Καθώς η τουρκική λίρα χτυπάει σήμερα νέα ιστορικά χαμηλά έναντι των βασικών νομισμάτων και πλέον ένα δολάριο κοστίζει 13,80 λίρες ενώ ένα ευρώ αντιστοιχεί σε 15,5 λίρες, η αγορά μοιάζει να γνωρίζει αυτά που υπαινίσσονται κομψά οι διευθυντές του ΔΝΤ. Τι γνωρίζουν οι διευθυντές του ΔΝΤ; Υψηλόβαθμα στελέχη του Ταμείου αναφέρουν σε άρθρο τους, ότι ο σκληρός πυρήνας του δείκτη καταναλωτή που εξαιρεί τα τρόφιμα και τα καύσιμα έχει ξεφύγει κι αυτός στην Τουρκία σε αντίθεση με άλλες χώρες.

Το σκηνικό στην Ανατολική Μεσόγειο μοιάζει σαν να έχει βγει από τα εγχειρίδια των διεθνών σχέσεων. Μία οικονομική κρίση, ένας αυταρχικός ηγέτης και η προοπτική απόκτησης φυσικού πλούτου με τη δύναμη των όπλων. Βέβαια, η πραγματικότητα των διεθνών σχέσεων είναι περισσότερο πολύπλοκη και οι μελλοντικές κινήσεις του Ταγίπ Ερντογάν παραμένουν αβέβαιες.

Η ανάκαμψη της τουρκικής λίρας από την παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας έσωσε την Άγκυρα από τα χειρότερα, καθώς η πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας με το δολάριο και το ευρώ άγγιξε τα ιστορικά χαμηλά. Το πόσο θα καταφέρει το τουρκικό καθεστώς να στηρίζει τις ανορθόδοξες πρακτικές του στην οικονομία παραμένει άγνωστο.

Η Τουρκία βρίσκεται σε «παρακινδυνευμένο, αλλά σωστό» δρόμο στην οικονομία της, υποστήριξε σήμερα Τετάρτη ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν υπερασπιζόμενος την αμφιλεγόμενη θέση του να μειώσει τα επιτόκια παρά την κατρακύλα της τουρκικής λίρας και τον αυξημένο πληθωρισμό.

Με… νύχια και με δόντια προσπαθεί να εμποδίσει την περαιτέρω διολίσθηση της τουρκικής λίρας η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας. Ενώ η ισοτιμία με το δολάριο σημείωσε νέο ιστορικό υψηλό στις 13,95 λίρες/δολάριο μετά τις χθεσινές δηλώσεις του Ερντογάν, με τις οποίες ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε τη στρατηγική του επιλογή να διατηρήσει χαμηλά τα επιτόκια, το τουρκικό νόμισμα έλαβε σημαντική βοήθεια στις πρωινές συναλλαγές.

Η κατακόρυφη πτώση της αξίας της λίρας συνεχίζεται αμείωτη στην Τουρκία, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος υλοποιεί το οικονομικό πρόγραμμα του, με βάση τις προσωπικές του αντιλήψεις. Παρόλα αυτά, ο ίδιος αναμένεται να ξεδιπλώσει απτόητος το σχέδιο του, το οποίο, στην ουσία του, αποτελείται από βραχυπρόθεσμες και καιροσκοπικές κινήσεις με φόντο τον επόμενο μήνα, αν όχι εβδομάδα.

Όσοι αναμένουν κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας θα διαψευσθούν. Και όταν λέμε κατάρρευση θα πρέπει να συγκεκριμενοποιήσουμε τι εννοούμε, επειδή ο καθένας μπορεί να εννοεί ό,τι θέλει. Κατάρρευση σημαίνει προσφυγή στο ΔΝΤ. Μέχρις εκεί, γιατί η Τουρκία είναι πολύ μεγάλη για να την αφήσουν να χρεοκοπήσει ασύντακτα. Το πρόβλημα του Ερντογάν είναι πρωτίστως πολιτικό.

Όλοι ανεξαιρέτως οι αναλυτές που συμφωνούν ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στρουθοκαμηλίζει στο θέμα των επιτοκίων και του πληθωρισμού, έχουν χαράξει δύο δρόμους που θα μπορούσε να ακολουθήσει ο Τούρκος πρόεδρος για να αντιστραφεί πλήρως το επενδυτικό κλίμα. Είναι οι δύο διαθέσιμες επιλογές που έχουν δώσει με τον τρόπο τους στον Ερντογάν οι αγορές, μέσω των ασφυκτικών πιέσεων που ασκούνται στην τουρκική λίρα.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διέταξε έρευνα για την πιθανή χειραγώγηση του νομίσματος, καθώς η λίρα κατέγραψε πτώση ρεκόρ έναντι του δολαρίου αυτήν την εβδομάδα, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Anadolu. Σε ολοένα διογκούμενη κοινωνική αναταραχή βρίσκεται η τουρκοκυπριακή κοινότητα λόγω της συναλλαγματικής κρίσης και της κατάρρευσης της αξίας της τουρκικής λίρας.

