που συγκάλεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ήταν αναμενόμενο από κάθε άποψη. Ήταν το πιο πιθανό σενάριο και αυτό το γνώριζε ο ΓΓ. Γι&apos; αυτό το λόγο η διάσκεψη ήταν άτυπη έτσι ώστε να μην αναγκαστεί αυτομάτως να καταθέσει την εντολή που έχει από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Αυτό που όλες και όλοι γνώριζαν ήταν οι Τουρκικές θέσεις.

Η πρώτη επικοινωνία Μπάιντεν -Ερντογάν και η συμφωνία για την πρώτη τους συνάντηση τον Ιούνιο, η οποία θα γινόταν έτσι κι αλλιώς κάποια στιγμή, λαμβάνει χώρα, αφού έχει ολοκληρωθεί ο αποκλεισμός της Τουρκίας από το πρόγραμμα παραγωγής των F-35 και με την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων να επικρέμαται πάνω από τις σχέσεις των δύο χωρών.

Οι δηλώσεις του Λίβυου Πρωθυπουργού κατά την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού είναι σημειολογικά αξιοπρόσεκτες. Το ίδιο και οι δηλώσεις του στην Κωνσταντινούπολη. Είναι σαφές ότι η Τρίπολη θα ήθελε να απεγκλωβιστεί από την ελληνοτουρκική αντιπαράθεση. Διαμορφώνεται γοργά ένα τρίγωνο μεταξύ Τρίπολης, Αθήνας και Άγκυρας. Πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η δυναμική ενός τέτοιου τριγώνου;

Το δίλημμα πλέον είναι οξύ και δεν χωρά παρερμηνείες. Η αναθέρμανση των διμερών σχέσεων με τις ΗΠΑ περνά μέσα από την υποχώρηση της Τουρκίας στο ζήτημα των S-400 και τον απεγκλωβισμό της από τον στρατηγικό εναγκαλισμό της Μόσχας. Ο Τζ. Μπάιντεν δεν δείχνει διατεθειμένος να επικοινωνήσει με τον Πρόεδρο Ερντογάν πριν ο τελευταίος επιστρέψει στο αμερικανικό άρμα. Σαφές μήνυμα στην Αγκυρα έστειλε και η επίσκεψη της ηγεσίας της ΕΕ.

Η Έκθεση Μπορέλ είναι ένα κείμενο ισορροπημένο σε μεγάλο βαθμό. Αν και δεν ικανοποιεί όλες τις ελληνικές απαιτήσεις, προσπαθεί να περιγράψει μια πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί από τον τουρκικό αναθεωρητισμό στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και παράλληλα να κρατήσει ζωντανές τις προοπτικές μιας λειτουργικής ευρω-τουρκικής σχέσης σύμφωνα με τις προτιμήσεις του Βερολίνου και άλλων προθύμων στην ΕΕ.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Αμερικανο-Ρωσικές σχέσεις εισέρχονται στην εποχή των παγετώνων. Τίποτε δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστα από την «επιστροφή» των ΗΠΑ σε πιο δυναμικά μοτίβα στρατηγικής εμπλοκής στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Ο νέος (ένας ακόμη) Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας θα φέρει την Άγκυρα (αλλά και την ΕΕ) ενώπιον αφόρητων διλημμάτων.

Είναι απίθανο ο Τζο Μπάιντεν να έρθει σε ρήξεις με τους συμμάχους των ΗΠΑ στην Μ.Ανατολή. Αυτό που κάνει είναι να στέλνει μηνύματα ότι η Αμερική επιστρέφει. Απέναντι στην Σ.Αραβία, άλλαξε την πολιτική της Ουάσιγκτον στην Υεμένη και δημοσιοποίησε την αναφορά των αμερικανικών υπηρεσιών ότι ο Πρίγκηπας Διάδοχος γνώριζε την εμπλοκή της χώρας του στη δολοφονία Κασόγκι.

Η έξοδος του Τσεσμέ στο Αιγαίο με το πρόσχημα της διεξαγωγής επιστημονικών ερευνών, επιβεβαιώνει αυτό που όλοι ξέρουμε. Δηλαδή, τις πάγιες τουρκικές θέσεις και επιδιώξεις για το μοίρασμα του Αιγαίου, αλλά την ίδια στιγμή αναδεικνύει και μια σειρά από προβλήματα που αντιμετωπίζει η τουρκική εξωτερική πολιτική για αδιέξοδα που διαμορφώνονται στο εσωτερικό πολιτικό τοπίο που καλείται να διαχειριστεί το καθεστώς του Ερντογάν.

Επειδή, πολλοί ξαφνιάστηκαν για την επιθετική και τοξική ρητορική του Ερντογάν, αξίζει να θυμηθούμε ότι αυτή ήταν η κανονική προσέγγιση της Άγκυρας απέναντι στην Αθήνα τουλάχιστον κατά τους τελευταίους 18 μήνες. Δεν πρόκειται για εγκατάλειψη μιας εποικοδομητικής στάσης αλλά για επιστροφή στην πραγματική τουρκική στρατηγική.

Αν κάτι δεν πάει δραματικά στραβά τις επόμενες ώρες, οι Διερευνητικές Επαφές θα ξεκινήσουν εκ νέου στην Κωνσταντινούπολη. Το περιβάλλον είναι δύσκολο, η Άγκυρα επιχειρεί κάθε μέρα να επιβεβαιώνει ότι η ένταση και η προοπτική μιας κρίσης αποτελεί επιλογή της και οι &#8211;συχνά απροκάλυπτες&#8211; απειλές δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια συνεχής υπενθύμιση της αντίληψής της ότι η Ελλάδα είναι το αδύνατο μέρος σε αυτή τη διαπραγμάτευση και η «φινλανδοποίηση» της εξωτερικής της πολιτικής είναι μία «συνετή» στρατηγική.

Παρά την δικαιολογημένη καχυποψία, η Αθήνα έχει κάθε συμφέρον να ξεκινήσει ο 61ος γύρος διερευνητικών επαφών. Οι όποιες επιφυλάξεις συνδέονται με έναν αδικαιολόγητο φόβο μιας διπλωματικής διαπραγμάτευσης και την επίσης αδικαιολόγητη υποτίμηση της ελληνικής διπλωματικής ικανότητας.

Αν η εμπειρία του χρόνου που τελειώνει είναι έστω και κατ&apos; ελάχιστον οδηγός, τότε το 2021 μπορεί να είναι χρονιά σταθμός στις σχέσεις της Ελλάδος με την Τουρκία. Το αν εξελιχθεί σε annus mirabilis ή annus horibilis δεν μπορεί παρά να είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων και παραμέτρων. Η ελληνοτουρκική αντιπαράθεση έχει διαμορφωθεί από ένα τουρκικό καθεστώς που μέχρι και πριν από λίγες ημέρες έκανε επίδειξη τεστοστερόνης απέναντι στην Ουάσιγκτον.