Τα τελευταία πέντε χρόνια η κυβέρνηση Τσίπρα έκανε διάφορες αμφιλεγόμενες κινήσεις στην εξωτερική πολιτική. Μόνο μία όμως μπορεί να χαρακτηριστεί και ως αδικία. Και αυτή η αδικία αποκαταστάθηκε ευτυχώς πριν από λίγες μέρες, με την αναγνώριση από την Ελλάδα της μεταβατικής κυβέρνησης του Χουαν Γκουαϊδό ως της επίσημης κυβέρνησης της Βενεζουέλας.\r\n\r\n

Χθες Δευτέρα, ο νέος Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας συναντήθηκε με τους επικεφαλής των θεσμών και συζήτησε μαζί τους για τις προτεραιότητες της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Στο πλαίσιο της συζήτησης, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ διεμήνυσε στον Έλληνα Υπουργό: «Ακολουθήστε το μείγμα που θέλετε, αρκεί να επιτυγχάνονται οι στόχοι».\r\n\r\n

Την τελευταία εβδομάδα, η γνωστή πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων Airbnb βρέθηκε δύο φορές στις ειδήσεις. Πρώτα ήρθε το ρεπορτάζ που θέλει τη νέα κυβέρνηση να εξετάζει την κατά τόπους επιβολή περιορισμών στον αριθμό των διαθέσιμων μισθωμάτων. Έπειτα, η είδηση ότι η ΑΑΔΕ εντόπισε χιλιάδες αδήλωτα ακίνητα και εξετάζει εκατοντάδες περιπτώσεις φοροδιαφυγής μεταξύ των προμηθευτών ακινήτων της πλατφόρμας.\r\n

Το σύστημα 112, που μεταξύ άλλων επιτρέπει την αποστολή ειδικών μηνυμάτων έκτακτης ανάγκης στα κινητά τηλέφωνα όλων όσοι βρίσκονται εντός μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής, ακόμη δεν λειτουργεί στη χώρα μας, καθώς καρκινοβατεί εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Κάποια ρεπορτάζ μάλιστα αναφέρουν ότι η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που δεν διαθέτει αυτό το σωτήριο μέσο.

Τα κύρια πορίσματα των εκλογών ήταν δύο, η καθαρή νίκη - δικαίωση του Κυριάκου Μητσοτάκη και το πολύ αξιοπρεπές αποτέλεσμα (31,5%) του ΣΥΡΙΖΑ. Ανάμεσα στους νεοδημοκράτες, πέρα από τον ενθουσιασμό για την αυτοδυναμία, επικρατεί εύλογη ανησυχία για τα ισχυρά ποσοστά του Αλέξη Τσίπρα. Στον ΣΥΡΙΖΑ επικρατεί σχετική ηρεμία καθώς απέφυγε το εκλογικό βατερλό που προδιέγραφαν οι δημοσκοπήσεις και τα πρώτα exit poll.

Η εκτελεστική εξουσία, ως ανεξάρτητη εξουσία του πολιτεύματος, οφείλει να εκτελεί το πρόγραμμα της ηγεσίας της, εφόσον αυτό έχει δημοκρατική νομιμοποίηση και συνάδει με τις συνταγματικές επιταγές της χώρας. Η τοποθέτηση εξωκοινοβουλευτικών υπουργών λύνει τα χέρια του εκάστοτε πρωθυπουργού καθώς μπορεί να τους επιλέξει από ολόκληρο τον πληθυσμό της χώρας.

Ένα μόνιμο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η αριστερά σε χώρες των οποίων η κουλτούρα είναι φιλική προς αυτήν, είναι η αποξένωση από τα προβλήματα του κόσμου. Ναι, ακόμα και σήμερα αν μιλάει κανείς πολιτικός για επιδόματα, κοινωνικό κράτος και αλληλεγγύη έχει περισσότερες πιθανότητες να εκλεγεί ή έστω να μην πολεμηθεί από κάποιον που δηλώνει ότι τα επιδόματα συχνά καταστρέφουν το κίνητρο της παραγωγικότητας και πως το καλύτερο κοινωνικό πρόγραμμα είναι μία καλή δουλειά (ο Ρήγκαν το είχε πει αυτό).

