Πολυεπίπεδες είναι οι πιέσεις που δέχεται ο κλάδος κατασκευών και ακινήτων από το 2012, σύμφωνα με τη μελέτη «The Future of Real Estate & Construction» της KPMG, οι οποίες μεταφράζονται σε χαμηλές επενδύσεις και σημαντικές μειώσεις στην παραγωγικότητα, στους τζίρους και στο προσωπικό των εταιρειών.

Ακόμη δυσκολότερο θα γίνει το εγχείρημα της αγοράς κατοικίας μετά την αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που θα αυξήσει το κόστος του χρήματος. Η άνοδος όμως των επιτοκίων είναι μόνο ένα από τα εμπόδια που καλούνται να αντιμετωπίσουν όσοι επιδιώκουν να εξασφαλίσουν τη δική τους στέγη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, την τετραετία 2018-2021 οι τιμές των κατοικιών έχουν ενισχυθεί κατά 20,8% σε όλη την Ελλάδα.

Οι πωλήσεις κατοικιών στην Τουρκία αυξήθηκαν κατά 107,5% τον Μάιο σε σχέση με πέρυσι στα 122.768 σπίτια, σύμφωνα με στοιχεία της Τουρκικής Στατιστικής Υπηρεσίας την Τετάρτη, με τους Ρώσους να βρίσκονται στην κορυφή των ξένων αγοραστών για δεύτερο συνεχόμενο μήνα.

Σημαντική αύξηση κατά 9,7% κατέγραψαν οι τιμές των διαμερισμάτων στην Αθήνα και κατά 8,6% στο σύνολο της χώρας στο πρώτο τρίμηνο του 2022. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος με βάση τα διαθέσιμα προσωρινά στοιχεία, εκτιμάται ότι στο α΄ τρίμηνο του 2022 οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) ήταν κατά μέσο όρο αυξημένες κατά 8,6% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021.

Οι πλειστηριασμοί αποτελούν, για μια μεγάλη μερίδα υποψήφιων αγοραστών, την πιο σίγουρη εναλλακτική για την απόκτηση ακινήτου. Κι αυτό με το σκεπτικό ότι ακίνητα για τα οποία πρόκειται να χτυπήσει το ηλεκτρονικό σφυρί, διατίθενται σε σημαντικά χαμηλότερες τιμές, έναντι της εμπορικής τους αξίας. Όπως εξηγεί στο Liberalmarkets, ο Παναγιώτης Μερεκούλιας, Managing Partner της κατασκευαστικής - εκτιμητικής εταιρείας Values, περιγράφοντας το τοπίο των κόκκινων δανείων, στην παρούσα φάση χρέος ονομαστικής αξίας περίπου 80 δισ. έχει μεταφερθεί στους Servicers.

Σημαντική επιλογή για την ανάπτυξη και εκμετάλλευση των ακινήτων της Alpha Bank αποτελεί η επιλογή στρατηγικού επενδυτή και εταίρου μεταξύ των τριών σχημάτων που κατέθεσαν δεσμευτικές προσφορές. Κι αυτό γιατί οι προσφορές έχουν δυναμικό χαρακτήρα, υποχρεώνοντας την Alpha Bank στον «ευχάριστο πονοκέφαλο», να αποτιμήσει και να συνεκτιμήσει διαφορετικές παραμέτρους, για να καταλήξει στην επιλογή εταίρου. Τι προσφέρουν οι τρεις μνηστήρες για τα 573 ακίνητα της τράπεζας.

Την ώρα που ο Nasdaq διανύει τις χειρότερες 100 πρώτες συνεδριάσεις της ιστορίας του και η μεγάλη διόρθωση των αγορών «εξαϋλώνει» 11 τρισ. δολάρια από το σύστημα, οι Αμερικανοί είναι οι πιο εκτεθειμένοι γιατί τοποθετούν το 30% των οικονομιών τους σε μετοχές. Αντιθέτως, οι Ευρωπαίοι δεσμεύουν το 60% των χρημάτων τους σε ακίνητα και μόλις το 10% σε μετοχές, ενώ στην Ιαπωνία κυριαρχεί η ρήση «cash is king» και οι Βρετανοί προτιμούν επίσης τα ακίνητα και τα ασφαλιστικά προγράμματα από τις μετοχές.

Πριν ακόμα ξεκινήσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που μετέβαλε με ταχύτατο και οδυνηρό τρόπο τα οικονομικά δεδομένα σε παγκόσμιο επίπεδο, το μέλλον της κινεζικής οικονομίας, έχει μπει στο μικροσκόπιο των αναλυτών και των επενδυτών. Ειδικά μετά το αρχικό «σκάσιμο» της φούσκας των ακινήτων το 2021. Το ενδεχόμενο να μην μπορέσει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των Κινέζων στην αγορά των ακινήτων, η οποία έχει πληγεί από μία σειρά χρεοκοπιών κατασκευαστών ήταν ορατό.

