Τη φράση αυτή που επιλέξαμε και ως τίτλο την είπε η καθ. Αναστασία Κοτανίδου, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης του Κύκλου Ιδεών «Πανδημία και κοινωνική συνοχή» όπου παρουσιάστηκε έρευνα της Metron Analysis. Ένα από τα δύο βασικά ευρήματα είναι η διάσταση στις απόψεις μεταξύ των νέων και των μεγαλύτερων για όλα τα θέματα, με τους νέους να εμφανίζονται δύσπιστοι απέναντι σε όλους και σε όλα.

Η χρονιά που πέρασε αλλά κι αυτή που τρέχει, η δεύτερη πανδημική χρονιά, είναι κι αυτή γεμάτη από τις «απαγορευμένες» για την Ελλάδα συζητήσεις γιατί την ουσία τους την «κάψαμε» σε όλη τη Μεταπολίτευση ιδεολογικοποιώντας και εργαλειοποιώντας τες βάναυσα. Δείτε. Με ποιους όρους μπορούμε να κάνουμε στη χώρα μας τη συζήτηση για τη «μεγάλη επιστροφή του κράτους», όταν ως βίωμα μεγάλου κράτους έχουμε τα πελατειακά δίκτυα και όχι το «δίχτυ προστασίας» για τους αδύναμους;

Το αίτημα το κωδικοποίησε επιτυχημένα ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε προχθές για την Ημέρα της Γυναίκας: «Στο Υπουργείο Εργασίας θέλουμε να γίνουμε το Υπουργείο Ισότητας». Πράγματι, αυτό είναι και το αίτημα του σύγχρονου γυναικείου κινήματος άλλωστε.

Από τις 300 και πλέον επιθέσεις σε ποικίλους στόχους, με πρόσχημα, αυτή τη φορά, την υπόθεση Κουφοντίνα που έχουν γίνει τις τελευταίες εβδομάδες, δεν έχει συλληφθεί κανείς. Το κυβερνών κόμμα καταγγέλλει καθημερινά, με ανακοινώσεις του τις επιθέσεις, λες και η Νέα Δημοκρατία είναι στην αντιπολίτευση και ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση.

Η χειραφέτηση των γυναικών περνάει μέσα από τους άντρες γιατί αυτοί είναι ο ισχυρός πόλος στο σύστημα. Αυτοί θα μετουσιώσουν κάθε ευκαιρία σε κατάκτηση. Η χειραφέτηση περνάει μέσα από αυτόν που έχει την εξουσία. Κι αυτοί, ακόμα και σήμερα, τον 21ο αιώνα είναι οι άντρες: οι πατεράδες, οι αδελφοί, οι δάσκαλοι, οι σύντροφοι.

Με κλειστά τα μπαρ και τα νυχτερινά κέντρα φέτος δε θα δούμε προσκλήσεις «για βραδιά ξεφαντώματος» για την Ημέρα της Γυναίκας. Δεν είναι όμως σίγουρο ότι οι οθόνες μας θα γεμίσουν με τα στοιχεία για την ενδοοικογενειακή βία, τις γυναικοκτονίες, τα χάσματα στους μισθούς, τον αποκλεισμό από τις θέσεις εξουσίας. Όλους αυτούς τους δείκτες που εκτοξεύτηκαν τον τελευταίο χρόνο και αφηγούνται όσα συμβαίνουν έξω από τις πίστες όπου οι γυναίκες καλούνται να «ξεφαντώσουν».

Είναι εντυπωσιακό ότι μια έννοια όπως ο πολιτικός κίνδυνος (political risk), ξεσηκωμένος από τα playbook των επενδυτών, επιστρατεύεται για να περιγράψει τις πολιτικές στάσεις και συμπεριφορές των ελληνικών κυβερνήσεων. Είναι αποκαρδιωτικό μετά από μία δεκαετή κρίση ο πολιτικός κίνδυνος, και μάλιστα για κάτι τόσο σοβαρό, να σοβεί. O μόνος τρόπος να τον υπερβούμε είναι η διαβούλευση και η ενημέρωση...

Η πανδημία είναι ένα συμπεριφορικό φαινόμενο. Δηλαδή, η εξέλιξή της εξαρτάται από τη συμπεριφορά μας, έχει δηλαδή και μια κοινωνική διάσταση. Η κοινωνική ισορροπία εξαρτάται κι από εμάς τους ίδιους κι αν κάτι μάθαμε, πρόσφατα σχετικά, είναι ότι το χάος δεν συμφέρει κανένα. Οι μαραθώνιοι κρίνονται στο τελευταίο χιλιόμετρο. Είναι κρίμα τώρα να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. 

Σε άρθρο του εδώ στο Liberal.gr ο Στέφανος Μάνος υποστήριξε ότι ένας αδιάβλητος και εύκολος τρόπος για να γίνει μια πρώτη αξιολόγηση των Λυκείων είναι το Υπουργείο Παιδείας να δημοσιοποιήσει το μέσο όρο των αποτελεσμάτων στις πανελλαδικές κάθε Λυκείου για τα τελευταία πέντε χρόνια. Η πρόταση του κ. Μάνου μπορεί να υλοποιηθεί πανεύκολα και τα αποτελέσματα δε θα επιδέχονται και αμφισβήτησης και είναι ο τρόπος για την κοινή γνώμη.

