Ο Αποστόλης Αρτινός είναι συγγραφέας και επιμελητής εκθέσεων σύγχρονης τέχνης. «Η συγγραφική εμμονή μου είναι ο τρόπος της γραφής, όπως με παρασύρει, όπου με εκβάλει. Αυτή είναι ο γρίφος και το αίνιγμα, αυτή είναι το περιεχόμενο κι η αλήθειά του. Δεν προσπαθώ να χειραγωγήσω αυτή την κίνηση, να επιλύσω όπως λέτε το αίνιγμά της, θα έλεγα μάλλον το αντίθετο, να το συσκοτίσω θέλω, ακόμη περισσότερο, το αφήνω να με καθοδηγήσει αυτό, σε όλο και πιο βαθύσκια μονοπάτια», αναφέρει.

Η γλώσσα και η μνήμη μιας σχεδόν εκατόχρονης γυναίκας, η ζωή της και η ιστορία ενός τόπου κι ενός ήδη σχεδόν χαμένου χρόνου, η προσωπική κιβωτός και κοιτίδα του συγγραφέα σε έναν μονόλογο- ποταμό με έναν γλωσσικό πλούτο που ήταν τόπος και τρόπος, ο χαμένος συγγραφικός παράδεισος παρά τα λάθη και τα πάθη του σε ένα μυθιστόρημα που γίνεται «ο ξανακερδισμένος χρόνος» της Αλέξως, αλλά και ο δικός του μέχρι χθες ανακτηθείς «Χαμένος –του- Χρόνος».

Η Φωτεινή Ναούμ δεν υπήρξε ποτέ συγγραφέας που κλείνει τα μάτια της, αρκούμενη στον περίκλειστο λογοτεχνικό κόσμο της. «Είναι ένας τεράστιος εφιάλτης αυτός που βιώνουμε. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος παραλογισμός από το άδικο του πολέμου. Είναι ο άνθρωπος στην πιο διαβολική στιγμή του», δηλώνει στο Liberal.gr για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

«Ο ήρωάς μου είναι ένα παιδί, ένας έφηβος, ένα ερωτευμένο παιδί στη Χίο του 2010. Ο χρόνος στριφογυρίζει διαρκώς, μας πηγαίνει πίσω μπρος σε Αθήνα, Χίο, Γερμανία, Καλαμάτα. Ένα παράξενο μυστικό κρύβει ο νεαρός, ένα μυστικό που δεν το γνωρίζει ούτε ο ίδιος. Και μία σχέση ζωής εξυφαίνεται». Αποκαλύπτει, για το χειρόγραφο που βρίσκεται ακόμα στο συρτάρι της και χτίστηκε επάνω σε ένα τραγούδι για τον Χρόνο, των Παύλου Παυλίδη και B Movies, η Χαρά Νικολακοπούλου.

Εάν ο ήρωας του Τσβάιχ στη «Σκακιστική νουβέλα» του επιζεί χάρη στις φανταστικές του βαριάντες, ο Χανς Κρίστιαν Αντερσεν γλυτώνει από τα μαύρα παιδικά του χρόνια χάρη στους θρύλους της χώρας του, ο Βαρλάμ Σαλάμοφ επιζεί χάρη στις φανταστικές του βιβλιοθήκες από την κόλαση της Κολιμά, ο Πολωνός αξιωματικός Γιόζεφ Τσάπσκι, ένας από τους ελάχιστους επιζήσαντες της σφαγής του Κατύν, έγκλειστος για δεκαοκτώ μήνες στο στρατόπεδο του Γκριαζόβιετς στη Ρωσία, θα κρατήσει 400 πολωνούς αιχμαλώτους πνευματικά εναργείς, σώζοντας τους από την έσχατη εξαθλίωση, αφηγούμενος Προυστ.