Περισσότερες αθετήσεις πληρωμών στον ήδη επιβαρυμένο τομέα της κινεζικής αγοράς ακινήτων αναμένει η Goldman Sachs καθώς είκοσι δύο εκδότες ομολόγων υψηλής απόδοσης, που όλοι σχετίζονται με τον τομέα ακινήτων, είτε έχουν αθετήσει τις πληρωμές σε δολάρια ΗΠΑ είτε ανέβαλαν την αποπληρωμή, προσφεύγοντας σε ανταλλαγές ομολόγων από την αρχή του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής τράπεζας.

Μπορεί ο πληθωρισμός να προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία πυροδοτώντας την απώλεια αγοραστικής δύναμης όμως, για την αγορά ακινήτων λειτουργεί, σε μεγάλο βαθμό, ευεργετικά. Κι αυτό επειδή, σε περιόδους υψηλού και μακροχρόνιου πληθωρισμού, οι αποταμιευτές τείνουν να επιλέγουν τις επενδύσεις σε real estate με στόχο να προστατεύσουν τη ρευστότητά τους. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι.

Οι κατοικίες και τα διαμερίσματα κοντά σε μέσα σταθερής τροχιάς, δηλαδή ΗΣΑΠ ή Μετρό, που εξασφαλίζουν μεγάλη προβλεψιμότητα ως προς το χρόνο διαδρομής, προτιμώνται διαχρονικά από αγοραστές και ενοικιαστές. Σήμερα όμως, με την τιμή των καυσίμων να έχει σκαρφαλώσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, αυτού του είδους τα ακίνητα βρίσκονται περισσότερο από ποτέ στην πρώτη γραμμή της ζήτησης.

To εκρηκτικό μείγμα που συνθέτουν οι υψηλές τιμές ενέργειας και η υψηλή τιμή του δολαρίου προκαλεί «πόνο» στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, ενώ απότοκα της γεωπολιτικής κρίσης είναι φυσικά οι επόμενοι κρίκοι της αλυσίδας, η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και η εκτόξευση των τιμών των ακινήτων. Στο πλαίσιο αυτό, ανακύπτει το ερώτημα κατά πόσο αξίζει να επενδύσει κάποιος αυτή την περίοδο στο Ελληνικό Χρηματιστήριο. Ποιοι είναι οι φόβοι και ποιες οι προοπτικές του;

Υπεραξίες και σίγουρες αποδόσεις αναζητούν όσοι τοποθετούνται σε ακίνητα τα οποία αντιμετωπίζονται ως γρήγορος μοχλός επιστροφής κεφαλαίου. Τι αναφέρει έρευνα της Re/max Ελλάς που έχει στηριχθεί σε στοιχεία αγοραπωλησιών που πραγματοποιήθηκαν το 2021. Ποια είδη και κατηγορίες ακινήτων προτιμούν οι αγοραστές.

Σε roller coaster, το παιχνίδι του λούνα παρκ με τις έντονες και απότομες αυξομειώσεις παραπέμπει η πορεία της ζήτησης και των συναλλαγών στα ακίνητα από την Κίνα. Το 2018 οπότε λόγω και των σημαντικών αποδόσεων του Airbnb, ένας πολύ μεγάλος αριθμός ακινήτων είχε καταλήξει σε Κινέζους. Η πανδημία και η κατάρρευση της Evergrande ελαχιστοποίησαν τα deals. Ωστόσο, το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς η ζήτηση από τη Χώρα του Δράκου επέστρεψε δυναμικά.

Δεν μπορώ να δικαιολογήσω αυτή την υπερβολική αισιοδοξία εν μέσω πολέμου και πληθωρισμού. Η οικονομία έχει πολλούς λόγους για να αναζητήσει τα βήματά της σε χαμηλότερες αποτιμήσεις και εκείνο που χρειάζεται κάθε φορά είναι να βρίσκεται η κατάλληλη αφορμή για να επιβεβαιώνονται οι φόβοι. Μπορεί άραγε κανείς να προφυλαχτεί; Με ακίνητα και χρυσό; Ίσως! Ίσως και πάλι όχι. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι νικητές αναδεικνύονται αφού βγουν από το μαύρο κουτί. Το μαθαίνουν όλοι στο τέλος της δοκιμασίας.

Σημαντική αύξηση των αγοραπωλησιών ακινήτων αναμένει η εταιρεία ακινήτων Engels&Volkers ότι θα λάβει χώρα τη φετινή χρονιά. Οι λόγοι; Είναι πολυάριθμοί και σχετίζονται με την άνοδο του τουρισμού, τα φορολογικά κίνητρα που έχουν δοθεί σε ξένους και βέβαια το γεγονός ότι το ελληνικό real estate διαθέτει τις χαμηλότερες τιμές, σε σχέση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τι αναφέρει σε έρευνά της η εταιρεία ακινήτων.

