Το τρίτο μέρος της τριλογίας «Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους» αποκωδικοποιήθηκε. Και η Ζυράννα Ζατέλη ως Λεύκα αποφάσισε να μας χαρίσει τα μυστικά της. Την περίληψη του Κόσμου της φανερή και αφανέρωτη, τη σαγήνη της αβύσσου προτού γράψει, τον τρόπο που της χαρίζεται η ζωή και της αποκαλύπτεται το αφανέρωτο στα όνειρα και στις ιστορίες της. Επαναλαμβάνοντας με το σαγηνευτικό ιδιαίτερο ύφος της «Να ρουφήξουμε με τις γλώσσες μας την άβυσσο, τίποτα λιγότερο απ? την άβυσσο»…

Διακόσια χρόνια από τη γέννηση του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι συμπληρώθηκαν φέτος (1821-1881). Ως φόρο τιμής στον ίδιο και στο έργο του, η Όλια Λαζαρίδου σκηνοθετεί το «Έγκλημα και Τιμωρία». Πρόκειται για τη βραβευμένη θεατρική διασκευή του έργου του Ντοστογιέφσκι από τους Marilyn Campbell και Curt Columbus, που αφηγείται την ιστορία μέσω των τριών βασικών ρόλων: του Ρασκόλνικοφ, του Πορφύρι και της Σόνια, με επίκεντρο τον Ρασκόλνικοφ.

«Επειδή έχουμε ανάγκη να καταλάβουμε πως ο κάθε άνθρωπος, όσο πληγωμένος κι αν είναι, και ανεξαρτήτως εξωτερικών χαρακτηριστικών, μπορεί αν του δοθεί η ευκαιρία να γίνει Άγιος Βασίλης για άλλους που το χρειάζονται. Και υπάρχουν τόσο πολλοί άνθρωποι σήμερα που έχουν ανάγκη από έναν «Άγιο Βασίλη» στη ζωή τους, όχι μόνο σε επίπεδο υλικών αγαθών αλλά κυρίως για να νιώσουν πως κάποιος τους νοιάζεται».

Τη μεταμορφωτική δύναμη της αγάπης, το κακό ως αναγκαίο συστατικό και απαραίτητο για το καλό, και τη δοσολογία που κάνει φάρμακο το φαρμάκι, αναδεικνύει ο ποιητής και ψυχίατρος σ' ένα βιβλίο διπλό, δύο ιστορίες αλλά η αλήθεια μία, όλοι μας κουβαλάμε σαν καύκαλο τα παιδικά μας χρόνια μέχρι να εμφανιστεί ο λόγος που θα μας μεταμορφώσει.

Πολύχρωμα και λαχταριστά σαν ζαχαρωτά. Για τους μικρούς μας φίλους, λέμε, και για τους αυριανούς αναγνώστες, αλλά μεταξύ μας, λατρεύουμε οι μεγάλοι να τα ξεφυλλίζουμε και να τα διαβάζουμε. Βιβλία για παιδιά κι εφήβους, με καλικάτζαρους, αη Βασίληδες, τάρανδους, χιούμορ και μυστήριο που λατρεύουν τα παιδιά. Μια μικρή επιλογή είναι τα παρακάτω. Στις προθήκες, θα ανακαλύψετε κι άλλα, εσείς ξέρετε τις προτιμήσεις τους, στα μέτρα του εφικτού, κάναμε ό,τι μπορούσαμε!

Υπάρχει άνθρωπος στους δύσκολους καιρούς μας που δεν χρειάζεται την Ποίηση; Έτσι σκεφτήκαμε και πράξαμε ακολούθως. Ελάχιστες επιλογές από μας και από την τελευταία χρονιά σε σχέση με έναν ποιητικό ωκεανό που μας περιμένει εκεί έξω!

Ε ναι, χρόνος σας είναι, μπορεί τα γεγονότα να είναι εκείνα που είναι, αλλά η επίγευση, η αντιμετώπιση, ο χρωματισμός είναι δικός σας. Κι ας αρχίσουμε από τα ημερολόγια. Είτε τα χαρίσουμε είτε επιλέγουμε το δικό μας.