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τα τελευταία τρία χρόνια υποτιμήθηκε από εχθρούς και συμμάχους όμως χθες πέτυχε μία πολύ μεγάλη εκλογική νίκη. Παρουσίασε ένα λεπτομερές μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα στους πολίτες από τους οποίους ζήτησε ξεκάθαρη εντολή διακυβέρνησης. Οι πολίτες του την έδωσαν καθαρά, με αυτοδυναμία και με σημαντική διαφορά. Οι παγίδες μπροστά του είναι πολλές, όμως το ίδιο ισχύει και για τις ευκαιρίες που έχει να μεταρρυθμίσει ουσιαστικά τη χώρα.

Την ώρα που γράφεται η στήλη ο Κυριάκος Μητσοτάκης μόλις ανέβηκε στη σκηνή προκειμένου να δώσει την τελευταία προεκλογική του ομιλία στην Αθήνα. Πολλά ειπώθηκαν από τους πολιτικούς του αντιπάλους σχετικά με τον ίδιο και το κόμμα του.

Σήμερα ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ανθρώπων ζει σχετικά ελεύθερα απολαμβάνοντας αρκετές ελευθερίες και ανέσεις. Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης για τον μέσο άνθρωπο, ιδιαίτερα στις φιλελεύθερες δημοκρατίες της δύσης και της ανατολής, δεν συνέβη νομοτελειακά ούτε ήταν απαραίτητη.

Μία από τις δημοφιλέστερες οικονομικές πλάνες της εποχής μας είναι η πλάνη της «σταθερής πίτας» (fixed-pie fallacy), σύμφωνα με την οποία το κέρδος του ενός πρέπει να πηγάζει από τη ζημία κάποιου άλλου. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που καταρρίπτουν την πλάνη αυτή αλλά σήμερα θα σταθούμε σε δύο.

Ένα από τα πράγματα που αρέσουν στους συνεργάτες μου στο ΚΕΦίΜ είναι το να εμπλουτίζουν τον πολιτικό διάλογο με απόψεις και προτάσεις που βασίζονται σε δεδομένα. Σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις, το κυρίαρχο οικονομικό διακύβευμα των επερχόμενων εκλογών είναι η μείωση της φορολογίας.

Στη χώρα μας, που οι φορολογούμενοι πληρώνουν ακριβά το κράτος τους και λαμβάνουν υπηρεσίες χαμηλής ποιότητας, ενώ δημιουργήσαμε το ΕΣΥ, το ΙΚΑ, τον ΟΑΕΔ και άλλες υπηρεσίες που υποτίθεται ότι εξασφαλίζουν υγεία, ασφάλεια και βοήθεια σε όσους το έχουν ανάγκη, δεν δημιουργήσαμε ποτέ ένα πραγματικό δίχτυ ασφαλείας.

Η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη οι γονείς να έχουν τη δυνατότητα να αξιολογούν το σχολείο, στο οποίο πηγαίνουν τα παιδιά τους, αντιμετώπισε -όπως ήταν αναμενόμενο- την έντονη αντίδραση εκείνων που ανατριχιάζουν μετά από κάθε αναφορά της λέξης που αρχίζει από «αξ-».\r\n\r\n

Για τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, τον πολυτιμότερο φέτος παίκτη του ΝΒΑ, έχουν ειπωθεί πολλά αυτές τις μέρες από κάθε λογής σκοπιά. Πολιτικοί προσπάθησαν να οικειοποιηθούν την τεράστια επιτυχία του προκειμένου να κερδίσουν επικοινωνιακούς πόντους. Άλλοι έβγαλαν πάλι τα εθνικιστικά απωθημένα τους λόγω του ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος δεν πληροί τα, κατά την γνώμη τους «απαραίτητα κριτήρια» ενός Έλληνα.

Μετά από τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, η παραγωγική και η μεσαία τάξη της Ελλάδας ενδεχομένως να περιμένουν ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει στις 7 Ιουλίου θα είναι μεταρρυθμιστική. Πολλοί όμως πιστεύουν ότι σταθερό εμπόδιο σε αυτή τη μεταρρυθμιστική προοπτική είναι η ιδιοσυγκρασία μας, η μικροπολιτική, και η διαπλοκή.

