Ανεπηρέαστη από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις παραμένει η αγορά εξοχικής κατοικίας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με έρευνα της RE/MAX Ελλάς, έπειτα από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το 61% των γραφείων του δικτύου της δήλωσε ότι η αντίστοιχη ζήτηση δεν επηρεάστηκε σημαντικά. Επίσης, για  το 39% των γραφείων της, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, η ζήτηση αυξήθηκε ιδιαίτερα για ενοικίαση επιπλωμένων διαμερισμάτων στα κέντρα των πόλεων. Τα σπουδαιότερα ευρήματα της έρευνας.

Στην τελική ευθεία βρίσκονται μεγάλα έργα ανάπλασης και αστικές παρεμβάσεις που χρηματοδοτούνται και από το Ταμείο Ανάκαμψης. Για τους ιδιοκτήτες ακινήτων τα μεγάλα έργα ανάπλασης έχουν βαρύνουσα σημασία, καθώς η δημιουργία νέων ελεύθερων χώρων πρασίνου, οι δενδροφυτεύσεις και βέβαια οι ευρείες παρεμβάσεις υπολογίζεται ότι θα μπορούσαν να αυξήσουν, έως και 5% ή και 10%, τις τιμές των ακινήτων βραχυπρόθεσμα.

Να ξεφουσκώνει φαίνεται η ορμή της χρυσής βίζας ως δύναμη πυρός του ελληνικού real estate που αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό τμήμα των ξένων επενδύσεων. Κι αυτό εξαιτίας τόσο της αλλαγής των δεδομένων για τους Κινέζους, ύστερα και από την επέλαση της πανδημίας όσο και της ανόδου της αγοράς ακινήτων που ενθαρρύνει πολλούς ξένους αγοραστές να πουλήσουν. Πού αποδίδεται η πτώση του αριθμού των αδειών διαμονής; Στο γεγονός ότι κάποιοι από τους ξένους ιδιοκτήτες πούλησαν τα ακίνητά τους, σε τιμή, πολλές φορές, πολλαπλάσια της τιμής κτήσης.

Όσοι επιδιώκουν να τοποθετηθούν στα ακίνητα, αναζητούν περιοχές με προοπτικές ανάπτυξης και διαμερίσματα σε τιμές που κινούνται στα επίπεδα των 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Υπάρχουν τέτοιου είδους φθηνές συνοικίες; Τέλη της δεκαετίας του 1990-αρχές 2000, οι μεσίτες κατέγραφαν κοντά στους καινούργιους, τότε, σταθμούς του μετρό μία έκρηξη της ζήτησης για κατοικία στις περιοχές του Ψυρρή, στο Θησείο, το Μοναστηράκι, την Πλάκα, την Ακρόπολη και το Μετς.

Σε άθλο έχει μετατραπεί η αγορά κατοικίας για την πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών. Η αύξηση των τιμών σε συνδυασμό με την ιδιαίτερα υψηλή ζήτηση για ακίνητα έχει ξεθωριάσει το όνειρο της στέγης. Την ίδια στιγμή, για τις νεότερες γενιές το πρόβλημα εάν δεν είναι άλυτο είναι ιδιαίτερα οξύ διότι ακόμη και συσσωρευμένες αποταμιεύσεις να έχουν-ιδιαίτερα σπάνιο-η αύξηση του κόστους διαβίωσης λόγω πληθωρισμού περιορίζει τη διαθέσιμη ρευστότητα.

Σε άνοδο βρίσκονται για τρίτη συνεχή χρονιά οι ζητούμενες τιμές πώλησης των εξοχικών κατοικιών. Κι ενώ την προηγούμενη διετία κυρίαρχη ήταν η πανδημία, φέτος ο τουρισμός έχει πλήρως ανακάμψει - αγγίζει τα επίπεδα του 2019- με αποτέλεσμα σημαντική ζήτηση να προέρχεται από τουρίστες.

Σε ιδιαίτερα δύσκολο σπορ έχει μετατραπεί η κατασκευή νέων οικοδομών. Το αυξημένο κατασκευαστικό κόστος που πριονίζει τα περιθώρια κέρδους των εργολάβων, οι μεγάλες καθυστερήσεις στην παραλαβή υλικών, αλλά και η έλλειψη εργατικών χεριών αποτελούν ορισμένα από τα δεινά που έχουν βρει την κατασκευαστική δραστηριότητα. Πώς διαμορφώνονται οι τάσεις. Τι αναμένεται.

Στην τελική ευθεία βρίσκεται η έναρξη υλοποίησης επενδύσεων στους δύο εμβληματικούς οδικούς άξονες της χώρας, οι οποίοι κατασκευάστηκαν πριν από πολλά χρόνια και πλέον περνούν στην επόμενη φάση. Ποια είναι τα επόμενα βήματα των παραχωρήσεων των δύο οδικών αξόνων.

