Μία από τις σημαντικότερες οικονομικές συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία είναι η άνοδος της τιμής του σιταριού σε επίπεδα ρεκόρ. Αν διατηρηθούν αυτές οι τιμές, πρέπει να είμαστε έτοιμοι για δυσάρεστες εξελίξεις σε πολλά μέρη του κόσμου. Οι αναλυτές της Goldman Sachs μας δίνουν τα φώτα τους.

Αν οι εξαγωγές σιταριού και καλαμποκιού από τη Μαύρη Θάλασσα δεν ξαναρχίσουν σύντομα, αν τα λιπάσματα παραμείνουν στις αποθήκες της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, μπορεί να δούμε ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές τους. Δεν χρειάζεται φυσικά να προσθέσουμε πως οι τιμές μπορεί να ανεβούν και εξαιτίας κακού καιρού στις ΗΠΑ ή αλλού. Το επιβεβαιώνει και ανάλυση της Goldman Sachs που εκτιμά πως για όλο το 2022 οι τιμές των βασικών προϊόντων δεν θα κατέβουν από τα σημερινά τους επίπεδα, τα οποία αποτελούν πολυετή υψηλά.

Μέσα σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, οι επενδυτές που κατείχαν ρωσικά ομόλογα και μετοχές είδαν τις επενδύσεις τους να εξανεμίζονται, τουλάχιστον στα χαρτιά. Για αρκετούς από αυτούς, η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, αφού έχουν ήδη αποχωριστεί τις μετοχές τους χωρίς να το επιλέξουν. Άλλοι μπορεί να δουν τις εταιρείες τους να κρατικοποιούνται.

Η τιμή του νικελίου στο χρηματιστήριο μετάλλων του Λονδίνου σημείωσε εκρηκτική άνοδο, προκαλώντας την αναστολή της διαπραγμάτευσης, την ακύρωση πολλών συναλλαγών και έπληξε το κύρος του χρηματιστηρίου. Η τεράστια άνοδος, στην οποία συνέβαλαν ο πόλεμος στην Ουκρανία και μία μεγάλη χρηματιστηριακή μάχη, έφερε χαμόγελα στους παραγωγούς και στους επενδυτές. Προκάλεσε όμως μεγάλες ζημιές, σε μικρούς και μεγάλους συναλλασσόμενους, και φοβίζει πολλές μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες.

Οι αυστηρές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας δεν έχουν γίνει δεκτές με ενθουσιασμό από σημαντικό μέρος του κόσμου. Η Κίνα, η Ινδία, και πολλές άλλες χώρες, δεν έχουν ακολουθήσει τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους υπόλοιπους που αντέδρασαν στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Όμως, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πως οι Κινεζικές εταιρείες είναι υποχρεωμένες να σταματήσουν τις εξαγωγές μικροεπεξεργαστών προς την Ρωσία, αφού χρησιμοποιούν και αμερικανική τεχνολογία. Ομολογουμένως ενδιαφέρουσα υπόθεση.

Επί πολλά χρόνια, οι ένθερμοι υποστηρικτές της πράσινης μετάβασης παραπονούντο για τις χαμηλές τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής CO2. Ο πενταπλασιασμός της τιμής τους μέσα σε ένα χρόνο τους χαροποίησε, αλλά μόνο για λίγο. Η προοπτική λήψης νομοθετικών μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων αυτής της ανόδου πάνω στις βιομηχανικές επιχειρήσεις της ΕΕ έφερε το πρώτο πλήγμα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία χτύπησε ακόμα πιο δυνατά.

Ο πρώην διοικητής της ομοσπονδιακής τράπεζας της Νέας Υόρκης επισημαίνει, σε άρθρο του, πως τα επιτόκια μπορεί να ανέβουν αρκετά πάνω από όσο υποθέτουμε αυτή τη στιγμή. Ο γερόλυκος επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ, εξακολουθεί να είναι εντελώς απρόθυμος να αγοράσει ομόλογα. Συνδυάζοντας το άρθρο του Ντάντλεϊ με τον ισολογισμό της εταιρείας του Μπάφετ ίσως να πρέπει να φοβόμαστε τα ομόλογα λίγο περισσότερο από ό,τι μέχρι τώρα.

