«The Great Reset» είναι το κεντρικό σύνθημα του φετινού συνεδρίου του Νταβός. Ενα reset που θα προκαλέσει τσουνάμι αλλαγών. Από την εξαφάνιση ολόκληρων επιχειρηματικών κλάδων και την ανάδειξη άλλων, μέχρι τη στροφή προς την πράσινη ενέργεια, τα ψηφιακά νομίσματα και γενικότερα τα μέσα συναλλαγής. Αυτά που θα δούμε καθώς η παγκόσμια οικονομία θα ανακάμπτει, θα καθορίσουν και τις επόμενες γενιές.

Η αμερικανική αγορά οδήγησε την κούρσα των χρηματιστηρίων μέσα στην… τρέλα και την ακραία αβεβαιότητα του 2020 όμως στο εξής χρειάζεται μεγάλη προσοχή για όσους θέλουν να επιλέξουν μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ, σε μετοχές, ομόλογα και συνάλλαγμα. Βέβαια, η επιλογή εξαρτάται και από τον ορίζοντα που θέλει κανείς να τοποθετήσει τα χρήματά του, καθώς οι εξελίξεις των επόμενων μηνών και ετών ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά ως προς τον αντίκτυπο που θα έχουν στις αγορές σε σύγκριση με την μακροπρόθεσμη τάση.

Τις ευνοϊκές συνθήκες που επικρατούν στις αγορές θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει μέσα στη διετία 2021-22 το ελληνικό Δημόσιο με τις… πλάτες της ΕΚΤ. Η τελευταία έχει υπολογίσει ότι θα διαθέσει για την αγορά ελληνικών κρατικών ομολόγων περί τα 20 δισ. ευρώ, επιπλέον των περίπου 16 δισ. ευρώ που διέθεσε το 2020.

Μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να μην ετοιμάζεται για πανηγυρισμούς αφού είναι εκτός… προγράμματος μία αναβάθμιση από τη Fitch, όμως ο αμερικανικός οίκος μπορεί να στείλει ηχηρό μήνυμα για το πότε θα επιστρέψει η χώρα μας στα «σαλόνια» της επενδυτικής κοινότητας, ακόμα και με τη σιωπή του.

Δυσθεώρητα κρατικά και ιδιωτικά χρέη, εταιρικές χρεοκοπίες, αυξημένη ανεργία, «εξαφάνιση» θέσεων εργασίας και μία χαμένη γενιά νέων επιχειρήσεων, είναι οι βασικοί κίνδυνοι που έχει μπροστά της η παγκόσμια οικονομία. Η Oxford Economics προσπαθεί να ποσοτικοποιήσει τις «πληγές» της πανδημίας, εκτιμώντας ότι η μόνιμη ζημιά για το παγκόσμιο ΑΕΠ δεν αποκλείεται να ανέλθει στα 5 τρισ. δολάρια.

Αν αφαιρέσουμε από τον S&P 500 τις μετοχές των 6 τεχνολογικών γιγάντων Facebook, Amazon, Apple, Microsoft, Netflix και Google (Alphabet), θα δούμε ότι ο δείκτης-καθρέφτης των παγκόσμιων αγορών και της οικονομίας ενισχύθηκε… μόλις κατά 6% μέσα στο 2020. Μαζί με τις 6 αυτές μετοχές, τα κέρδη του S&P 500 αυξάνονται σε 16,6%. 

Την ώρα που η αγορά δεν αναμένει κάποια μεγάλη έκπληξη από την Fitch την ερχόμενη Παρασκευή, η Moody s αποκάλυψε ότι η Ελλάδα ήταν μία από τις δύο χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο που αναβαθμίστηκαν το 2020, δίνοντας ελπίδες για νέες αναβαθμίσεις φέτος. Γιατί η Ελλάδα δεν πρέπει να ανησυχεί για αξιολόγησή της τουλάχιστον έως την άνοιξη του 2022».

Θα γυρίσει… κόντρα ο άνεμος για τους τεχνολογικούς κολοσσούς που οδήγησαν το ράλι του 2020 και ποιοι θα είναι οι κερδισμένοι από το πακέτο των 2 τρισ. δολαρίων που ανακοίνωσε ο νέος Αμερικανός πρόεδρος; Το πλοίο έχει σαλπάρει και τα commodities εισέρχονται μετά από πολλά χρόνια πτωτικής τροχιάς, σε bull market, υποστηρίζει η Goldman Sachs.

