Η ελληνική οικονομία έχει μπροστά της μια κρίσιμη ευκαιρία. Να «κτίσει» μια διατηρήσιμη ανάπτυξη. Τώρα πρέπει να τεθούν οι βάσεις, το παράθυρο ευκαιρίας δεν θα μείνει ανοικτό επί μακρόν.

Οι θετικές τάσεις δεν πρέπει να ξεγελούν. Η οικονομία μας εξακολουθεί να είναι ασθενέστερη από τις περισσότερες ευρωπαϊκές και συγκρίνεται από χαμηλότερη βάση.

Το στοίχημα για την ελληνική οικονομία, είναι ένα. Για να πιάσουμε ανάπτυξη 1,5% φέτος, πρέπει οι επενδύσεις να τρέξουν με ρυθμό αύξησης 10%. Εφικτό, αλλά όχι εξασφαλισμένο.

Η ελληνική οικονομία καταγράφει θετικές επιδόσεις και ο ρυθμός μεγέθυνσης πλέον αναμένεται περί το 6%, υψηλότερος από τον αρχικά αναμενόμενο.

Η ελληνική οικονομία πορεύεται σε ένα επικίνδυνο παγκόσμιο πλαίσιο. Η φετινή ανάπτυξη αναμένεται στην περιοχή του 3,5%-4%. Από μόνη της η εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί λίαν ικανοποιητική. Στηρίζεται όμως και πάλι στον τουρισμό και κυρίως στην κατανάλωση, που αναμένεται να αυξηθεί το πολύ έως 4%, πολύ χαμηλότερα από πέρυσι. Και κάθε αύξηση της κατανάλωσης οδηγεί σε άνοδο των εισαγωγών, δηλαδή σε επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου. Τα πάντα δείχνουν ότι η τρέχουσα δυναμική της κατανάλωσης θα αρχίσει να εξασθενεί, φρενάροντας τελικά την ανάπτυξη. «Κλειδί», η πορεία των επενδύσεων και των εξαγωγών.

Ο υψηλός πληθωρισμός δεν ξεκίνησε μόνος του. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν η σπίθα που τον πυροδότησε, όμως βρήκε προσάναμμα και άφθονο καύσιμο για να γιγαντωθεί στην προηγούμενη κατάσταση της οικονομίας. Άλλωστε, ισχυρές πιέσεις υπήρχαν στην παγκόσμια οικονομία, τουλάχιστον σε σημαντικές περιοχές της, και πριν από τη ρωσική εισβολή. Σημαντικό μέρος της παγκόσμιας οικονομίας βρίσκεται σε ανισορροπία ήδη από τη χρηματοπιστωτική κρίση, πριν από περισσότερο από μια δεκαετία.

Τι θα συμβεί στην παγκόσμια οικονομία αν ο πόλεμος διαρκέσει πολλούς μήνες; Καταρχήν το κόστος της ενέργειας και οι τιμές βασικών εμπορευμάτων θα αυξάνονταν περαιτέρω με την πορεία των οικονομιών να τείνει προς μια παγκόσμια ύφεση. Σε ένα τέτοιο σενάριο η κοινωνική και πολιτική πίεση προς τις κυβερνήσεις για περισσότερες επιδοτήσεις θα εντείνονταν. Δεύτερη κρίσιμη επίδραση θα ήταν στις επενδύσεις, αφού όσο η αβεβαιότητα βαθαίνει πολλές θα αναβάλλονταν.

Με την ανακοίνωση των πιο πρόσφατων κυρώσεων που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ένωση και συνολικά η Δύση, το εθνικό νόμισμα της Ρωσίας υποτιμήθηκε κατά 30% και το κεντρικό επιτόκιο διπλασιάστηκε προς το 20% ως αντιστάθμιση, για να ανακοπεί η διολίσθηση. Το σχετικό κόστος υπερέβηκε δηλαδή, σε λίγες μόλις ώρες, αυτό που μετρήθηκε στην ελληνική οικονομία στη διάρκεια οκτώ ετών συσσωρευμένης ύφεσης.

Στην αρχή της νέας χρονιάς και καθώς φαίνεται να αφήνει την πανδημία πίσω της, ποια είναι η θέση της ελληνικής οικονομίας; Υπάρχουν σημαντικά καλά νέα, εξίσου ισχυροί λόγοι για ανησυχία και σημεία χαμηλής ορατότητας, κομβικής σημασίας για τη συνέχεια. Ένα πρώτο καλό νέο είναι πως ο ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας τη χρονιά που πέρασε κλείνει σε υψηλά επίπεδα. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν προηγούμενες αισιόδοξες εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ.

