Υπάρχουν δυο τρόποι να κάνει κανείς πολιτική. Ο ένας είναι να δηλώνει διαρκώς την πρόθεση του να ζυμώσει, αλλά να κοσκινίζει επί σαράντα τέρμινα. Ο άλλος τρόπος είναι, άπαξ και το πάρει απόφαση, να βουτά κατ' ευθείαν τα χέρια του στην ζύμη δίχως να τρέμει το αλεύρι που θα πέσει προσωρινώς στο τραπέζι ή το πάτωμα. Το ψωμί που θα βγει έχει σημασία.

Έχει γίνει πια έθιμο και μάλιστα ενοχλητικό. Κάθε χρόνο ανεβαίνουν οι πολιτικοί αρχηγοί στο βήμα του ΣΕΒ και κατσαδιάζουν τους βιομήχανους καλώντας τους να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στην χώρα. Ηρωικά λογίδρια πρωθυπουργών και αρχηγών της αντιπολίτευσης, για τις τηλεοράσεις. Οι βιομήχανοι τους χειροκροτούν χαμογελώντας. Η αστική ευγένεια στο απόγειο της.

Τι πρωτίστως έχει επιδείξει ως τώρα ο πρωθυπουργός-Κυριάκος; Ναι ευελιξία, ναι ταχύτητα αντιδράσεων, ναι αποφασιστικότητα. Πάνω και πριν απ? όλα όμως, έχει επιδείξει σοβαρότητα. Ό,τι κάνει και ό,τι λέει, είναι σαφές, μετρημένο και στοχευμένο. Δεν κατασκευάζει ανώφελες αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις, δεν τρώει τον χρόνο του για να επιβεβαιώνει αυτάρεσκα την κυριαρχία του, δεν καταναλώνει το πολιτικό του κεφάλαιο σε ανούσια πράγματα.

Είναι γνωστό ότι ο βασιλιάς Δαρείος των Περσών αργούσε πολύ να μάθει ότι έχανε εκτεταμένες περιοχές της αυτοκρατορίας του από την προέλαση του Αλέξανδρου, διότι είχε το κακό χούι να σκοτώνει τους αγγελιοφόρους που του έφερναν κακές ειδήσεις. Οπότε κανένας, μήτε φαντάρος μήτε στρατηγός, δεν τολμούσε να παρουσιαστεί μπροστά του και να του πει «μεγαλειότατε, ο Έλληνας μας πήρε φαλάγγι», διότι το κεφάλι του θα κυλούσε στα μάρμαρα.

Ιδού το δίλημμα του δημάρχου. Του κάθε δημάρχου. Που βλέπει χίλια δεκαοκτάχρονα να μαζεύονται στην παραλία του ή στην πλατεία του και να χοροπηδάνε το ένα πάνω στο άλλο στον ρυθμό μιας μουσικής που κάνει τα τζάμια των σπιτιών να τρίζουν. Βλέπει. βέβαια, ο δήμαρχος ότι δεν στριμώχνονται μόνο τα δεκαοκτάχρονα μεταξύ τους, στριμώχνεται και ο κορονοϊός ανάμεσά τους, αλλά το δίλημμά του παραμένει. Γιατί να το κλείσω εγώ το μαγαζί κι όχι κάποιος άλλος;

Την Τρίτη το πρωί βγήκα με το πλοίο στην Σούδα. Την Τρίτη το βράδυ ξαναμπήκα στο ίδιο πλοίο και πήρα την ανηφόρα για Πειραιά. Δώδεκα ώρες όλες κι όλες η επίσκεψη στα Χανιά, αλλά πρόλαβα να δω αυτά που πρέπει. Το καράβι της ΑΝΕΚ κανονικό χειρουργείο, το γράφω διότι υπάρχει ένας γενικός φόβος για διακοπές οι οποίες χρειάζονται θαλάσσια μεταφορά. Το πρόβλημα ήταν όταν βγήκα από το πλοίο κι όχι μέσα σε αυτό.

