Ο Κυριάκος κάλεσε τους τραπεζίτες και τους ζήτησε να ανοίξουν κανάλια χρηματοδότησης στην αγορά επειδή οι πληροφορίες που φτάνουν στο πρωθυπουργικό γραφείο μιλούν για το ακριβώς αντίθετο. Σήμερα δημοσιεύουμε δύο επιστολές αναγνωστών. Κι είναι καλό να τις μελετήσουν πρώτα απ' όλους οι ίδιοι οι τραπεζίτες. Και να θυμηθούν ότι οι τράπεζες είναι όρθιες επειδή οι άνθρωποι που σήμερα διαμαρτύρονται εγγυήθηκαν γι αυτές με την περιουσία τους!

Ο μέγας τραπεζίτης Γιάννης Κωστόπουλος κλήθηκε κάποια στιγμή να πάρει (και πήρε) μία απόφαση που έδειχνε να ζημιώνει βραχυπρόθεσμα την τράπεζα, αλλά μακροπρόθεσμα υπερασπιζόταν την δημόσια εικόνα της και τον ρόλο της στην κοινωνία. Μπορούν να κάνουν κάτι ανάλογο οι σημερινοί τραπεζίτες; Ή τελικά είναι άδικο να συγκρίνει κανείς υπαλλήλους καριέρας με τραπεζίτες του μεγέθους ενός Κωστόπουλου; Για την χρηματοδότηση της αγοράς ο λόγος.

Οι οικονομολόγοι κάνουν σενάρια και οι πολιτικοί «αγοράζουν» αυτά που κάθε φορά τους εξυπηρετούν. Ο καθένας κάνει με αυτό τον τρόπο τη δουλειά του και όλοι μαζί νιώθουν ότι εξυπηρετούν έναν ανώτερο σκοπό, την επιβεβαίωση του ρόλου και της σημασίας τους. Η πραγματική ζωή, όμως, έρχεται πολλές φορές για να ταράξει τις τακτοποιημένες ζωές μας. Λυπάμαι αν θα αναγκαστούμε όλοι μας να μετακινηθούμε από τη θέση μας στον καναπέ, να χάσουμε τη βολή μας. Η αλήθεια όμως είναι ότι υπάρχουν πολλοί άλυτοι γρίφοι μπροστά μας.

Ένα από τα ανεξήγητα είναι ο λόγος ύπαρξης του υπουργείου Τουρισμού. Δεν υπάρχει παρά μόνο για δεξιώσεις και βραβεύσεις. Εντελώς ανύπαρκτο. Κι αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στην παρούσα κρίση. Το υπουργείο Τουρισμού δεν υπάρχει. Χωρίς προτάσεις για την κρίση, χωρίς παρεμβάσεις στα τεκταινόμενα. Ακόμη κι όταν εμφανίζονται προβοκατόρικα δημοσιεύματα στο εξωτερικό που υποστηρίζουν ότι λέμε ψέματα για τον Κορονοϊό για να σώσουμε τον τουρισμό!

Μέχρι τις 14 Ιουνίου παρατείνεται «κατ' αρχήν» η ισχύς της ταξιδιωτικής προειδοποίησης του γερμανικού υπουργείου εξωτερικών «για όλα τα μη απαραίτητα τουριστικά ταξίδια στο εξωτερικό». Σε απλά ελληνικά αυτό σημαίνει για τους εργαζόμενους και τους επιχειρηματίες στον τουριστικό κλάδο «καληνύχτα καλοκαίρι». Ακόμη κι αν οι Γερμανοί αλλάξουν στάση τον Ιούνιο, τα ξενοδοχεία χρειάζονται χρόνο για να ανοίξουν. Αν αλλάξουν, αν ανοίξουν, αν. Με τα αν δεν γίνονται δουλειές.