Στη Μιανμάρ, την περασμένη Κυριακή, 18 άνθρωποι που διαδήλωναν κατά της χούντας σκοτώθηκαν από πυρά των δυνάμεων ασφαλείας της χώρας. Στο Χονγκ Κονγκ έχουν πλέον συλληφθεί από το κινεζικό καθεστώς όλοι όσοι ηγούνται των επίμονων διαδηλώσεων για τη δημοκρατία. Στην Ελλάδα, στο καταυλισμό Καρά Τεπέ, 2.000 παιδιά ζουν χωρίς φως και τρεχούμενο νερό. Κι όμως, στα ελληνικά ΜΜΕ και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, συζητάμε μανιακά μια ακόμα απεργία πείνας του τρομοκράτη Δημήτρη Κουφοντίνα.

Οι συμπολίτες μας στη Θεσσαλονίκη, την Κέρκυρα και αλλού, δεν δίστασαν να παραβιάσουν τη σειρά των εμβολιασμών με την απαράδεκτη δικαιολογία ότι «τα εμβόλια θα έληγαν σε λίγες ώρες», αφού υπάρχει πρόβλεψη για αυτό το ενδεχόμενο. Ο λόγος που δεν δίστασαν να το κάνουν είναι επειδή θεωρούν εαυτούς essential, δηλαδή ζωτικούς για την κοινωνία, τη λειτουργία της κυβέρνησης, την ύπαρξη του κόμματος στο οποίο ανήκουν, ίσως και για τον ίδιο τον πλανήτη...

Δεν έχουν δίκιο όσοι οικτίρουν την τροπή που έχει πάρει ο δημόσιος διάλογος για το #MeToo στη χώρα μας. Κι ακόμα μεγαλύτερο άδικο έχουν όσοι ισχυρίζονται ότι η συζήτηση «θάφτηκε», ενώ μόλις ξεκίνησε. Καμία κοινωνία, ακόμα και οι πιο προηγμένες, δεν είναι σε θέση να συζητούν με νηφαλιότητα ό,τι νέο ανακύπτει. Άλλωστε, τι άλλο σημαίνει ο όρος «προηγμένη κοινωνία» από την ικανότητα των μελών της να συζητούν ό,τι τα απασχολεί ή τα βασανίζει;

Η Άννα Διαμαντοπούλου το έθεσε εύστοχα στο χθεσινό της άρθρο εδώ, στο Liberal.gr: μόλις ανακοινώθηκε η συζήτηση στη Βουλή «για την ποιότητα της Δημοκρατίας και του πολιτικού διαλόγου» έπεσε «τρόμος πάνω από την πόλη», γιατί οι περισσότεροι περιμέναμε τον απόλυτο εκχυδαϊσμό της δημόσιας συζήτησης. Ευτυχώς κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Παρά την ένταση που υπήρχε η συζήτηση δεν εξετράπη.

Η έναρξη της κρίσης το 2010 συνέπεσε με τη μαζική είσοδο Ελλήνων χρηστών στην πλατφόρμα twitter. Οι περισσότεροι από αυτούς που απέκτησαν τότε λογαριασμό εκεί, ανήκαν στο λεγόμενο «τηλεοπτικό κοινό». Άνθρωποι που έβλεπαν τα διάφορα ριάλιτι αλλά και τα σήριαλ, με την ενθάρρυνση των ίδιων των τηλεοπτικών καναλιών, βρισκόντουσαν εκεί για να σχολιάζουν όλοι μαζί, ζωντανά και σε πραγματικό χρόνο όσα έβλεπαν στην τηλεόραση.

Τα τελευταία χρόνια, όσες φορές οι πολίτες έχουν κληθεί, σε έρευνες κοινής γνώμης, να απαντήσουν στην ερώτηση «Ποιον θεωρείτε ως το σημαντικότερο παράγοντα επιτυχίας; Τα προσόντα ή τις γνωριμίες;», η συντριπτική πλειοψηφία, οκτώ στους δέκα, έχουν απαντήσει το δεύτερο. Αυτό είναι και το συλλογικό μας βίωμα, άλλωστε. Όσα προσόντα και να διαθέτει ένας Έλληνας πολίτης, αν δεν έχει τις κατάλληλες γνωριμίες, δεν θα καταφέρει πολλά.

Είναι το αγαπημένο αντεπιχείρημα των συμβούλων και των στελεχών των κομμάτων εξουσίας σε όποιον τολμήσει να θυμίσει ότι κάθε στρατηγική πρέπει να σχεδιάζεται στο πλαίσιο των ιδεολογικών και προγραμματικών αρχών: «Ας είμαστε πραγματιστές. Άλλωστε η εμμονή στην ιδεολογία είναι βολονταρισμός». Τι εννοούν όταν στα κόμματα εξουσίας μιλάνε για «πραγματισμό»; Τίποτα απολύτως.