Με το «Σώμα» της ποίησής του υπό έκδοση από τον Ίκαρο για το τέλος της χρονιάς, ένα κρατικό βραβείο ποίησης για την προηγούμενη ποιητική συλλογή του «Αυτός ο κάτω ουρανός», ο Γιάννης Αντιόχου, από τις πιο σπουδαίες ποιητικές φωνές, γράφει ένα ποίημα για την Ουκρανία, η Ηρακλεία-Ελευθερία Πέππα το μεταφράζει στα ρωσικά και μας το εμπιστεύεται στο Liberal.gr για πρώτη δημοσίευση.

Οι παραβατικοί σήμερα φορούν ακριβά κοστούμια, κατοικούν σε επαύλεις, είναι πάμπλουτοι και αψηφούν τον νόμο γιατί είναι ο νόμος, είναι πέρα απ? τον νόμο. Και φυσικά δεν έχουν πατρίδα, επειδή δεν τους αρκεί μια πατρίδα. Η συγγραφέας ερευνά εκ των έσω τους Vory V Zakone και αναπλάθει την απρόβλεπτη νουάρ εποχή μας.

«Η συλλογή “Προ του τέλους - Στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία” άρχισε να γράφεται στις 20 Φεβρουαρίου ενώ ήταν διάσπαρτες οι φήμες περί εισβολής της Ρωσίας του Πούτιν στην Ουκρανία. Και δεν έχει τελειώσει. Γράφεται ακόμη. Μέχρι σήμερα περιλαμβάνει 58 ποιήματα που αναφέρονται σε όλες τις φάσεις του επικείμενου κακού που είναι ο πόλεμος. Στα ποιήματα υπάρχουν πρόσφυγες πριν καν ξεκινήσουν οι μαζικές έξοδοι, υπάρχουν στρατιώτες πριν ξεκινήσουν οι εχθροπραξίες, υπάρχουν νέα από το μέτωπο πριν υπάρξουν μέτωπα συρράξεων. Σαν να ήμουν εκεί.»

Με ένα σενάριο που είναι ποίηση αλλά και φόρος τιμής στο κινηματογραφικό σύμπαν του Θόδωρου Αγγελόπουλο, τιμά τη μνήμη του σκηνοθέτη ο ποιητής και συγγραφέας Γιάννης Ευσταθιάδης, δέκα χρόνια μετά τον αδόκητο θάνατο του μεγάλου έλληνα δημιουργού.

«Ο τόπος που ζω είναι μια συγγραφική εμμονή. Πιστεύω ότι η ζωή, οι σχέσεις, τα γεγονότα γύρω μας έχουν τη δομή των fractals. Από το ειδικό μοτίβο του εαυτού σου, του γενέθλιου τόπου σου βγάζεις συμπεράσματα για το γενικό της ανθρωπότητας, του πλανήτη. Το μοτίβο παραμένει αυτοόμοιο σε οποιαδήποτε κλίμακα μεγέθυνσης ή σμίκρυνσης του. Η θύελλα π.χ. μέσα στην ψυχοσύνθεση ενός ατόμου και η καταιγίδα ενός πολέμου, όπως αυτός της Ουκρανίας.» Ισχυρίζεται για τις συγγραφικές εμμονές του ο Γιώργος Ιατρού.

Τα σωσίβια που μας πετά η ζωή, η ενοχή της επιβίωσης, ο τόπος που γίνεται τρόπος και μας καθορίζει, ο έρωτας που μας συμφιλιώνει με εκείνο που είμαστε, ο θάνατος που γίνεται ζωή και το αμνιακό υγρό της Τέχνης είναι πρωτίστως ό,τι κυριαρχεί σε μια ιστορία που είναι η ιστορία του, αλλά μας αποκαλύπτει και τους αρμούς της ζωής. Το ότι «η ζωή εμπεριέχει τον θάνατο κι ο θάνατος τη ζωή, πως είμαστε φτιαγμένοι από θάνατο και ζωή».

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το κινηματογραφικό και λογοτεχνικό σύμπαν της συγγραφέως: το πάθος της για τον κινηματογράφο μέσα από τον γάλλο αγνώστου καταγωγής, αποσυνάγωγο, ντοκιμαντερίστα Γκασπάρ Φρενέλ, η λογοτεχνική δίψα της για όλο το μαυρόασπρο της ζωής μέσα από την ελληνίδα φοιτήτρια Λουκία Βακαρή, και οι στάσεις τους στα μεγάλα γεγονότα της ζωής: στο σινεμά και την αλήθεια του, στην ιστορία και τις συγκρούσεις της, στον έρωτά τους και στους μικρούς και μεγάλους θανάτους.