Η ξένη λογοτεχνία κρατούσε πάντα τα σκήπτρα στην αναγνωστική μας καρδιά. Το παράθυρό μας στον κόσμο; Ταύτιση εκ του ασφαλούς; Είναι ό,τι δεν είμαστε; Τελικά πόσο όμοιοι είμαστε όλοι; Μια βόλτα στις προθήκες από μας στο Liberal για ό,τι περιμέναμε, ό,τι αξίζει. Τα βιβλία που θα μας μεταφέρουν στην Ισπανία, στην Αφρική, στην Αμερική, στη Γαλλία του περασμένου αιώνα καταλύοντας τον χρόνο και τα σύνορα.

Μια αλληγορία με παραμυθητική μορφή που όμως είναι φιλοσοφική θέση και στάση ζωής. Ένα μικρό ημιτελές κείμενο που ωστόσο εμπεριέχει όλους τους λαβυρίνθους κι όλα τα «δαχτυλίδια» του κόσμου. Fernando Pessoa «Ο οδοιπόρος», Εισαγωγή- Μετάφραση- Σημειώσεις: Μαρία Παπαδήμα, εκδ. Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός 2021.

Υφαίνοντας την αινιγματική ιστορία της μέσα σε μια αχλύ αριθμών και πάγου, η συγγραφέας θα μας (ξανα)συστήσει έναν άντρα ήδη νεκρό. Διότι η Ρυόκο στο νεκροτομείο μόλις θα πληροφορηθεί: ότι έχει αδελφό, μητέρα που ζει, υπήρξε μαθηματική διάνοια, καλλιτέχνης στο πατινάζ! Έχοντας μάλιστα και ζωή παράλληλη με εκείνη του αρωματοποιού.

Ένα βιβλίο που αποτελεί το πέρασμα από τον ένα στον άλλο αιώνα: ο Κυβερνοχώρος και η ανθρώπινη εγκληματική φύση, η διάνοια και το σώμα. Το καλό και το κακό, η γέννηση και ο θάνατος που αποτελούν αυτό το υπέροχο ένα ενιαίο. Ο Κόσμος μας και οι κρυμμένοι αρμοί του.

Μια αλληγορική ιστορία που θα μπορούσε να είναι και η πικρή αλήθεια στη σημερινή μας σκοτεινιά: ο αδέσποτος Αζόρ που αφηγείται την ιστορία της Φωτεινής Τσαλίκογλου υπήρξε άτυχος μέσα στην τύχη του να τον υιοθετήσει ο κύριος των εννιά…

Εννέα ιστορίες απώλειας που ενέχουν εντούτοις όλες το βαθύ κι αλύτρωτο αίσθημα της ενοχής. Από τον συγγραφέα που κουβαλά την γερμανική ενοχή σε κάθε βιβλίο του.

Η ιστορία ξετυλίγεται σκληρά και ανατριχιαστικά από την πρώτη ως τη τελευταία σελίδα και ξεφλουδίζεται κάνοντας το πορτοκάλι λεμόνι. Με ήρωες που δικαιολογούν τον χαρακτήρα που έχτισαν και γεγονότα που μόνο εδώ σ? αυτό το μακελειό οδηγούν, μοίρα σχεδόν και πεπρωμένο.

Με τον υπότιτλο «MURATTI/ Ένας αποχαιρετισμός», ο συγγραφέας αφηγείται την άνοδο και την πτώση της ομώνυμης καπνοβιομηχανίας μέσα από τον ανώνυμο αφηγητή του ο οποίος ακολουθεί τα εναπομείναντα ίχνη της βιώνοντας την δική του αντίστοιχη παρακμή. Μέσα από τις λιγοστές σελίδες της διπλής αφήγησης, αποκαλύπτονται και οι αρμοί της ιστορίας: η παγκόσμια άνθιση, ένας πόλεμος, οι ανακαλύψεις της εποχής (το ποδήλατο και ο κινηματογράφος). Η ζωή και ο θάνατος του ανθρώπου, της εποχής, των πραγμάτων.

Οι ιστορικές μελέτες και τα δοκίμια δεν αφορούν μονάχα το παρελθόν μας, το οποίο αυτό είναι και σε γενικές γραμμές δεν αλλάζει, αλλά καλά θα κάνουμε να το γνωρίζουμε, αλλά και το μέλλον μας. Στα βιβλία του Χειμώνα το μεγάλο ποτάμι της Ιστορίας είναι και πάλι εδώ, να μας υπενθυμίσει ό,τι ξεχάσαμε, να μας πληροφορήσει εκείνα που αγνοούμε, να συμβάλει στην αυτογνωσία μας ως άτομα αλλά και ως λαός.

