Η μία μετά την άλλη οι ευρωπαϊκές χώρες δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στον υποχρεωτικό εμβολιασμό - συγκεκριμένων ηλικιακών ή επαγγελματικών ομάδων ή καθολικό για όλους τους ενήλικες προκειμένου να ορθώσουν υψηλό τείχος προστασίας στην αναμενόμενη επέλαση της νέας μετάλλαξης Όμικρον της οποίας τα κρούσματα καθημερινά πολλαπλασιάζονται με ανησυχητική ταχύτητα.

Η ταχύτατη εξάπλωση του στελέχους Όμικρον στην Ευρώπη και εκτός Γηραιάς Ηπείρου, σε τουλάχιστον 38 χώρες, αποτελεί τη καλύτερη απόδειξη πως ο κορονοϊός δεν έχει…πει ακόμα την τελευταία του λέξη. Ενώ το 4ο κύμα, φτάνει στην κορύφωσή του ήδη οι επιστήμονες προβλέπουν ότι θα ακολουθήσει ένα 5ο, που θα οφείλεται στην παγκόσμια διασπορά της «Ο», η οποία θα εκτοπίσει την Δέλτα.

Ο πολλαπλασιασμός των κρουσμάτων της νέας μετάλλαξης «Όμικρον», σε συνδυασμό με τα πρώτα ερευνητικά στοιχεία που δείχνουν πως είναι αισθητά πιο μεταδοτική από το στέλεχος Δέλτα και με την επέλαση του χειμώνα φέρνουν «ντόμινο» υποχρεωτικών εμβολιασμών στην Ευρώπη, προκειμένου να αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη στην πιο κρίσιμη καμπή της πανδημίας.

Το στέλεχος Όμικρον έχει ήδη ανιχνευθεί σε 23 χώρες - παρότι επιβλήθηκαν έγκαιρα περιορισμοί στα ταξίδια μετά την πρώτη ταυτοποίηση του στην Μποτσουάνα- και οι πρώτες ενδείξεις υποδηλώνουν πως είναι πιο μεταδοτικό από το στέλεχος Δέλτα, τουλάχιστον κατά μιάμιση φορά, ενώ παραμένει ακόμα άγνωστο το κατά πόσο μπορεί να προκαλέσει βαρύτερη νόσο.

Για την ώρα και για τις επόμενες δύο εβδομάδες κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με ακρίβεια πόσο καλά «δουλεύουν» τα εμβόλια που ήδη διαθέτουμε κατά του κορονοϊού και τα οποία έχουν χορηγηθεί σε περισσότερες από 7 δισεκατομμύρια δόσεις, όντας τα πλέον δοκιμασμένα φαρμακευτικά σκευάσματα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα αναμένει πρώτα τα εργαστηριακά πειράματα και μετά τα κλινικά ευρήματα προκειμένου να αποτιμηθεί η κατάσταση.

Στα λίγα 24ωρα που πέρασαν από την ημέρα της ταυτοποίησης του νέου στελέχους Όμικρον στη Νότιο Αφρική εξαπλώθηκε η ανησυχία πως μπορεί να βρεθούμε μπροστά σε νέο επιδημιολογικό κύμα χειρότερο από τα προηγούμενα. Στη συνέντευξη που ακολουθεί τρεις ειδικοί απαντούν στις ερωτήσεις που όλοι έχουμε στο μυαλό μας και στέλνουν από κοινού το ηχηρό μήνυμα πως ο εμβολιασμός προφυλάσσει από τη βαριά νόσηση.

Το νέο στέλεχος Όμικρον και κάθε νέο στέλεχος που μπορεί να αναδυθεί από τις συνεχείς μεταλλάξεις του κορονοϊού, καθιστά επίκαιρη όσο πότε την ερώτηση «πότε θα μπορέσουμε να έχουμε αποτελεσματικά εμβόλια στη φαρέτρα, αν τα υπάρχοντα αποδειχθούν ανεπαρκή;» Ο πιο ισχυρός μας σύμμαχος είναι το γεγονός πως τα εμβόλια mRNA έχουν τη δυνατότητα γρήγορης προσαρμογής σε νέα στελέχη του ιού, μέσα σε μόλις 3 μήνες.

Πριν από αρκετούς μήνες, στην αρχή του καλοκαιριού ο καθηγητής πολιτικής υγείας του LSE Ηλίας Μόσιαλος είχε επισημάνει από το Λονδίνο ότι όσο ολόκληρες περιοχές του πλανήτη έμεναν χωρίς πρόσβαση στα Covid εμβόλια, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος να «αναδυθεί» μια νέα μετάλλαξη που θα συνδυάζει υψηλή μολυσματικότητα με ικανότητα ανοσιακής διαφυγής, ενώ κάποια στιγμή μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια μετάλλαξη που δεν θα καλύπτεται από τα υπάρχοντα εμβόλια.

