Μια αναφορά στη σύνδεση του BBC με το θεσμό της βασιλείας στην κατασκευή εθνικής ταυτότητας με αφορμή τόσο τα καθιερωμένα χριστουγεννιάτικα και τα έκτακτα διαγγέλματα της βασίλισσας Ελισάβετ Β' στο βρετανικό λαό, όσο και στον τρόπο μετάδοσης της είδησης του θανάτου της και της μέχρις στιγμής κάλυψης των γεγονότων γύρω από την εκλιπούσα.

Τον Οκτώβριο οκτώ πολιτιστικά ιδρύματα στο Στρασβούργο, θα παραμένουν κλειστά, όχι μία, αλλά δύο ημέρες την εβδομάδα. Ωριαία διακοπή στο ωράριο λειτουργίας τους και όταν θα είναι ανοικτά.

Μια αναφορά στην αρέσκεια δημιουργών να χρησιμοποιούν ετερώνυμα αλλά και στη σημασία της καλλιτεχνικής δημιουργίας για τους καλλιτέχνες, με αφορμή έκθεση φωτογραφίας της Μαρίας Στέφωση η οποία την εμπνεύστηκε από «Το Βιβλίο της Ανησυχίας» του Φερνάντο Πεσσόα. Στην ψηφιακή εικαστική της προσέγγιση, η Στέφωση μεταθέτει τις αινιγματικές εξιστορήσεις του Πεσσόα όπως και τον κόσμο που ποιούσε -έναν κόσμο που αιωρείτο ανάμεσα στην πραγματικότητα και το όνειρο.

Ερωτήματα όπως ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής στην ατομική και τη συλλογική ταυτότητα των προσφύγων, και ποια η σημασία της ως κινητήριας δύναμης του προσφυγικού ελληνισμού διερευνώνται στην επετειακή έκθεση «''Σήκω ψυχή μου!''… Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του '22», που εγκαινιάζεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας, με την ιδιαιτερότητα της έκθεσης να έγκειται στη δημιουργία –στην προκειμένη μουσική και τραγούδι– ως αποτέλεσμα μετουσίωσης και εξιστόρησης δεινών και καταστροφής.

Ο Romain Gavras και ο Surkin στην Αθήνα με το νέο τους πρότζεκτ GENER8ION σε παγκόσμια πρεμιέρα, σε συμπαραγωγή του Onassis Culture και της Iconoclast. Τρεις ποπ βίντεο εγκαταστάσεις, τρεις χώροι του Ιδρύματος Ωνάση, με σέρφερ, αντάρτες και χολιγουντιανούς ηθοποιούς να παρελαύνουν μπροστά στα μάτια μας.

Σαν να θέλει να ξορκίσει το άρρωστο κλίμα της εποχής, η ιστορική φουάρ δίνει το σύνθημα για επανεκκίνηση και, κυρίως, για το αντάμωμα με τους αγαπημένους καλλιτέχνες και το έργο τους: 80 χώροι τέχνης από την Ελλάδα και το εξωτερικό και 15 ενότητες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων της σύγχρονης καλλιτεχνικής σκηνής.

Την αδήριτη ανάγκη της επαφής του ανθρώπου με τη φύση και την ομορφιά του εφήμερου στο φυσικό περιβάλλον πραγματεύεται η Κατερίνα Κατσιφαράκη στην έκθεσή της «Songlines/ Τα μονοπάτια των τραγουδιών», η οποία ολοκληρώνεται στις 18 Σεπτεμβρίου στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, υπό τη διοργάνωση του annexM.

Εν αναμονή της παρουσίασης της τραγωδίας «Πέρσες» (472 π.Χ.) του Αισχύλου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, στις 9 και 10 Σεπτεμβρίου, ανατρέχουμε στο ανέβασμα της στο Παλαιό Ελαιουργείο, στην Ελευσίνα, που είχε γίνει πριν από περίπου ένα μήνα. Παρακολουθώντας την, τότε, κάναμε αναγωγές σε κάθε παρόν που στιγματίζεται από τη φρικαλεότητα του πολέμου, την αλαζονεία της εξουσίας, τη διαχείριση της ήττας, τους σπαραγμούς για εκείνους που η ζωή τους χάθηκε βίαια και απότομα.