Τα έχω γράψει πολλές φορές για τους καθηγητές. Κάποιοι από αυτούς με έχουν σταματήσει στον δρόμο και μου έκαναν παράπονα, άλλοι μου χουν απαντήσει διαδικτυακά. Ένας μάλιστα, μετά από παλιότερο κείμενο μου είχε βγάλει το συμπέρασμα ότι με αυτά που γράφω «δεν έχω τελειώσει ούτε το νηπιαγωγείο». Γέλασαν και τα μουστάκια που δεν έχω, αν μη τι άλλο έχω πουλήσει και 200.000 βιβλία.

Το λεγόμενο «καθαρό μέτωπο» ή το «όνομα που θ' αφήσω στα παιδιά μου» αποτελούσε κάποτε σοβαρό κίνητρο για αρκετούς πολιτικούς. Αντιστάθμιζαν την σφραγίδα του καθαρού ανθρώπου, με το γεγονός ότι τέλειωναν την πολιτική τους καριέρα δίχως να έχουν κρυφές καταθέσεις στην Ελβετία. Τώρα που ο υπουργός ξέρει ότι τα παιδιά του στο σχολείο θ' ακούσουν έτσι κι αλλιώς ότι ο πατέρας τους είναι κλέφτης, πόσο πιθανό θεωρείτε να συνεχίσει να διατηρεί το «καθαρό του μέτωπο»;

Θα την πω την αμαρτία μου. Όταν άκουσα ότι ο Βορίδης αναλαμβάνει το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, αναρωτήθηκα αν ένας μαχόμενος δικηγόρος που εκλέγεται στην Αττική είναι ο κατάλληλος για να ασχοληθεί με τα τεύτλα, τα πρόβατα και την τσιπούρα. Τον ρώτησα μάλιστα κάνοντας χιούμορ, αν μπορεί να ξεχωρίσει το σιτάρι από το κριθάρι ή τον τράγο από τον κριό. Με αποστόμωσε τότε με μια κουβέντα: «Όσα δεν ξέρω, διαβάζω, ρωτώ και τα μαθαίνω. Σημασία έχει η πολιτική».

Με σταμάτησε στον δρόμο εξαγριωμένος ασπρομάλλης: «Κάνε τους ρόμπα» μου φώναξε, «πήρα το επικουρικό και δεν είχα ούτε ένα ευρώ αύξηση». Μισή ώρα αργότερα, άκουσα δύο άλλους: «Πήρα 92 ευρώ αύξηση στο επικουρικό, αλλά φοβάμαι μην ανέβω φορολογική κλίμακα και μου τα πάρουν από την άλλη τσέπη», είπε ο ένας φαρμακιάρικα. Ο άλλος συμφώνησε αμέσως. 

Φαντάζεστε μια Ελλάδα δίχως την Aegean ή χωρίς ακτοπλοΐα; Όχι βέβαια, όπως δεν φαντάζεται κανείς την Γερμανία χωρίς την Lufthansa ή την Βρετανία χωρίς την British. Αν κατέβουν τα αεροπλάνα στο έδαφος ή δέσουν τα πλοία στα λιμάνια, κλείνουν οι δρόμοι για ανθρώπους και εμπορεύματα. Επιστρέφουμε στον 19ο αιώνα κι ακόμα πιο πίσω. Αυτό το καταλαβαίνει κι η Κουτσή Μαρία.

Ρίξτε μια ματιά στα δεδομένα. Η Ελλάδα έχει 64% δασοκάλυψη. Τα δύο τρίτα της έκτασης της χώρας. Συγκλονιστικό ποσοστό, είμαστε τέταρτοι στην Ευρώπη. Απ' αυτό, το 25,4% είναι κανονικό δάσος με μεγάλα δέντρα, άλλο ένα 25% είναι δασικές εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση κι ένα 14% βοσκότοποι. Τα δάση μας δεν εξαφανίζονται όπως λένε στα καφενεία, επεκτείνονται ραγδαία λόγω της απερήμωσης της υπαίθρου. Ένα το κρατούμενο.

