Οι συνεχείς παρεμβάσεις των αξιωματούχων της Fed, σε συνδυασμό με τις πολύ υψηλές «επιδόσεις» του πληθωρισμού, έχουν ως αποτέλεσμα τη σταθερή άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων και την πίεση στις τιμές των μετοχών. Η πορεία των «πραγματικών αποδόσεων» των κρατικών ομολόγων και των επιτοκίων των στεγαστικών ομολόγων θα μας δείξει αν η ανησυχία των αγορών κινδυνεύει να εξελιχθεί σε κάτι χειρότερο.

Η αντιπρόεδρος της Fed, μιλώντας την Τρίτη, αιφνιδίασε τις αγορές με τον επιθετικό της τόνο, κάνοντας τους επενδυτές να υποθέσουν πως η νομισματική πολιτική θα σφίξει περισσότερο και πιο γρήγορα από όσο περιμένουν. Τα ομόλογα μακρινής λήξης, οι τεχνολογικές εταιρείες και οι εταιρείες που υπόσχονται υψηλή ανάπτυξη υφίστανται τις μεγαλύτερες πιέσεις. Για άλλη μία φορά, φαίνεται πως η Wall Street φοβάται περισσότερο τα υψηλά επιτόκια απ' ότι τον πόλεμο.

Το συνδυασμένο ξεπούλημα των αγορών μετοχών και ομολόγων έχει φέρει τις αγορές σε δύσκολη θέση με τρόπο που δεν έχει συμβεί από το 1980. Ο υπερπληθωρισμός, μια πανδημία που δεν σιωπά και ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι ένα πικρό κοκτέιλ. Οι φόβοι των αγορών είναι ότι τώρα η Δύση μπαίνει σε ύφεση και πρέπει ακόμα να καταλάβουμε αν θα είναι τεχνική, αν επομένως θα περιοριστεί σε ένα ή δύο τρίμηνα ή αν θα πρέπει να καταγράφεται ετησίως.

Το σχέδιο για τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ του 2023 προσπαθεί να χτυπήσει τους πολύ πλούσιους Αμερικανούς και την πρακτική της αγοράς ιδίων μετοχών μέσω του χρηματιστηρίου. Αν και οι πιθανότητες να συμπεριληφθεί στον οριστικό προϋπολογισμό είναι μάλλον περιορισμένες, το σχέδιο εναντίον των stock buybacks είναι συμβατό με την προσωπική αντίθεση του προέδρου προς τη συγκεκριμένη πρακτική.

Μικρές απώλειες καταγράφουν την τελευταία μέρα του Μαρτίου ο Dow Jones και ο S&P 500, αφού οι επενδυτές εστιάζουν στις εχθροπραξίες στην Ουκρανία και στις συνέπειες που έχουν στην αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ, την ώρα που οι κύριοι δείκτες ετοιμάζονται για το χειρότερο τρίμηνο από την αρχή της πανδημίας το 2020.

Απρόσμενη ώθηση δέχθηκαν χθες οι αγορές ωστόσο ακόμη και αν ο πόλεμος τελειώσει αύριο, η ζημιά έχει ήδη γίνει καθώς οι επιπτώσεις του αναμένεται να έχουν μεγάλη διάρκεια με τις κυρώσεις να παραμένουν σε ισχύ, τον πληθωρισμό να καλπάζει και τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες να μην μπορούν να επιλυθούν άμεσα. Τι δείχνουν οι προβλέψεις για πετρέλαιο, χρυσό και μετοχές. Τα χρηματιστήρια κινήθηκαν ανοδικά, οι τιμές του πετρελαίου σημείωσαν πτώση, ενώ ο δείκτης φόβου υποχώρησε σε επίπεδα που δείχνουν ότι κάτι καλό προεξοφλούν οι αγορές.

Οι αγορές συνεχίζουν να προεξοφλούν τον λευκό καπνό της ειρήνης καθώς ο ρωσικός στρατός μειώνει δραματικά τις επιχειρήσεις του στο Κίεβο ώστε να ενισχύσει το κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης που εμπεδώθηκε στις διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη. Ο Dax όμως παραμένει κάτω από τις 15400 μονάδες, το πετρέλαιο πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι και το φυσικό αέριο στα 106,5ευρώ ανά μεγαβατώρα. Ποια είναι τελικά η μετάφραση της διγλωσσίας των αγορών;

Ένα μήνα από την έναρξη του πολέμου, οι διεθνείς αναλυτές των αγορών προσπαθούν να ποσοτικοποιήσουν τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της πολεμικής σύρραξης. Σε ένα βασικό σενάριο, η μακροχρόνια κρίση θα εκτονωθεί αλλά με υψηλό κόστος για την οικονομία. Σε συνδυασμό με τη χρονική διάρκεια της κρίσης θα υπάρξει μείωση του ΑΕΠ και μείωση του ρυθμού αύξησης κερδών.