Ένα χρόνο πριν, υπήρχε ανυπομονησία για το τέλος της πανδημίας, που με τον ένα ή το άλλον τρόπο θα έρχονταν, για να πάρει σειρά και η ανάπτυξη της οικονομίας. Σήμερα, η εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο παραμένει θολή. Αν και η ελληνική και η παγκόσμια οικονομία έχουν ανακάμψει πολύ ισχυρά από την αρχική τους κατακρήμνιση, η αναμονή μιας αυτόματης θετικής εξέλιξης και στη συνέχεια δε βασίζεται  στα δεδομένα. 

Η ελληνική οικονομία βρίσκεται στην κορυφή ενός πολύ ισχυρού κύματος ανάκαμψης. Μπορεί να αναμένεται για τη φετινή χρονιά μεγέθυνση του πραγματικού ΑΕΠ, στην περιοχή του 8 με 8,5%, που θα σβήσει μεγάλο τμήμα της περυσινής, επίσης εξαιρετικά βαθιάς, ύφεσης του 9%. Ο συνδυασμός της με την παρουσία πηγών και εργαλείων χρηματοδότησης, δημιουργεί βάση αισιοδοξίας. Μπορεί πράγματι να υπάρξει μια θετική πορεία;

Οι προοπτικές της οικονομίας είναι θετικές, αλλά μόνο υπό όρους. Τα θετικά νέα δεν μπορούν να αποσπούν την προσοχή από τις προκλήσεις: Την παράταση της πανδημίας, τις επιταχυνόμενες αυξήσεις στις τιμές ενέργειας και εισαγόμενων πρώτων υλών και κυρίως τα δίδυμα ελλείμματα, το εμπορικό και το δημοσιονομικό. Απολύτως κρίσιμη το επόμενο διάστημα η τιθάσευση των ελλειμμάτων.

Ακόμη και η προηγούμενη εκτίμηση του ΙΟΒΕ για ετήσια αύξηση 5,5% του ΑΕΠ, πλέον είναι μάλλον μετριοπαθής. Αν και σημαντικές αβεβαιότητες παραμένουν, όπως το υγειονομικό πρόβλημα και οι διεθνείς αγορές, η κεντρική υπόθεση είναι πως η φετινή ανάκαμψη μπορεί να σβήσει σχεδόν τα τρία τέταρτα της περυσινής ύφεσης. Τα στοιχήματα όμως είναι ακόμη πολλά. Η αντιστροφή της αυξητικής τάσης του δημοσίου χρέους σε περιβάλλον ανόδου του πληθωρισμού, ένα από αυτά.

Η ανάπτυξη για το σύνολο του έτους αναμένεται ισχυρή, πιθανότατα ανώτερη του 5%. Κρίσιμα ερωτήματα όμως παραμένουν. Δομικές μεταρρυθμίσεις σε Δημόσιο και αγορές. Στροφή σε εξαγώγιμα προιόντα και υπηρεσίες. Μείωση των φόρων στην εργασία. Ενδυνάμωση της εγχώριας κεφαλαιαγοράς και της εταιρικής διακυβέρνησης στις επιχειρήσεις. Η πρόοδος στα παραπάνω είναι προυπόθεση για να μην παλινδρομήσουμε ξανά σε συνθήκες χαμηλής ανάπτυξης.

Ας επικεντρωθούμε στο θετικό, και ρεαλιστικό όπως σήμερα φαίνεται, σενάριο για την εξέλιξη της πανδημίας. Ότι το υγειονομικό πρόβλημα θα αμβλυνθεί σημαντικά από το καλοκαίρι. Πώς θα εξελιχθεί τότε η οικονομία; Θα πρέπει να αναμένει κανείς πως ο συνδυασμός έντονης ανάκαμψης σε παγκόσμια κλίμακα, εγχώριας κατανάλωσης που θα αποσυμπιεσθεί και ενεργοποίησης του Ταμείο Ανάκαμψης θα οριοθετήσει εύκολα μια θετική πορεία;

Από το καλοκαίρι και μετά, η ανάκαμψη της οικονομίας θα είναι υπό προϋποθέσεις, αρχικά ισχυρή, αλλά για να μην εξασθενίσει γρήγορα τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να αλλάξει σταδιακά το μοντέλο της οικονομίας. Οχι να επιλέξουμε απλή διαχείριση με στόχο την διατήρηση της σημερινής της δομής. Φέτος, για να έχουμε αξιόλογη ανάπτυξη απαιτείται τουλάχιστον διπλασιασμός των περυσινών τουριστικών εσόδων. Αλλά ταυτόχρονα χρειάζονται επιλογές στην οικονομία που να σηματοδοτούν και να κατευθύνουν μια νέα αναπτυξιακή πορεία.

