Μετά από 20 μήνες σκληρής μάχης με την πανδημία το ερώτημα που οι περισσότεροι άνθρωποι διατυπώνουν προς τους επιστήμονες, είναι «πότε θα ξεμπερδέψουμε με τον κορονοϊό». Επειδή, όμως, οι πιθανότητες ο ιός να εξαφανιστεί είναι λίγες, στην ουσία το σωστό ερώτημα είναι «πότε ο κορονοϊός θα μετατραπεί από απειλητική νόσο σε ενδημική νόσο».
Με άλλα λόγια και όχι σε ιατρική διάλεκτο «πότε θα γίνει μία απλή γρίπη», η οποία θα δίνει μερικά κρούσματα, θα προκαλεί και κάποιες νοσηλείες και μερικές διασωληνώσεις ασθενών που θα παρουσιάζουν βαριά κλινική εικόνα και θα καταγράφονται λίγοι θάνατοι, μονοψήφιος αριθμός σε ημερήσια καταγραφή.
Για την ώρα βέβαια, απέχουμε αρκετά από αυτό το ιδεατό σενάριο. Μάλιστα, με δεδομένο ότι σε δύο μεγάλα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, το «Παπανικολάου» και το «Παπαγεωργίου» τα τελευταία εικοσιτετράωρα πέραν των εφιαλτικών εφημεριών υπήρξαν τουλάχιστον 17 στη μια περίπτωση και 19 στην άλλη περίπτωση ασθενείς διασωληνωμένοι εκτός Εντατικής, δύο διψήφιοι αριθμοί δείχνουν από μόνοι τους το μέγεθος της πίεσης που ασκείται στα νοσηλευτικά ιδρύματα της βόρειας και κεντρικής Ελλάδας από την κατακλυσμιαία αύξηση των κρουσμάτων και των βαριών νοσηλειών των ανεμβολίαστων στην πλειονότητά τους ασθενών.
Αντίστοιχου μεγέθους καμπάνα κινδύνου πολλών ντεσιμπέλ αποτελεί το γεγονός ότι η Γερμανία με το πιο εύρωστο σύστημα υγείας στην Ευρώπη στέλνει ασθενείς στην Ιταλία σε αναζήτηση κενής κλίνης ΜΕΘ (μια πρακτική γνωστή στην Ελλάδα αλλά άγνωστη έως προσφάτως στους Γερμανούς) και η Ολλανδία οργανώνει κατά τον ίδιο τρόπο διακομιδές ασθενών στη Γερμανία, έχοντας ξεμείνει από κρεβάτια Εντατικής.
Η αρχική θεωρία που έχουν διατυπώσει αρκετοί επιστήμονες όπως για παράδειγμα ο καθηγητής πολιτικής υγείας του London School of Economics Ηλίας Μόσιαλος είναι ότι το καλοκαίρι του 2022 θα αφήναμε την πανδημία πίσω μας.
«Θα ξεμπερδέψουμε με την τρίτη δόση» πρόσθεσε τη δική του εκτίμηση ο καθηγητής Αιματολογίας Θάνος Δημόπουλος, πρύτανης ΕΚΠΑ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα ξεμπερδέψουμε μετά από 3 δόσεις εμβολίων και μετά θα χρειαστεί μια συντήρηση του αποτελέσματος με κάποιας συχνότητας αναμνηστική δόση.
Ωστόσο, στο τέταρτο κύμα η υψηλή μολυσματικότητα της μετάλλαξης Δέλτα σε συνδυασμό με την όχι και τόσο υψηλή εμβολιαστική κάλυψη στα περισσότερα κράτη ανέτρεψε τα δεδομένα δείχνοντας για μία ακόμα φορά πως σε αυτό τον μαραθώνιο αγώνα ο κορονοϊός δεν είχε ακόμα πει την τελευταία του λέξη.
Αυτό που φαίνεται από τις χώρες της Ιβηρικής οι οποίες έχουν πετύχει ένα πολύ υψηλό ποσοστό εμβολιασμού και κυρίως 100% εμβολιασμό στις ευπαθείς ομάδες, στους ηλικιωμένους, είναι πως ο πήχης για το τείχος ανοσίας πρέπει να σηκωθεί πάνω από το 85% της εμβολιαστικής κάλυψης για να ανακόψουμε τη φόρα των κυμάτων και να τα μετατρέψουμε τα κύματα, δηλαδή στον μικρό έως αμελητέο αντίκτυπο μιας ενδημικής νόσου.
