Σε περίοπτη θέση στην οικονομική αρθρογραφία βρίσκεται σε καθημερινή βάση η τιμή του φυσικού αερίου, όπως διαμορφώνεται από το TTF στο Χρηματιστήριο του Άμστερνταμ. Και είναι λογικό, διότι το TTF προσδιορίζει τις τιμές του «πραγματικού εμπορίου» φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά 80%. Τι είναι όμως το TTF, που έχει εισβάλει τόσο δυναμικά στη ζωή μας; Και γιατί επηρεάζει τόσο πολύ τις οικονομίες, τα χρηματιστήρια και τις αγορές;

H ομιλία του επικεφαλής οικονομολόγου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σχετικά με την πορεία της Ρωσικής οικονομίας και την επίδραση, που έχει πάνω της το πλέγμα των οικονομικών και επιχειρηματικών κυρώσεων της Δύση, έδωσε την ευκαιρία στο «φιλοπουτινικό» μέτωπο να θαυμάσει για πολλοστή φορά την επιτυχημένη Ρωσική οικονομική πολιτική και να χλευάσει την αναποτελεσματικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην τελευταία έκθεση του ΔΝΤ, η πρόβλεψη για τη Ρωσική ύφεση μιλούσε για 8,5%,.

Η ραγδαία υποχώρηση του ευρώ απέναντι στο δολάριο, αποτυπώνεται στην Ευρωπαϊκή οικονομία άμεσα στις τιμές των ορυκτών υδρογονανθράκων και στο ενεργειακό κόστος. Διότι, η τελική τιμή των καυσίμων, στις αντλίες των πρατηρίων, καθώς και η χρηματιστηριακή τιμή του φυσικού αερίου TTF στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ, εμπεριέχουν πέρα από την αύξηση της τιμής τους λόγω της ανισορροπίας ανάμεσα στη ζήτηση και την προσφορά, και την άνοδο του δολαρίου έναντι του ευρώ.

Σύνορα. Τείχη. Προστατευτισμοί. Επιδοτήσεις. Αυτές οι τέσσερις λέξεις συναντώνται σε σχεδόν όλη την αρθρογραφία των ημερών. Η βούληση για ανέγερση συνόρων και τειχών ανάμεσα στις οικονομίες, μαζί με την ταχύτατη υιοθέτηση πολιτικών προστατευτισμού και επιδοτήσεων, έρχεται να διαδεχθεί με βίαιο τρόπο, όλα όσα παρακολουθούσαμε εδώ και χρόνια στο διεθνή οικονομικό στίβο. Η πανδημία που δεν τιθασεύεται και ο πόλεμος που δεν αποκλιμακώνεται, έχουν εγείρει μια σειρά από φόβους.

Ο επανασχεδιασμός του ευρωπαϊκού ενεργειακού πλαισίου, που προβλέπει χαμηλότερα κόστη, χαμηλότερες εισαγωγές και χαμηλότερους ρύπους, έχει ονομαστεί από την Goldman Sachs, Carbonomics. Έτσι ονομάζει η GS την ευρωπαϊκή προσπάθεια, για τη σταδιακή ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας από τη Ρωσία, χωρίς συμβιβασμό στην επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της, στον τομέα της κλιματικής αλλαγής.

Η φωτογραφία από την πόρτα της οικίας του υφυπουργού για Θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλα Γιατρομανωλάκη, αντικατοπτρίζει την εικόνα που έχουν στο μυαλό τους, όσοι ενστερνίζονται με υπερηφάνεια το «περί δικαίου αίσθημα», όσοι κραδαίνουν το σύνθημα «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη» και όσοι πιστεύουν ότι «ο μόνος θεσμός είναι ο λαός». Μπροστά στην πόρτα του υφυπουργού συναντήθηκαν το μίσος της ακροδεξιάς, η τοξικότητα της κοινοβουλευτικής αριστεράς, μαζί με το ακαταλόγιστο των ομάδων που κινούνται στις παρυφές της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς.

