Και οι κεντρικές τράπεζες πήραν τα όπλα τους στη μάχη κατά του πληθωρισμού. Η Fed έδωσε χθες το τόνο αυξάνοντας τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης. Παράλληλα με τις καταλυτικές αυξήσεις των επιτοκίων οι κεντρικοί τραπεζίτες, αποφασίζουν να προβούν σε «νομισματική σύσφιξη» μετά από πολλά χρόνια νομισματικής χαλάρωσης, που είχε εθίσει τις αγορές σε άφθονο και φθηνό χρήμα. Σήμερα όμως όλα αλλάζουν, προκαλώντας ένα χρηματιστηριακό σοκ.

Οι αυξημένες ενεργειακές τιμές, έχουν φτάσει να αποτελούν μέρος της καμπάνιας του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, για την επανεκλογή του μέσω των διευρυμένων εκλογικών διαδικασιών, που αποφασίστηκαν μετά από το πρόσφατο συνέδριο. Έτσι μαθαίνουμε ότι εφόσον επανεκλεγεί ο Αλέξης Τσίπρας στη θέση του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ, οι τιμές στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο θα υποχωρήσουν. Αναμένουμε λοιπόν ημέρες θαυμάτων. Η αλήθεια είναι, ότι η αντιπολίτευση έχει επενδύσει τα πάντα και έχει «ποντάρει τα ρέστα» της πάνω στο ενεργειακό σοκ.

Διαβάζουμε και ακούμε άπειρα δυσμενή σχόλια και σφοδρή κριτική για την πολιτική που ακολουθεί η ΕΕ και οι δυτικές δυνάμεις απέναντι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Μπορεί οι αφετηρίες να είναι διαφορετικές, ωστόσο υπάρχει σχετική σύγκλιση που οδηγεί στην εύκολη απαξίωση της ΕΕ. Ακούμε από τη μια ότι η ΕΕ δεν κάνει τίποτα για την Ουκρανία και από την άλλη ότι οι ΗΠΑ σέρνουν την ΕΕ από τη μύτη. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Από τα σημαντικότερα χρηματιστηριακά γεγονότα του περασμένου έτους, ήταν η είσοδος στη Wall Street, δυο εμβληματικών εταιρειών της νέας χρηματιστηριακής εποχής και των νέων χρηματιστηριακών συνηθειών. Της Coinbase και της Robinhood. Με την πρώτη να είναι ένα από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια cryptos και με τη δεύτερη να είναι η πλέον δημοφιλής πλατφόρμα χρηματιστηριακών συναλλαγών.

Οι εθιμοτυπικές πορείες, διαδηλώσεις, κομματικές παρελάσεις και τελετουργίες της 1ης Μαΐου κάθε χρόνο, υποτίθεται ότι τιμούν τους εργαζόμενους και τους αγώνες τους, για καλύτερες εργασιακές συνθήκες και υψηλότερες αμοιβές. Ωστόσο αποτελούν μια ευκαιρία εκδήλωσης αγωνιστικής γυμναστικής και κομματικής επαγρύπνησης. Με το βλέμμα στο χθες, οι οργανωτές των εκδηλώσεων, αρνούνται να αντικρίσουν το αύριο και τις σύνθετες προκλήσεις του.

H περίφημη ρήση του John Pierpont Morgan που καταγράφηκε στην ιστορία το 1912, «gold is money everything else is credit», δηλαδή ότι πραγματικό χρήμα είναι μόνο ο χρυσός και οτιδήποτε άλλο είναι πίστωση, επανέρχεται στην επικαιρότητα κάθε φορά που η δημόσια συζήτηση, περιστρέφεται γύρω από την έννοια του χρήματος και τη σχέση του με τον χρυσό. Στην ουσία τι έλεγε ο JPMorgan; Ότι ο χρυσός έχει τη δική του εσωτερική αξία που δεν χάνεται, σε αντιδιαστολή με το χρήμα που αποτελεί μια πίστωση, δηλαδή μια υπόσχεση.

