Ένας ακόμη πονοκέφαλος για το οικονομικό επιτελείο πριν καλά - καλά θεραπευτεί ο προηγούμενος: ο συνδυασμός πολύ υψηλών τιμών και σε ρεύμα και σε φυσικό αέριο και σε πετρέλαιο γίνεται πράξη για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης. Επίσης, οι εξελίξεις στην Ουκρανία αυξάνουν την εκτιμώμενη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης κάτι που πλέον αφήνει ορθάνοικτο το ενδεχόμενο τα νοικοκυριά να χρειαστούν στήριξη και μέσα στο β’ εξάμηνο για να ξεπεράσουν αυτή τη φορά όχι τα χιόνια αλλά τους… καύσωνες. Γεγονός είναι ότι η Ουκρανία ανεβάζει ήδη τον λογαριασμό της απαιτούμενης στήριξης των νοικοκυριών και γι’ αυτό το οικονομικό επιτελείο αναζητεί πηγές χρηματοδότησης χωρίς να εγκαταλείψει (τουλάχιστον προς το παρόν) τον βασικό στόχο συγκράτησης του πρωτογενούς πλεονάσματος. Γιατί όμως ανεβαίνει ο λογαριασμός και ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις;
Η πρώτη και αυτονόητη κίνηση θα είναι η ανακοίνωση στις αρχές Μαρτίου της παράτασης των επιδοτήσεων για ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο. Η τιμή χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος έχει πέσει τα τελευταία 24ωρα κάτω από 200 ευρώ η μεγαβατώρα κάτι που αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο η επιδότηση για τον Μάρτιο να είναι ίδια ή και ελαφρώς μικρότερη σε σχέση με την αντίστοιχη του Φεβρουαρίου. Το πιθανότερο είναι ότι για το ρεύμα, η επιδότηση θα κινηθεί στην περιοχή των 36-39 ευρώ ανά νοικοκυριό. Για το φυσικό αέριο, η κυβέρνηση δύσκολα θα κάνει πίσω καθώς μετά τις εξελίξεις των τελευταίων 24ωρων, η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου αναρριχήθηκε και πάλι στα 80 ευρώ ανά μεγαβατώρα υπό τις προειδοποιήσεις των Ρώσων για τιμή… 200 ευρώ στην Ευρώπη.
Την επόμενη εβδομάδα, αναμένεται η εξειδίκευση των μέτρων στήριξης και για τους αγρότες. Το ενδεχόμενο διευρυμένων κριτηρίων για την επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης είναι επίσης ανοικτό καθώς το πετρέλαιο κίνησης θα σπάσει και το φράγμα των 1,7 ευρώ ανά λίτρο κάτι που σημαίνει ακόμη υψηλότερο λειτουργικό κόστος και χαμηλότερο εισόδημα για τον αγροτικό κόσμο της χώρας.
Με την τροπή που παίρνουν τα πράγματα στο μέτωπο της ενέργειας, ο πληθωρισμός του Φεβρουαρίου αναμένεται ότι θα είναι ακόμη υψηλότερος από τον αντίστοιχο του Ιανουαρίου ενώ δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις και για τον Μάρτιο καθώς εκτός από τις τιμές της ενέργειας υπάρχει το θέμα της μετακύλισης των ανατιμήσεων στα υπόλοιπα προϊόντα. Η ρητορική του «θα στηρίξουμε τα νοικοκυριά όταν βρεθεί δημοσιονομικός χώρος» σύντομα αναμένεται να αντικατασταθεί από το «πόσος δημοσιονομικός χώρος θα βρεθεί» καθώς οι πιέσεις στα φτωχότερα νοικοκυριά θα γίνονται μήνα με τον μήνα ολοένα και μεγαλύτερες. Έτσι, θα αναζητηθεί ποσό άνω των 200 εκατ. ευρώ για να μοιραστεί ένα ικανοποιητικό ποσό σε τουλάχιστον ένα εκατομμύριο νοικοκυριά με τα χαμηλότερα εισοδήματα ακόμη και αν χρειαστεί μια ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων ώστε να «φιλτραριστούν» ακόμη περισσότεροι οι δυνητικοί δικαιούχοι.
Οι ανάγκες σε δημοσιονομικό επίπεδο δεν σταματούν εδώ. Το οικονομικό επιτελείο είναι υποχρεωμένο να κρατήσει «απόθεμα» για το ενδεχόμενο οι υψηλές τιμές της ενέργειας να παραταθούν και μετά την άνοιξη. Τα χρήματα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης δεν φτάνουν για όλη τη χρονιά. Ήδη για τον Μάρτιο, θα διατεθούν τουλάχιστον 300-350 εκατ. ευρώ επιπλέον. Έτσι, σε ενδεχόμενο διατήρησης των υψηλών τιμών και μετά τον Απρίλιο, θα απαιτηθούν πόροι και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Πού θα βρεθούν τα λεφτά; Στο οικονομικό επιτελείο ελπίζουν στο θα συνεχιστεί να καταγράφεται υπέρβαση των στόχων όσον αφορά στα φορολογικά έσοδα προκειμένου το πρόβλημα της στήριξης των νοικοκυριών να αντιμετωπιστεί χωρίς να ανοίξει «τρύπα» στον προϋπολογισμό.