Το κλείσιμο των περισσότερων ουκρανικών παραγωγικών εγκαταστάσεων και λιμανιών, ο ουσιαστικός αποκλεισμός της Ρωσίας από το διεθνές οικονομικό σύστημα και η απόφαση των μεγαλύτερων μεταφορικών εταιρειών να σταματήσουν να πηγαίνουν στη Ρωσία, έχουν δημιουργήσει πολύ δύσκολη κατάσταση, η οποία φέρνει σε οριακή κατάσταση το διεθνές εμπόριο και τις μεταφορές. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες κινδυνεύουν να βρεθούν σε χειρότερη κατάσταση από κάθε άλλη φορά, με σχεδόν βέβαιο αποτέλεσμα σημαντικές ελλείψεις και δυσβάστακτες ανατιμήσεις σε ευρύτατο φάσμα προϊόντων.

Η συνεχής άνοδος των τιμών των αγροτικών προϊόντων, σαν συνέπεια της ρωσικής εισβολής, μπορεί να ενθουσιάζει τους καλλιεργητές και όλες τις επιχειρήσεις που ασχολούνται με τη γεωργία, αλλά φέρνει μεγάλη ανησυχία σε πολλές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Η αγωνία τους για την επάρκεια βασικών αγροτικών προϊόντων προκαλεί αγώνα δρόμου. Μήπως έχει ήδη αρχίσει ο πόλεμος των εμπορευμάτων;

Για τριάντα χρόνια νοιώθαμε όλοι μας, πολίτες και επιχειρήσεις, βέβαιοι πως αν θέλαμε κάτι, μπορούσαμε να το βρούμε εύκολα και γρήγορα, χωρίς να φοβόμαστε πως θα πληρώσουμε παραπάνω απ' όσο είχαμε προϋπολογίσει. Σχεδόν όλος ο κόσμος έμοιαζε με μία μεγάλη ενιαία αγορά που δούλευε περίπου αρμονικά. Η πανδημία, και τώρα ο πόλεμος Ρωσίας - Ουκρανίας, μας έδειξαν πως η αρμονική συνεργασία δίνει πλέον τη θέση της στον ανταγωνισμό.

Καθώς περνούν οι μέρες και ο πόλεμος συνεχίζεται στην Ουκρανία, σταδιακά αρχίζουν να φαίνονται οι πρώτες πραγματικές επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά αγροτικών προϊόντων. Είναι βέβαια νωρίς για να βγάλουμε σαφή συμπεράσματα, αφού περιμένουμε και την επίδραση των κυρώσεων που επιβάλλουν οι δυτικές χώρες στην Ρωσία, αλλά είναι φανερό πως οι συνέπειες του πολέμου μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαρές, όχι μόνο για τα αγροτικά προϊόντα αλλά και για την κτηνοτροφία και την αγορά καυσίμων.

Τελικά ο πόλεμος δεν αποφεύχθηκε και οι κυρώσεις έχουν αρχίσει να ξεδιπλώνονται. Όπως εξελίσσεται η κατάσταση, οι πιθανότητες να παρατηρηθούν προβλήματα στις εξαγωγές διάφορων ρωσικών προϊόντων προς την Ευρώπη και γενικότερα την Δύση αυξάνονται συνεχώς καθώς περνούν οι ώρες. Οι ευρωπαϊκές, και όχι μόνον, βιομηχανίες βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού αφού εξαρτώνται σε σημαντικό βαθμό από τα ρωσικά μέταλλα και οι ελλείψεις βρίσκονται πλέον προ των πυλών.