Η ανθρώπινη τραγωδία και το συλλογικό και προσωπικό παράλογο. Το προσωπικό και δημόσιο μένος και ο ιδιωτικός και οικουμενικός κατακερματισμός. Η τραγωδία που αγγίζει τη φάρσα και μια αυτοπροσωπογραφία που ετεροκαθορίζεται κι ολοκληρώθηκε σε ένα λογοτεχνικό κρεσέντο όπου συνυπάρχουν στοιχεία από θέατρο, κινηματογράφο, φωτογραφία, φιλοσοφία, επικαιρότητα, ποίηση κι όνειρο, σε ένα συγγραφικό όραμα που ολοκληρώθηκε, αυτό θα μπορούσε να πει κάποιος εν ολίγοις για την καινούργια νουβέλα του Μισέλ Φάις.

Χθες Σάββατο, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 73 ετών, ο Κύπριος λογοτέχνης και μελετητής, τιμημένος μεταξύ άλλων με κρατικά βραβεία αλλά και με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Εμβληματική μορφή για την Ελληνική Φιλολογία, άφησε σπουδαία πνευματική κληρονομιά. Στις 29 Ιανουαρίου, η Ένωση Λογοτεχνών Κύπρου της οποίας υπήρξε εκ των ιδρυτών, αποφάσισε να του απονείμει το Βραβείο Γ.Φ. Πιερίδης για το 2022 εκτιμώντας τη συνολική προσφορά του στα κυπριακά και ελληνικά Γράμματα.

«Κάτι θα γίνει θα δεις», «Το καλό θα 'ρθει από τη θάλασσα», και οι δυο τίτλοι των βιβλίων του αποδείχθηκαν προφητικοί, τα βραβεία στη χώρα μας ήρθαν από την αρχή, αλλά το καλό, ένα διεθνές βραβείο, ήρθε τελικά από τη θάλασσα. Η είδηση χαροποίησε αναγνώστες και συγγραφείς, αλλά αφορά και το καλό της ελληνικής λογοτεχνίας, εν γένει. Ο βραβευμένος ήδη διηγηματογράφος Χρήστος Οικονόμου εγκαινίασε το νέο διεθνές λογοτεχνικό βραβείο Chowdhury Prize in Literature.

Ο Μαρής, μετά τη Μεταπολίτευση, υπογράφει το πιο πολιτικό του μυθιστόρημα, το προτελευταίο στο σύνολο της τεράστιας παραγωγής του και ένα από τα καλύτερά του. Επανακυκλοφορεί και τον εντάσσει στους μεγάλους του είδους.

Μυθιστόρημα λεπτών αποχρώσεων όπου ο έρωτας γίνεται θάνατος, η φιλία γίνεται προδοσία, τα παιδικά χρόνια, το μοτίβο που δυναστεύει τη ζωή μας, αλλά πάνω απ? όλα η απώλεια ροκανίζει συν τω χρόνω, τη ζωή μας. Είτε αφορά αισθήματα, είτε όνειρα, σχέσεις, μνήμες και ανθρώπους. Με τον καιρό όλα φθίνουν, μονάχα η λογοτεχνία ανθίζει.

Και ξαφνικά γέμισε το διαδίκτυο «Χρυσαλιφούρφουρο» και «Ρόζα Ροζαλία». «Ο Χορός των μπιζελιών» μας ξαναέκανε όλους «Εδώ Λιλιπούπολη». Αλλά επειδή μάθαμε πια και ο νους μας πάει πάντα στο κακό, κυκλοφορούν εύκολα εξάλλου τα μαύρα μαντάτα, η δημιουργός της Λιλιπούπολης, το κορίτσι με τα μελαγχολικά, ευαίσθητα και απερίγραπτα μάτια και τους ακριβούς στίχους, η Μαριανίνα Κριεζή δεν είναι πια εδώ.