Ο αριθμός των μεταλλάξεων στην πρωτεΐνη ακίδα είναι διπλάσιος στο στέλεχος «Όμικρον» σε σύγκριση με το στέλεχος Δέλτα και αυτό που ανησυχεί διπλά τους ειδικούς είναι πως εντόπισαν μια παραλλαγή στη θέση 681, με συνέπεια να αναζωπυρώνονται οι φόβοι ότι μπορεί η νέα μετάλλαξη να έχει πολύ αυξημένη μεταδοτικότητα, καθώς επίσης τα υφιστάμενα εμβόλια να μη δουλεύουν τόσο αποτελεσματικά. Από το πρωί του Σαββάτου επιτρέπεται η είσοδος στη χώρα μόνο Ελλήνων υπηκόων και άλλων υπηκόων εννέα χωρών της νότιας Αφρικής με την προϋπόθεση μοριακού ελέγχου (PCR) 72 ωρών.

Η ταυτοποίηση του νέου στελέχους του κορονοϊού που πρωτο-εντοπίστηκε στη Μποτσουάνα εντείνει την ανησυχία των επιστημόνων, καθώς αν οι μεταλλάξεις αλλάξουν σημαντικά τη μορφή της εξωτερικής πρωτεΐνης ακίδας, θα μειωθεί η αποτελεσματικότητα των εμβολίων, τα οποία αποτελούν πολυκλωνική ανοσογονική αντίδραση, ενώ ακόμα μεγαλύτερη μπορεί να είναι η μείωση της αποτελεσματικότητας των θεραπειών με μονοκλωνικά αντισώματα.

Οι νέοι αυστηροί περιορισμοί που ουσιαστικά συνιστούν ένα άτυπο lockdown των ανεμβολίαστων παίρνουν τη μορφή «ντόμινο» που μετακυλίεται διαδοχικά στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, μετά τη δραματική έκκληση του ECDC για τη λήψη αυστηρότερων μέτρων στα κράτη της ΕΕ.

Σε 1290 μαιευτήρες - γυναικολόγους της επικρατείας αποστέλλεται ο πλήρης οδηγός για το τι πρέπει να ισχύσει για τον εμβολιασμό στην εγκυμοσύνη για την προστασία της εγκύου και  του εμβρύου από τον κορονοιό μετά τα πολύ δυσάρεστα φαινόμενα γυναικών που έχασαν ακόμα και τη ζωή τους επειδή ο γιατρός τους, τις  είχε συμβουλέψει να μην εμβολιαστούν κατά την εγκυμοσύνη.

Μετά από 20 μήνες σκληρής μάχης με την πανδημία το ερώτημα που οι περισσότεροι άνθρωποι διατυπώνουν προς τους επιστήμονες, είναι «πότε θα ξεμπερδέψουμε με τον κορονοϊό». Επειδή, όμως, οι πιθανότητες ο ιός να εξαφανιστεί είναι λίγες, στην ουσία το σωστό ερώτημα είναι «πότε ο κορονοϊός θα μετατραπεί από απειλητική νόσο σε ενδημική νόσο». Με άλλα λόγια και όχι σε ιατρική διάλεκτο «πότε θα γίνει μία απλή γρίπη».

Η εκρηκτική αύξηση των κρουσμάτων και των νοσηλειών στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, σε συνδυασμό με την αλματώδη αύξηση των διασωληνωμένων ασθενών και των θανάτων στη χώρα μας, επιβεβαιώνουν για μια ακόμα φορά πόσο ρευστή είναι η κατάσταση σε ό,τι αφορά την πανδημία στη συγκεκριμένη συγκυρία. Ποιες οι εκτιμήσεις για το καλό, το κακό και το χείριστο σενάριο που μπορούν να λάβουν χώρα σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη.

Το νέο άλμα στον αριθμό των διασωληνωμένων με 19 ασθενείς να διασωληνώνονται σε ΜΕΘ μέσα σε ένα 24ωρο, εντείνει την υφιστάμενη πίεση στις Εντατικές, με την πληρότητα των κλινών τους να αγγίζει το 99% στην Περιφέρεια Μακεδονίας και το 93% στην επικράτεια. Ο ασφυκτικός κλοιός που έχει δημιουργήσει το 4ο πανδημικό κύμα προκαλεί ανάλογες συνθήκες και σε ευρωπαϊκές χώρες με εύρωστα συστήματα υγείας, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία.

Η τρομακτική δυναμική στην αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού στην Ευρώπη κατά την επέλαση του 4ου κύματος εντείνει την ανησυχία στις κυβερνήσεις καθώς μας χωρίζει μόλις ένας μήνας από την εορταστική περίοδο, η οποία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την τόνωση της οικονομίας.

