Σε πείσμα όσων από εμάς δεν πίστεψαν τις δημόσιες προειδοποιήσεις του Αμερικανού προέδρου και ορισμένων ευρωπαίων ομολόγων του, η Ρωσία προχώρησε στην εισβολή που διαβεβαίωνε όλο τον κόσμο πως δεν είχε πρόθεση να κάνει. Πέρα από τις άμεσες συνέπειες του πολέμου για τους κατοίκους της περιοχής, όλοι περιμένουμε να δούμε την πλήρη έκταση των κυρώσεων που θα επιβληθούν στη Ρωσία, κυρώσεις οι οποίες σίγουρα δεν θα είναι τόσο ανώδυνες όσο φάνηκε πριν λίγες ημέρες. Οι χρηματιστηριακές αγορές, και πάρα πολλές επιχειρήσεις, προετοιμάζονται για τα προβλήματα που είναι σχεδόν σίγουρο πως σύντομα θα αντιμετωπίσουν, είτε σαν άμεση συνέπεια των κυρώσεων είτε σαν έμμεση συνέπεια του πολέμου.
Δεν χρειάζεται να επισημάνουμε τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες με την αναμενόμενη περαιτέρω αύξηση του ενεργειακού κόστους, δεδομένης της νέας ανόδου της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Πέρα από αυτό όμως, ένα μεγάλο πλήθος μεταποιητικών επιχειρήσεων ξέρει πως μπορεί να αντιμετωπίσει πρόβλημα εφοδιασμού με ορισμένα πολύ απαραίτητα για την δραστηριότητά τους υλικά, κυρίως μέταλλα. Τα προβλήματα στον εφοδιασμό δεν είναι απαραίτητο να προέλθουν από κυρώσεις στις ρωσικές επιχειρήσεις που προμηθεύουν τις δυτικές εταιρείες. Μπορεί και να είναι αποτέλεσμα των κυρώσεων που φαίνεται πως θα επιβληθούν σε μεγάλες ρωσικές τράπεζες, οι οποίες θα δυσκολέψουν την λειτουργία σημαντικών προμηθευτών της Δύσης σε μέταλλα και άλλα υλικά.
Το παλλάδιο είναι μία από τις πιο γνωστές περιπτώσεις μετάλλου που έχει άμεση σχέση με την Ρωσία. Ανάλογα με την πηγή που διαβάζει κανείς, είναι βέβαιο πως το 40% με 45% της παγκόσμιας παραγωγής παλλαδίου έρχεται από ρωσικά ορυχεία, κυρίως κοντά στην Αρκτική ζώνη. Παραδοσιακά, οι μεγάλες μεταβολές στην τιμή του παλλαδίου έχουν άμεση σχέση με την Ρωσία, και αυτό επιβεβαιώθηκε στην χθεσινή χρηματιστηριακή συνεδρίαση, καθώς το παλλάδιο εκτοξεύθηκε προς τα 2.700 δολάρια/ουγγιά, για να υποχωρήσει αργότερα προς τα 2.300, ίσως γιατί οι δυτικοί αξιωματούχοι δεν ανέφεραν κάτι σχετικά με κυρώσεις σε εταιρείες που έχουν σχέση με το παλλάδιο. Κάτι αντίστοιχο έγινε και με την τιμή της πλατίνας. Η σημαντική υποχώρηση μπορεί να προκάλεσε μία ανακούφιση στους επικεφαλής των μεγάλων αυτοκινητοβιομηχανιών, αλλά είναι σίγουρο πως δεν θα κοιμούνται ήσυχοι για αρκετό καιρό ακόμα, αφού το παλλάδιο και η πλατίνα είναι από τα βασικά συστατικά των καταλυτών για οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης.
Το παλλάδιο χρησιμοποιείται στους καταλύτες των βενζινοκινητήρων και η πλατίνα σε αυτούς των κινητήρων που χρησιμοποιούν ντίζελ. Παρά την συνεχή αύξηση του αριθμού των ηλεκτροκινούμενων αυτοκινήτων, τα οποία βέβαια δεν χρειάζονται καταλύτες, το μεγαλύτερο μέρος των οχημάτων που κατασκευάζουν αυτή την εποχή οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν κινητήρες εσωτερικής καύσης, πράγμα που σημαίνει πως οποιαδήποτε διαταραχή στην προμήθεια παλλαδίου και πλατίνας θα προκαλέσει μεγάλα προβλήματα στην παραγωγή αυτοκινήτων. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται οι αυτοκινητοβιομηχανίες, που ακόμα δεν έχουν ξεπεράσει την έλλειψη μικροεπεξεργαστών.