Ο εκδοτικός χειμώνας φέτος αποδεικνύεται και ποιητικός. Μπόρχες, Louise Gluck, Έμιλυ Ντίκινσον, Έντγκαρτ Άλαν Πόε, Τζιμ Μόρισσον, Ρεμπώ, Μπέρρυμαν, Ρίλκε αλλά και οι δικοί μας Μαριαλένα Σπυροπούλου, Λέλη Μπέη, Ευαγγελία Ανδριτσάνου, Φώτης Σκουρλέτης, Κώστας Καναβούρης, Ειρήνη Παραδεισανού, Δημήτρης Καταλειφός...

Ασυζητητί είναι ο συγγραφέας ο οποίος με αναμφισβήτητη και ευφυέστατη αφηγηματική άνεση δημιουργεί στέρεους και αλησμόνητους χαρακτήρες, αναπλάθει εποχές, χωρίς δοκιμιακές αναφορές, ξεφλουδίζει την κοινωνία στα εις εξ ων συνετέθη. Με το καινούργιο του βιβλίο και ακτινογραφώντας το παρόν, τολμά να διασκελίσει τους δυο τελευταίους αιώνες, να διανύσει και να ερμηνεύσει το παράλογο της εποχής.

Βγαίνει ο Χειμώνας δίχως τους δολοφόνους του; Αν και πολλοί ισχυρίζονται –και δικαίως- πως είναι η κάθαρση που αγαπούν στα αστυνομικά, όπως και νάχει είναι πια και λογοτεχνία και μόδα. Νέο βιβλίο για τον Jo Nesbo λοιπόν, και κυκλοφόρησε ήδη. «Ο Άρχοντας της ζήλιας» σε μετάφραση Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και περιλαμβάνει 7 ιστορίες αριστοτεχνικής πλοκής. Ωστόσο μέσα τους το αναγνωστικό κοινό θα βρει Κάλυμνο, αναρρίχηση και πολλή Ελλάδα.

Ήταν και παραμένει το Παράθυρό μας στον Κόσμο, ακόμα και σήμερα που αποδείχτηκε ότι για ιδέες και πανδημίες σύνορα δεν υπάρχουν. Η Ξένη Λογοτεχνία τα φετινά Χριστούγεννα, υπόσχεται καινούργια βιβλία, γνωστούς συγγραφείς, εξαιρετικές επανεκδόσεις.

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, οι εκδοτικοί βάζουν μπροστά τις μηχανές τους και οι προθήκες γεμίζουν με τα περισσότερα, σημαντικότερα καιεορταστικά τους βιβλία. Μετά από μια εκδοτική σεζόν που όλους – λόγω της πανδημίας- μας τρομοκράτησε, έρχεται ο φετινός Χειμώνας και μας αποζημιώνει.

Την ίδια στιγμή που ο Τανζανός Αμπντουλραζάκ Γκούρνα μάθαινε στην τηλεφωνική γραμμή πως πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2021, εμείς στην Ελλάδα προσπαθούσαμε να συλλαβίσουμε το όνομά του. Όχι, δεν έχει μεταφραστεί στη χώρα μας και βέβαια δεν έπαιζε καθόλου στα προγνωστικά. Για μια ακόμα φορά η Σουηδική Ακαδημία μας ξάφνιαζε.

Με τα μεγάλα άλυτα ζητήματα της λογοτεχνίας, ζήλια, έρωτα, προδοσία, φόνο, θάνατο και τα απύθμενα βάθη της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας ασχολείται και στα διηγήματα, όπως στα τελευταία βιβλία του, ο συγγραφέας. Πιστός πάντα στο συγγραφικό του πλάνο, ρίσκο κι όραμα. Εκπλήττοντάς μας ευχάριστα και πάλι.

Η συνάντηση της Μαρίνας Σαλίβερου με τον Αντρέα Λίντον και η παθιασμένη σχέση τους θα αποτελέσει τον μοχλό της ιστορίας κι έτσι δημιουργείται τριτοπρόσωπα με φόντο την οικογένεια Σαλίβερου και την οικογένεια Λίντον μια οικογενειακή σάγκα, και μια τοιχογραφία- παλίμψηστο της εποχής.