O χειρισμός της ενεργειακής κρίσης τόσο από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και της Ελλάδας, κινείται σε δύο άξονες, όπου ο ένας συμπληρώνει τον άλλο. Ο ένας άξονας αφορά την επιτάχυνση της μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τους  ρωσικούς εκβιασμούς και ο άλλος αφορά τη βραχυπρόθεσμη αντιμετώπιση των άμεσων ανισορροπιών στα υπάρχον ενεργειακό μείγμα.

Οι περισσότερες τηλεοπτικές ενημερωτικές εκπομπές, βάζουν καθημερινά όχι μόνο ένα μικρό λιθαράκι, αλλά μια τεράστια πλάκα πεζοδρομίου, στο δρόμο του ανορθολογισμού και του οικονομικού αναλφαβητισμού. Δεν γνωρίζω αν αυτό οφείλεται στο επίπεδο των παρουσιαστών, των καλεσμένων ή στο στόχο της υψηλής τηλεθέασης. Το αποτέλεσμα μετράει. Και το αποτέλεσμα είναι το απόλυτο σκοτάδι της άγνοιας και της συνωμοσιολογίας. Η μάχη απέναντι σε αυτά, είναι καθήκον όσων έχουν την ευκαιρία να διατυπώνουν ανοικτά τις απόψεις τους στο δημόσιο χώρο. 

H απόφαση της κυβέρνησης για την αύξηση του βασικού μισθού στα 713 ευρώ, άφησε μικτά συναισθήματα στους επιχειρηματίες και στους εργαζόμενους. Επιπλέον, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, προχώρησαν σε έναν πλειοδοτικό διαγωνισμό, για το ύψος στο οποίο πρότειναν να προσδιοριστεί ο κατώτατος μισθός. Έτσι το ΠΑΣΟΚ ζήτησε ο κατώτατος μισθός να ανέλθει στα 751 ευρώ, ο ΣΥΡΙΖΑ στα 800 ευρώ και το ΚΚΕ στα 825 ευρώ.

Η υποχώρηση της τιμής της μετοχής της Tesla οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην αβεβαιότητα των μετόχων σχετικά με τη χρηματοδότηση της δημόσιας πρότασης του Έλον Μασκ, προς τους μετόχους του Twitter. Μέσα στη γενική αίσθηση ότι πιθανότατα έχουν σπάσει τα φρένα των αγορών, οι «μετοχές ανάπτυξης» υφίστανται πρωτοφανείς πιέσεις, εν αντιθέσει προς τους βασικούς χρηματιστηριακούς δείκτες και τις «μετοχές αξίας».

Δέχθηκα στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο, μια σύντομη ανάλυση μαζί με κάποιες σκέψεις από ένα φίλο που ζει αυτήν την περίοδο στη Γαλλία, έχοντας σπουδάσει στο Παρίσι και έχοντας περάσει μεγάλο κομμάτι της ζωής του στη Γαλλική πρωτεύουσα. Ο αποστολέας, που ψήφισε φέτος για πρώτη φορά, «τρομαγμενος από τον κίνδυνο να υπερισχύσει το παράλογο», εστίασε στην οριακή διαφορά του 1,2% ανάμεσα στη Λεπέν και τον Μελανσόν, που καταγράφηκε στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών.

Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, έθεσε ένα προσωρινό τέλος στις ανησυχίες για την ανατροπή των ευρωπαϊκών ισορροπιών και την περαιτέρω εμπλοκή του πουτινισμού στα πολιτικά δρώμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε, ότι μετά την επανεκλογή του Προέδρου Μακρόν, κυριάρχησε ένα αίσθημα ανακούφισης και ελπίδας. Στη χώρα μας, φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επενδύσει πολλά, όχι μόνο στα υψηλά ποσοστά της Γαλλικής Αριστεράς, αλλά και στη νίκη της Λεπενικής Ακροδεξιάς.

Σε κάθε επιχειρηματική προσπάθεια, υπάρχουν τρία καθοριστικά σημεία που κρίνουν την επιτυχία του αποτελέσματος. To επιχειρηματικό αντικείμενο, οι πόροι της χρηματοδότησης και ο παράγων χρόνος. Έτσι πρώτα απ' όλα θα πρέπει να υπάρχουν υδρογονάνθρακες, ακολούθως θα πρέπει να είναι ελκυστικοί για το τρέχον ενεργειακό μοντέλο, θα πρέπει να υπάρξουν διαθέσιμοι πόροι για να χρηματοδοτήσουν την εξόρυξη ή/και τη μεταφορά τους και ασφαλώς να προσμετρηθεί ο παράγων χρόνος.

H αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας από τον οίκο αξιολόγησης S&P Global Ratings, σε ΒΒ+ (stable) από ΒΒ (positive), μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα, ή όπως λέγεται διεθνώς, «investment grade». Παρ' όλο που τα αρχικά ενθουσιώδη και αισιόδοξα σενάρια, που είχαν δει το φως της δημοσιότητας προέβλεπαν την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μέσα στο 2022, κάτι που φάνηκε ότι ήταν ανέφικτο, σήμερα η επενδυτική βαθμίδα γίνεται ορατή για το Q2 ή Q3 του 2023.

Οι ετήσιες συναντήσεις των υπουργών οικονομικών από όλον τον κόσμο στα πλαίσια των εαρινών συνεδριάσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Διεθνούς Τράπεζας, δίνουν κάθε χρόνο το στίγμα της πορείας της παγκόσμιας οικονομίας και το μείγμα των πολιτικών, που επιλέγονται και εφαρμόζονται, τόσο από τις κυβερνήσεις, όσο και από τις κεντρικές τράπεζες. Τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαπενταετίας, είχαν να αντιμετωπίσουν χρηματοπιστωτικές κρίσεις, χαμηλή ανάπτυξη και σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Οι επενδυτές του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ήταν για πολλά χρόνια συνηθισμένοι, να μην ησυχάζουν κάθε μέρα, αν δεν έβλεπαν και το κλείσιμο των μεγάλων χρηματιστηριακών αγορών όπως της Φρανκφούρτης, του Λονδίνου, το απόγευμα και της Wall Street, το βράδυ. Και αυτό ήταν απόλυτα λογικό καθώς, ήταν εδραιωμένη η ισχυρή πεποίθηση ότι «όταν βήχουν οι διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές, το Χρηματιστήριο Αθηνών παθαίνει πνευμονία». Ωστόσο το 2022, παρουσιάζει μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Το Χρηματιστήριο Αθηνών ακολουθεί το δικό του μοναχικό δρόμο, σαν το περίφημο Γαλατικό χωριό του Αστερίξ, που αντιστεκόταν στους Ρωμαίους.

Είναι σχεδόν σίγουρο, ότι στην προεκλογική εκστρατεία του, το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας θα κάνει χρήση αρκετών στιγμιότυπων από το Συνέδριο του Σύριζα, με προφανή λόγο να υπενθυμίσει στους πολίτες το τι πρεσβεύει ή μάλλον το τι δεν πρεσβεύει, αυτό το συνονθύλευμα ετερόκλητων ομάδων που συσπειρώνεται γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα, με μόνο κοινό σημείο αναφοράς, τη λατρεία της εξουσίας. Τα παρατράγουδα ήταν πολλά. Οι σκηνές φραστικής βίας, λεκτικού τραμπουκισμού και ιδεολογικής μαγκιάς, ήταν εξίσου πολλές. Οι σκηνές αυτοκαταγγελίας, αυτοδιάψευσης και πολιτικής αυτοκτονίας, ακόμα περισσότερες.

Προ καιρού είχα προσκληθεί από ένα ιδιωτικό σχολείο για να μιλήσω στους μαθητές του Λυκείου, σχετικά με τις προοπτικές που τους ανοίγονται, επιλέγοντας να σπουδάσουν οικονομικά. Γνωρίζοντας βέβαια ότι τις περισσότερες φορές, άλλα ξεκινάς να σπουδάσεις και αλλού καταλήγεις, απέφυγα επιμελώς να παρουσιάσω τις κατευθύνσεις των οικονομικών σπουδών μέσα στα Πανεπιστήμια, καθώς και τα διδακτικά προγράμματα. Σκοπός μου ήταν να τους παρουσιάσω με ενθουσιασμό τον κόσμο και τις ευκαιρίες, που ανοίγονται μπροστά τους, σπουδάζοντας οικονομικά.