Ας ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα. Δεν θα πάρουμε 32 δις από την Ευρώπη, αλλά 22 δις που θα είναι επιχορήγηση, δηλαδή δωρεάν χρήμα. Τα υπόλοιπα 10 είναι δάνειο, όμως υπάρχει κανένας λόγος να πάρουμε μέσω της Ευρώπης δάνειο 10 δις όταν μπορούμε να το κάνουμε από μόνοι μας; Ήδη μέσα στην πανδημία η χώρα δανείστηκε με πολύ χαμηλό επιτόκιο. Εκτός αν ο χρόνος αποπληρωμής του είναι εξαιρετικά ευνοϊκός, διότι το επιτόκιο πόσο πιο κάτω να πάει;

Τα παραμύθια είναι χρήσιμο πράγμα. Κάνουν τα παιδιά να ονειρεύονται, φτιάχνοντας στο μυαλό εικόνες ενός ιδεατού κόσμου. Οι μεγάλοι δεν πρέπει να περιφρονούν την αξία των παραμυθιών, διότι διαφορετικά τα βλαστάρια τους θα βγουν άνθρωποι με λειψή συναισθηματική νοημοσύνη. Όσο όμως οι ενήλικες οφείλουν να λένε παραμύθια στα μικρά παιδιά τους, άλλο τόσο είναι υποχρεωμένοι να τα απογαλακτίσουν από την παραμυθία όταν μεγαλώσουν.

Θυμάστε τι έλεγαν οι απλοί άνθρωποι όταν ο Τσίπρας ανακοίνωσε το περιβόητο πρόγραμμα Θεσσαλονίκης; «Κι ένα 10% απ' αυτά να κάνει, εμάς μας φτάνει». Του 'δινε δηλαδή αβάντζο ένα 90% και παρά ταύτα ο Αλέξης τα 'κανε θάλασσα. Τώρα νομίζει ότι θα ξαναγυρίσει τον χρόνο πίσω και με το "Μένουμε όρθιοι ΙΙ" θα ξανακούσει αυτό το «κι ένα 10% απ' αυτά να κάνεις μου φτάνει». Αμ δε.

Ο Τσίπρας αυτή την στιγμή έχει ποσοστό 20%. Ο Μητσοτάκης έχει 40%. Η διαφορά δεν είναι απλώς δυσθεώρητη, είναι και παγιωμένη για έναν χρόνο. Για να διεκδικήσει ο Τσίπρας εξουσία, πρέπει να αυξήσει την δύναμη του κατά 50-60% φθάνοντας στο 30-32%, με παράλληλη απώλεια 25% του Μητσοτάκη ώστε να βρεθεί δεύτερος. Γίνονται αυτά; Θεωρητικώς ναι. Πρακτικώς όμως, μόνο με συνθήκες αντίστοιχες του 2012-15. Δηλαδή με οικονομικό και κοινωνικό πόλεμο.

Καλά όλοι οι υπόλοιποι, ας πούμε ότι κάτι εκπροσωπούν φωνάζοντας για τον Έβρο. Ο Βελόπουλος ή ο Σύριζα ή οι Χρυσαυγίτες που έχουν βγει και γαβγίζουν. Ο Κοτζιάς όμως τι παριστάνει, ποιον εκπροσωπεί; Βουλευτής δεν είναι, τις διαφορές του με τον Καμένο δεν τις έλυσε ακόμα στα δικαστήρια, σε ποιο κόμμα ανήκει δεν έχουμε ιδέα, η θητεία του ως υπουργού έληξε με τον χειρότερο τρόπο, τι θέλει τώρα και ανακατεύεται;

Ο οπαδός του Κυριάκου το λέει ευθαρσώς. «Η κυβέρνηση τα πήγε πολύ καλά με τον κορονοϊό». Δεν ντρέπεται να το πει στην παρέα ή σε τυχαία συζήτηση. Μπορεί στις οικονομικές ενισχύσεις να έχει τις αντιρρήσεις του, ειδικά εκεί που πλήττεται ο ίδιος και θα ?θελε παραπάνω, αλλά σε γενικές γραμμές ομολογεί την στήριξη του. Αυτός που κρύβει λόγια είναι ο οπαδός του Σύριζα. Εδώ φαίνεται η πολιτική κυριαρχία του Κυριάκου.