Ένα από τα καλύτερα ερωτήματα που άκουσα τον τελευταίο καιρό αφορά τους καταναλωτές φυσικού αερίου. Η Ελλάδα είναι ένας ενεργειακός κόμβος με την λογική ότι η Δύση θα εξακολουθήσει να είναι ο μεγάλος ενεργειακός καταναλωτής. Κι αν δεν συμβεί έτσι; Αν οι Ασιάτες πάρουν τα ηνία, τότε οι αγωγοί θα «στρίψουν» ανατολικά, μειώνοντας αισθητά την γεωπολιτική μας αξία. Ο κόσμος μας είναι ρευστός...

Ο ξενοδοχειακός όμιλος Sani – Ikos ενημέρωσε χτες στους 400 μόνιμους εργαζόμενους μειώσεις 30% των αποδοχών τους. Το νόημα της κίνησης είναι απλό: «Πρέπει να ζήσουμε φέτος για να μπορούμε να δουλέψουμε του χρόνου». Κατά τα λοιπά, τα ξενοδοχεία θα ανοίξουν αν πετάξουν τα αεροπλάνα, αν έρθουν οι τουρίστες και αν διαψευστούν οι εφιάλτες μας για τον Covid 19. Με άλλα λόγια, η φετινή χρονιά έχει επί της ουσίας χαθεί.

Σε κάθε οικονομική κρίση ένα σημαντικό μέρος του κοινού παρουσιάζει ως λύση την άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων. Το κοινό αυτό εκφράζει με αυτό τον τρόπο την έντονη αντίδρασή του στο ίδιο το κράτος και κάτω από την πίεση που έχει πολλές φορές ασκήσει απευθείας στους ίδιους ένας αντιαναπτυξιακός και σε ορισμένες περιπτώσεις διεφθαρμένος κρατικός μηχανισμός. Το ερώτημα είναι αν για όλα ευθύνεται το κράτος ή αν τελικά ο ιδιωτικός τομέας και κυρίως αυτός των μεγάλων επιχειρήσεων είναι επίσης ένας μεγάλος ασθενής!

Τα τουρκικά αεροπλάνα πετάνε πάνω από τις ταράτσες των σπιτιών μας στα νησιά. Είναι σαφές ότι η Τουρκία θα κλιμακώσει τις προκλήσεις της σε Ελλάδα και Κύπρο κι ότι κινείται με βάση ένα σχέδιο που δεν θα έχει ομαλή κατάληξη. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να διαχειριστούμε πραγματικά δύσκολες καταστάσεις, έχοντας στις αποσκευές μας την εμπειρία από τα γεγονότα του Έβρου.

Να έχεις κάνει μία τόσο μεγάλη διαδρομή και να σε απειλεί η «σκιά» ενός αμφιλεγόμενου προγράμματος «κατάρτισης» επιστημόνων! Είναι πραγματικά άδικο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την κυβέρνησή του αυτό που συμβαίνει. Ο υπουργός Βρούτσης έδωσε δικαιώματα στην παραπαίουσα αντιπολίτευση κι η πολιτική ευθύνη του γι' αυτό είναι μεγάλη. Ο κ. Μητσοτάκης απέδειξε για άλλη μία φορά ότι δεν φοβάται να κάνει αυτό που πρέπει.

Για να κατέβω στην θάλασσα θα πρέπει οι άνθρωποι στην παραλία να έχουν μία «λογική» απόσταση μεταξύ τους και να μην είναι ο ένας πάνω στον άλλον. Άρα, ξεχνάω Ιούλιο και Αύγουστο. Και κάθε φορά που θα πλησιάζω εστιατόριο ή καφέ θα τρέμει η ψυχή μου. Ποιος κάθεται απέναντι ή ποιος καθόταν στην θέση μου πριν λίγο; Μάλλον αυτό το καλοκαίρι θα μείνω σπίτι...

