Η πρόθεση της κυβέρνησης να συνεχίσει να στηρίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις προκειμένου να ανταπεξέλθουν στους πρωτοφανείς λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου χωρίς να τιναχτεί στον αέρα ο κρατικός προϋπολογισμός. Στο οικονομικό επιτελείο «βλέπουν» μια εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση η οποία δεν θα λυθεί εύκολα. Αυτό σημαίνει ότι τα χρήματα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης δεν θα φτάσουν παρά για 2-3 μήνες ακόμη.

Πού θα φτάσει η αύξηση του πληθωρισμού στην Ελλάδα και ποια θα είναι η επίπτωση στο εισόδημα των πολιτών; Πόσο θα κοστίσει η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας; Θα αποφευχθεί η αύξηση των επιτοκίων στην Ευρώπη λόγω των εξελίξεων; Ποιο θα είναι το δημοσιονομικό κόστος στην Ελλάδα από τον πόλεμο στην Ουκρανία και κατά πόσο τίθεται υπό αμφισβήτηση ο στόχος για ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης;

Ένα οικονομικό ντόμινο προκαλείται όταν τη μία ημέρα ανεβαίνει κοντά στα 100 δολάρια το βαρέλι, την επόμενη καταγράφεται ημερήσια αύξηση 10% στο φυσικό αέριο. Και είναι τέτοιο το επίπεδο στο οποίο έχουν αναρριχηθεί πλέον οι τιμές της ενέργειας που ουδείς μπορεί να προβλέψει το πότε θα γίνει η αποκλιμάκωση των τιμών, ή το αν οι σημερινές τιμές ενσωματώνουν και το σενάριο του πολέμου.

Ένας ακόμη πονοκέφαλος για το οικονομικό επιτελείο είναι ο συνδυασμός πολύ υψηλών τιμών και σε ρεύμα και σε φυσικό αέριο και σε πετρέλαιο, για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης. Επίσης, οι εξελίξεις στην Ουκρανία αυξάνουν την εκτιμώμενη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης κάτι που πλέον αφήνει ορθάνοικτο το ενδεχόμενο τα νοικοκυριά να χρειαστούν στήριξη και μέσα στο β' εξάμηνο για να ξεπεράσουν αυτή τη φορά όχι τα χιόνια αλλά τους… καύσωνες.

Έτοιμο να κλείσει τα «βιβλία» της περυσινής χρονιάς είναι το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και το μόνο που απομένει είναι να ολοκληρωθεί ο Φεβρουάριος για να συγκεντρωθούν τα στοιχεία για φορολογικά έσοδα της περυσινής χρονιάς αλλά και να ανακοινώσει η Ελληνική Στατιστική Αρχή την πορεία της οικονομίας κατά το 4ο τρίμηνο του έτους και κατά συνέπεια συνολικά για το 2021. Όλα συγκλίνουν στο ότι το έτος θα κλείσει με 2+1 ευχάριστες εκπλήξεις.

Ενδείξεις ότι παρά τη συσσώρευση πολλών φορολογικών υποχρεώσεων για το τέλος αυτού του μήνα το πρώτο δίμηνο της χρονιάς θα κλείσει με υπέρβαση στο σκέλος των φορολογικών εσόδων ακόμη και άνω των 200 εκατ. ευρώ, υπάρχουν στο οικονομικό επιτελείο. Αν αυτές οι ενδείξεις γίνουν… αποδείξεις, τότε τον Μάρτιο θα υπάρξει το έδαφος για την καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

Πολύ μεγάλο δημοσιονομικό αποτύπωμα – κατά πολλούς ικανό να χρηματοδοτήσει τα έκτακτα μέτρα στήριξης που θέλει να ανακοινώσει η κυβέρνηση, ταυτόχρονα με τη δημοσίευση του ποσοστού της αύξησης του κατώτατου μισθού - αφήνει η μείωση της ανεργίας. Η εξέλιξη της ανεργίας το τελευταίο χρονικό διάστημα δείχνει ότι η απόφαση της κυβέρνησης να «επενδύσει» στη θωράκιση της αγοράς εργασίας από την έναρξη κιόλας της πανδημίας έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς.

Χθες, τα στοιχεία του γενικού λογιστηρίου του κράτους έδειξαν υστέρηση στα φορολογικά έσοδα κατά τον μήνα Ιανουάριο κατά περίπου 210-220 εκατ. ευρώ. Η πορεία τους θα είναι και ο ρυθμιστής του αν θα υπάρξουν νέα μέτρα στήριξης αλλά και ποιο το ποιο θα είναι το περιεχόμενο αυτών. Στο οικονομικό επιτελείο θα περιμένουν τουλάχιστον 3-4 εβδομάδες ακόμη για να σχηματίσουν πλήρη εικόνα για τις εισπράξεις και του Φεβρουαρίου.