Θα περίμενε κανείς ότι το Συνεγγυητικό Κεφάλαιο το οποίο διοικείται από την αφρόκρεμα του Χρηματιστηρίου Αθηνών, θα φρόντιζε αν όχι να βγάζει κέρδη από τα κεφάλαιά του ώστε να ισχυροποιείται, τουλάχιστον να μην χάνει. Όμως αν κάποιος μελετήσει τα δημοσιοποιημένα οικονομικά στοιχεία θα δει ότι υπάρχει μια ακολουθία ζημιογόνων χρήσεων.

Η περασμένη εβδομάδα, ήταν πλούσια σε γεγονότα και πρωτοβουλίες που έδειξαν ότι πολλά αλλάζουν προς όφελος των ανέργων και της επανένταξής τους στην απασχόληση. Πολλά αλλάζουν στον τομέα των επιδομάτων ανεργίας και στον τομέα της κατάρτισης των ανέργων με δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να διεκδικήσουν εκ νέου, κατάλληλες θέσεις εργασίας. Η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση, είναι εκείνη της κατάρτισης των ανέργων στην οποία εμπλέκονται ακόμα και τα Πανεπιστήμια της χώρας.

Για να προσεγγίσει ένας επενδυτής το τι είναι και πως λειτουργούν οι αγορές, καλό θα είναι να παρακολουθήσει ταινίες που δείχνουν τις συμπεριφορές των επενδυτών και τα γεγονότα των κεφαλαιαγορών. Ταινίες που παρουσιάζουν τον ενθουσιασμό, τον παραλογισμό, τον επαγγελματισμό, το χρηματιστηριακό έγκλημα, την απληστία, την εσωτερική πληροφόρηση, τον εκμαυλισμό, τον φόβο, την επιτυχία, αλλά και την καταστροφή.

Τι άφησε πίσω του το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ; Όλοι θα αποδεχθούν τη μετάλλαξή του σε ένα αρχηγικό κόμμα, με έναν ισχυρότατο προεδρικό μηχανισμό, που ακόμα και το ΠΑΣΟΚ του 1981, θα ζήλευε. Διότι, όλοι γνωρίζουν ότι ΣΥΡΙΖΑ χωρίς τον Αλέξη Τσίπρα, δεν υπάρχει και διότι είναι όμορφες οι ιδεολογικές μάχες και οι αριστερές φιοριτούρες, όμως ομορφότερες είναι οι βουλευτικές καρέκλες που κατέχουν και οι υπουργικές θέσεις στις οποίες ελπίζουν να ξανακάτσουν.

Παραδοσιακά όταν μιλούσαμε για μετοχές ενεργειακών εταιρειών, το μυαλό μας πήγαινε στην Exxon Mobil, στην Chevron, στη Royal Dutch Shell, στην PBR Petrobras και σε άλλες. Δηλαδή σε πετρελαϊκές εταιρίες. Αργότερα στη λίστα αυτή μπήκαν εταιρείες όπως οι Αμερικανικές NextEra Energy, Duke Energy, Pacific Gas & Electric και οι Ευρωπαϊκές EDF, Edison, RWE, E.ON., GDF Suez, PVO, Iberdrola, Endesa και άλλες. Τον τελευταίο καιρό το στόχαστρο στράφηκε και στις μετοχές εταιρειών ΑΠΕ.

Αν δεν γινόταν η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με τις γνωστές οικονομικές παρενέργειες που ακολούθησαν, που θα βρισκόμασταν σήμερα; Ποιο θα ήταν το τοπίο της χώρας; Ποιες θα ήταν οι προτεραιότητες; Ποιοι θα ήταν οι στόχοι, κατά της διάρκεια της αποδρομής της πανδημίας; Δεν είναι κάποιες υποθετικές ερωτήσεις αυτές. Είναι οι ερωτήσεις που καθορίζουν εν πολλοίς, τη βασική οικονομική γραμμή της χώρας. Ποια λοιπόν θα ήταν τα βασικά θέματα της ημερήσιας διάταξης;