Η μεγάλη κινητοποίηση ρωσικών στρατευμάτων στα ουκρανικά σύνορα έχει πυροδοτήσει αντιδράσεις από τη μεριά των Ηνωμένων Πολιτειών, εμπλέκοντας το ΝΑΤΟ και κατ? επέκταση και τις ευρωπαϊκές χώρες. Ταυτόχρονα, η Ρωσία θέτει τις κόκκινες γραμμές της, ενώ ο εξοπλισμός της Ουκρανίας από την Τουρκία συνεχίζεται. Το ερώτημα που πλανάται βέβαια είναι κατά πόσο μπορεί να υπάρξει μία επανάληψη του 2014 και των γεγονότων της Κριμαίας.

Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε πως η Τουρκία θα προχωρήσει σε κινήσεις για να βελτιώσει τις σχέσεις με αντίπαλες χώρες, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, παρόμοιες με εκείνες που έκανε τις τελευταίες εβδομάδες με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι οποίες οδήγησαν σε επενδύσεις, ενώ πρόσθεσε πως η χώρα του είναι επίσης έτοιμη να δράσει ως μεσολαβήτρια ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία.

Η Τουρκία ζει το δικό της 2015, με τον Ερντογάν σε ρόλο Γιάννη Βαρουφάκη και Αλέξη Τσίπρα μαζί. Έχει αφήσει το φορτηγό στην κατηφόρα δίχως φρένα, επιχειρώντας μια από τις μεγαλύτερες ανακατανομές πλούτου που έχει ποτέ επιχειρηθεί. Στο τέλος δεν θα φταίνε οι «τρελές» του θεωρίες, σύμφωνα με τις οποίες η απαξίωση του νομίσματος αντιμετωπίζεται με μειώσεις επιτοκίων, αλλά οι… κακοί Έλληνες. Κι εδώ αρχίζουν τα επικίνδυνα. Η Τουρκία δεν απειλεί. Προετοιμάζεται.

«Το κλειδί για τη λύση στο ζήτημα της Κύπρου είναι να αναγνωριστεί η κυρίαρχη ισότητα και το διεθνές στάτους των Τουρκοκυπρίων», υποστήριξε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καλώντας τις χώρες που συμμετέχουν στη Σύνοδο Οικονομικής Συνεργασίας (ECO) στο Τουρκμενιστάν, να αξιολογήσουν το όραμα της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» για μια λύση χωρίς προκαταλήψεις.

Όλοι ανεξαιρέτως οι αναλυτές που συμφωνούν ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στρουθοκαμηλίζει στο θέμα των επιτοκίων και του πληθωρισμού, έχουν χαράξει δύο δρόμους που θα μπορούσε να ακολουθήσει ο Τούρκος πρόεδρος για να αντιστραφεί πλήρως το επενδυτικό κλίμα. Είναι οι δύο διαθέσιμες επιλογές που έχουν δώσει με τον τρόπο τους στον Ερντογάν οι αγορές, μέσω των ασφυκτικών πιέσεων που ασκούνται στην τουρκική λίρα.

Όσοι αναμένουν κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας θα διαψευσθούν. Και όταν λέμε κατάρρευση θα πρέπει να συγκεκριμενοποιήσουμε τι εννοούμε, επειδή ο καθένας μπορεί να εννοεί ό,τι θέλει. Κατάρρευση σημαίνει προσφυγή στο ΔΝΤ. Μέχρις εκεί, γιατί η Τουρκία είναι πολύ μεγάλη για να την αφήσουν να χρεοκοπήσει ασύντακτα. Το πρόβλημα του Ερντογάν είναι πρωτίστως πολιτικό.

Σε μία κίνηση με έντονη σημειολογία και κυρίως σαφή μηνύματα στήριξης της χώρας μας προχώρησε ο Λευκός Οίκος. Την στιγμή που ο Ταγίπ Ερντογάν εμφανίζεται πλήρως αποσταθεροποιημένος, επιλέγοντας ξανά την οδό των προκλήσεων, οι ΗΠΑ αποκλείουν την Τουρκία από τη σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία, μια πρωτοβουλία του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν (που θα διεξαχθεί στις 9 και 10 Δεκεμβρίου) και στέλνουν πρόσκληση στην Ελλάδα. Μια κίνηση που καταδεικνύει ότι η χώρα μας αποτελεί τον νούμερο ένα σύμμαχο των ΗΠΑ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Ούτε δύο ολόκληρες ημέρες δεν κατάφερε να «κρατήσει» η τουρκική λίρα απέναντι στις ισχυρές πιέσεις που δέχεται στην αγορά συναλλάγματος. Μετά τις νέες δηλώσεις τουρκικών αξιωματούχων για την αναγκαιότητα των χαμηλών επιτοκίων έτσι ώστε να καταπολεμηθεί ο πληθωρισμός, το τουρκικό νόμισμα βρίσκεται ξανά σε ελεύθερη πτώση στις συναλλαγές της Παρασκευής, ξεπερνώντας το επίπεδο των 12,5 λιρών/δολάριο.