Μέσα στην αναταραχή που έχει προκαλέσει στις αγορές η κατάσταση στην Ουκρανία, ασχολούμεθα περισσότερο με την άνοδο της τιμής των ενεργειακών πρώτων υλών και των διαφόρων μετάλλων. Την ίδια στιγμή όμως, το σιτάρι, το καλαμπόκι, η σόγια, ακολουθούν σταθερά ανοδική πορεία, και λόγω των ουκρανικών εξελίξεων και εξ αιτίας της μεγάλης ξηρασίας που πλήττει τη Βραζιλία και την Αργεντινή, απειλώντας την παγκόσμια οικονομία με ακόμα υψηλότερο πληθωρισμό.

Η Ρωσία έκανε τελικά ένα σημαντικό βήμα κλιμάκωσης της ουκρανικής κρίσης, και οι αγορές μετάλλων βρίσκονται σε εγρήγορση, προσπαθώντας να εκτιμήσουν την σοβαρότητα της κατάστασης. Ορισμένα από αυτά, όπως το αλουμίνιο και το νικέλιο, φαίνεται να συνεχίζουν τις υψηλές πτήσεις τους και κάποια άλλα, όπως ο χρυσός και η ομάδα των πολύτιμων μετάλλων, ζεσταίνουν τις μηχανές τους για την περίπτωση που η ένταση ανέβει ακόμα περισσότερο.

Καθώς εξελίσσεται η κρίση στα σύνορα Ρωσίας - Ουκρανίας, η απειλή των κυρώσεων κρέμεται πάνω από τη Ρωσία. Πόσο τις φοβάται άραγε η Ρωσία, τη στιγμή που η ίδια και κάποιες μεγάλες επιχειρήσεις της, έχουν ήδη ισχυροποιήσει την οικονομική τους θέση χάρη στις ανεβασμένες τιμές των καυσίμων καθ' όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους; Ή μήπως νοιώθει άτρωτη, με το χαμηλό της χρέος και τα συναλλαγματικά αποθέματα ρεκόρ, ύψους 631 δισ. δολαρίων;

Πληθωρισμός, άνοδος επιτοκίων, γεωπολιτικές εντάσεις, πράσινη μετάβαση, πολιτικές παρεμβάσεις. Εκρηκτικό κοκτέιλ, που κρατάει όλους τους επενδυτές σε αγωνία. Οι διακυμάνσεις των τιμών των πολύτιμων και των βιομηχανικών μετάλλων είναι συνεχείς και προς κάθε κατεύθυνση. Τελικά όμως, αν κανείς κοιτάξει λίγο προσεκτικά, τα περισσότερα από αυτά δεν έχουν απομακρυνθεί σημαντικά από τα επίπεδα του περσινού καλοκαιριού. Τι περιμένουν άραγε για να κινηθούν πιο δυναμικά;

Ένα χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Pat Gelsinger είναι έτοιμος να εφαρμόσει το σχέδιό του για την επιστροφή της Intel στην κορυφή της βιομηχανίας μικροεπεξεργαστών. Εξαγορές, νέα εργοστάσια, αλλαγές στο προσωπικό, αύξηση των επενδύσεων για έρευνα και ανάπτυξη είναι μερικά από τα στοιχεία του προγράμματός του.

Η αύξηση της έντασης στα σύνορα Ρωσίας – Ουκρανίας προσγείωσε τις διεθνείς αγορές στη σκληρή πραγματικότητα και προκάλεσε στροφή των επενδυτών στα λεγόμενα «ασφαλή καταφύγια», πτώση στις περισσότερες μετοχές, αναταραχή στα πιο πολλά εμπορεύματα και βέβαια άνοδο στην τιμή του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου. Η αλήθεια είναι όμως, πως η αντίδραση των αγορών δείχνει πως δεν έχουν πεισθεί ακόμα από την ξεκάθαρη προειδοποίηση του Αμερικανού προέδρου για επικείμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Κανείς δεν ξέρει αν η Ρωσία θα εισβάλει στην Ουκρανία, καθώς και τι είδους κυρώσεις θα της επιβληθούν στην περίπτωση που επιτεθεί στη γείτονά της. Σε μια τέτοια περίπτωση, η διαταραχή της ροής των ρωσικών εξαγωγών προς τη Δύση είναι μία ρεαλιστική εκδοχή. Ενεργειακές πρώτες ύλες και μέταλλα είναι μερικά από τα προϊόντα που ήδη πονοκεφαλιάζουν τις δυτικές κυβερνήσεις.