Κάποια στιγμή η καραντίνα θα τελειώσει. Είτε επειδή θα έχουν βρεθεί φάρμακα είτε επειδή οι άνθρωποι θα έχουν εξαντληθεί από τις απαγορεύσεις και τον εγκλεισμό. Το πιο πιθανό, πάντως, είναι το πρώτο σενάριο. Αν η καραντίνα είναι ενοχλητική για όλους, είναι περισσότερο ενοχλητική για εκείνους τους ανθρώπους που μόλις έμαθαν ότι είναι άνεργοι! Στον εγκλεισμό προστίθεται έτσι η ανασφάλεια και τα κοινωνικά αδιέξοδα.

Κι εκεί που ονειρευόμουν μεγάλες ανατροπές, μαχητές – μεταρρυθμιστές να τρέχουν με τα άλογά τους στον κάμπο της αναγεννημένης Ελλάδας, μου ήρθε κατακέφαλα το μήνυμα αναγνώστη περί Δικαιοσύνης. Λιτός και περιεκτικός, μας έβαλε όλους στην θέση μας: Που πας Καραμήτρο! Εμείς μπορεί να φανταζόμαστε την επανάσταση του αυτονόητου, αλλά η χώρα βρίσκεται ακόμη στην εποχή του Λουδοβίκου...

Όλες οι προβλέψεις για την ελληνική οικονομία βασίζονται σε υποθέσεις για τα έσοδα από τον τουρισμό. Έχοντας ακούσει δηλώσεις του τύπου «αν τα ξενοδοχεία παραμείνουν κλειστά τον Μάιο», θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι εξαιτίας τους αποκτήσαμε έναν βαθμό ανησυχίας. Το μοναδικό σοβαρό σενάριο πάνω στο οποίο μπορεί να δομηθεί μία αξιόπιστη πολιτική είναι ότι τα ξενοδοχεία θα ανοίξουν και πάλι το 2021.

Η συζήτηση μεταφέρεται μοιραία στην επόμενη ημέρα και την Οικονομία. Έχουμε λύσει το θέμα για το ποιες είναι οι προτεραιότητές μας ανάμεσα στις... κατακόμβες του Καρανίκα και στην Οικονομία. Ακόμη και κοινωνίες που έκαναν την ακριβώς αντίστροφη επιλογή με αυτή της ελληνικής, αναγκάστηκαν στο τέλος να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα: Η πανδημία αγγίζει τους πάντες, αλλιώς δεν θα ήταν πανδημία.

Αυτό που έρχεται στην Οικονομία είναι εφιαλτικό. Ο ένας και οι δύο μήνες με τα επιδόματα και τις αναβολές πληρωμής μοιάζουν με καλοκαιρινές διακοπές. Η επιστροφή στην πραγματικότητα σημαίνει ανεργία και φτώχεια, ως απόρροια της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης των τελευταίων εκατό ετών. Η Ελλάδα τα πήγε θαυμάσια στα υγειονομικά με τον καθηγητή Τσιόδρα, αλλά χρειάζεται και έναν ακόμη Τσιόδρα για την Οικονομία!

Η «βαριά βιομηχανία» της χώρας είναι ο τουρισμός. Ας αφήσουμε για τώρα το μόνιμο ερώτημα αν αυτή η «μονομέρεια» της ελληνικής οικονομίας έχει τελικά αποδώσει τα προσδοκώμενα. Η κρίση του κορονοϊού, πάντως, δείχνει ότι η χώρα δεν μπορεί να εξαρτάται μόνο από τον τουρισμό. Μήπως είναι καιρός να θυμηθούμε την βιομηχανία που «θάψαμε» στα χρόνια της σοσιαλμανίας; Πράγματι, η Ελλάδα είχε κάποτε και βιομηχανία!

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί ο πλούσιος Βορράς αντιστέκεται στις προτάσεις του φτωχού Νότου. Και ακόμη πιο εύκολο να προβλέψει ότι ο έχων τους δύο χιτώνες θα κρατήσει και τους δύο για τον εαυτό του. Ωστόσο, αυτό δεν κάνει τους Γερμανούς κακούς ανθρώπους. Έτσι όμως είναι αυτή η ζωή: Αν δεν έχεις νύχια να ξυστείς δεν θα σε σώσει το ευρωομόλογο!