Η μικρή προσφορά ακινήτων, η ισχυρή ζήτηση, ο αργός ρυθμός ανανέωσης του υφιστάμενου αποθέματος και ο υψηλός πληθωρισμός αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που τροφοδοτούν τη ζήτηση για ακίνητα και εκτιμάται ότι θα ανακόψουν μία ενδεχόμενη, μεγάλης διάρκειας, διόρθωση τιμών. Ποια κατηγορία ακινήτων είναι η πιο ανθεκτική σε πιθανό καθοδικό «γύρισμα» του real estate, ποιες επιπτώσεις προκαλεί ο πληθωρισμός.

Παρά το «μούδιασμα»που επικρατεί στην αγορά ακινήτων, όπως κι ευρύτερα στην οικονομία λόγω του πολέμου, οι ειδικοί συναινούν στο ότι το real estate αποτελεί επενδυτικό καταφύγιο ιδίως σε περιπτώσεις υψηλού πληθωρισμού. Τι αναφέρουν το Μέλος ΔΣ Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδας και Π. Πρόεδρος Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδας Γ. Ρεβύθης και ο τ. Πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής Μπ. Χαραλαμπόπουλος.

Ανοίγουν τις κάνουλες για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων οι τράπεζες στο δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς, που θα χαλαρώσουν τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών. Αυτό προβλέπει έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος για τις χορηγήσεις τραπεζικών δανείων. Τα αμετάβλητα επιτόκια της ΕΚΤ και ο υψηλός πληθωρισμός ευνοούν την απόκτηση στεγαστικού για κατηγορίες δανειοληπτών με σταθερά ή υψηλά εισοδήματα.

Τα ακίνητα θεωρούνται ευρέως ως η ελκυστικότερη κατηγορία περιουσιακών στοιχείων για πολλούς επενδυτές, καθώς προσφέρουν σταθερό μηνιαίο εισόδημα και προστασία από τον πληθωρισμό. Με τον πληθωρισμό να κινείται παγκοσμίως σε υψηλά 40 ετών, πολλοί επενδυτές θα προτιμήσουν να αντισταθμίσουν την άνοδο των τιμών με αγορές ακινήτων. Έχοντας πρόσφατα την αρνητική εμπειρία από τη στεγαστική κρίση subrime των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων, οι επενδυτές εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί και αναζητούν εναλλακτικές κινήσεις.

Η κατά 100% θυγατρική της Centric Συμμετοχών, Bright Sky Properties, συμμετείχε στη διαδικασία εκποίησης ακινήτων - οικοπέδων που βρίσκονται στον Δήμο Μεταμόρφωσης Αττικής. Πρόκειται για δύο όμορα οικόπεδα συνολικής έκτασης 4.895,40 τ.μ. τα οποία απέκτησε έναντι ποσού 1,7 εκατ. ευρώ.

Ανακαίνιση, ενεργειακή θωράκιση, μέτρηση επιπτώσεων του νέου ΕΝΦΙΑ, αποτίμηση των συνεπειών από την αύξηση των οικοδομικών υλικών συνεννόηση με τους ενοικιαστές και διαχείριση του «πλαφόν» που θέλει να νομοθετήσει η κυβέρνηση στα ενοίκια (αρχικά στην επαγγελματική στέγη). Είναι οι «πονοκέφαλοι» που έχουν αποκτήσει οι ιδιοκτήτες ακινήτων εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης η οποία «φούσκωσε» ακόμη περισσότερο μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Στην περίοδο από το 1991 έως το 1995, αρκετά χρόνια προτού η Ελλάδα εισέλθει στη ζώνη του Ευρώ, το μέσο ποσοστό πληθωρισμού ήταν σχεδόν 14%. Τη διετία 1990 - 1991, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της εποχής, οι μισθοί αυξήθηκαν 16-18%, με την αντίστοιχη άνοδο στα ενοίκια να ξεπερνάει το εκρηκτικό 56%. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων φαίνεται να ανήκουν στους λιγοστούς ευνοημένους των ανατιμήσεων.

Τα ακίνητα επανήλθαν στη συζήτηση στις φιλικές συναντήσεις και αυτή τη φορά ευτυχώς δεν είναι λόγω ραγδαίας πτώσης τιμών ή υπέρογκων φόρων. Το αντίθετο, όλοι μοιάζουν να απορούν αν και πόσο ακόμα θα ανέβουν. Και δεν είναι μόνο τα φιλικά δείπνα. Περνώντας από τα καφέ της Γλυφάδας, της Κηφισιάς ή του Κολωνακίου, είναι το σταθερό θέμα που ακούς στα δίπλα τραπέζια. Αν όχι όλοι, ουκ ολίγοι θαμώνες έγιναν ή προσπαθούν να γίνουν μεσίτες. Ή να πω καλύτερα, στις περισσότερες περιπτώσεις, κατά φαντασίαν μεσίτες.