Αλλαγές προωθούνται στον τρόπο καταγραφής των ευρημάτων που αφορούν κυρίως τις νοσηλείες και τις διασωληνώσεις ασθενών στις μονάδες εντατικής θεραπείας, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, στο πλαίσιο της συνάντησης δημοσιογράφους. Στόχος να μην δίνεται το λάθος μήνυμα πως εμβολιασμένοι άνθρωποι καταλήγουν ευκολότερα στην εντατική από ό,τι στην πραγματικότητα ισχύει.

Έκκληση για τη διενέργεια της τρίτης δόσης στον εμβολιασμένο πληθυσμό όταν παρέλθει το εξάμηνο απηύθυναν ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, και ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής, Δημήτρης Παρασκευής. Σε άτυπη συνάντηση με τους δημοσιογράφους του υγειονομικού ρεπορτάζ τόνισαν ότι απευθύνονται όχι μόνο στους ηλικιωμένους- που σαφώς έχουν προτεραιότητα - αλλά και στα νεότερα άτομα, καθώς όπως δείχνουν οι κατανομές των κρουσμάτων το 70% σε μία πρόσφατη ημερήσια κατανομή, στις ηλικίες από 18 έως 59 ετών πρόκειται για άτομα εμβολιασμένα.

Δικαιολογώντας πλήρως τον χαρακτηρισμό της περί «εύθραυστης ισορροπίας», η σταθεροποίηση των εισαγωγών covid περιστατικών που είχε επιτευχθεί τις προηγούμενες ημέρες ήδη δείχνει σημάδια…κόπωσης, με 474 ασθενείς να εισάγονται χθες στα νοσοκομεία της επικράτειας. Οι «παράπλευρες απώλειες» αφορούν τα non covid περιστατικά που διακομίζονται προς τα μεγάλα νοσοκομεία του Λεκανοπεδίου Αττικής γεμίζοντας με ράντζα τους διαδρόμους.

Το εύρημα που έχει ήδη επιβεβαιωθεί και από το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, ότι δηλαδή η θνησιμότητα συνδέεται άμεσα με την εμβολιαστική κάλυψη, αποδεικνύεται καθημερινά στην πατρίδα μας με την θνησιμότητα να αυξάνει στα νοσοκομεία της Βόρειας και της κεντρικής Ελλάδας εκεί όπου έχουμε χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη. Στο λεκανοπέδιο Αττικής η εμβολιαστική κάλυψη κατά μέσο όρο είναι υψηλότερη.

Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η  βασική νόσος που προκαλεί το κάπνισμα (μαζί με το πνευμονικό καρκίνο) σκοτώνει παγκοσμίως περισσότερους από τέσσερις εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο όσους δηλαδή έχει σκοτώσει μέχρι τώρα ο κορονοϊός συνολικά, όπως  επισημαίνει από το πανεπιστήμιο Κρήτης ο καθηγητής πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης προσθέτοντας πως  η προσβολή από κορονοϊό για τους ανθρώπους που νοσούν από ΧΑΠ  είτε το γνωρίζουν είτε όχι αποτελεί άμεσο κίνδυνο για τη ζωή τους.

Με τα ημερήσια κρούσματα κορονοϊού να έχουν παγιωθεί σε αριθμούς άνω των 6.000, τους ειδικούς προβληματίζει η ταχύτατη άνοδος των σκληρών δεικτών της πανδημίας, δηλαδή του αριθμού των ημερήσιων εισαγωγών, το ισοζύγιο εισαγωγών - εξιτηρίων, του αριθμού των  διασωληνωμένων ασθενών  σε ΜΕΘ και των θανάτων που απεικονίζουν με απλά μαθηματικά την αφόρητη πίεση την οποία δέχεται  το ΕΣΥ.

Tα στοιχεία που παρουσιάζει ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά για τη μεγάλη υστέρηση που παρατηρείται στον αντιγριπικό εμβολιασμό. Μέχρι τις 13 Νοεμβρίου είχαν συνταγογραφηθεί 2.474.923 εμβόλια και είχαν πραγματοποιηθεί 2.101.500 εμβολιασμοί, με 1.431.000 εμβόλια να έχουν συνταγογραφηθεί σε ηλικιωμένους 60 ετών και άνω και από αυτούς 250.000 άτομα δεν έχουν ακόμα εκτελέσει την συνταγή και δεν έχουν προχωρήσει στον εμβολιασμό τους.

Οι κλίνες ΜΕΘ στη βόρεια και κεντρική Ελλάδα είναι σχεδόν 100% κατειλημμένες. Στις δυσμενείς συνθήκες που το ΕΣΥ βρίσκεται σε οριακή κατάσταση, το μόνο που δεν επιθυμεί το εξουθενωμένο πλέον υγειονομικό προσωπικό των νοσοκομείων είναι να δει νέο «κύμα» εισαγωγών με ασθενείς που θα συνδυάζουν συλλοίμωξη κορονοϊού και γρίπης, αυτόν τον επικίνδυνο συνδυασμό που πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο βαριάς νόσησης και θανάτου.