Σφοδρή επίθεση κατά του Τούρκου προέδρου εξαπολύει στο πρωτοσέλιδό της η εφημερίδα BirGun καθώς η τουρκική οικονομία κλυδωνίζεται, με τις τιμές στα καταναλωτικά αγαθά να αυξάνονται από τη μια μέρα στην άλλη, ενώ κάποια από αυτά πωλούνται με δελτίο. Η τουρκική εφημερίδα περιγράφει ως «Νέρωνα» τον Ταγίπ Ερντογάν υποστηρίζοντας ότι βάζει μπροστά τις προσωπικές του οικονομικές θεωρίες.

Το καθεστώς βρίσκεται στην κρισιμότερη στροφή από το 2002 και μετά, χωρίς ακόμη η κατάσταση να έχει γίνει οριακή για τον Ταγίπ Ερντογάν. Η λαϊκή δυσαρέσκεια είναι πολύ έντονη, για πρώτη φορά το ΑΚΡ βρίσκεται δεύτερο σε δημοσκοπήσεις - εκτός του γεγονότος ότι ο Ερντογάν χάνει από τους ανθυποψηφίους του για τις προεδρικές εκλογές του 2023 - γεγονότα που δημιουργούν νέες πολιτικές συνθήκες.

Το ζήτημα της εκτόξευσης των τιμών στο φυσικό αέριο και πιθανώς μια καλύτερη συμφωνία με τη ρωσική Gazprom, μαζί με τις τουρκικές προκλήσεις, είναι αναμφίβολα τα δύο ζητήματα που θα κυριαρχήσουν στην συνάντηση της 8ης Δεκεμβρίου μεταξύ Μητσοτάκη-Πούτιν στην πόλη Σότσι. Στο ενεργειακό, η ελληνική πλευρά επιμένει στην εξασφάλιση μιας προσιτής τιμής στο φυσικό αέριο, ενώ στα ελληνοτουρκικά, ο πρωθυπουργός αναμένεται να παρουσιάσει αναλυτικά στον Βλ. Πούτιν τις κινήσεις του Τ. Ερντογάν, επιθυμώντας μία σαφή δήλωση στήριξης από τον Ρώσο πρόεδρο.

Η κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτές τις ημέρες και ώρες η τουρκική οικονομία είναι μια καλή ευκαιρία για να ξαναδούμε από τι γλιτώσαμε το 2015. Στην Τουρκία, εκτός από την εξαφάνιση των συναλλαγματικών διαθεσίμων λόγω της πρωτοφανούς υποτίμησης της λίρας, παρουσιάζεται το φαινόμενο ενός καλπάζοντος πληθωρισμού που δύναται να λάβει τη μορφή του υπερπληθωρισμού, ένα φαινόμενο που η Ελλάδα είχε ζήσει στα χρόνια της Κατοχής. Αυτές τις ώρες στα μεγάλα αστικά κέντρα της Τουρκίας υπάρχουν ελλείψεις σε βασικά τρόφιμα και οι καταστηματάρχες έβαλαν ουσιαστικά δελτίο.

Μπορεί η τουρκική λίρα να καταρρέει, σημειώνοντας τρομακτική πτώση έως και 15% στις συναλλαγές της Τρίτης, ωστόσο η Capital Economics εκτιμά ότι απέχουμε ακόμη από το σημείο που ο τούρκος πρόεδρος θα αναγκαστεί να αλλάξει κατεύθυνση στη νομισματική πολιτική της χώρας. Σύμφωνα με τον βρετανικό οίκο, ο Ερντογάν θα κάνει πίσω μόνο αν η κατρακύλα της λίρας απειλήσει τις τουρκικές τράπεζες.

Το κέντρο του τουρανικού κόσμου (δηλαδή των συγγενών προς τους Τούρκους λαών), δεν βρίσκεται στην Τουρκία, αλλά στο έδαφος της Ρωσίας, τόνισε ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, για τον χάρτη του τουρανικού κόσμου, που χάρισε προ ημερών στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο ηγέτης του Εθνικιστικού Κινήματος Ντεβλέτ Μπαχτσελί και περιλαμβάνει μεγάλο μέρος γειτονικών κρατών της Τουρκίας, αλλά και της σημερινής Ρωσίας.

Απίστευτες μοιάζουν οι προβλέψεις αναλυτών της αγοράς συναλλάγματος που κάνουν λόγο για περαιτέρω υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος έως και άνω του 50% τα επόμενα χρόνια. Γιατί ο Ερντογάν είναι διατεθειμένος να ανεχτεί την κατρακύλα της τουρκικής λίρας και για πόσο. Μόνο αν αυξηθούν τα επιτόκια προς το 20% θα αποκλιμακωθούν οι πιέσεις, εκτιμούν αναλυτές.