Σε λίγες ώρες η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα ανακοινώσει τον πληθωρισμό του Ιανουαρίου αλλά η ανησυχία της αγοράς δεν αφορά στο τι έγινε αλλά στο τι θα γίνει. Με το φυσικό αέριο από χθες και πάλι πάνω από τα 80 ευρώ τη μεγαβατώρα, με την τιμή του πετρελαίου μπρεντ να σπάει από χθες το βράδυ και το φράγμα των 96 δολαρίων και την τιμή χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος να παραμένει σταθερά πάνω από τα 220 ευρώ, ολόκληρο το πρώτο τρίμηνο αναμένεται να κλείσει με πληθωρισμό άνω του 6% που θα είναι η μεγαλύτερη μεταβολή από το 1997 μέχρι σήμερα.

Προ ημερών ο υπουργός Οικονομικών είχε προαναγγείλει την αναπροσαρμογή της πρόβλεψης για την πορεία του φετινού πληθωρισμού. Από τη μεταβολή του μέσου δείκτη κατά περίπου μία μονάδα μέσα στο 2022, είχε ανεβάσει τον πήχη στο 1,5 - 2%. Από χθες όμως, τα δεδομένα αλλάζουν εκ νέου καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανεβάζει ακόμη περισσότερο τον πήχη πάνω από 3%.

H εισήγηση προς τον πρωθυπουργό από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης είναι ήδη έτοιμη: πρόσθετα μέτρα στήριξης δεν πρέπει να ανακοινωθούν πριν διασφαλιστεί ο απαιτούμενος δημοσιονομικός χώρος καθώς το ρίσκο να τεθούν υπό αμφισβήτηση οι βασικοί εθνικοί στόχοι (ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας για τα ομόλογα, ομαλή επιστροφή στη δημοσιονομική σταθερότητα και εξασφάλιση στόχων για «λογικά πλεονάσματα» τα επόμενα χρόνια) είναι πολύ μεγάλο.

Δεν είναι στα άμεσα σχέδια οι μειώσεις συντελεστών ΦΠΑ και ειδικών φόρων κατανάλωσης. Όχι, τουλάχιστον για όσο διάστημα επικρατούν τα τεχνοκρατικά οικονομικά κριτήρια. Και αυτό γιατί το σύνολο των στελεχών του οικονομικού επιτελείου, υποστηρίζουν ότι οι παρεμβάσεις αυτού του είδους έχουν αβέβαιο οικονομικό αποτέλεσμα. Σημαίνει αυτό ότι τα νοικοκυριά θα πρέπει να μείνουν αστήριχτα ενώ οι τιμές θα καλπάζουν; Όχι, είναι η απάντηση που δίνουν στην κυβέρνηση.

Πολύ σκληρός για να… πεθάνει θα αποδειχθεί και αυτή τη φορά ο φόρος περιουσίας. Το σενάριο που ήθελε το υπουργείο Οικονομικών να θεσπίζει ένα και μόνο φόρο κατοχή κάθε μεμονωμένου ακινήτου χωριστά ώστε και ο υποψήφιος επενδυτής να γνωρίζει εξ? αρχής τον φόρο που αναλογεί, δεν θα επιβεβαιωθεί. Για την ακρίβεια, στο νέο νομοσχέδιο θα υπάρχει όχι μία αλλά τρεις διαφορετικές διατάξεις που θα παραπέμπουν στη λογική του «κραταιού» ΦΜΑΠ.

Εναλλακτικό σχέδιο το οποίο προβλέπει άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις στις πιο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το κύμα ακρίβειας, επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο. ​​​​​​​Σε αντίθεση με τις παρεμβάσεις στην έμμεση φορολογία, οι άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις κρίνεται ότι έχουν δύο βασικά πλεονεκτήματα: πρώτον είναι μέτρα «στοχευμένα» και δεύτερον, πρόκειται για παρέμβαση προσωρινού χαρακτήρα, κάτι που ζητά η ΕΕ.

Η κυβέρνηση μετράει, ζυγίζει και αποφασίζει με γνώμονα όχι μόνο το τι θέλουν οι καταναλωτές και οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ενέργειας, αλλά και το ποιες είναι οι επιπτώσεις στον προϋπολογισμό και στα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων. Πάντως, το ζητούμενο δεν είναι ποιος θα προτείνει τη μείωση του ενός φόρου ή του άλλου, αλλά το ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό. Και επί αυτού του θέματος, προτάσεις δεν ακούγονται από πουθενά. 