Γράφαμε πριν από έναν ακριβώς χρόνο από αυτή εδώ την στήλη ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μπορούσε να γίνει ο νέος ηγέτης για την χώρα κι όχι ένας ακόμη (αναλώσιμος) πρωθυπουργός της κρίσης. Η διαχείριση δύο μεγάλων κρίσεων απέδειξε ότι έχει το μέταλλο του ηγέτη. Τα πραγματικά δύσκολα, πάντως, είναι μπροστά μας. Και οι διαθέσιμες δυνάμεις σε έμψυχο υλικό είναι περιορισμένες.

Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου, νυν γενικός γραμματέας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, μας έστειλε κάποιες ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις σχετικά με το ευρωομόλογο. Κάνει μια σύγκριση δύο περιόδων, της σημερινής και εκείνης του 2010, όταν έγινε για πρώτη φορά η πρόταση. Μιλάει για τον «ηθικό κίνδυνο» των Γερμανών και την αδιαπραγμάτευτη θέση τους σε σχέση με το ευρωομόλογο. Τότε και σήμερα. Αλήθεια, είναι ίδιες οι συνθήκες;

Ο COVID-19 θα αφήσει πίσω του χιλιάδες επιχειρήσεις κλειστές και εκατοντάδες χιλιάδες άνεργους. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη καλείται να διαχειριστεί την τρίτη μεγάλη κρίση της διακυβέρνησής της, μετά τον Έβρο και τον κορονοϊό. Η διαχειριστική λογική που ακολούθησαν στο παρελθόν σχεδόν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις αποτελεί σε αυτή την φάση συμβόλαιο αποτυχίας. Χρειάζεται μία σκληρή μεταρρυθμιστική ατζέντα. Ή τώρα ή ποτέ!

Μπορούν να βγουν δημοσιογραφικά προϊόντα χωρίς δημοσιογράφους; Να είναι όλοι οι δημοσιογράφοι σε διαθεσιμότητα και οι εφημερίδες να βγαίνουν κανονικά; Να προσπαθεί το κράτος σε μία τόσο δύσκολη στιγμή να σταθεί αρωγός σε κάθε επιχείρηση και κάποιες από αυτές να καταστρατηγούν τον Νόμο; Η επιθεώρηση εργασίας του κ. Βρούτση θα κάνει την δουλειά της. Τι όχι; Σε μας θα έρθει; Που πληρώνουμε κανονικά τους ανθρώπους;

Οι Ιταλοί και οι Ισπανοί έχουν λόγους να σηκώσουν το λάβαρο της επανάστασης και να δηλώσουν «ευρωομόλογο ή θάνατος». Εμείς ναι μεν πιστεύουμε στο ευρωομόλογο, αλλά έχουμε άλλες προτεραιότητες. Δεν θα γίνουμε κυνικοί για να πούμε ότι η τουριστική μας βιομηχανία είναι ανταγωνίστρια με τις αντίστοιχες άλλων μεσογειακών χωρών. Θα πούμε όμως ότι η Ελλάδα έχει άλλες δυνατότητες, αλλά και έναν μόνιμο βραχνά στα ανατολικά της σύνορα.

Αν η Ελλάδα έχει επιλογές σε αυτή την πολιτική κρίση που έχει ξεσπάσει στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με αφορμή το ευρωομόλογο, αυτές έχουν σχέση με τις αντίστοιχες επιλογές της Γαλλίας. Έτσι διαμορφώνονται πλέον οι συμμαχίες της χώρας στην διπλή κρίση που περνάμε! Δεν είναι μόνο ο Κορονοϊός, είναι και η Τουρκία! Η οποία θα επανέλθει στις όποιες διεκδικήσεις της. Αργά ή γρήγορα.