Το ανάχωμα των 900 μονάδων για το Γενικό Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών, λειτούργησε για μια ακόμα φορά. Οι 900 μονάδες λειτουργούν με διπλό τρόπο. Άλλοτε σαν «τιμή στόχος», που αν κατακτηθεί θα επιτρέψει στο Γενικό Δείκτη να κατακτήσει νέα υψηλά και άλλοτε σαν «τιμή άμυνας και στήριξης», που αν διασπαστεί καθοδικά, θα εγκυμονεί κινδύνους περαιτέρω πτώσης. Σε αυτό το εύρος λοιπόν γύρω από τις 900 μονάδες κινείται ο δείκτης το τελευταίο 12μηνο, με χαμηλό το 788,83 και υψηλό το 973,27.

Οι ΗΠΑ πορεύονται πλέον με τον υψηλότερο πληθωρισμό από το 1981, ενώ οι επενδυτές σφυροκόπησαν την αγορά ομολόγων και μετοχών στην Ευρώπη καθώς δεν επιβεβαιώθηκε το ρεπορτάζ των FT περί πρόθεσης της ΕΚΤ για τη δημιουργία ενός νέου εργαλείου για τη στήριξη της αγοράς των ομολόγων των υπερχρεωμένων χωρών. Μήπως όμως τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται; Ας δούμε τις αφορμές για το χτεσινό sell off, αλλά και τους πραγματικούς λόγους που το πυροδότησαν.

Μία πιθανή νέα διεθνής κρίση χρέους θα μας φέρει και πάλι σε δύσκολη κατάσταση. Το χρέος είναι δύο πράγματα: Το πόσο χρωστάς σε απόλυτα νούμερα και αν μπορείς στο τέλος να το εξυπηρετήσεις. Για το πρώτο έχουν φροντίσει να πέσουν πάνω μας όλες οι πληγές του Φαραώ, αυξάνοντας αισθητά τις δημόσιες δαπάνες. Για το δεύτερο, οι αγορές εξακολουθούν και μας εμπιστεύονται. Ακόμη! Βρείτε τη διαφορά από το παρελθόν!

Μετά από μια από τις χειρότερες χρηματιστηριακές εκκινήσεις εδώ και δεκαετίες, φέτος η αγορά φαίνεται να έχει προσδεθεί για επερχόμενη καταιγίδα. Μπορεί η καλοκαιρινή σεζόν να μετριάζει τις άμεσες πιέσεις στην ενέργεια, αλλά παραμένει η αβεβαιότητα με το τι θα γίνει στην Ευρώπη τον ερχόμενο χειμώνα αν σταματήσουν οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Όλα θα εξαρτηθούν από το αν αποφύγουμε μια ύφεση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη και από το αν η FED καταφέρει να συγκρατήσει τον πληθωρισμό, χωρίς να υπερφρενάρει την ανάπτυξη. Οι αγορές θα περιμένουν με τα νεύρα τεντωμένα.

Τα χρηματιστήρια αρέσκονται στο να δημιουργούν μοτίβα επαναλήψεων μέσα από τα οποία οι επενδυτές τείνουν να αυξομειώνουν τη συμμετοχή τους στην Αγορά. Τα δύο πιο διαδεδομένα μοτίβα είναι το January Effect και το «Sell in May and go Away. Σε βάθος χρόνου τα φαινόμενα αυτά τυγχάνουν κάποιας επιτυχίας και έχουν κάποια ικανοποιητική συσχέτιση και στην Ελληνική αγορά. Στην Ελλάδα ο μεγαλύτερο όγκος των πωλήσεων προεξοφλείται τον Ιούνιο.

Για άλλη μία φορά, οι δηλώσεις και οι αναρτήσεις του πλουσιότερου ανθρώπου του κόσμου μπέρδεψαν και αναστάτωσαν τα διεθνή χρηματιστήρια. Το κακό προαίσθημά του για την οικονομία και η προαναγγελία μαζικών απολύσεων στην αυτοκινητοβιομηχανία του βύθισαν τη μετοχή της Tesla και έσπρωξαν ακόμα πιο κάτω τους χρηματιστηριακούς δείκτες σε μία ούτως ή άλλως δύσκολη ημέρα. Βέβαια, το πόσο σοβαρά πρέπει να πάρουμε τις δηλώσεις του είναι, όπως πάντα, μία άλλη υπόθεση.