Δύσκολο για τον κ. Τσίπρα να αντισταθεί στον πειρασμό και να μην εμπλακεί σε ένα βρώμικο ανταρτοπόλεμο, όταν πιστεύει ότι αυτός μπορεί να αποδομήσει την ταυτότητα του αντιπάλου του. Αφού δεν μπορεί να αντιπολιτευθεί τον αντίπαλο στη διακυβέρνηση, γιατί να μην επιχειρήσει να απαξιώσει την ταυτότητά του; Γιατί το αντίτιμο του βούρκου στον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να τραβήξει την κοινή γνώμη είναι να χάσει ο κ. Τσίπρας τον έλεγχο του ίδιου του κόμματος του.

Τον Οκτώβριο του 2018 και σε εκδήλωση του Ιδρύματος Friedrich Ebert σε συνεργασία με την Ομάδα των Σοσιαλιστών στο Ευρωκοινοβούλιο, μια εκδήλωση από αυτές που πάντα ασκούνταν εύσχημες πιέσεις στο ΚΙΝΑΛ να συνεργαστεί εκλογικά με τον ΣΥΡΙΖΑ, ο Γιώργος Καμίνης είχε πάρει το λόγο για να εξηγήσει γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούσε να αντιμετωπίζεται ως δυνητικός εταίρος της Κεντροαριστεράς. 

Την Τρίτη το βράδυ, ο πρόεδρος Μπάιντεν, ένα μήνα μόλις μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, συναντήθηκε στο Μιλγουόκι με πολίτες για να απαντήσει στις ερωτήσεις τους. Το town hall meeting, όπως λένε οι Αμερικανοί αυτού του είδους τις εκδηλώσεις σε κλειστό χώρο, διοργανώθηκε από το δίκτυο CNN και μάλιστα στην Πολιτεία του Ουϊσκόνσιν, ένα παραδοσιακό «κάστρο» των Ρεπουμπλικανών, την οποία οι Δημοκρατικοί κέρδισαν από τους αντιπάλους τους με μόλις 1% των ψήφων. 

Αν πιστεύαμε στη μεταφυσική θα ήταν πολύ μεγάλος ο πειρασμός να σκεφτούμε ότι κάποια ανώτερη δύναμη αποφάσισε να υποβάλλει τη χώρα σε όλες τις πιθανές και απίθανες δοκιμασίες, όχι για να την τιμωρήσει αλλά για να της δώσει μια ευκαιρία να ενηλικιωθεί.Φαίνεται ότι δεν ήταν αρκετές οι δυσκολίες της οργάνωσης του σχεδίου εμβολιασμού. Έπρεπε να προστεθεί κι ένα αναπάντεχο φυσικό φαινόμενο, ο χιονιάς.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον περιμέναμε να δούμε πως ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα διαχειριζόταν τον Ντόναλντ Τραμπ και την παραπομπή του σε δίκη για τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου, όταν ένα εξαγριωμένο πλήθος που αποδείχθηκε ότι υποκινήθηκε από τον πρώην Αμερικανό πρόεδρο, εισέβαλε στο Καπιτώλιο για να διακόψει τη διαδικασία επικύρωσης του αποτελέσματος των εκλογών του Νοεμβρίου.

Ούτε ιδιαίτερη φαντασία ούτε εσωτερική πληροφόρηση χρειάζεται κανείς για να υποθέσει πώς λειτουργεί ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ με τους συνεργάτες του στις συσκέψεις του πρωινού καφέ οι οποίες, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, γίνονται συνήθως αργά το μεσημέρι. Και η πληροφορία αυτή, είναι αρκετά αποκαλυπτική για το πως ο ΣΥΡΙΖΑ αντιλαμβάνεται τον πολιτικό χρόνο και πως οργανώνει τη στρατηγική του πάνω στη χρονογραμμή κάθε ημέρας.

Από τη συνέντευξη που έδωσε ο πρωθυπουργός στον Αλέξη Παπαχελά κρατήσαμε ως πολύ ενδιαφέροντα όσα είπε για την οικονομία. Πιστεύουμε σταθερά ότι πρέπει να συζητάμε περισσότερο για την οικονομία, να εξηγείται διαρκώς και συστηματικά στους πολίτες η οικονομική κατάσταση της χώρας  και οι επιλογές που έχουμε και τελικά θα μεταφραστούν σε οικονομικές πολιτικές.

Ήδη από το πρώτο κύμα της πανδημίας είχαμε επισημάνει ότι είναι προβληματική η νομοθέτηση όταν ισχύουν περιορισμοί στις συναθροίσεις γιατί δεν πρέπει να καταργείται το δικαίωμα των πολιτών στη διαμαρτυρία. Μάλιστα τότε κάναμε ευθέως λόγο για πολιτικό ατόπημα. Το θέμα επανήλθε με την ψήφιση του νομοσχεδίου για την Παιδεία που έχει προκαλέσει και με τρόπο αναμενόμενο αντιδράσεις.