Ο ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε στις εθνικές εκλογές το σύνθημα των ευρωεκλογών σχετικά με την ώρα «των πολλών». Ως ρητορικό τέχνασμα είναι, θα μπορούσε να πει κανείς, αρκετά «πιασάρικο» το σύνθημα. Όταν ένα κόμμα λέει ότι είναι με τους πολλούς, εννοεί ότι οι αντίπαλοί του είναι με τους λίγους, ότι το ίδιο μπορεί να εκφράσει την πλειοψηφία, ότι είναι δημοκρατικό και ενδιαφέρεται για το κοινό καλό.

Η προεκλογική περίοδος κορυφώνεται και όλα δείχνουν ότι επίκειται νίκη της ΝΔ με αυτοδυναμία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα ένα σοβαρό και μετρημένο πρόγραμμα, ήπια μεταρρυθμιστικό, που σίγουρα κινείται στη σωστή κατεύθυνση.

Κατά την προεκλογική περίοδο, οι υποψήφιοι έχουν κάθε λόγο να επιδιώξουν τη μεγαλύτερη δυνατή προβολή τους. Όσες περισσότερες τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εμφανίσεις κάνουν, όσα περισσότερα άρθρα και συνεντεύξεις δημοσιεύσουν στα παραδοσιακά και τα ηλεκτρονικά μέσα, τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότητές τους να τους θυμηθούν οι ψηφοφόροι την κρίσιμη ώρα της κάλπης.

Η ασφάλεια είναι προϋπόθεση της ελευθερίας. Η βεβαιότητα - ή έστω η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη βεβαιότητα - ότι η ζωή, η τιμή και η περιουσία μας δεν κινδυνεύει είναι η απαραίτητη αφετηρία κάθε αισιόδοξης σκέψης, η εγγύηση που μας επιτρέπει να αφιερώσουμε τις δημιουργικές μας δυνάμεις από την προστασία της ζωής μας στην υλοποίηση των αμέσως επόμενων στόχων μας.

Σήμερα είναι μια πολύ σημαντική γιορτή ελευθερίας. Η 19η Ιουνίου, η αλλιώς Junteenth, είναι η επέτειος της ολοκλήρωσης της κατάργησης της δουλείας από τις πολιτείες των ΗΠΑ, καθώς την ημέρα εκείνη το 1865 ανακοινώθηκε η απελευθέρωση των τελευταίων σκλάβων στην πολιτεία του Τέξας.

Ο απερχόμενος πρωθυπουργός σε μία από τις προεκλογικές του επισκέψεις στη νησιωτική Ελλάδα υποσχέθηκε την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ στα νησιά που κατοικούνται από 1000 ή λιγότερους κατοίκους. Η πρώτη αντίδραση οποιουδήποτε ευσυνείδητου πολίτη στο άκουσμα οποιασδήποτε μείωσης της φορολογίας είναι θετική. Όμως, τέτοιου είδους ευνοϊκές ρυθμίσεις κρύβουν και αρκετές παγίδες, άλλες σοβαρότερες και άλλες λιγότερο σοβαρές.

Πριν από μερικά χρόνια ο Αμερικανός οικονομολόγος Steve Conover δημοσίευσε ένα πολύ ενδιαφέρον γράφημα στο βιβλίο του “Neutering the National Debt” με το οποίο περιέγραφε μία διαφορετική πάλη των τάξεων. Αντί να διαχωρίζει τον κόσμο σε πλούσιους και φτωχούς, στη μία πλευρά έβαλε τους τίμιους και παραγωγικούς ανθρώπους που κερδίζουν τα προς το ζην μέσω της δουλειάς. Στην άλλη, έβαλε εκείνους που πλουτίζουν χάρη στις γνωριμίες και τις υπόγειες συναλλαγές, καθώς και τους κρατικοδίαιτους.

Τις μέρες αυτές συντελείται μπροστά στα μάτια μας κάτι θεσπέσιο. Ολόκληρη η επικοινωνιακή στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ τόσο στις ευρωεκλογές όσο και από ότι βλέπουμε στις εθνικές εκλογές, στήθηκε πάνω στο φάντασμα του «νεοφιλελευθερισμού», την αναλγησία των αγορών, τον εργασιακό μεσαίωνα και τους οδοστρωτήρες. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν συντριπτικό.