Το 2021 ήταν η πρώτη χρονιά, ύστερα από πολύ καιρό, που η τιμή του βασικού συστατικού των φωτοβολταϊκών πάνελ, του πολυκρυσταλλικού πυριτίου, σημείωσε έντονα ανοδική πορεία. Φωτιές, πλημμύρες, προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και μεγάλη ζήτηση ήταν οι βασικές αιτίες της ανόδου. Η κατάσταση όμως αρχίζει και βελτιώνεται, χάρη στην επέκταση της παραγωγικής δυναμικότητας των Κινέζων παραγωγών που κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά και στην σταδιακή εμφάνιση μίας νέας δύναμης, της Ινδονησίας.

Καθώς περιμένουμε με αγωνία, εδώ και χρόνια, να δούμε τα αυτοκίνητα που θα μπορούν να κινούνται στους δρόμους χωρίς την παρουσία οδηγού, τα τρακτέρ φαίνεται πως βάζουν τα γυαλιά στις αυτοκινητοβιομηχανίες. Στην παγκόσμια έκθεση ηλεκτρονικών στο Λας Βέγκας, η εταιρεία Deere παρουσίασε το πρώτο της τρακτέρ που θα οργώνει το χωράφι κάτω από τις οδηγίες του αγρότη που θα το κατευθύνει από το κινητό του τηλέφωνο.

Η Glencore δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη έμπορος μετάλλων στον κόσμο, ούτε ασχολείται αποκλειστικά με ορυχεία. Έχει και μία σημαντική δραστηριότητα εμπορίας και επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων, μέσω της συγγενούς εταιρείας Viterra. Η Viterra, μέσα από μία σημαντική εξαγορά, θα προσπαθήσει να μπει σφήνα στις τέσσερις παραδοσιακές μεγάλες δυνάμεις του παγκόσμιου εμπορίου αγροτικών προϊόντων, αφού πρώτα περάσει από το μικροσκόπιο των αμερικανικών, ή και των κινεζικών, αρχών.

Ο ασυνήθιστος για την αμερικανική τεχνολογική βιομηχανία δισεκατομμυριούχος Peter Thiel φεύγει από το διοικητικό συμβούλιο της Meta Platforms, στο οποίο συμμετείχε από το 2005. Από τους πρώτους σημαντικούς χρηματοδότες της Facebook, και στενός σύμβουλος του Μαρκ Ζάκερμπεργκ ο Thiel δεν θα μπορούσε να παραμείνει στην εταιρεία, αφού στηρίζει οικονομικά σημαντικό αριθμό στελεχών του Ρεπουμπλικανικού κόμματος που όλοι έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους: την επιθυμία τους να επανεκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ.

Η συνεχής άνοδος της τιμής του πετρελαίου, μαζί με αυτήν του φυσικού αερίου, κάνει όλους τους πολίτες των δυτικών χωρών να αναστενάζουν. Η Ευρώπη φαίνεται να βρίσκεται στην πιο δύσκολη θέση, χωρίς πολλές ελπίδες άμεσης ανακούφισης. Με το καρτέλ του OPEC να οδηγεί την κούρσα, οι ελπίδες της Ευρώπης για αύξηση της προσφοράς και μείωση της τιμής του πετρελαίου στρέφονται πάλι, όπως και στην περίπτωση του φυσικού αερίου, στις ΗΠΑ.