Η ανάπτυξη της πολεμικής της βιομηχανίας είναι προτεραιότητα για την Ισπανία κι αυτό φαίνεται να επηρεάζει άμεσα τις στρατηγικές της επιλογές. Χαρακτηριστικό είναι πως κατέχει την 7η θέση των μεγαλύτερων εξαγωγέων όπλων παγκοσμίως, με ραγδαία αύξηση των πωλήσεων της. Η Τουρκία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εταίρους της στους εξοπλισμούς. Το ύψος των προγραμμάτων στα οποία έχει ενταχθεί η Αγκυρα ανέρχεται στο μέγεθος της Σαουδικής Αραβίας, ενός από τους μεγαλύτερους αγοραστές όπλων παγκοσμίως.

Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομολόγων στο Bloomberg αναμένεται να μειώσει και πάλι τα επιτόκια κατά άλλες 100 μ.β. Αν πράγματι συμβεί αυτό, τότε θα πρέπει να αναμένουμε νέα υποτίμηση στο νόμισμα της χώρας με τραγικές επιπτώσεις τόσο στα δημόσια οικονομικά της χώρας όσο και στον πληθωρισμό.

Τον Αύγουστο του 2020 ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήριζε τον ΣΥΡΙΖΑ «αντιπολίτευση περιορισμένης εθνικής ευθύνης» με αφορμή τη στάση που επέβαλε ο Αλέξης Τσίπρας στο κόμμα του για τη συμφωνία με την Αίγυπτο. Σήμερα ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας επικαλείται τα στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τις δηλώσεις τους για τις συμφωνίες με Γαλλία και ΗΠΑ για να υποστηρίξει το αφήγημα της Τουρκίας περί «επιθετικής ρητορικής» και «επιθετικών ενεργειών» της Κυβέρνησης Μητσοτάκης.

Την διαμόρφωση ενός ισχυρού διπλωματικού μετώπου με στόχο την αντιμετώπιση απειλών ασφαλείας και προώθηση ενός ευρύτατου πλαισίου συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, σηματοδοτεί η Τετραμερής Διάσκεψη Ελλάδας - Γαλλίας - Κύπρου - Αιγύπτου. Χωρίς η Τετραμερής να έχει αντιτουρκικό χαρακτήρα, είναι προφανές ότι η Τουρκία από μόνη της βάζει στην ατζέντα μιας τέτοιας συνεργασίας το «τουρκικό πρόβλημα».

Νέες πιέσεις δέχεται στις συναλλαγές της Πέμπτης το τουρκικό νόμισμα καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αγνοεί την άνοδο των τιμών σε παγκόσμιο επίπεδο και επιμένει στη μείωση των επιτοκίων. Πριν από λίγο η ισοτιμία της τουρκικής λίρας με το δολάριο έφτασε στις 9,9738 λίρες/δολάριο, μία ανάσα από το επίπεδο των 10 λιρών, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει ως ψυχολογικό φράγμα και να φέρει νέα διολίσθηση αν διασπαστεί.

«Χωρίς ισχυρά εξωτερικά σύνορα ο Λουκασένκο θα εκβιάσει την Ευρώπη όπως ακριβώς προσπάθησε ο Ερντογάν μέσω της Ελλάδας», ανέφερε ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ σε ανάρτησή του στο Twitter, τονίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να στηρίξει τις χώρες πρώτης γραμμής στο μεταναστευτικό.

Η ανάληψη της αντιπροεδρίας από τον Φουάτ Οκτάι, έμπιστου του καθεστώτος του Ταγίπ Ερντογάν, ήταν ενδεικτική της απόλυτης κυριαρχίας στην κυβέρνηση του ψευδοκράτους. Παρά την πολιτική κρίση στα κατεχόμενα και τη διάλυση της κυβέρνησης, ο έλεγχος από το ερντογανικο καθεστώς συνεχίζεται αμείωτος, παρά την αντίθεση όλων και περισσότερων Τουρκόκυπριων.

Πέραν των διαψεύσεων, αλλά και των διώξεων σε χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε να προχωρήσει και σε έμπρακτη επίδειξη της φυσικής του ικανότητας, παίζοντας μπάσκετ, δίνοντας με τον τρόπο αυτό την απάντησή του σε φήμες που μιλούσαν για επιδείνωση της υγείας του.

Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι ένας επικίνδυνος άνθρωπος για τα συμφέροντα της Ελλάδας. Θρασύς, αναξιόπιστος, προσβλητικός. Ωστόσο, αποδείχτηκε η καλύτερη δυνατή λύση για τις… ελληνοτουρκικές σχέσεις! Επί των ημερών του παραλίγο και να πιστέψουμε ότι ήμασταν κοντά σε έναν ιστορικό συμβιβασμό. Οι διάδοχοι του Ερντογάν θα είναι, άραγε, καλύτεροι; Φοβάμαι ότι σας έχουμε άσχημα νέα! Οι πιθανοί διάδοχοι του Ερντογάν συναγωνίζονται ήδη μεταξύ τους ποιος θα χρησιμοποιήσει πιο σκληρή γλώσσα σε βάρος της Ελλάδας.