Στην ελληνική μυθολογία, η Αριάδνη, κόρη του Μίνωα και της Πασιφάης, είχε βοηθήσει τον Θησέα να σκοτώσει τον Μινώταυρο και να βρει τη έξοδο του Λαβύρινθου, προσφέροντας του τον μίτο, δηλαδή ένα κουβάρι από χρυσή κλωστή. Ωστόσο σήμερα, η Αριάδνη δεν κατάφερε να βρει λύση στο ζητούμενο, που ήταν η πώληση του ομώνυμου πακέτου μη εξυπηρετούμενων δανείων αξίας 5,2 δισ. ευρώ. Η συνολική αυτή αξία αναφέρεται στο άθροισμα των αξιών των αρχικών δανείων. Οπότε η «αξία» αυτών των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι κατά πολύ υψηλότερη, αφού περιλαμβάνει και τόκους, που έχουν υπολογισθεί, αλλά δεν έχουν καταβληθεί.

Το ύψος των επιτοκίων, είναι το βασικό εργαλείο της εργαλειοθήκης που διαθέτουν οι κεντρικές τράπεζες στη μάχη κατά του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός και τα επιτόκια, θα βρεθούν αντιμέτωπα μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα σε μια ανοικτή μονομαχία, που θα έχει μόνο ένα νικητή. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της μονομαχίας, είναι ότι ο σημερινός πληθωρισμός που βιώνουμε, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο υψηλό ενεργειακό κόστος, που σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεισφέρει 50% της αύξησης του.

Η λεγόμενη κλασσική οικογενειακή φωτογραφία, που έπεται συνήθως των πολιτικών συναντήσεων και επισκέψεων, έρχεται για να αποτυπώσει τους πρωταγωνιστές των συναντήσεων και τη διάθεση τους, καλλιεργώντας ταυτοχρόνως το επικοινωνιακό κλίμα, που πρέπει να περάσει. Δεν θα μπορούσαν να ξεφύγουν από αυτή τη στρατηγική, οι συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα στο Ιράν, τη Ρωσία και την Τουρκία, στα πλαίσια της διαδικασίας της Αστάνα.

Τις τελευταίες ημέρες με αφορμή όσα συμβαίνουν στην Ιταλία, ακούγονται τα ξαναζεσταμένα γνωστά επιχειρήματα, για τους διορισμένους τεχνοκράτες που καταδυναστεύουν την πολιτική και για τους δοτούς πρωθυπουργούς που δεν έχουν βαπτιστεί από τις ψήφους των πολιτών. Στη χώρα μας τα είχαμε ξανακούσει όλα αυτά, επί κυβερνήσεως Λουκά Παπαδήμου, την περίοδο 2011-12. Τα βέλη στρέφονται κατά των τεχνοκρατών και κυρίως των εκπροσώπων των κεντρικών τραπεζών, που κατηγορούνται πως έχουν «νομισματοποιήσει» την πολιτική.

Οι καλά πληροφορημένες πηγές του Reuters ανέφεραν προχθές ότι οι ρωσικές ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού «Nord Stream-1» αναμένεται να επανεκκινήσουν σήμερα Πέμπτη, μετά το πέρας της προγραμματισμένης συντήρησης. Οι αγορές αντέδρασαν πανηγυρικά, προσφέροντας μια ανοδική εκτόνωση στα χρηματιστήρια και μια υποχώρηση στις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου.

Ένας ισχυρός σύγχρονος αστικός χρηματιστηριακός μύθος, αναφέρει ότι το Δημόσιο Χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής βρίσκεται στα χέρια των Κινέζων. Ο μύθος αυτός έχει ευφάνταστες προεκτάσεις, που οδηγούν σε δύο ερωτήματα που προκαλούν ρίγη αγωνίας. Το πρώτο είναι το τι θα συμβεί «αν οι Κινέζοι σταματήσουν να αγοράζουν αμερικανικά ομόλογα».