Η ευχή κάθε σώφρονος ανθρώπου είναι να τελειώσει γρήγορα ο πόλεμος στην Ουκρανία. Αλλά μην κάνουμε λάθος! Η ζημιά έχει ήδη γίνει και δεν πρόκειται να διορθωθεί σύντομα και εύκολα. Βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου ψυχρού πολέμου που θα στοιχίσει στις οικονομίες και στις αγορές. Η πτώση του τείχους του Βερολίνου σηματοδότησε την Άνοιξη των αγορών. Το νέο τείχος που ορθώνεται στις σχέσεις Ανατολής και Δύσης θα έχει τις ακριβώς αντίθετες επιπτώσεις!

Η αναταραχή στη λειτουργία των χρηματιστηρίων εμπορευμάτων δεν λέει να υποχωρήσει, αυξάνοντας την ανησυχία για τη ρευστότητα των αγορών και την οικονομική υγεία των συναλλασσομένων. Όσο οι τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των άλλων προϊόντων παραμένουν στα ύψη, τόσο θα μεγαλώνουν οι ανάγκες περαιτέρω χρηματοδότησης για όλους τους εμπλεκόμενους. Δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να χρειαστεί η οικονομική ενδυνάμωση των συστημάτων χρηματιστηριακής εκκαθάρισης, ακόμα και η παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών.

Την ώρα που οι μεγαλύτεροι χρηματιστηριακοί δείκτες καταγράφουν κέρδη άνω του 5% από την ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, δύο από τους πιο επιτυχημένους παράγοντες των αγορών προειδοποιούν ότι «οι επενδυτές δεν ξέρουν τι τους περιμένει». Ο πληθωρισμός πλησιάζει στο 10% απειλώντας με ύφεση την παγκόσμια οικονομία, στην Ευρώπη βρίσκεται σε εξέλιξη ένας πόλεμος με τρομακτικές επιπτώσεις, η αγορά ενέργειας βιώνει δραματική κρίση και ο πλανήτης κινδυνεύει με επισιτιστική κρίση.

Ένας μήνας εχθροπραξιών και τα δύσκολα δεν φαίνεται να τα αφήνουμε πίσω μας. O Πούτιν έχει καταλάβει τα 2/3 της ακτογραμμής της Ουκρανίας και ένα μεγάλο μέρος της, με έκταση όση η Ελλάδα. Όμως δεν έχει πετύχει τον πολιτικό του στόχο που είναι το Κίεβο και η κυβέρνηση Ζελένσκι, ενώ οι Ουκρανοί εξακολουθούν να αμύνονται. Όσο παρατείνονται οι πολεμικές επιχειρήσεις αυξάνεται η πιθανότητα η βεντάλια της πολεμικής σύρραξης να «ανοίξει» περισσότερο. Οι τελευταίες ημέρες είχαν πλήθος ενδείξεων ότι αυτό το σενάριο αρχίζει να έχει δυστυχώς μετρήσιμες πιθανότητες.

Με θετικό πρόσημο έκλεισε η χρηματιστηριακή εβδομάδα η οποία διατήρησε το συντονισμένο βηματισμό με τη διεθνή τάση. Η νευρική εικόνα από τα εναλλασσόμενα ημερήσια πρόσημα ενίσχυσε την εγρήγορση σε μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους συμμετέχοντες διατηρώντας τον υψηλό βαθμό συμμετοχής των επενδυτών στις ημερήσιες συναλλαγές. Η μείωση της αρνητικής μεταβλητότητας και η εντός ορίων κατοχύρωση κερδών από το γρήγορο ράλι -απόρροια και των ικανοποιητικών επιδόσεων κερδοφορίας που υποστηρίζουν τις αποτιμήσεις - συνέβαλαν στο να μην χαθεί η δυναμική της ανάκαμψης.

Κάποια από τα πιο συχνά ερωτήματα που λαμβάνει η στήλη αυτές τις ημέρες είναι αν αποτελούν επενδυτική ευκαιρία οι κινεζικές μετοχές που από τις αρχές της χρονιάς έχουν σημειώσει εκ νέου μεγάλη πτώση, όσο και οι μεγάλοι ρωσικοί όμιλοι όταν αρχίσουν να διαπραγματεύονται ξανά ή όσοι διαπραγματεύονται σε άλλες αγορές πλην της ρωσικής.

«Είναι σημαντικό να καταλάβουμε όλοι ότι από τη μια στόχος και υποχρέωσή μας είναι να ανακουφίσουμε από την πολύ μεγάλη πίεση που δέχονται, κυρίως οι ευάλωτες ομάδες, από την ενεργειακή κρίση που είναι σε εξέλιξη και από την άλλη ότι υπάρχουν συγκεκριμένα δημοσιονομικά περιθώρια που αν τα ξεπεράσουμε βάζουμε σε κίνδυνο τη χώρα», ανέφερε ο Άδωνις Γεωργιάδης μιλώντας στη Βουλή.