Ο ρυθμός εμβολιασμού του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες διαψεύδει τις προσδοκίες, προκαλώντας ανησυχίες παρατεταμένης ύφεσης. Ωστόσο οι ειδικοί των αγορών, όπως η BofA και η Capital Economics δίνουν μία αισιόδοξη νότα. Εκτιμούν ότι σύντομα τα εμβόλια τελικά θα… επικρατήσουν του ιού, η επανεκκίνηση της οικονομίας θα «υποτάξει» την ύφεση και τα πακέτα στήριξης θα τονώσουν τα χρηματιστήρια, δίνοντας νέα ώθηση στις μετοχές.

Στο… videogame των αγορών, αν κάποιος επένδυε μετά τα μέσα Μαρτίου, το 2020 είχε διαρκή άνοδο και παχυλά κέρδη, σε σημείο που το trading θύμιζε παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας, όπου στην ουσία ποτέ δεν χάνεις. Η πραγματικότητα όμως είναι σκληρή και με πολλούς κινδύνους. Ποια είναι η μεγάλη «μόδα» στις τάξεις των 20άρηδων επενδυτών, ποιες οι δημοφιλέστερες μετοχές της πλατφόρμας Robinhood, ορισμένες εκ των οποίων έχουν σημειώνει άνοδο έως και άνω του 2.000% τον τελευταίο χρόνο.

Σε πλήρη πολιτική κρίση βρίσκεται από το βράδυ της Τετάρτης η Ιταλία, μετά την απόφαση του Μ. Ρέντσι να αποσύρει τους υπουργούς του κόμματός του από την κυβέρνηση. Σύμφωνα με τον πολιτικό και οικονομικό αναλυτή και καθηγητή του LSE, Λορέντζο Κοντόνιο, στη Ρώμη διεξάγεται μία σκληρή μάχη εξουσίας μεταξύ του πρωθυπουργού Τζ. Κόντε και του ηγέτη του κόμματος Italia Viva.

Έχουν προεξοφλήσει οι αγορές την ανάκαμψη της οικονομίας και ποιοι κλάδοι θα υπεραποδώσουν μετά το ιστορικό 2020; Ήρθε η ώρα να προτιμήσετε μετοχές που θεωρούνται φθηνές και πόσο πιθανό είναι να σημειωθούν επιτέλους οι πολυαναμενόμενες εισροές επενδυτικών κεφαλαίων στην Ευρώπη; Τι θα γίνει με το δολάριο και το ευρώ; Αυτά είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που απασχολούν την επενδυτική κοινότητα για το 2021 και η Goldman Sachs δίνει άμεσες απαντήσεις.

Η εκδίκαση της πολύκροτης υπόθεσης της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank, η οποία κατηγορείται ότι βοήθησε το Ιράν να παραβιάσει τις αμερικανικές κυρώσεις, ξεκινά την 1η Μαρτίου. Σύμφωνα με το Foreign Policy, οι πολιτικές αναταράξεις που θα προκληθούν εξαιτίας όσων πιθανώς αποκαλυφθούν στη δίκη για τον ρόλο του Ερντογάν μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικές για τον Τούρκο πρόεδρο.

Στις αγορές όλα φαίνονται ρόδινα. Το τριπλό ιστορικό ρεκόρ της Wall Street από την πρώτη εβδομάδα της χρονιάς, δημιουργεί την αίσθηση ότι τίποτα δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην ανοδική πορεία. Είναι όμως έτσι; Τρεις πηγές δυνητικών κινδύνων θα μπορούσαν να βάλουν φρένο, έστω και προσωρινά, στο χρηματιστηριακό ράλι και να οδηγήσουν σε αποθέρμανση τις αποτιμήσεις.

Οι εκλογές στη Γερμανία και η αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ μετά από 16 χρόνια στην καγκελαρία είναι χωρίς καμία αμφιβολία το πολιτικό γεγονός του 2021. Κρίνει το πως θα κινούνται από εδώ και στο εξής τα γρανάζια της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης και κατ' επέκταση αφορά το μέλλον της Ένωσης. Όμως υπάρχουν και άλλα σημαντικά πολιτικά γεγονότα που θα επηρεάσουν το κλίμα, ανάλογα με την έκβασή τους.

Μπορεί οι εμβολιασμοί να έχουν ξεκινήσει όμως η πραγματικότητα είναι ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι και γι' αυτό οι ειδικοί αναθεωρούν τα σενάρια για τη φετινή χρονιά. Την ίδια ώρα και ενώ η οικονομία παραμένει σε ύφεση, τα χρηματιστήρια συνεχίζουν το… βιολί τους καταγράφοντας διαδοχικά ιστορικά υψηλά. Η S&P προειδοποιεί για τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις και η Citi βλέπει διόρθωση στις αγορές.