Καταιγίδα, τυφώνας, βαρύς χειμώνας, καταστροφή ή θύελλα, θα μπορούσε να είναι ο τίτλος έξω από το κουτί του παζλ, που καλούμαστε να συνθέσουμε, σε μια προσπάθεια να αποτυπώσουμε την εκτίμηση μας για το μέλλον των αγορών και όχι μόνο. Και κανένας από το τους προαναφερθέντες δυνητικούς τίτλους δεν ακούγεται υπερβολικός, αν αναλογιστούμε ότι ο αμερικανικός δείκτης Dow Jones, έκλεισε 8 εβδομάδες συνεχόμενης πτώσης, κάτι που είχε να συμβεί από το 1923.

Μία αξιοσημείωτη εξέλιξη έλαβε χώρα πριν από περίπου δύο μήνες, την οποία αποκάλυψε μέσα στο Σαββατοκύριακο ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας. Μία εξέλιξη που λόγω των κοσμοϊστορικών γεωπολιτικών εξελίξεων, της ενεργειακής κρίσης και του υψηλού πληθωρισμού, πέρασε δικαιολογημένα στα… ψιλά. Οι ελληνικοί χρεωστικοί τίτλοι διάρκειας έως 390 ημερών αναβαθμίστηκαν στην επενδυτική βαθμίδα.

Αν και είναι νωρίς για να υποστηριχθεί ότι τα χειρότερα πέρασαν, το επενδυτικό ενδιαφέρον προοδευτικά ενισχύεται, εστιασμένο προς ώρας σε λίγες εταιρίες. Ζητούμενο παραμένει η ροή των ειδήσεων να μην διακοπεί καθώς από την ερχόμενη εβδομάδα περιορίζονται οι ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων και ενδεχομένως αν δεν υπάρξουν επιχειρηματικές εξελίξεις που συνδέονται με εξαγορές ή επενδύσεις, η αγορά θα μπει σε νέο κύκλο αναμονής. Βασικός μοχλός ανόδου το Μάιο, ο τραπεζικός κλάδος.

Η απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο μέσω των μεγαλύτερων εισαγωγών LNG απαιτεί χρόνο για την υλοποίηση του, καθώς η παραγωγή των ΗΠΑ θα αυξηθεί μετά το 2025 ενώ η τροφοδοσία αρκετών ευρωπαϊκών χωρών έχει δυσκολίες, λόγω της έλλειψης διασυνδέσεων των βασικών σταθμών υποδοχής με το δίκτυο αγωγών. Την ίδια στιγμή, τα προβλήματα της γαλλικής EDF της μεγαλύτερης παραγωγού ατομικής ενέργειας της Ευρώπης που εξάγει φθηνή ενέργεια στις γειτονικές της χώρες, στρέφουν τη ζήτηση επίσης προς το πετρέλαιο.

Μέχρι και πριν από 12 μήνες ο φόβος των επενδυτών εστιάζονταν στο πότε θα αυξηθούν τα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών και στο πότε θα αντιστραφεί η ποσοτική χαλάρωση. Οι σκέψεις, οι δηλώσεις και οι αποφάσεις της Fed, της ECB, της ΒοΕ καθώς και της ΒοJ, αποτελούσαν το κυρίαρχο σημείο αναφοράς της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας. Αυτή ήταν η πρώτη σταγόνα. Η δεύτερη ήταν η έκρηξη του ενεργειακού κόστους. Όμως δεν τελειώσαμε εδώ. Υπάρχει και τέταρτη.

Σύμφωνα με αναλυτές της Goldman Sachs, ο κίνδυνος ύφεσης στις ΗΠΑ τα επόμενα δύο χρόνια έχει αυξηθεί κατά 35%. Επιπλέον, τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου συνεχίζουν να ανησυχούν τις αγορές. Πόσο πραγματικός είναι όμως ο κίνδυνος μιας ύφεσης; Και ποια είναι η πραγματική έκταση του πληθωρισμού που βλέπουμε; Στα όρια εκκίνησης bear market o S&P, απαιτείται άμεσα ανοδική αντίδραση.

