Η συζήτηση μεταφέρεται μοιραία στην επόμενη ημέρα και την Οικονομία. Έχουμε λύσει το θέμα για το ποιες είναι οι προτεραιότητές μας ανάμεσα στις... κατακόμβες του Καρανίκα και στην Οικονομία. Ακόμη και κοινωνίες που έκαναν την ακριβώς αντίστροφη επιλογή με αυτή της ελληνικής, αναγκάστηκαν στο τέλος να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα: Η πανδημία αγγίζει τους πάντες, αλλιώς δεν θα ήταν πανδημία.
Το ερώτημα είναι αν τα μέτρα για την προστασία των ανθρώπων θα τα πάρει κανείς νωρίς ή αργά. Αν θα έχει πολλά ή λίγα θύματα. Η Οικονομία, πάντως, θα πληρώσει έτσι ή αλλιώς τον λογαριασμό.
Η επόμενη ημέρα απασχολεί τους ανθρώπους αφού βγουν από τα καταφύγιά τους. Άγνωστο αν αυτό θα γίνει τον Μάιο ή τον Σεπτέμβριο. Πιο πιθανό είναι το σενάριο του φθινοπώρου, καθώς τότε θα έχουν φτάσει τα πρώτα φάρμακα για την αντιμετώπιση του ιού. Οριστικά θα έχουμε αφήσει πίσω μας αυτό τον εφιάλτη το 2021, όταν θα έχει έρθει και το εμβόλιο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το τέλος του πολέμου θα βρει τους πολίτες να ξεχύνονται στους δρόμους για να εορτάσουν την «απελευθέρωση». Από την άλλη, δεν ξέρουμε ακόμη το μέγεθος της ζημιάς που θα έχει υποστεί η Οικονομία, για να μπορούμε να υπολογίσουμε το κόστος της ανοικοδόμησης.
Η ιστορία αυτή μοιάζει λίγο με εκείνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η Δύση χρειάστηκε τότε ένα Σχέδιο Μάρσαλ. Η Αμερική ήταν διατεθειμένη να αγοράσει τη μελλοντική της ισχύ! Το ερώτημα είναι αν μπορεί σήμερα να υπάρξει κάτι ανάλογο. Αν οι ΗΠΑ θα θελήσουν να επαναλάβουν τον άθλο ή τη θέση τους στον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη θα την πάρει κάποιος άλλος, όπως συνέβη με τις ίδιες και τη Μεγάλη Βρετανία, όταν με το τέλος του πολέμου παρέδωσε τη σκυτάλη στις ΗΠΑ! Για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, ας μη γίνεται συζήτηση. Η Ευρώπη χάνεται συνήθως στους πολυδαίδαλους διαδρόμους των συμβιβασμών. Η Κίνα ή Ρωσία; Η Αμερική του Τραμπ μας κάνει πάντως να σκεφτόμαστε αν υπάρχει σωτηρία σε αυτό τον κόσμο ή πρέπει να προσδοκούμε στη μετά θάνατον ζωή. Σε αυτή τη ζωή πάντως δεν έχουμε ιδιαίτερες πιθανότητες με Ρώσους και Κινέζους. Δεν ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία μας και εν πάση περιπτώσει οι δυνάμεις αυτές έχουν δείξει αρκετές φορές στο παρελθόν πώς αντιλαμβάνονται την κυριαρχία τους.
Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι την επόμενη ημέρα θα χρειαστούν λεφτά. Και όταν λέμε λεφτά, εννοούμε πραγματικά λεφτά και όχι δάνεια από το υπερπέραν. Ένα ομόλογο που θα το εγγυηθούν τρεις - τέσσερις χώρες της Ευρώπης, δεν είναι ευρωομόλογο, αλλά μία τρύπα στο νερό. Το εύκολο με τα ομόλογα είναι η έκδοσή τους. Το δύσκολο είναι να βρει αγοραστές.
Η Ελλάδα δεν εξαρτά το μέλλον της από το ευρωομόλογο. Δεν έχει άμεσες ανάγκες δανεισμού, δεν έχει τα προβλήματα της Ιταλίας. Έχει όμως ανάγκη από επενδύσεις και ισχυρή χρηματοδότηση. Κάτι που δεν συνδέεται απαραίτητα με την ιδέα του ευρωομολόγου.
Η Ελλάδα πρέπει να πείσει. Μία καλή αρχή έγινε με τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη για τον κορονοϊό. Το ελληνικό μοντέλο διαχείρισης αποδείχθηκε αποτελεσματικό και η χώρα μας έγινε για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια πρωτοσέλιδο στον διεθνή Τύπο για έναν καλό λόγο. Οι Ελληνες δεν είναι τελικά απείθαρχοι ιθαγενείς που ετοιμάζονται να ληστέψουν το εισόδημα των Γερμανών συνταξιούχων. Είναι υπεύθυνοι πολίτες μιας ευρωπαϊκής χώρας που είναι αποφασισμένη να προχωρήσει. Αν συνεχίσουμε να κτίζουμε πάνω σε αυτή την εικόνα, τότε θα έχουμε καταφέρει το πρώτο και σημαντικότερο βήμα της διαδρομής.
Το αμέσως επόμενο είναι να γίνει του… Πιερρακάκη! Με άλλα λόγια, να μεταφερθεί η θετική ενέργεια των αλλαγών στην ψηφιακή κοινωνία και τους υπόλοιπους τομείς της Οικονομίας. Υπάρχουν πράγματα που παλεύουμε χρόνια να τα κάνουμε και δεν μπορούμε. Κι αυτό διότι η γραφειοκρατία και το κατεστημένο δεν τα αφήνουν να συμβούν. Ο κ. Πιερρακάκης κατάφερε μέσα σε δύο μήνες να ξεπεράσει όλα αυτά τα εμπόδια και να προσφέρει ένα τιτάνιο έργο. Ο κορονοϊός θα φύγει, αλλά η ψηφιακή επανάσταση θα έχει -επιτέλους- αφήσει το δικό της στίγμα. Δεν θα τη μαθαίνουμε μόνο από βιβλία που αφορούν το παράδειγμα της Εσθονίας! Πρόκειται για μία αληθινή επανάσταση, με μεγάλο όφελος για την Οικονομία και την κοινωνία. Σκεφτείτε μόνο την ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Πόσα χρήματα εξοικονομούνται, πόσος χαμένος χρόνος…
Η υστέρηση της χώρας δεν ήταν μόνο στα ψηφιακά. Είναι σε πάρα πολλούς τομείς. Και ίσως τώρα είναι η ευκαιρία για να κινηθούμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Να κάνουμε όλες εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που μέχρι χθες κάπου «κολλάγανε». Να ξεπεράσουμε τις αγκυλώσεις που μας κράταγαν δέσμιους σε ένα οικονομικό μοντέλο σοβιετικού τύπου. Αυτός είναι ο τρόπος για να πείσουμε τους επενδυτές να φέρουν τα χρήματά τους στην Ελλάδα. Το ομόλογο του κορονοϊού είναι μία πρόσκαιρη λύση. Σαν τα πακέτα Ντελόρ. Έκαναν πολλούς ανθρώπους πλούσιους, αλλά δεν ωφέλησαν στο τέλος την ελληνική κοινωνία.
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
*Αναδημοσίευση από τη στήλη «Εκ θέσεως» του Φιλελεύθερου που κυκλοφόρησε το Σαββατοκύριακο 11-12 Απριλίου.