Η χρονική διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων θα κρίνει την πορεία των αγορών ακόμα και στο εγγύς μέλλον αλλά μέχρι τότε απαιτείται  δημιουργία ρευστότητας και στοχευμένες επιλογές κυρίως από τίτλους που δεν επηρεάζονται ιδιαίτερα από την αύξηση του κόστους ενέργειας. Ποιες είναι οι εταιρείες που θα συνεχίσουν απρόσκοπτα τα επενδυτικά τους πλάνα; Ποιος κλάδος ξεχωρίζει;

Τα περισσότερα τηλεφωνήματα στα χρηματιστηριακά γραφεία, αφορούν ερωτήσεις σχετικά με τις πρόσκαιρες κινήσεις των αγορών. Γιατί πέφτει το Χρηματιστήριο σήμερα, αφού χθες είχε ανεβεί; Γιατί παρατηρούμε τόσο μεγάλη μεταβλητότητα στις τιμές των εμπορευμάτων; Γιατί δεν αντιδρούν θετικά οι χρηματιστηριακές αγορές στις εξαγγελίες των ευρωπαίων αξιωματούχων για την ενεργειακή επάρκεια της ΕΕ για το 2022;

Με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης να αγγίζουν υψηλά επίπεδα που η αγορά είχε να δει εδώ και δεκαετία, οι ταύροι συγκεντρώνουν τα πυρομαχικά τους στην αγορά παραγώγων στο αργό πετρέλαιο, στοιχηματίζοντας ότι το ράλι θα επιμείνει. Στένωση στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου υπήρχε και πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που εκτόξευσε τα futures στο Brent και το West Texas 15% σε υψηλά 10 και 14 ετών αντίστοιχα.

Για τους διεθνείς αναλυτές, η αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων είναι πιθανό να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στην Ευρώπη. Η αβεβαιότητα της αγοράς, καθώς και η αστάθεια θα παραμείνουν υψηλά. Η χρονική εξέλιξη της κρίσης θα είναι κρίσιμη γιατί μια παρατεταμένη περίοδος αβεβαιότητας και αυξανόμενης κλιμάκωσης μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω διορθώσεις των παγκόσμιων ασφαλίστρων κινδύνου. Τα τρία πιθανά σενάρια.

Τρεις συνεχόμενες πτωτικές εβδομάδες συμπλήρωσε ο Γενικός Δείκτης καταγράφοντας την πιο αρνητική εβδομαδιαία επίδοση από τις 13 Μαρτίου του 2020. Ο πόλεμος στην Ουκρανία κυριαρχεί κάθε άλλης εξέλιξης καθώς τα απόνερα στο πεδίο οικονομίας έχουν καταλυτική επίδραση στην ψυχολογία της Αγοράς με σημείο αναφοράς όσα διαδραματίζονται στο ενεργειακό μέτωπο. Τα χρηματιστηριακά κέρδη της χρονιάς εξανεμίστηκαν, οι αποτιμήσεις έχουν υποχωρήσει περί τα 11 δισ. ευρώ από τα ψηλά τους χωρίς να υπάρχει ορατό σημείο αποκλιμάκωσης της έντασης.

Το χειρότερο δυνατό σενάριο, αυτό της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία ήταν ένα σοκ για τις αγορές μετοχών και πετρελαίου. Η ρωσική εισβολή είναι το χειρότερο σενάριο που είχαν εξετάσει οι αγορές. Μια επιπλέον πτώση 5% ως 10%, θα έφερνε τις μεγάλες διεθνείς αγορές κοντά σε μία συνολική πτώση 20% ή σε περιοχή bear market.

Οι επιπλοκές στο κόστος χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών και ελληνικών τραπεζών που πυροδοτεί η ουκρανική κρίση, είναι σημαντικές και ενδέχεται να προκαλέσουν την παράταση των μέτρων στήριξης της ΕΚΤ για αγορές ομολόγων την υιοθέτηση άλλων ευέλικτων μέτρων ή ακόμα και την καθυστέρηση της ανόδου των επιτοκίων.

Η φράση του σημερινού τίτλου αποδείχθηκε πολύ επώδυνη για τον γράφοντα πριν από δύο χρόνια αφού η εκτίμηση των δεδομένων εκείνης της περιόδου δεν είχε το απαραίτητο βάθος πληροφόρησης, το οποίο ήρθε αρκετούς μήνες μετά. Η χθεσινή εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν είναι ένα γεγονός τοπικής φύσεως, ούτε έχει περιορισμένες επιπτώσεις σε κάποιους λίγους τομείς της Ευρωπαϊκής οικονομίας.

Με φόντο την προειδοποίηση της Δύσης για εισβολή της Ρωσίας ακόμη και στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας, μία γρήγορη περιήγηση στον κόσμο των επενδύσεων είναι αρκετή για να εντοπίσει κανείς σημάδια έντονου φόβου. Ο S&P 500 εισήλθε σε καθεστώς διόρθωσης και πλέον δύσκολα θα επιβεβαιωθεί ένα ικανοποιητικό σενάριο για τις αγορές. Η ουκρανική κρίση, η εκτίναξη ενεργειακών τιμών, ο πληθωρισμός και το τέλος του φθηνού χρήματος, είναι παράγοντες που μπορούν να συντηρήσουν για καιρό μία bear market.