Η κόντρα που έχει ξεσπάσει μεταξύ του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ και του δισεκατομμυριούχου επιχειρηματία Τζακ Μα θυμίζει ταινία μυστηρίου και οικονομικοπολιτικής ίντριγκας καθώς το Πεκίνο θέλει να κρατικοποιήσει τη μεγαλύτερη fintech του πλανήτη. Ο πλουσιότερος Κινέζος μπαίνει στη μακρά λίστα των επιχειρηματιών που «αγνοούνται» μετά από διαφωνίες με την κυβέρνηση. 

Ο κόσμος αλλάζει και η οικονομική «ζυγαριά» του πλανήτη γέρνει ολοένα περισσότερο προς την Ασία και ειδικότερα την Κίνα. Μάλιστα, βάσει ορισμένων δεικτών, η κινεζική οικονομία έχει ήδη ξεπεράσει την αμερικανική. Χρηματιστηριακά, ωστόσο, η Wall Street όχι μόνο κυριαρχεί αλλά στην ουσία… αποφασίζει και για την πορεία όλων των άλλων αγορών.

Μία από τις πιο συνηθισμένες «σταθερές» στον κόσμο των επενδύσεων είναι πως όταν κάποιος επενδύει μακροπρόθεσμα, π.χ. σε μετοχές ή ακίνητα, υπάρχουν περίοδοι που μπορεί να χάνει χρήματα, όμως το πιθανότερο είναι να βγει στο τέλος νικητής. Και μπορεί οι προβλέψεις των αναλυτών να κατέρρευσαν με απόλυτο και εκκωφαντικό τρόπο το 2020, ωστόσο υπάρχουν πιο μακροπρόθεσμες τάσεις που όχι μόνο επαληθεύονται αλλά και επιταχύνονται εξαιτίας της πανδημίας.

Αν σας έλεγε κάποιος ότι το 2020 ένας ιός θα προκαλούσε τη χειρότερη κρίση που έχει περάσει ο πλανήτης εδώ και πολλές δεκαετίες, θα τον λέγατε τρελό. Γι' αυτό το λόγο μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι, όπως JPMorgan, Goldman Sachs και Citi, αλλά και όσοι συμβουλεύουν τους δισεκατομμυριούχους επενδυτές δεν κάνουν πλέον προβλέψεις, αλλά σενάρια.

Είναι θέμα ουσίας αλλά και γοήτρου. Με την πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ, το ελληνικό Δημόσιο βάζει ένα ακόμη λιθαράκι στην προσπάθεια αποκατάστασης της επενδυτικής εμπιστοσύνης και διαφύλαξης της βιωσιμότητας του χρέους. Παράλληλα, στέλνει ηχηρό μήνυμα στην επενδυτική κοινότητα. Ένα μήνυμα που θα ακουστεί ξανά όταν πραγματοποιηθεί η αποπληρωμή, μέσω των σχετικών εκθέσεων που θα δημοσιεύσουν οι οίκοι αξιολόγησης.

Η αγορά κρατικών ομολόγων της περιφέρειας της Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και τα ελληνικά και η στροφή σε μετοχές αναδυόμενων αγορών, είναι στις βασικές επενδυτικές συμβουλές της BlackRock για το νέο έτος. Τι προτείνει η εταιρεία που διαχειρίζεται πάνω από 7,8 τρισ. δολάρια, γιατί προτιμά τις αμερικανικές μετοχές, ποιους κλάδους βλέπει να υπεραποδίδουν και τι λέει για τα μετρητά.

Ο πλανήτης χρωστάει περίπου 3 φορές περισσότερα από αυτά που παράγει και η κατάσταση χειροτερεύει εξαιτίας της πανδημίας σε ένα θανάσιμο φαύλο κύκλο. Κράτη και επιχειρήσεις δανείζονται με ιλιγγιώδη ρυθμό, μετακυλίοντας το βάρος στους… επόμενους. Όσο για τη χώρα μας, το 2020 φεύγει με δημόσιο και ιδιωτικό χρέος στο 280% του ΑΕΠ, σε μία από τις υψηλότερες θέσεις παγκοσμίως. Τι δείχνει η σύγκριση με το 1980.

Όποιος μαντέψει σωστά την εξέλιξη της πανδημίας, προβλέψει παράλληλα για πόσο θα συνεχιστεί η πρωτοφανής διοχέτευση ρευστότητας στο σύστημα, κρίνει αν οι αγορές είναι «σκασμένες» ή έχουν ακόμη περιθώρια ανόδου, θα είναι ο επενδυτής που θα πετύχει υπεραποδόσεις μέσα στο 2021. Κάνε με προφήτη να σε κάνω πλούσιο…