Για ένα πράγμα μπορούμε να σας διαβεβαιώσουμε: Τα πράγματα θα γίνουν κάποτε καλύτερα, αλλά στο μεταξύ θα έχουν γίνει πολύ χειρότερα απ' ότι είναι σήμερα! Εκτός κι αν σταματήσει ο πόλεμος για κάποιον λόγο που δεν τον αντιλαμβανόμαστε αυτή τη στιγμή. Η πλάστιγγα, πάντως, γέρνει υπέρ της επιδείνωσης της κατάστασης. Αν αυτό επαληθευτεί, η καταστροφή στις αγορές θα είναι άνευ προηγουμένου. Γεγονός που θα προκαλέσει και μεγάλο θέμα πολιτικής διαχείρισης της κρίσης.

Ο καταιγισμός των αρνητικών νέων και ο φόβος για μια παγκόσμια σύρραξη Ανατολής και Δύσης οδηγούν τους επενδυτές ανά τον πλανήτη. Η κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς από πλευράς ψυχολογίας, κοινωνιολογίας και ανθρωπολογίας κρίνεται πλέον απαραίτητη, καθώς επηρεάζει τις επενδυτικές, επιχειρηματικές και πολιτικές αποφάσεις του ατόμου, των επιχειρήσεων και κατ' επέκταση ολόκληρης την οικονομίας.

Όσοι επενδυτές έχουν συνηθίσει στην τακτική «buy the dips», την Παρασκευή ίσως πήραν το μεγαλύτερο στοίχημα τους, καθώς η μητέρα των αγορών S&P 500 φλέρταρε ανοικτά με την είσοδο της σε bear market, καταγράφοντας τιμές ακόμα και κάτω από τις 3854 μονάδες. Η αγορά είχε βρεθεί ξανά σε bear market τον Μάρτιο του 2020, λίγο μετά την κήρυξη της πανδημίας. Παρέμεινε εκεί για μόλις 33 ημέρες δίνοντας μια εντυπωσιακότατη επαναφορά σχήματος V. Γιατί το να ποντάρουμε σε μια επανάληψη της πρόσφατης ιστορίας δεν είναι μια ορθολογική επενδυτική σκέψη.

Τα πάντα δείχνουν μια τέλεια καταιγίδα σε πλήρη εξέλιξη. Το φως στο τούνελ του πολέμου που δεν διαφαίνεται, οι υψηλές τιμές ενέργειας, ο κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού, τα επιτόκια που αυξάνονται, η συμφόρηση των αλυσίδων εφοδιασμού, η Κίνα, όλα μαζί λειτουργούν σαν ένα αυτοτροφοδοτούμενο σπιράλ, προαναγγέλλοντας ότι τα χειρότερα έρχονται, τονίζει στο Liberal ο αναλυτής της Bank of America, Αθανάσιος Βαμβακίδης. <b>Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη.</b>

Με άνοδο έκλεισαν τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια στην τελευταία συνεδρίαση της εβδομάδας. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX600 κατέγραψε άνοδο 3,11 μονάδων (0,73%) κλείνοντας στις 431,10. Ο βρετανικός FTSE έκλεισε στις 7.389,98 μονάδες, με άνοδο 1,19%, ενώ ο γερμανικός DAX σημείωσε αύξηση 0,72%.

Στα τελευταία λεπτά της σημερινής συνεδρίασης γύρισαν σε θετικό πρόσημο οι δείκτες στη Wall Street, με τις απώλειες ενδοσυνεδριακά να φτάνουν έως 2%. Ο S&P 500 «πάτησε» για λίγο στη ζώνη του bear market με απώλειες άνω του 20% από τα υψηλά του Ιανουαρίου. Ο S&P 500 έκλεισε με κέρδη 0,01%, ο Dow 0,03% και ο Nasdaq με απώλειες 0,3%. O Dow ολοκλήρωσε την όγδοη συνεχόμενη εβδομάδα απωλειών. Οι μετοχές με τη μεγαλύτερη πτώση στη ζώνη του bear market (<b>Διαγράμματα</b>). H Jefferies βλέπει ύφεση τους επόμενους 24 μήνες, ενώ η Allianz μακρά περίοδο πληθωρισμού και μείωσης της καταναλωτικής δαπάνης.