Δεν αντιλέγω ότι μια χαρά είναι τα ΙΧ αυτοκίνητα και τα λεωφορεία που θα φέρουν τους Σέρβους και τους Ρουμάνους στην Χαλκιδική. Μόνο που μία αεροπορική πτήση ισοδυναμεί με 150 ΙΧ, αφήστε που τα αμάξια έχουν γεμάτα τα πορτ-παγκαζ μέχρι και με το νερό τους. Και τα πλοία μια χαρά είναι, μόνο που κανείς δεν παίρνει στο καράβι από την Αγγλία ή την Γερμανία για να βγει στην Κω.

Καβάλησα το πρώτο πλοίο που απέπλευσε από Πειραιά και κατέβηκα στην Κρήτη. Όχι θα περίμενα. Από τον Δεκέμβρη δίχως να κατέβω στο νησί και ειδικά με απαγορευτικό επίσκεψης, ένιωσα σα να ξανάκανα την στρατιωτική μου θητεία στην Σκύρο. Αποβιβάστηκα στα Χανιά μ' ένα σφίξιμο στην ψυχή γι αυτό που θα αντίκριζα. Ο μισός πλούτος του νησιού προέρχεται από τον τουρισμό, οπότε περίμενα να βρω σκοτεινιά και δυσθυμία. Έκανα λάθος.

Εγώ με τον Αμβρόσιο έχω προϊστορία. Το 2008, όταν ο Κορκονέας δολοφόνησε τον δεκαπεντάχρονο Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, ο Αμβρόσιος είχε γράψει έναν λίβελο εναντίον του νεκρού παιδιού, που είχε ως κεντρική ιδέα το ανατριχιαστικό αφού τριγύριζε στα Εξάρχεια, καλά να πάθει. Εκνευρισμένος απ' αυτά που διάβασα, έβρισα σκαιώς τον δέσποτα από την πρωινή μου εκπομπή στο Mega. Τότε ήταν που κατάλαβα ότι με τους λογής-λογής Αμβρόσιους δεν ξεμπλέκεις εύκολα.

Αν γίνει το πολιτικό λάθος και δεν διορθωθεί ή δεν ακουστεί εκ των υστέρων ένα «συγνώμη, λάθος», κουνάμε το κεφάλι μας απογοητευμένοι λέγοντας «δεν υπάρχει τσίπα». Αν ακούσουμε ένα «κάναμε λάθος, συγνώμη» απαντάμε «τι να την κάνω την συγνώμη, αν δεν υπάρξει και μια παραίτηση;» Κι αν παρ' ελπίδα παραιτηθεί ή εκπαραθυρωθεί κάποιος υπεύθυνος, λέμε σαρκαστικά «τον θυσίασε ο αρχηγός για να βγάλει την ευθύνη από πάνω του». Κοντολογίς, δεν είμαστε ποτέ ευχαριστημένοι.

Τα πράγματα είναι ανατριχιαστικά απλά. Όταν ένα «σκόιλ ελικικού» αρκεί για να χαρακτηριστεί μια ολόκληρη πολιτική επιλογή ως κομπιναδόρικη και να κατηγορηθούν ως διαπλεκόμενοι όσοι την δέχτηκαν, τότε αντιστοίχως ένα «απέσυρε» είναι αρκετό για να χαρακτηριστεί αγράμματος ένας ολόκληρος επαγγελματικός κλάδος και γελοίοι όσοι του συμπαραστέκονται. Αν πάλι αποφασίσουμε να μιλήσουμε για την ουσία των πραγμάτων και όχι να παίζουμε με τις λέξεις, τότε ενδέχεται να δούμε προκοπή.

Πλήθος καθηγητών απάντησαν με κείμενα τους σε ιστοσελίδες στο δικό μου με τίτλο «το Σύνταγμα ως εκπαιδευτικό φρένο». Κάποιες απαντήσεις ήταν νηφάλιες, κάποιες οργισμένες. Κάποιες έκαναν μπαμ από μακριά ότι γράφτηκαν με πολιτική ή συνδικαλιστική σκοπιμότητα, άλλες είχαν ειλικρινή διάθεση να με μεταπείσουν. Τις διάβασα όλες, τουλάχιστον όσες πήρα χαμπάρι. Και θέλω να απαντήσω.