Ένα από τα καλύτερα ερωτήματα που άκουσα τον τελευταίο καιρό αφορά τους καταναλωτές φυσικού αερίου. Η Ελλάδα είναι ένας ενεργειακός κόμβος με την λογική ότι η Δύση θα εξακολουθήσει να είναι ο μεγάλος ενεργειακός καταναλωτής. Κι αν δεν συμβεί έτσι; Αν οι Ασιάτες πάρουν τα ηνία, τότε οι αγωγοί θα «στρίψουν» ανατολικά, μειώνοντας αισθητά την γεωπολιτική μας αξία. Ο κόσμος μας είναι ρευστός...
Δεν ξέρουμε πως θα εξελιχτεί η υγειονομική και οικονομική κρίση του κορονοϊού. Ξέρουμε, όμως, ότι πρόκειται για μία κρίση που θα αλλάξει όλα όσα γνωρίζαμε χτες. Στις καταναλωτικές μας συνήθειες, στους ισχυρούς της Οικονομίας και της πολιτικής. Να μην ξεχνάμε ότι ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος «σκότωσε» μεταξύ άλλων την παντοδύναμη μέχρι τότε Βρετανική Αυτοκρατορία και ανέδειξε την παντοκρατορία των ΗΠΑ. Είναι φυσικό αυτό να συμβαίνει σε περιόδους μεγάλων οικονομικών ανακατατάξεων.
Το μόνο που γνωρίζουμε αυτή την στιγμή είναι το ευμετάβλητο των συνθηκών. Αυτά που ίσχυαν χτες δεν ισχύουν σήμερα και είναι πολύ πιθανό αυτά που ισχύουν σήμερα να μην ισχύουν αύριο. Γνωρίζουμε ακόμη ότι αυτό που κράτησε όρθια την Ελλάδα το 2015, εξαναγκάζοντας τον Αλέξη Τσίπρα να γίνει πιο μνημονιακός από τους μνημονιακούς, ήταν ο σημαντικός ρόλος της χώρας στα ενεργειακά. Η Ελλάδα είχε ανάγκη την Ευρώπη, αλλά και η Ευρώπη είχα απόλυτη ανάγκη την Ελλάδα. Το ερώτημα είναι αν θα εξακολουθήσει να είναι το ίδιο σημαντικός ο ρόλος μας και στο μέλλον. Το πιο πιθανό είναι πως ναι! Θα πρέπει η Ευρώπη να αυτοκτονήσει για να μπει σε μία φάση βαθιάς οικονομικής παρακμής. Κι αυτό ίσως είναι το κίνητρο που κρύβεται πίσω από την μικρή αλλά αισθητή αλλαγή στάσης των Γερμανών στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορονοϊού. Η Ευρώπη δεν κινδυνεύει απλά από μία νέα ύφεση, αλλά από το να χάσει την ισχυρή θέση που κατέχει μέχρι σήμερα στην παγκόσμια οικονομική και πολιτική σκακιέρα. Κάτι που δεν εξυπηρετεί ούτε στο ελάχιστο τα ελληνικά συμφέροντα. Από κάθε πλευρά.
Εκείνο που έχει επίσης ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι αυτά που ισχύουν για μας σε σχέση με τα ενεργειακά δεν ισχύουν για την Τουρκία, η οποία θα εξακολουθήσει να έχει έτσι η αλλιώς ιδιαίτερη αξία για τους μεγάλους ενεργειακούς καταναλωτές. Είτε βρίσκονται προς τα δυτικά είτε προς τα ανατολικά. Γι αυτό και είναι πιο πιθανό να ξαναβρεθεί η Τουρκία στον δρόμο της... αρετής από το να πάει το βουνό στον Ερντογάν. Αλλά και πάλι δεν ξέρουμε αν αυτό είναι καλό ή κακό για τα δικά μας συμφέροντα. Σίγουρα η ισχυροποίηση του αντιπάλου δεν είναι ό,τι καλύτερο όταν την ίδια ώρα αποδυναμωνόμαστε εμείς. Αλλά η προοπτική μιας «χρήσιμης» Τουρκίας καθορίζει τα όρια των δικών μας κινήσεων ή καλύτερα τα όρια όλων των δυνητικών συμμάχων μας. Μην μας ξαφνιάσει, δηλαδή, η πιθανότητα η Τουρκία να γίνει και πάλι το αγαπημένο παιδί της περιοχής.
Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να βάλουμε κάτω το μυαλό μας και να σκεφτούμε πως μπορούμε να εκμεταλλευτούμε και την τελευταία ευκαιρία που θα μας προκύψει. Να μην ξεχνούμε ότι η επιβίωση δεν είναι δικαίωμα αλλά απόρροια ενός σκληρού αγώνα. Δεν μας οφείλουν οι άλλοι, εμείς οφείλουμε στα παιδιά μας να τους δώσουμε μία ισχυρότερη Ελλάδα απ' αυτή που παραλάβαμε από τους πατέρες μας.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ασπαστούμε το δόγμα της συνεχούς και πολύ πολύπλευρης ανάπτυξης. Η Ελλάδα δεν θα έχει εισόδημα μόνο επειδή διαθέτει ωραίες παραλίες και ζεστό ήλιο. Ούτε επειδή θα περάσει από το έδαφός της ένας αγωγός φυσικού αερίου. Χρειάζεται να δημιουργήσει η ίδια το μέλλον της κι αυτό να μην είναι το αποτέλεσμα της μάχης των συμπτώσεων. Σίγουρα το μέλλον δεν μπορούμε να το προβλέψουμε. Μπορούμε όμως να το οχυρώσουμε. Η Ελλάδα δεν πρέπει να είναι μόνο μία χώρα διακοπών. Χρειάζεται να είναι μία χώρα που οι άνθρωποι θα μπορούν να υλοποιήσουν ό,τι επιχειρηματικό σχέδιο έχουν στο μυαλό τους. Η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει η χώρα της εργασίας.
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