Τα άτομα κατώτερης κοινωνικής τάξης της ρωμαϊκής εποχής δεν έτρωγαν όπως εκείνα της ανώτερης, ούτε μετά θάνατον, όπως προκύπτει από μελέτη που αναφέρεται στα επικήδεια συμπόσια. Συγκεκριμένα, η μελέτη αφορούσε τα συμπόσια εκείνα που γίνονταν στον ομαδικό τάφο ρωμαϊκής νεκρόπολης στο κέντρο της Βαρκελώνης -ο τάφος χρονολογείται από τον 2ο και 3ο αιώνα μ.Χ.

Μια εκτεταμένη φωτογράφιση του ελληνικού χώρου την τριακονταετία 1900-1930, από τον Γαλλοελβετό φωτογράφο Φρεντ Μπουασονά (1858-1946), παρουσιάζεται στην έκθεση «Ο Φρεντ Μπουασονά και η Μεσόγειος. Μια φωτογραφική Οδύσσεια», η οποία εγκαινιάζεται στις 8 Σεπτεμβρίου (6μ.μ.) και θα διαρκέσει έως τις 8 Ιανουαρίου 2023, στο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.

Για το νομοσχέδιο «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας, του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης και του Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντελαγουέρ, σχετικά με την επιστροφή στην Ελλάδα, ιδιωτικής συλλογής εκατόν εξήντα μίας (161) αρχαιοτήτων του Κυκλαδικού Πολιτισμού, ευρισκόμενης στη Νέα Υόρκη και την έκθεση αυτής στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης» μίλησε η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.

Η προβολή στους κινηματογράφους της βραβευμένης ταινίας «Ένας Ήρωας» (2021) του Ιρανού σκηνοθέτη Ασγκάρ Φαραντί (γενν. 1972), μας υπενθύμισε τη σύλληψη του Ιρανού σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί (γενν. 1960) και την καταδίκη του σε 6ετή φυλάκιση και 20ετή απαγόρευση να γυρίζει ταινίες, να ταξιδεύει, ακόμη και να μιλά στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Αφιέρωμα στα ντοκιμαντέρ του Πολωνού σκηνοθέτη Πάβελ Παβλικόφσκι περιλαμβάνει το πρόγραμμα του 45ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας το οποίο θα διεξαχθεί από τις 5 έως τις 11 Σεπτεμβρίου, στη Δράμα. Θα προβληθούν συνολικά 148 ταινίες από περισσότερες από 33 χώρες, σε ποικίλους χώρους της πόλης. 

Εγκαινιάστηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας η περιοδική έκθεση της Κόρης της Θήρας Παρουσία της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, πραγματοποιήθηκαν στο, υπό ανακαίνιση, Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας τα εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης της Κόρης της Θήρας.

Η αναφορά στους αριθμούς κάθε άλλο παρά τυχαία είναι, καθώς μας γίνεται γνωστή αφενός η προτίμηση των τηλεθεατών, αφετέρου το αστρονομικό ποσό που δαπανείται σε μία παραγωγή με την ελπίδα να γίνει ευρείας αποδοχής - ελπίδα που ενδεχομένως να «πατά» στον απόηχο της αποδοχής που είχε σημειώσει η κινηματογραφική τριλογία «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» η οποία βασίστηκε στα ομώνυμα μυθιστορήματα του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν.

Σπάνιο αριστούργημα της ελληνικής γλυπτικής του 7ου αιώνα π.Χ., το γλυπτό «Η Κόρη της Θήρας» που ανακαλύφθηκε το 2000, βγαίνει από τις αρχαιολογικές αποθήκες και εκτίθεται για πρώτη φορά στο κοινό σε περιοδική έκθεση του υπό ανακαίνιση Αρχαιολογικού Μουσείου Θήρας. Η υπερφυσικού μεγέθους αρχαϊκή κόρη από λευκό ναξιώτικο μάρμαρο, ύψους 2,48μ. με τον σύμφυτο γόμφο ένθεσης στην βάση του, είναι σχεδόν ακέραιη.