Μετά και τις σημερινές ανακοινώσεις του πρωθυπουργού το ποσοστό έκπτωσης στον ΕΝΦΙΑ φτάνει στο 34% συγκριτικά με το 2018. Στόχος της κίνησης η στήριξη των νοικοκυριών με μόνιμες μειώσεις φόρου απέναντι στο κύμα ακρίβειας αφού η απόφαση συνιστά μία άμεση εισοδηματική ενίσχυση 355 εκατ. ευρώ. <b> Αναλυτικά παραδείγματα μετά τη μείωση του ΕΝΦΙΑ </b>

Με άμεση εισοδηματική ενίσχυση για εκατομμύρια πολίτες, ιδιοκτήτες ακινήτων, ισοδυναμεί η μείωση του ΕΝΦΙΑ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση καθώς υπολογίζεται ότι η ενίσχυση αυτή στα 353 εκατ. ευρώ. Παρά την ενεργοποίηση των νέων αντικειμενικών αξιών, το εκκαθαριστικό θα δείξει μείωση της επιβάρυνσης για το 80% των ιδιοκτητών, μείωση η οποία σε χιλιάδες περιοχές μπορεί να φτάσει ακόμη και στο 30% σε σχέση με πέρυσι. <b> Δείτε παραδείγματα. </b>

Όταν από τον Ιανουάριο αλλάζει η πρόβλεψη για ένα τόσο κρίσιμο οικονομικό μέγεθος όπως είναι ο πληθωρισμός, είναι πλέον δεδομένο ότι θα πρέπει να αλλάξουν και οι προβλέψεις για όλα τα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας: ΑΕΠ, αναλογία χρέους ως προς το ΑΕΠ, φορολογικά έσοδα, μπαίνουν ξανά στη «ζυγαριά» για να εκτιμηθεί η πιθανή επίπτωση του πληθωρισμού. Η εικόνα δεν είναι ούτε μόνο άσπρη ούτε μόνο μαύρη.

Με ποια πολύ προσεκτική διατύπωση, ο πρωθυπουργός κατά την ομιλία του στην Βουλή, έβαλε τις βάσεις για αλλαγή της «ατζέντας». Τόνισε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του 2021 θα είναι «πολύ υψηλότερος του 7%». Τι σημαίνει αυτό; Ότι αν επιβεβαιωθεί η εκτίμηση &#8211;αρκετοί ανεβάζουν τον πήχη ακόμη και άνω του 8% - ανοίγει ο δρόμος για αναθεώρηση προς τα πάνω και των εκτιμήσεων για το ΑΕΠ του 2022.

Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να ανακοινώσει ο υπουργός Περιβάλλοντος το «επικαιροποιημένο» πακέτο με τα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Οι αποφάσεις για το περιεχόμενο θα οριστικοποιηθούν την επόμενη εβδομάδα. Θα συνυπολογιστούν διάφοροι παράγοντες: πρώτον οι δύσκολες καιρικές συνθήκες που εκτόξευσαν την κατανάλωση ενέργειας και δεύτερον το νέο «κύμα» ανατιμήσεων το οποίο πλέον αγγίζει και το πετρέλαιο.

Με ρεκόρ επταετίας στην τιμή του πετρελαίου - το brent αναρριχήθηκε στα 90 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά μετά τον Οκτώβριο του 2014 - με το φυσικό αέριο να «επιμένει» πάνω από τα 90 ευρώ η μεγαβατώρα και την τιμή χονδρικής του ρεύματος να σκαρφαλώνει για πρώτη φορά μέσα στο 2022, πάνω από τα 290 ευρώ η μεγαβατώρα.

Τέσσερις αλλαγές που θα ξεκαθαρίσουν το τοπίο όσον αφορά στους φόρους ακινήτων, θα ανοίξουν τον δρόμο για ακόμη περισσότερες επενδύσεις καθώς αίρονται πολλά αντικίνητρα. Τα αποκαλυπτήρια του νέου ΕΝΦΙΑ θα γίνουν μέσα στο επόμενο 15νθήμερο καθώς παραμένει ο στόχος για δημοσίευση του νόμου μέσα στον Φεβρουάριο και εκκαθάριση μέσα στον Μάρτιο.

H ακριβή ενέργεια «χτυπάει» ήδη το ΑΕΠ της χώρας με τη ζημιά να υπολογίζεται πλέον σε περισσότερα από 810 εκατ. ευρώ σε μηνιαία βάση. Στο οικονομικό επιτελείο γνωρίζουν ότι ο δείκτης που πρέπει να κοιτάζουν για να μετρούν τις απώλειες από τα ακριβά καύσιμα είναι το ισοζύγιο των καυσίμων. Χθες λοιπόν δημοσιεύτηκαν τα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδας και οι αποδόσεις ήταν άκρως ανησυχητικές.

Τα μέχρι τώρα δεδομένα της οικονομίας, η πορεία στα φορολογικά έσοδα, τα στοιχεία για το έλλειμμα και για την ανεργία, οδηγούν τη χώρα σε μια νέα... πίστα, η οποία επηρεάζει τις εξελίξεις διαμορφώνοντας ένα πολιτικό σκηνικό, άμεσα συνδεδεμένο με την πορεία της οικονομίας. Το δημοσιονομικό περιθώριο, οι επενδύσεις και η επιστροφή σε ισχυρή τροχιά ανάπτυξης επιτρέπουν τη διαμόρφωση ενός εύφορου κλίματος ακόμη και για εκλογές εντός του 2022.