Μέσα σε μια πτώση που δε λέει να σταματήσει, κινούνται οι χρηματιστηριακές αγορές, οι αγορές των ομολόγων, των αμοιβαίων κεφαλαίων και των κρυπτονομισμάτων. H βύθιση συνεχίζεται και αναζητούνται ματαίως χρηματιστηριακές σωσίβιες λέμβοι, καθώς οι λέξεις «ασφάλεια» και «σιγουριά», απουσιάζουν από την γκάμα των επενδυτικών προϊόντων. Τα μετρητά δεν αποτελούν σωσίβιο, διότι τα «τρώει» ο πληθωρισμός. Ούτε ο χρυσός προσφέρει τη σιγουριά που όλοι περίμεναν. Αλλά ούτε και ο «ψηφιακός χρυσός» των κρυπτονομισμάτων.

Η ανησυχία σχετικά με τη λειτουργία των χρηματιστηριακών αγορών, που ελέγχονται από ολοκληρωτικά καθεστώτα, έχει αυξηθεί μετά από τη διακοπή ενημερώσεων από το China Foreign Exchange Trade System, σχετικά με τα τεκταινόμενα στις αγορές κινεζικών ομολόγων στο Χρηματιστήριο της Σαγκάης. Ήδη από τις 11 Μαΐου, έχει διακοπεί η παροχή δεδομένων σχετικά με τις πράξεις των ξένων επενδυτών σε ομόλογα.

«Φωτιά» αναμένεται να είναι οι εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν για την πορεία των οικονομιών των κρατών-μελών και κατά ένα μεγάλο βαθμό θα καθορίσουν αν η ρήτρα διαφυγής θα παραμείνει ενεργοποιημένη και το 2023. Όμως το υψηλό χρέος από τη μια και η αύξηση του κόστους δανεισμού από την άλλη δεν αφήνουν πολλά περιθώρια: Οι περιορισμοί στη δημοσιονομική πολιτική είναι προ το πυλών. Γιατί το κακό σενάριο για τις αναπτυγμένες οικονομίες είναι εφιάλτης για τις αναπτυσσόμενες;

Θα αντέξουν οι αγορές δεύτερη και πιθανότατα μεγαλύτερη κρίση μέσα σε διάστημα δύο χρόνων; Το ερώτημα του 1.000.000 που αναζητάει την απάντηση από τους απανταχού επενδυτές του πλανήτη. Η στήλη μας με μία σειρά άρθρων κατόρθωσε να δώσει απαντήσεις κατά τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας αλλά και να φωτογραφίσει άμεσα τη διαφαινόμενη κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα και φυσικά στην ενεργειακή και επισιτιστική κρίση.

Οι προειδοποιήσεις από Πάουελ και Γέλεν για τη μεταβλητότητα στις αγορές και την πιθανότητα ύφεσης υποδεικνύουν ότι ο ορίζοντας είναι γεμάτος μαύρα σύννεφα για οικονομία και αγορές. Για τα τεχνολογικά μεγαθήρια η καταιγίδα έχει ήδη ξεκινήσει. Η Apple έχασε τα σκήπτρα της μεγαλύτερης σε αξία εταιρείας από την Saudi Aramco, ενώ Microsoft, Google και Amazon παραπαίουν. Η μεγάλη τους πτώση θα μπορούσε να παίξει το ρόλο ενός πρόδρομου δείκτη ύφεσης.

Θα είναι αρκετά δύσκολο για τη διεθνή οικονομία να ξεφύγει από μια σημαντική παγκόσμια επιβράδυνση και ο κύκλος κερδών για τις εισηγμένες εταιρείες θα συρρικνωθεί επίσης σοβαρά τους επόμενους μήνες. Για να περιοριστεί ο πληθωρισμός με τη χρήση νομισματικών πολιτικών, τα επιτόκια θα πρέπει να ανέλθουν σε τουλάχιστον 7%. Κάτι που θα προκαλούσε οικονομικό κραχ. Έτσι, οι νομισματικές πολιτικές δεν θα κινούνται πλέον όπως παλιά.