Ένας χρόνος συμπληρώθηκε σήμερα Παρασκευή από τον θάνατο του διάσημου μουσικοσυνθέτη και αγωνιστή της δημοκρατίας, Μίκη Θεοδωράκη. Τα Χανιά, γενέθλια γη του πατέρα του και τόπος που ίδιος αγάπησε και συνδέθηκε, τίμησαν σήμερα τη μνήμη του, με την τέλεση του ετήσιου μνημοσύνου του στο κοιμητήριο του Γαλατά.

Τι θα μπορούσαν να συμβολίζουν η καταστροφή ενός καϊκιού, τα κατάλοιπά του και η επανένωσή τους και ποιος ο ρόλος της τέχνης στη διατήρηση της μνήμης; Ερωτήματα σαν αυτά διερευνώνται στο βίντεο «Μεταμόρφωση 581» των Sphinxes (Μάνος Φλέσσας και Ιωάννα Τσάκαλου), οι οποίοι με τη σειρά τους αναφέρονται στα καΐκια ως ένα σημαντικό κομμάτι του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής χειροτεχνίας.

Στο στρατηγικό σχέδιο της αποκατάστασης και της λειτουργίας του τ. βασιλικού κτήματος Τατοΐου εντάσσεται η επίσκεψη εργασίας της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνας Μενδώνη, στο Dumfries House Estate, στη Γλασκώβη. Σκοπός της επίσκεψης ήταν η συνεργασία του κλιμακίου του ΥΠΠΟΑ με στελέχη του Ιδρύματος και τους υπεύθυνους της διοίκησης και της λειτουργίας του κτήματος για τη μεταφορά της τεχνογνωσίας και των καλών πρακτικών, που έχουν υιοθετηθεί και εφαρμόζονται με επιτυχία στο Dumfries House. 

Κατατίθεται τη Δευτέρα στη Βουλή νομοσχέδιο για τον επαναπατρισμό 161 αρχαιοτήτων, πολλές από τις οποίες αποτελούν εξαιρετικά σπάνια ή ακόμη και παγκοσμίως μοναδικά δείγματα της τέχνης και της τεχνικής του Κυκλαδικού Πολιτισμού της 3ης προχριστιανικής χιλιετίας και παρέχουν νέα δεδομένα στην επιστημονική γνώση αυτής της περιόδου. Το νομοσχέδιο αναμένεται να κυρωθεί την Τετάρτη.

Ένα επικό, εικαστικό ταξίδι από το σκοτάδι στο φως, όπου εξυμνείται η ζωή, το φως και τα τοπία της Ελλάδας, αποτελεί η αναδρομική έκθεση του φιλέλληνα τοπιογράφου και πορτραιτίστα Τζον Κράξτον (1922-2009), με τίτλο «Μια ελληνική ψυχή». Η έκθεση άνοιξε τις πύλες της τον περασμένο Απρίλιο στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού, και λόγω της θερμής της αποδοχής από το κοινό αποφασίστηκε να παραταθεί έως τις 25 Σεπτεμβρίου.

Την άποψή της ότι η τέχνη θα πρέπει να υπερισχύει των επιχειρήσεων σε οποιαδήποτε συζήτηση για το μέλλον του κινηματογράφου, εξέφρασε μιλώντας στο Reuters η Αμερικανίδα ηθοποιός Τζούλιαν Μουρ, η οποία φέτος είναι πρόεδρος της κριτικής επιτροπής στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

Μία ακόμη ταινία που προβάλλεται από την περασμένη Πέμπτη στους κινηματογράφους κεντρίζει το ενδιαφέρον μας μαζί με την επανέκδοση «Ο Κύριος Αρκάντιν» (1955) του Όρσον Γουέλς όπου αναφερθήκαμε στο χθεσινό μας σημείωμα. Ο λόγος για «Το Νησί του Μπέργκμαν» (2021) της Γαλλίδας Μία Χάνσεν-Λοβ.

Συναισθηματικές συνέπειες της πανδημίας και οικογένειες που καλούνται να διαχειριστούν το άγχος και τα τραύματά τους απαντώνται σε αρκετές από τις ταινίες διαφορετικών χωρών και πολιτισμών που θα προβληθούν στο 79ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στη Μόστρα, από αύριο έως τις 10 Σεπτεμβρίου. Ενθαρρυντικό για τη βιομηχανία του κινηματογράφου ότι σε αρκετές από τις ταινίες συμμετέχουν νέοι καλλιτέχνες.