Μία από τις πιο συνηθισμένες «σταθερές» στον κόσμο των επενδύσεων είναι πως όταν κάποιος επενδύει μακροπρόθεσμα, π.χ. σε μετοχές ή ακίνητα, υπάρχουν περίοδοι που μπορεί να χάνει χρήματα, όμως το πιθανότερο είναι να βγει στο τέλος νικητής. Ο μεγαλύτερος χρηματιστηριακός δείκτης στον κόσμο, ο S&P 500 αποφέρει κατά μέσο όρο κέρδη της τάξης του 8%-10% στη σχεδόν 100ετή ιστορία του.
Πάντοτε, βέβαια, παίζει ρόλο ο χρόνος εισόδου και εξόδου. Από τον Ιανουάριο του 2006 έως σήμερα ο S&P 500 καταγράφει άνοδο 193%, όμως το 2009 κατέγραψε πτώση 37%, ενώ το 2018 έφτανε την ημέρα των Χριστουγέννων να βρίσκεται σε επίπεδο έτους στο -13%. Γενικότερα, οι μακροχρόνιες τάσεις είναι αυτές που υπόσχονται καλύτερα αποτελέσματα.
Και μπορεί οι προβλέψεις των αναλυτών να κατέρρευσαν με απόλυτο και εκκωφαντικό τρόπο το 2020, ωστόσο υπάρχουν πιο μακροπρόθεσμες τάσεις που όχι μόνο επαληθεύονται αλλά και επιταχύνονται εξαιτίας της πανδημίας. Αυτός είναι ο λόγος που ορισμένες προβλέψεις που έγιναν στα τέλη του 2019 επαληθεύτηκαν και μάλιστα σε υπερθετικό βαθμό, χωρίς φυσικά να είχαν λάβει υπόψη την εμφάνιση του νέου κορονοϊού.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της UBS, η οποία είχε προβλέψει ότι μέσα στο 2020 ο χρυσός θα σημείωνε πολύ καλύτερες επιδόσεις από τα υπόλοιπα εμπορεύματα, όπως και έγινε. Ο χρυσός μάλιστα κατέγραψε νέα ιστορικά υψηλά λόγω της μαζικής αναζήτησης ασφαλών καταφυγίων από τους επενδυτές. Η ελβετική τράπεζα είχε επίσης προβλέψει την αποδυνάμωση του δολαρίου. Που να φαντάζονταν οι αναλυτές της ότι η ισοτιμία με το ευρώ θα έφτανε από τα 1,12 δολάρια την πρωτοχρονιά του 2020 στα 1,0637 το Μάρτιο και από κει στα 1,23 δολάρια στις παρυφές του 2021…
Με την ελπίδα ότι τα υπόλοιπα 9 χρόνια δεν θα έχουν καμία σχέση με το 2020, η δεκαετία που διανύουμε είναι δεκαετία μετασχηματισμού σε όλα τα επίπεδα. Από την ψηφιακή τεχνολογία μέχρι την προστασία του περιβάλλοντος και τον τρόπο που ταξιδεύουμε και συναλλασσόμαστε. Γενικότερα, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με την αποδυνάμωση του δολαρίου, η πανδημία σε πολλές περιπτώσεις δεν θα μείνει στην ιστορία ως «καταλύτης» αλλά περισσότερο ως «επιταχυντής εξελίξεων».
Προκλήσεις: Υπό… φυσιολογικές συνθήκες, λοιπόν, τα επόμενα χρόνια θα είναι γεμάτα προκλήσεις, όπως η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού στις ανεπτυγμένες οικονομίες, η αποσύνθεση της παγκοσμιοποίησης και οι πολιτικές αναταράξεις.
Αλλαγές: Κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις έχουν διοχετεύσει απίστευτη ρευστότητα στο σύστημα για να μετριάσουν τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Αναλυτές βλέπουν αρνητικά ή μηδενικά επιτόκια για πολλά χρόνια ακόμη. Οι ίδιοι ωστόσο προειδοποιούν ότι η πρωτοφανής ρευστότητα μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη οικονομική ανάπτυξη αλλά και σε πληθωριστική καταστροφή. Τα χαμηλά επιτόκια ευνοούν τις μετοχές, όσοι όμως φοβούνται τον πληθωρισμό επιλέγουν χρυσό.
Disruption: Σε εξέλιξη βρίσκεται μία πρωτοφανής τεχνολογική επανάσταση, η οποία έγινε αισθητή στον απόλυτο βαθμό μέσα στα lockdown. Είναι όμως η τεχνολογία η απάντηση σε όλες τις επενδυτικές κατηγορίες και πόσο ψηλά μπορούν να φτάσουν οι αποτιμήσεις των τεχνολογικών κολοσσών;
Χαμηλότερες αποδόσεις: Σε σύγκριση με την περασμένη δεκαετία οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι έως το 2030 οι αγορές θα λειτουργήσουν σε περιβάλλον χαμηλότερων αποδόσεων και υψηλότερης μεταβλητότητας. Μία τα απίστευτα σκηνικά του 2020, μία οι υψηλές αποτιμήσεις, δεν θέλει και πολύ. Όταν καείς στο χυλό φυσάς και το γιαούρτι που λέει και η παροιμία…
Προσαρμοστικότητα: Αν κάτι μας έμαθε το 2020 είναι ότι οι επενδυτές που μένουν… κολλημένοι και δεν προσαρμόζονται εύκολα στα νέα δεδομένα κινδυνεύουν με καταστροφή. Κάποιοι θα χρειαστεί να αλλάξουν επενδυτικές συνήθειες και κάποιοι άλλοι να αποδεχτούν χαμηλότερες αποδόσεις.
Πράσινες επενδύσεις η κυρίαρχη τάση: Το περιβαλλοντικό κίνημα και οι πράσινες επενδύσεις κερδίζουν έδαφος καθώς περιλαμβάνονται σε ορισμένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά σχέδια που έχουν εφαρμοστεί ποτέ, όπως είναι το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Το θέμα είναι ο επενδυτής να μη χαθεί στο λαβύρινθο της πράσινης οικονομίας που για πολλούς είναι κάτι νέο.
Ανάπτυξη… αλλιώς: Μετά την καταιγίδα του 2020 όλοι συμφωνούν ότι η παγκόσμια οικονομία έχει μπροστά της αρκετά χρόνια ισχυρής ανάπτυξης. Εκτός από τους κλάδους που παραδοσιακά ωφελούνται σε τέτοιες περιόδους, όπως των υποδομών, οι επενδυτές καλούνται να κοιτάξουν και αλλού. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η βιοτεχνολογία είναι σίγουρα δύο πεδία που αξίζουν την προσοχή.
Αλλαγή πλάνων: Εκτός από τους επενδυτές, προσαρμοστικότητα καλούνται να δείξουν και οι επιχειρηματίες. Πάλι το 2020 θα είναι οδηγός. Αυτοί που δεν θα φοβηθούν την αλλαγή και θα τολμήσουν, αξιοποιώντας τις μεγάλες ευκαιρίες που εμφανίζονται σε κάθε κρίση, είναι αυτοί που θα επιβιώσουν.
Ρευστότητα: Οι ευνοϊκές χρηματοδοτικές συνθήκες λόγω των χαμηλών επιτοκίων μπορεί για πολλούς να αποδειχθεί παγίδα. Άλλοι θα βρεθούν κερδισμένοι (όσοι θα κάνουν σωστές και προσεχτικές επιλογές) και άλλοι… υπερχρεωμένοι.