Ούτε δύο ολόκληρες ημέρες δεν κατάφερε να «κρατήσει» η τουρκική λίρα απέναντι στις ισχυρές πιέσεις που δέχεται στην αγορά συναλλάγματος. Μετά τις νέες δηλώσεις τουρκικών αξιωματούχων για την αναγκαιότητα των χαμηλών επιτοκίων έτσι ώστε να καταπολεμηθεί ο πληθωρισμός, το τουρκικό νόμισμα βρίσκεται ξανά σε ελεύθερη πτώση στις συναλλαγές της Παρασκευής, ξεπερνώντας το επίπεδο των 12,5 λιρών/δολάριο.

Παρόλο που η συμπεριφορά της Τουρκικής Λίρας και η τακτική της νομισματικής πολιτικής που ακολουθεί η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας, θα έπρεπε να διδάσκονται στους φοιτητές στων οικονομικών σχολών στο μάθημα : «Πως να αποτύχετε στη διαχείριση του νομίσματος μιας χώρας», δεν είναι λίγοι αυτοί, που δεν θορυβούνται, αλλά εξακολουθούν να αυξάνουν τις επενδύσεις τους στην πραγματική οικονομία της γειτονικής χώρας.

Διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης του Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποιήθηκαν για δεύτερη μέρα σήμερα Τετάρτη στην Τουρκία, μετά την υποτίμηση ρεκόρ της τουρκικής λίρας έναντι του δουλαρίου και του ευρώ. Οι πολίτες διαμαρτύρονται για την κακή πορεία της οικονομίας και το υψηλό κόστος ζωής, ενώ ζητούν την παραίτηση της κυβέρνησης. Σε 30 συλλήψεις προχώρησαν οι αστυνομικές αρχές στην Κωνσταντινούπολή.

Η κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτές τις ημέρες και ώρες η τουρκική οικονομία είναι μια καλή ευκαιρία για να ξαναδούμε από τι γλιτώσαμε το 2015. Στην Τουρκία, εκτός από την εξαφάνιση των συναλλαγματικών διαθεσίμων λόγω της πρωτοφανούς υποτίμησης της λίρας, παρουσιάζεται το φαινόμενο ενός καλπάζοντος πληθωρισμού που δύναται να λάβει τη μορφή του υπερπληθωρισμού, ένα φαινόμενο που η Ελλάδα είχε ζήσει στα χρόνια της Κατοχής. Αυτές τις ώρες στα μεγάλα αστικά κέντρα της Τουρκίας υπάρχουν ελλείψεις σε βασικά τρόφιμα και οι καταστηματάρχες έβαλαν ουσιαστικά δελτίο.

«Ο Ερντογάν πρέπει να αλλάξει πορεία… χθες, γιατί η τουρκική οικονομία κινδυνεύει με υπερπληθωρισμό», είναι το συμπέρασμα έκτακτων αναλύσεων μεγάλων επενδυτικών οίκων για τη νομισματική κρίση στην Τουρκία. Τι λένε  Credit Suisse, Societe Generale, Wells Fargo, και οι διάσημοι αναλυτές Στηβ Χάνκε και Μαρκ Μόμπιους, για την κατάσταση που επικρατεί στην τουρκική οικονομία και τα μέτρα που πρέπει να λάβει ο Ερντογάν αν θέλει να αντιστρέψει το κλίμα και να σώσει την ανάπτυξη της οικονομίας.

Ασταμάτητη συνεχίζεται η κατακρήμνιση της τουρκικής λίρας που είδε σήμερα την ισοτιμία της να καταρρέει φτάνοντας πάνω και από τις 13,46 λίρες/δολάριο, με τον Ερντογάν να δηλώνει ότι η Τουρκία βρίσκεται σε «οικονομικό πόλεμο» για την ανεξαρτησία της και τον πρώην υποδιοικητή της κεντρικής τράπεζας να απευθύνει έκκληση για τερματισμό του «παράλογου πειράματος». Αλυσιδωτές αντιδράσεις στην τουρκική οικονομία, καθώς μεγάλες επιχειρήσεις σταματούν να δέχονται συμβόλαια σε λίρες και ζητούν είτε μετρητά είτε πληρωμές σε δολάρια και ευρώ.

