Μετά την παρατεταμένη περίοδο της καραντίνας, οι εμπορικές αίθουσες τέχνης σηκώνουν και πάλι ρολά. Ποιο είναι το πλαίσιο στο οποίο ανοίγουν;

Το νέο βιβλίο που κυκλοφόρησε λίγο πριν την πανδημική κρίση από τις εκδόσεις Ηδυέπεια, δεν είναι μια αφήγηση για την ιστορία της τέχνης. Είναι ένας τόμος με μελέτες που έχουν κοινό θέμα την αξία και συμβολή της τέχνης στην κοινωνικοποίηση του ανθρώπου.

Μπορεί ένας super ήρωας με φανταχτερή στολή να σώσει την ανθρωπότητα από την πανδημία; Ο «εχθρός» δεν είναι απλώς αόρατος, αλλά είναι πανταχού παρών και η απειλή του σκεπάζει όλο τον πλανήτη. Αυτή η συνθήκη, όμως, φαίνεται ότι ανέδειξε κι έναν εντελώς πρωτόγνωρο ήρωα που δεν θυμίζει σε τίποτα τους υπεράνθρωπους της Marvel: τον τύπο «της διπλανής πόρτας». Κι αυτόν τον «έπιασε» μοναδικά ο περίφημος Μίλο Μανάρα.

Η φρικιαστική όσο και κοσμαγάπητη ιστορία του Φρανκεστάιν και μάλιστα με την υπογραφή του Ντάνι Μπόιλ έχει «στοιχειώσει» όσους την είδαν πριν χρόνια στο περίφημο Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας.

Η συνθήκη του αναγκαστικού εγκλεισμού οδήγησε τα μεγάλα μουσεία διεθνώς να βρουν νέους, εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας με το κοινό. Το διαδίκτυο και τα social media πρόσφεραν το απαραίτητο έδαφος και οι απανταχού φιλότεχνοι ανταποκρίθηκαν αμέσως.

Η εικονογράφηση των Παθών και της Ανάστασης υπήρξε αναγκαίο κεφάλαιο για την εικαστική παράδοση της Δύσης και σηματοδοτεί την Αναγέννηση, ειδικότερα μάλιστα την περίοδο από τον 14ο έως τον 18ο αιώνα. Αρχίζει στις ανεξάρτητες πόλεις της Βόρειας Ιταλίας.

«Σαν τι άραγε περισσότερο νά? χει ο Θεός στον Παράδεισό του από το Άγιον Όρος;» αναρωτιόταν ο Σπύρος Μελάς όταν πρωτοπήγε σε αυτό. Αυτήν την περιγραφή δανειζόταν κι ο μεγάλος φωτογράφος μας Κώστας Μπαλάφας για να μιλήσει για το «περιβόλι της Παναγίας».

Το «Μένουμε Σπίτι» οδήγησε πολλούς να βρουν ευφάνταστους τρόπους για νά χουν ξεχωριστή παρουσία στα social media. Εφόσον δεν μπορούν πια να ανεβάζουν ταξίδια, νυχτερινές εξορμήσεις και ξένοιαστες στιγμές στους δρόμους, οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συμμετέχουν σε δημιουργικές προκλήσεις του διαδικτύου.

Αν ενδιαφέρεστε για την Τέχνη, η καλύτερη συμβουλή που μπορεί να σας δώσει κάποιος, είναι να βλέπετε Τέχνη. Δεν μπορείς να προχωρήσεις σε ουσιαστική σχέση μαζί της κρατώντας εγχειρίδιο ή ακόμη και έχοντας εγκυκλοπαιδικές γνώσεις. Η στάση που έχει ο τουρίστας, αλλά και η στάση που έχει συχνά ο «ειδικός», είναι τουλάχιστον αστείες, αν δεν είναι στρεβλές.

Η αυλαία μπορεί να έπεσε άδοξα για τις θεατρικές μας σκηνές, ωστόσο σημαντικοί οργανισμοί και καλλιτέχνες ξεκίνησαν να διαθέτουν ελεύθερα στο διαδίκτυο κάποιες από τις παραστάσεις τους για το διάστημα που μένουμε σπίτι. Αξίζει να δούμε ή και να θυμηθούμε ξανά εμβληματικές παραγωγές του Εθνικού μέσα από το πλούσιο ψηφιοποιημένο του αρχείο.

Στις ΗΠΑ τα μουσεία χάνουν 33 εκατ. δολάρια την ημέρα ως αποτέλεσμα του κορονοϊού, με την Ένωσή τους να ζητά από το Κογκρέσο 4 δισ. ως οικονομική ενίσχυση, την στιγμή που εκτιμά πως μέχρι και το 30% των μουσείων θα βάλει λουκέτο αν δε λάβει ομοσπονδιακή βοήθεια.

Σε αντίθεση με την πραγματικότητα, η τέχνη, ακόμη και στον ωμό ρεαλισμό της, μπορεί να παρουσιάζει ένα αποτρόπαιο συμβάν και να στέκεται παρηγορητικά. Όχι μόνο στον πάσχοντα, αλλά και στο κοινό της, ξορκίζοντας το γενικό κακό.

Στη βαριά ατμόσφαιρα των ημερών, η αναδρομική έκθεση της Μαρίας Φιλοπούλου στη «Φωκίωνος Νέγρη 16», είχε μια επίδραση ιαματική. Οι «Προσωπικοί Παράδεισοι» της ζωγράφου, από τις τζαμαρίες, τα θερμοκήπια και τους εσωτερικούς χώρους έως την εμμονική αγάπη της για το νερό, ανύψωσαν το υπόγειο στέκι του Σωτήρη Φέλιου με μια αύρα που είναι αληθινή χαρά στα μάτια του θεατή. Ένας ζωγραφικός τρόπος που ο Δασκαλάκης χαρακτηρίζει ως «απενοχοποιημένο».

Σε αντίθεση με τους περισσότερους αναγεννησιακούς καλλιτέχνες που έμαθαν για το ανθρώπινο σώμα από τα αρχαία γλυπτά και τα ζωντανά μοντέλα, ο Μιχαήλ Άγγελος μπόρεσε να μελετήσει εντατικά την ανατομία του ανθρώπινου σώματος. Μια έκθεση με σπάνια σχέδια αποκαλύπτει τον «Τιτάνα» της Αναγέννησης.

Πώς μεταφέρθηκε το εικαστικό σύμπαν των αρχαίων στη νεότερη ελληνική τέχνη; . Η Τράπεζα της Ελλάδος, κάτοχος μιας σπουδαίας συλλογής έργων τέχνης επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στο βαθύ και διαχρονικό αποτύπωμα του αρχαίου κόσμου στο νεότερο ελληνισμό.

«Η Δημουλά ζει ανάμεσά μας με την ποίησή της» μου λέει ο Σωτήρης Σόρογκας που συνδέθηκε με βαθιά φιλία με την ποιήτρια. O γνωστός ζωγράφος, που συμπορεύτηκε με το έργο των αγαπημένων του ποιητών εκφράζοντας εικαστικά αυτά που δεν μπορούν να ειπωθούν με λέξεις, την αποχαιρετά.

Έρευνα που παρουσιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στο Μουσείο Αλεξ. Μυλωνά της Αθήνας, ανοίγει τη συζήτηση για την ποιότητα ζωής και τις συνθήκες εργασίας των Ελλήνων καλλιτεχνών. Μιλάνε στο liberal.gr o Γιώργος Χουλιαράς, ο Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος και η Γιάννα Γραμματοπούλου.