Μιλώντας για αυτοκίνητα και αυτοκινητοβιομηχανίες, ο πονοκέφαλος των αυτοκινητοβιομηχανιών δεν σταματά εκεί. Υπάρχει και το νικέλιο. Η μεγάλη εταιρεία NorNickel παράγει περίπου το 10% του νικελίου παγκοσμίως, και είναι προφανές πως αν μπει στο στόχαστρο των δυτικών ηγεσιών θα αναστατώσει πολλούς τομείς της βιομηχανίας. Πρώτα απ’ όλα την χαλυβουργία, αφού είναι ένα από τα βασικά συστατικά του ανοξείδωτου χάλυβα, και μετά την βιομηχανία μπαταριών, κυρίως αυτών που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Άλλο ένα πιθανό πρόβλημα λοιπόν για την βιομηχανία αυτοκινήτων, όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Όσον δε αφορά στην NorNickel, είναι μία από τις αξιόλογες παραγωγούς κοβαλτίου, το οποίο είναι απαραίτητο στην κατασκευή μπαταριών.
Μία άλλη πολύ δυνατή ρωσική επιχείρηση είναι η Rusal, η οποία παράγει πάνω από το 5% του πρωτογενούς αλουμινίου στον κόσμο. Η συγκεκριμένη εταιρεία είναι μία ειδική περίπτωση, αφού το 2018 είχε τιμωρηθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία είχε βάλει στο στόχαστρο τον ιδρυτή και βασικό της μέτοχο Oleg Deripaska, ο οποίος τελικά άφησε τον έλεγχο της εταιρείας. Τότε, η είδηση της επιβολής κυρώσεων είχε προκαλέσει σημαντική άνοδο στην χρηματιστηριακή τιμή του αλουμινίου, πράγμα που δεν αποκλείεται να δούμε και τώρα, εφόσον επιβληθούν τελικά κυρώσεις στην εταιρεία. Η αλήθεια βέβαια είναι πως η τιμή του αλουμινίου, όπως και αυτή του νικελίου, έχουν σημειώσει ήδη σημαντική άνοδο εξαιτίας της έντασης στην Ουκρανία. Ειδικά στην περίπτωση του αλουμινίου, η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη, καθώς τα παγκόσμια αποθέματα μειώνονται επικίνδυνα, σε σημείο που ευρωπαϊκές εταιρείες (όπως διαβάσαμε στο Bloomberg) αγοράζουν αλουμίνιο από αποθήκες που βρίσκονται στην Μαλαισία, μη βρίσκοντας άλλον τρόπο να εξασφαλίσουν τις ποσότητες μετάλλου που χρειάζονται.
Μιλώντας για το αλουμίνιο, που έχει πάρα πολλές χρήσεις, όπως π.χ. στην αυτοκινητοβιομηχανία, δεν ξεχνάμε πως είναι απόλυτα απαραίτητο και στην αεροπορική βιομηχανία, όπως είναι και το τιτάνιο, ένα ακόμα μέταλλο στην αγορά του οποίου παίζει μεγάλο ρόλο η Ρωσία. Η VSMPO-AVISMA ελέγχει το 25% της παγκόσμιας αγοράς τιτανίου και έχει μακροχρόνια συμβόλαια συνεργασίας με τις μεγάλες εταιρείες όπως η ευρωπαϊκή Airbus, η αμερικανική Boeing, η βραζιλιάνικη Embraer και άλλες. Η συνεργασία περιορίζεται τις πιο πολλές φορές στα πολιτικά αεροπλάνα, αφού κάποιες από τις εταιρείες, τουλάχιστον η Boeing, προμηθεύονται από αλλού το τιτάνιο που χρειάζονται για τα πολεμικά αεροσκάφη, μάλλον ύστερα από κυβερνητικές οδηγίες.
Παρόλα αυτά, η αμερικανική εταιρεία, η οποία καλύπτει περίπου το 1/3 των αναγκών της σε τιτάνιο από την VSMPO-AVISMA ανανέωσε μόλις τον περασμένο Νοέμβριο το συμβόλαιο συνεργασίας με την ρωσική εταιρεία. Αντίθετα, η Airbus, που σύμφωνα με πληροφορίες του διεθνούς Τύπου καλύπτει το μισό των αναγκών της μέσω της VSMPO-AVISMA, φέρεται να έχει αγοράσει πρόσφατα, από κοινού με την γαλλική Safran, μία άλλη παραγωγό τιτανίου, προσπαθώντας να μειώσει την εξάρτησή της από την Ρωσία.
Είναι προφανές πως ένα μεγάλο μέρος της βιομηχανικής δραστηριότητας στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες έχει πολλούς λόγους να παρακολουθεί την κατάσταση με τον πόλεμο στην Ουκρανία με προσοχή και μάλλον και με αγωνία. Από την χρονική διάρκεια των ρωσικών πολεμικών επιχειρήσεων και από τον οριστικό κατάλογο των κυρώσεων που θα επιβάλλουν στην Ρωσία οι δυτικές χώρες, θα εξαρτηθεί το πόσο γρήγορα θα μπορέσουν να ξανακοιμηθούν ήσυχα οι διευθύνοντες σύμβουλοι και οι διευθυντές προμηθειών εκατοντάδων, ή και χιλιάδων, βιομηχανικών επιχειρήσεων στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και πολλές άλλες χώρες του κόσμου.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