Μπορεί η τουρκική λίρα να καταρρέει, σημειώνοντας τρομακτική πτώση έως και 15% στις συναλλαγές της Τρίτης, ωστόσο η Capital Economics εκτιμά ότι απέχουμε ακόμη από το σημείο που ο τούρκος πρόεδρος θα αναγκαστεί να αλλάξει κατεύθυνση στη νομισματική πολιτική της χώρας. Σύμφωνα με τον βρετανικό οίκο, ο Ερντογάν θα κάνει πίσω μόνο αν η κατρακύλα της λίρας απειλήσει τις τουρκικές τράπεζες.

Η τουρκική λίρα είχε μια από τις χειρότερες ημέρες των τελευταίων τριών ετών την Πέμπτη όταν η κεντρική τράπεζα της χώρας μείωσε τα επιτόκια κατά μία ποσοστιαία μονάδα, αψηφώντας τις προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο νομισματικής κρίσης και περαιτέρω εκτόξευσης του πληθωρισμού.

Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομολόγων στο Bloomberg αναμένεται να μειώσει και πάλι τα επιτόκια κατά άλλες 100 μ.β. Αν πράγματι συμβεί αυτό, τότε θα πρέπει να αναμένουμε νέα υποτίμηση στο νόμισμα της χώρας με τραγικές επιπτώσεις τόσο στα δημόσια οικονομικά της χώρας όσο και στον πληθωρισμό.

Τον κώδωνα του κινδύνου για την τουρκική οικονομία κρούουν για πολλοστή φορά διεθνείς αναλυτές. Αμέσως μετά την απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας (CBRT) να μειώσει τα επιτόκια κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 15%, η Capital Economics τονίζει σε ανάλυσή της ότι η τουρκική λίρα είναι πολύ πιθανό να βυθιστεί περαιτέρω, με το τουρκικό νόμισμα να έχει υποχωρήσει σήμερα σε νέο χαμηλό, στα επίπεδα των 11,1 λιρών ανά δολάριο

Δίχως τέλος είναι η κατρακύλα του τουρκικού νομίσματος καθώς η επενδυτική κοινότητα αναμένει σήμερα την κρίσιμη απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας (CBRT) για τα επιτόκια και οι εκτιμήσεις θέλουν τον Ερντογάν να έχει δώσει εντολή για μία ακόμη μείωσή τους στο 15%.

Ένα επιπλέον σοβαρό πρόβλημα για την Τουρκία αποκαλύπτει η προσφυγή της τουρκικής κρατικής εταιρείας αερίου BOTAS στην Κεντρική Τράπεζα, ώστε να εξασφαλίσει δολάρια απευθείας από τα πολιορκούμενα συναλλαγματικά αποθέματα της γείτονος κι όχι από την αγορά, προκειμένου να αγοράσει φυσικό αέριο που καλπάζει...

Μαζική είναι η φυγή ξένων επενδυτών από την Τουρκία. Citigroup, UniCredit, HSBC και Aviva είναι μόνο μερικοί από τους μεγάλους επενδυτές του παρελθόντος που εγκαταλείπουν τη χώρα, καθώς η τουρκική λίρα γκρεμίζεται κάτω από τις 10 λίρες/δολάριο και οι αναλυτές βλέπουν περαιτέρω υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των Τούρκων. Όμως η ισπανική BBVA πουλάει Αμερική και αγοράζει Τουρκία, στηρίζοντας με ακόμη 2,6 δισ. δολάρια το καθεστώς Ερντογάν…

Η εμμονή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα χαμηλά επιτόκια, όταν ο πληθωρισμός στην Τουρκία καλπάζει κοντά στο 20% οδηγεί σε μόνιμη πτώση το τουρκικό νόμισμα, γεγονός που αυξάνει καθημερινά το κόστος διαβίωσης στη χώρα. Στις συναλλαγές της Δευτέρας, η τουρκική λίρα δέχεται νέες ισχυρές πιέσεις με αποτέλεσμα η ισοτιμία με το δολάριο να σπάσει για πρώτη φορά στην ιστορία το φράγμα των 10 λιρών.

Νέες πιέσεις δέχεται στις συναλλαγές της Πέμπτης το τουρκικό νόμισμα καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αγνοεί την άνοδο των τιμών σε παγκόσμιο επίπεδο και επιμένει στη μείωση των επιτοκίων. Πριν από λίγο η ισοτιμία της τουρκικής λίρας με το δολάριο έφτασε στις 9,9738 λίρες/δολάριο, μία ανάσα από το επίπεδο των 10 λιρών, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει ως ψυχολογικό φράγμα και να φέρει νέα διολίσθηση αν διασπαστεί.