Ο μέγας τραπεζίτης Γιάννης Κωστόπουλος κλήθηκε κάποια στιγμή να πάρει (και πήρε) μία απόφαση που έδειχνε να ζημιώνει βραχυπρόθεσμα την τράπεζα, αλλά μακροπρόθεσμα υπερασπιζόταν την δημόσια εικόνα της και τον ρόλο της στην κοινωνία. Μπορούν να κάνουν κάτι ανάλογο οι σημερινοί τραπεζίτες; Ή τελικά είναι άδικο να συγκρίνει κανείς υπαλλήλους καριέρας με τραπεζίτες του μεγέθους ενός Κωστόπουλου; Για την χρηματοδότηση της αγοράς ο λόγος.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κάλεσε χτες τους τραπεζίτες να κάνουν την δουλειά, να δοθεί ώθηση στην Οικονομία. Κάποια στιγμή, μάλιστα, τους έδειξε με δεδομένα του τελευταίου διμήνου ότι αυτή η δουλειά δεν γίνεται στο μέτρο του επιθυμητού. Το αξιοσημείωτο είναι ότι τα στοιχεία αυτά δεν είχαν προλάβει να τα πάρουν από τις τράπεζες τους ούτε καν οι ίδιοι οι τραπεζίτες! Δείγμα κι αυτό ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι κυριολεκτικώς πάνω από το πρόβλημα. Η ορθολογική αν όχι υπερβατική λειτουργία των τραπεζών στις παρούσες συνθήκες είναι ένας αδιαπραγμάτευτος όρος για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να επιβιώσουν.
Αυτό που θα πρέπει να αναγνωρίσουμε είναι το γεγονός ότι οι τράπεζες του 2020 δεν είναι ίδιες με τις τράπεζες της εποχής του Κωστόπουλου, του Καψάσκη και του Καρατζά. Λείπουν σήμερα από το τραπεζικό σύστημα εμβληματικές μορφές του παρελθόντος, τραπεζίτες που είχαν επίγνωση του πολιτικού και ιστορικού τους ρόλου. Δεν μπορεί όμως να έχει κάποιος την αξίωση από ένα αξιόλογο στέλεχος να λειτουργεί σαν να είναι και ο βασικός μέτοχος της τράπεζας. Ακριβώς επειδή δεν είναι! Ο βασικός μέτοχος έχει το δικαίωμα να πάρει μία «επιζήμια» απόφαση, αφού πρώτα θα θίξει τα δικά του συμφέροντα. Το στέλεχος που θα θελήσει να πάρει μία απόφαση με άλλα κριτήρια από τα τραπεζικά κινδυνεύει να βρεθεί κάποια στιγμή στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Και η κρίση απαιτεί να χρηματοδοτηθούν εταιρείες που μία τράπεζα δεν θα τολμούσε με δική της πρωτοβουλία να της δώσει χρήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Aegean. Η εταιρεία πρέπει να επιβιώσει. Αν και εφόσον θέλουμε να έχουμε μία αεροπορική εταιρεία και να στηρίξουμε το τουριστικό μας προϊόν. Μήπως λοιπόν θα έπρεπε η κυβέρνηση να δημιουργήσει ένα πλαίσιο κανόνων για την χρηματοδότηση εταιρειών για τις οποίες υπάρχει στρατηγικός λόγος για να στηριχτούν και άρα μπορεί έτσι να αιτιολογηθεί πλήρως η εγγύηση του ελληνικού δημοσίου;
Επίσης, οι τράπεζες δεν είναι ιδιωτικές, αλλά δεν είναι και κρατικές! Είναι κάπου στην μέση! Επιβιώνουν με λεφτά του Έλληνα φορολογούμενου και με πλήρη έλεγχο από την Φρανκφούρτη. Στο μεταξύ η πλειοψηφία των μελών των διοικητικών τους συμβουλίων είναι αλλοδαποί, η προτεραιότητα των οποίων δεν είναι η επανεκκίνηση της ελληνικής Οικονομίας. Αυτό ειδικά δεν πρέπει να μας ξενίζει. Είναι απόλυτα φυσιολογικό. Κι αυτός είναι ίσως ένας λόγος για να αρχίσει η ελληνική κυβέρνηση να επανεξετάζει την στάση της απέναντι στην σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων. Δεν είναι ανάγκη να διορίζονται από τον υπουργό Οικονομίας. Είναι όμως ανάγκη να συμμετέχουν σε αυτά εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων.
Όχι ότι οι τράπεζες δεν μπορούν να κάνουν περισσότερα απ' όσα ήδη κάνουν. Δεκαέξι δισεκατομμύρια είπαν χτες ότι μπορούν να ρίξουν στην αγορά. Ας το κάνουν! Κι ας το κάνουν με επιχειρήσεις που έχουν δώσει δείγματα γραφής στο παρελθόν ότι σέβονται τα χρήματα των άλλων και δεν κάνουν δουλειές με τα λεφτά των άλλων. Αυτό τουλάχιστον μπορούν να το κάνουν. Το να περνάς κάθε μέρα μπροστά από το πορτρέτο του κυρ Γιάννη για να πας στο γραφείο σου έχει μία κάποια θετική επίδραση. Νιώθεις να σε παρακολουθεί και να σε παρακινεί. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα ... ντάτα έδειξαν ότι η κληρονομιά του κυρ Γιάννη έχει πιάσει τόπο!
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