Διαχρονικά οι πανδημίες κάπως έτσι σβήνουν σαν μία γραμμή νερού με αναταράξεις. Τα κύματα εκτονώνονται, χαμηλώνουν σε ύψος, μικραίνουν και σβήνουν αφήνοντας ένα πολύ μικρό αποτύπωμα που δεν έχει ιδιαίτερη σημασία σε επίπεδο Δημόσιας Υγείας καθώς ο ιός γίνεται πιο μολυσματικός αλλά λιγότερο επικίνδυνος. Έτσι μαζί με τον εμβολιασμό, που προχωρά αυξάνεται η φυσική ανοσία και τελικά όλοι αποκτούν ανοσοποίηση. Έτσι περίπου «έσβησε» η ισπανική γρίπη στις αρχές του 1900.
Η πιο χαρακτηριστική τοποθέτηση μέχρι στιγμής για τον κορονοϊό, με δεδομένο ότι το καλοκαίρι η χώρα μας αλλά και άλλες χώρες βίωσαν καταστροφικές πυρκαγιές, είναι η άποψη του Μάικλ Όστερχολμ διευθυντή του Κέντρου Έρευνας και Πολιτικής Λοιμωδών Νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα στη Μινεάπολη και Συμβούλου του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν πως: «η πανδημία θα τελειώσει όταν θα έχει κάψει όλο το "ανθρώπινο" ξύλο», με το ανθρώπινο ξύλο να συνίσταται από τους μη εμβολιασμένους ανθρώπους.
Κάπως πιο κυνικά αλλά με γερμανική ευστοχία το έθεσε και ο ομοσπονδιακός υπουργός υγείας της Γερμανίας Γενς Σπαν λέγοντας ότι όταν περάσει ο χειμώνας, οι Γερμανοί θα έχουν εμβολιαστεί ή θα έχουν αναρρώσει ή θα έχουν πεθάνει.
Από την εγχώρια επιστημονική κοινότητα ο λοιμωξιολόγος Μάριος Λαζανάς, Διευθυντής Παθολογικής - Λοιμωξιολογικής Κλινικής ΙΑΣΩ εκτιμά πως το τέταρτο κύμα της Covid θα φουσκώσει και άλλο οδεύοντας προς την κορύφωσή του και πως για να σταματήσει θα πρέπει να εμβολιαστούν όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί.
Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να τηρούμε τα μέτρα προστασίας και ειδικότερα να γίνεται η σωστή χρήση της μάσκας στα μέρη μας συγχρωτισμό όπως είναι για παράδειγμα τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Τα κύματα του κορονοϊού έχουν κορυφώσεις και υφέσεις και μετά το τέταρτο κύμα θα ακολουθήσουν και άλλα επισημαίνει ο Μάριος Λαζανάς περιγράφοντας τη φυσική πορεία της πανδημίας. Το ζητούμενο είναι να είναι μικρό το κύμα με λίγα κρούσματα, λίγες νοσηλείες, λίγες διασωληνώσεις και ελάχιστους θανάτους.
«Η πανδημία θα περάσει» λέει με απόλυτη πεποίθηση και ο καθηγητής παθολογικής φυσιολογίας λοιμώξεων ΕΚΠΑ, Νίκος Σύψας, ένας επιστήμονας που σε δύσκολες στιγμές μας είχε συνηθίσει σε πολύ αυστηρές τοποθετήσεις και σε ζοφερές προβλέψεις. «Είναι ενθαρρυντικό το ότι υπάρχει αυτή η μεγάλη προσέλευση για τη διενέργεια της 3ης δόσης» προσθέτει ο Μάριος Λαζανάς, αλλά όλοι οι ειδικοί συμφωνούν πως θα ήταν ακόμα πιο ενθαρρυντικό αν στην προσέλευση για την πρώτη δόση, που έχει αυξηθεί μετά τα πρόσφατα μέτρα υπήρχαν και περισσότεροι ηλικιωμένοι.