Σε αντίθεση με όσους πιστεύουν ότι τα Πανεπιστήμια είναι χώροι εκκόλαψης πολιτικών στελεχών, συγκρότησης επαναστατικών συνειδήσεων και κτισίματος κομματικής καριέρας, η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών γνωρίζει καλά το ρόλο που διαδραματίζουν τα ΑΕΙ, στη διαμόρφωση των αυριανών ενεργών πολιτών, που θα στελεχώσουν τον χώρο της επιχειρηματικότητας και της πραγματικής οικονομίας. Και η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικότατα βήματα, στην κατεύθυνση της συνειδητοποίησης ότι οι σπουδές δεν είναι πειράματα.

Το κίνημα QAnon, το γνωρίσαμε στις ΗΠΑ, σαν βασικό πυλώνα του Τραμπισμού. Σύμφωνα με τα σενάρια συνωμοσίας των οπαδών του QAnon, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και συνεπακόλουθα όλος ο πλανήτης κυβερνάται από ένα διεστραμμένο δίκτυο σατανιστών, παιδόφιλων και παιδεραστών πολιτικών. Πάνω στο κίνημα του QAnon, στηρίχθηκε η θεωρία συνωμοσίας, που εμφάνιζε τον Ντόναλντ Τραμπ να μάχεται κατά του βαθέως αμερικανικού κράτους, κατά του συστήματος, κατά των πολιτικών, κατά των επιχειρηματιών, κατά των μέσων μαζικής ενημέρωσης...

Η συνάντηση των G20 στην Ινδονησία δεν κατέληξε σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις και προτάσεις για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης, του πληθωρισμού και για τον δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής. Αναγνωρίστηκαν και συζητήθηκαν όλα τα φλέγοντα θέματα, από την ενεργειακή κρίση, μέχρι την επισιτιστική ανασφάλεια, από τη διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας μέχρι την κλιματική αλλαγή και από τον πληθωρισμό μέχρι τα ψηφιακά νομίσματα. Χωρίς αποφάσεις.

Οι αγορές ξαναθυμούνται τις προβληματικές χώρες, που αντιμετώπιζαν δημοσιονομικά προβλήματα και κοινωνικές αναταράξεις. Από την αρχή του χρόνου, έχουν χρεοκοπήσει ο Λίβανος, η Σρι Λάνκα, το Σουρινάμ και η Ζάμπια, ενώ η Ρωσία και η Λευκορωσία έχουν χρεοκοπήσει υπό την τεχνική έννοια, αφού κατέβαλαν τα τοκοχρεολύσια στο δικό τους νόμισμα. Το παγκόσμιο χρέος αποτελούσε για χρόνια τον αόρατο ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο. Σήμερα όμως είναι πιο ορατός από ποτέ και οι τριγμοί που προκαλεί με το περπάτημα του τρομάζουν.

Το υπάρχον πολιτικό δυναμικό της χώρας δεν εγγυάται τη δημιουργία κυβέρνησης που θα χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και προοπτική. Πολύ φοβόμαστε, ότι αν δεν αλλάξει κάτι στον εκλογικό νόμο ώστε να οδηγήσει στη δημιουργία μια ισχυρής κυβέρνησης, μπορεί η χώρα να παρασυρθεί σε ένα ατελέσφορο χορό γύρω από τα τοτέμ της Αριστεράς. Η αντίδραση των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, στην γενικότερη συζήτηση που άνοιξε, δείχνει ακόμα πιο εμφατικά το μέγεθος του προβλήματος.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία για εμάς, που ζούμε μακριά του είναι σαν να έχει περιέλθει σε μια στασιμότητα. Παρ' όλα αυτά, διαβάζουμε και βλέπουμε διαρκείς καταστροφικούς βομβαρδισμούς κατοικημένων περιοχών, πρωτοφανείς αγριότητες των Ρώσων εισβολέων και εγκλήματα πολέμου που διαπράττονται στις καταληφθείσες περιοχές της Ουκρανίας. Έχει νικήσει το Κρεμλίνο; Όχι. Έχει νικήσει η Ουκρανία; Όχι. Πότε θα σταματήσει ο πόλεμος; Άγνωστο. Η ήττα της Ρωσίας, δεν θα είναι εύκολη. Πρέπει όμως να είναι τελειωτική.

Οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες, μαζί με τις κυβερνήσεις σε όλον τον κόσμο, έχουν πάρει τα όπλα τους κατά του πληθωρισμού που ήδη έχει κάνει έντονη την παρουσία του, αλλά και κατά της ύφεσης που παραμονεύει να βγει στη σκηνή, περιμένοντας πίσω την αυλαία. Αύξηση επιτοκίων και νομισματική σύσφιξη, αναφέρει η ημερήσια διάταξη. Ωστόσο η δεύτερη σε μέγεθος οικονομία του πλανήτη, παρακολουθεί με ψυχραιμία και υπομονή το τι συμβαίνει γύρω της, εστιάζοντας στις εσωτερικές εξελίξεις.

Είναι γνωστό ότι η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και η Ρωσία, έχουν στο μυαλό τους την «αποδολαροποίηση» της παγκόσμιας οικονομίας. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει, ότι επιθυμούν την απαγκίστρωση του παγκόσμιου εμπορίου, από το σημερινό σημείο αναφοράς του, που είναι το δολάριο. Πώς θα επιτευχθεί αυτό; Μέσω της αντικατάστασης του αμερικανικού νομίσματος, από την κυρίαρχη θέση που κατέχει στην πληρωμή και εκκαθάριση διμερών συναλλαγών, ανάμεσα σε διαφορετικά κράτη, τα οποία δεν έχουν το δολάριο σαν εθνικό νόμισμα.

Εκφράσεις, όπως είναι η «αλίευση ψήφων», το «κυνήγι των ψήφων» και η «δεξαμενή ψήφων», συναντώνται πολλές φορές στην πολιτική αντιπαράθεση. Κύριος στόχος των κομμάτων είναι η διεκδίκηση των κρίσιμων ψήφων που ανεβάζουν και κατεβάζουν κυβερνήσεις, που προέρχονται από ψηφοφόρους του ευρύτερου κεντρώου χώρου, οι οποίοι πότε μετακινούνται προς τα δεξιά και πότε προς τα αριστερά. Το ερώτημα είναι με ποιον τρόπο θα προσεγγίσουν αυτούς τους ψηφοφόρους ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Τα πρώτα δείγματα γραφής από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι απογοητευτικά.

H προειδοποίηση της Παγκόσμιας Τράπεζας, ότι το περιβάλλον χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού πληθωρισμού μας γυρνάει πίσω στη δεκαετία του 1970, δεν αναφέρεται στην επιστροφή στην εποχή των χίπις και του Wodstock, αλλά στην επιστροφή στην εποχή του στασιμοπληθωρισμού. Μιας έννοιας, που βρίσκεται εδώ και σχεδόν 50 χρόνια καταχωνιασμένη μέσα στα πανεπιστημιακά βιβλία. Η προσέγγιση της Παγκόσμιας Τράπεζας για τους κινδύνους εμφάνισης στασιμοπληθωρισμού, δεν έχει ακαδημαϊκό ή ερευνητικό χαρακτήρα.

To REPowerEU είναι το ευρωπαϊκό σχέδιο, που έχει σαν στόχο την εξασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας εντός της ΕΕ, την επιτάχυνση της ανάπτυξης μονάδων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την εξοικονόμηση ενέργειας και την απρόσκοπτη ενεργειακή τροφοδοσία, τόσο των επιχειρήσεων, όσο και των νοικοκυριών. Ήδη από τον Μάρτιο το 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υιοθετήσει το TCF (Temporary Crisis Framework).

Έχουμε μπροστά μας μια εξαιρετικά δύσκολη εβδομάδα, γεμάτη με γεγονότα και δεδομένα, που μπορούν να επηρεάσουν βραχυπρόθεσμα την πορεία των αγορών. Οι αγορές τους τελευταίους μήνες είναι «news driven», δηλαδή η πορεία τους εξαρτάται κατά βάση από τις ειδήσεις. Οι εκτιμήσεις για ύφεση ρίχνουν τις τιμές του πετρελαίου, οι εκτιμήσεις για ανάπτυξη οδηγούν ανοδικά τις τιμές των υδρογονανθράκων και των μετοχών.