Ακολουθώντας τον μίτο της πεθαμένης μητέρας, ο αφηγητής και ήρωας του βιβλίου προσπαθεί να λύσει τον γρίφο και το αίνιγμά της και, ακολουθώντας τη γραμμή του αίματος, συνεχίζει τα μισοτελειωμένα νουάρ της και το νουάρ της δικής της ζωής. Το νουάρ της χώρας του κατά τον τελευταίο αιώνα.

Με εξαιρετικό συγγραφικό εύρημα τον σκύλο, ο συγγραφέας ανατέμνει ζωή, ιστορία και τέχνη. Αγγίζει τον χρόνο, το εφήμερο στ' ανθρώπινα και τον θάνατο, μετατρέπει ένα φιλοζωικό βιβλίο σε υπαρξιακό δράμα. Με ακρίβεια, λιτότητα, οικονομία, ειρωνεία, υπαινικτική δεινότητα, με ποιητική - σχεδόν - πρόζα.

Επτά ιστορίες μέσα από τις οποίες ο συγγραφέας επιχειρεί ένα διπλό ταξίδι στον τόπο και στις αναμνήσεις του, σκιαγραφώντας την ανθρωπογεωγραφία και τα συναισθήματα που τον καθόρισαν, επινοώντας εκ νέου την περίληψη του κόσμου του. Με μιαν ανάσα και έναν έντονο εσωτερικό διαρκές ρυθμό. Θοδωρής Γκόνης «Το μαύρο φόρεμα του κόρακα», εκδ. Άγρα.

Σε έναν κόσμο γυρισμένο κυριολεκτικά ανάποδα, όπου το απρόβλεπτο είναι ο εφιάλτης μας αλλά και η σωτηρία, ο Κώστας Β. Κατσουλάρης ο οποίος έτσι ή αλλιώς κινηματογραφεί το παρόν αποτελώντας τον πιο βαθύ, εσωτερικό, σκοτεινό μας καθρέφτη, οι προηγούμενες δουλειές του το επιβεβαιώνουν, στα καινούργια του διηγήματα που αποτελούν ένα οργανικό όλον, διαρρηγνύει τα όρια: της λογοτεχνίας και της ζωής. Αποκαλύπτοντάς μας πως όλα είναι ορθάνοιχτα στο ενδεχόμενο.

Για τους περισσότερους ήταν «ο πρώτος αφροαμερικανός ηθοποιός που τιμήθηκε με Όσκαρ». Για τους ελάχιστους, ο οσκαρικός ηθοποιός που ήταν, επίσης, σκηνοθέτης, συγγραφέας και διπλωμάτης. Ο Σίντνεϊ Πουατιέ μεγάλωσε στο χωριουδάκι Κατ Άιλαντ και στο Νασάου των Μπαχαμών και στα 16 του έφυγε για τη Νέα Υόρκη, όπου έκανε διάφορες δουλειές, όπως λαντζέρης, ενώ ταυτόχρονα παρακολουθούσε μαθήματα υποκριτικής.

Με δάνειο έναν τίτλο και αφηγηματικούς τρόπους από τη μουσική, με την θέαση του κόσμου σε διαρκή κινηματογραφικά πλάνα και εμπεριέχοντας ό,τι διάβασε και πλησίασε σε απόσταση αναπνοής μεταφράζοντας, ο Αχιλέας Κυριακίδης στο «Έλγκαρ» ξαναδιαβάζει τον Άνθρωπο και τον Κόσμο. Παραδίδοντας 24 παραλλαγές του αινίγματος, η ανθρώπινη Κωμωδία (ή αν θέλετε πέστε το Δράμα), εν είδει ζωής, παραλόγου ή απάντησης που αναζητούν την ερώτηση. Αυταπόδεικτη πάντα εφόσον εμπεριέχει την πρόθεση καθορίζοντας τρόπο που ωστόσο αγνοείται πάντα (ή σχεδόν πάντα).