Στο σενάριο όπου η πανδημία δεν έχει υποχωρήσει αισθητά στην Ευρώπη μέσα στην άνοιξη, τότε τα φετινά τουριστικά έσοδα τίθενται εν αμφιβόλω, επομένως η οικονομία μπορεί να εμφανίσει μηδαμινή ανάπτυξη, τονίζει στο Liberal.gr ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας. Εφιστά την προσοχή ότι στην κούρσα των επομένων μηνών δεν θα είμαστε μόνοι μας, ότι όλες οι οικονομίες θα προσπαθούν να προσελκύσουν επενδυτές, άρα πρέπει να τρέξουμε γρηγορότερα από άλλους. <b>Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη.</b>

Είναι ανθρώπινο και απόλυτα φυσιολογικό να περιμένει κανείς πως μετά από μια δύσκολη περίοδο θα ακολουθήσει μια πολύ καλύτερη. Το ίδιο ισχύει για τη δυναμική των οικονομιών. Σε μια βαθιά κρίση, με εξωγενή αιτία και έντονη αβεβαιότητα, όπως η τρέχουσα, οι επενδυτικές αποφάσεις αναβάλλονται, η κατανάλωση πιέζεται, και οι οικονομικές σχέσεις αναζητούν νέα διάταξη.

Η άποψη πως όλα βαίνουν καλώς στην ελληνική οικονομία και πως τα τρέχοντα προβλήματα μπορούν να λυθούν με δανεικά χωρίς όρια, είναι λανθασμένη και επικίνδυνη. «Οι μεταρρυθμίσεις που προβλέπει η έκθεση Πισσαρίδη είναι μονόδρομος για μείωση ανεργίας και αύξηση των επενδύσεων», σημειώνει στο liberal.gr ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ. <b>Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη.</b>

Δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι το 2021 θα είναι χρονιά ισχυρής ανάπτυξης. Η πανδημία φαίνεται ότι θα συνεχιστεί για σημαντικό της τμήμα, για αυτό και οικονομίες, όπως η ελληνική πρέπει να προετοιμαστούν για κάθε ενδεχόμενο, σημειώνει στο liberal ο Νίκος Βέττας, γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ. <b>Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη. </b>

Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ και μέλος της Επιτροπής Πισσαρίδη μιλάει στον «Φ» για το ευρωπαϊκό πακέτο στήριξης, την οικονομία της πανδημίας και την κρίση. <b>Συνέντευξη στον Βασίλη Γαλούπη.</b>

Τον κώδωνα του κινδύνου ότι ήρθε η ώρα για γενναίες μεταρρυθμίσεις και ότι χωρίς αλλαγές στη δομή της οικονομίας, αυτή θα παραμείνει παγιδευμένη σε ένα φαύλο κύκλο εσωστρέφειας και θα συνεχίσει να διολισθαίνει προς τις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης, κρούει, μιλώντας στο Liberal.gr ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας. <b> Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη.</b>

Κεντρικά μέτρα οικονομικής πολιτικής που όχι μόνο θα ανακουφίζουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά, αλλά θα ανοίξουν και δρόμους για μια ισχυρή ανάπτυξη μετά από το φθινόπωρο, είναι από εδώ και πέρα το ζητούμενο, όπως σημειώνει στο liberal.gr ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας. Το χθεσινό πακέτο μέτρων ασφαλώς και θα μειώσει τη ζημιά, ωστόσο η επιτυχία στην οικονομία θα έρθει μόνο όταν πατήσουμε το κουμπί των μεταρρυθμίσεων. <b>Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη. </b>

Δεν πρέπει να έχουμε την ψευδαίσθηση πως υπάρχει ένα ισχυρό δημόσιο ταμείο ή η δυνατότητα υψηλού πρόσθετου δανεισμού που να μπορεί να αναχαιτίσει ολόκληρο το κόστος της νέας κρίσης, τονίζει στο liberal.gr ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας. <b>Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη. </b>