Ιδιαίτερα ισχυρή είναι φέτος η ζήτηση για εξοχικές κατοικίες, γεγονός που είναι αποτέλεσμα και των πολύ καλών επιδόσεων του ελληνικού τουρισμού. Αυτό έχει, εξάλλου, γίνει ορατό από τις πτήσεις που αναμένεται να ξεπεράσουν ακόμη και τα επίπεδα του 2019, ενώ, ήδη, η επιβατική κίνηση τον Ιούνιο στα μεγαλύτερα αεροδρόμια της χώρας έχει σχεδόν κλείσει το κενό με την περίοδο πριν ξεσπάσει ο κορονοϊός. Τι φανερώνουν τα στοιχεία τριών παικτών στην αγορά εξοχικής κατοικίας.

Εάν κάποιος βρεθεί σε κάποιο καφέ, στο μετρό ή γενικότερα σε δημόσιο χώρο, δύσκολα δεν θα ακούσει κάποια ιστορία τρέλας με πρωταγωνιστές έναν ιδιοκτήτη και έναν ενοικιαστή ακινήτου. Σε μία εποχή γενικευμένης αστάθειας, συνεχών αλλαγών και πληθωρισμού, το ακίνητο έχει κατοχυρώσει τη θέση του ως ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο. Αυτό, ως αποτέλεσμα τροφοδοτεί την άνοδο των ενοικίων.

Δεν είναι υπερβολή, αλλά όσοι μιλούν με ξένους μιας κάποιας οικονομικής επιφάνειας ίσως να διαπιστώνουν ότι η αγορά ενός σπιτιού στην Αθήνα ή σε κάποιο νησί αποτελεί βασικό στόχο τους. Οι χαμηλές τιμές, το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού μιλάει καλά Αγγλικά, το πολύ καλό κλίμα και οι υποδομές που είναι καλές σε γενικές γραμμές ενθαρρύνουν τις ξένες επενδύσεις σε real estate. Στα επίπεδα του 2019 οι ξένες επενδύσεις φέτος.

Ποσοστό που αγγίζει το 50% του μηνιαίου εισοδήματός τους εκτιμάται ότι δαπανούν περισσότερο από το 30% των νοικοκυριών στην Ελλάδα για στέγαση. Το μέγεθος αυτό, που προκαλεί τρόμο, προκύπτει λόγω του υψηλότατου πληθωρισμού, αλλά και της αύξησης των ενοικίων. Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, τα έξοδα για κατοικία, δηλαδή λογαριασμούς ΔΕΚΟ, ενοίκιο ή δόση στεγαστικού δανείου αγγίζουν το 40% του εισοδήματος, σύμφωνα με τις ετήσιες έρευνες της Eurostat που αφορούν όμως, δύο χρόνια πριν από την τρέχουσα χρονιά.

Μία μόνο προσφορά κατατέθηκε για την τριακονταετή παραχώρηση της έκτασης εμβαδού 1.450 στρεμμάτων στον Ασπρόπυργο, όπου έχουν αναπτυχθεί εμπορευματικός σιδηροδρομικός σταθμός και σταθμός διαλογής (ΕΣΣΣΔΙ) και είναι γνωστή ως Θριάσιο ΙΙ. Η προσφορά αυτή, σύμφωνα με πληροφορίες, προήλθε από την κοινοπραξία της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της Damco του ομίλου Κοπελούζου, καθώς το project εκτιμάται ότι έχει οφέλη για τις δύο αυτές εταιρίες.

Ποια είναι η αγαπημένη φράση των μεσιτών μετά τη «τοποθεσία, τοποθεσία, τοποθεσία», όπου το άλφα και το ωμέγα στο real estate είναι η τοποθεσία; Ότι τα ακίνητα είναι το ασφαλέστερο επενδυτικό καταφύγιο. Ωστόσο, εάν η φράση αυτή, σε συνθήκες χαμηλού πληθωρισμού και σταθερής οικονομικής ανάπτυξης, θα μπορούσε να αμφισβητηθεί πολλαπλώς, η διψήφια αύξηση του τιμαρίθμου μάλλον επιβεβαιώνει την αλήθεια της συγκεκριμένης έκφρασης.

Σε συγκοινωνιακό κόμβο και πόλο έλξης επενδύσεων μετατρέπεται το λιμάνι του Πειραιά που μετράει αντίστροφα για την έναρξη λειτουργίας τριών νέων σταθμών Μετρό. Η κάθοδος του μέσου σταθερής τροχιάς στην πόλη που φιλοξενεί το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, σε συνδυασμό με σειρά έργων που υλοποιούνται εκεί, αναβαθμίζει σημαντικά τις προοπτικές της περιοχής με έκταση περίπου 11.000 χιλιομέτρων. Τον Σεπτέμβριο θα εγκαινιαστούν οι τρεις νέοι σταθμοί του Μετρό στα Μανιάτικα, το Δημοτικό Θέατρο και τον Πειραιά.

Στις 6 Ιουλίου προγραμματίζεται η έναρξη διαπραγμάτευσης των μετοχών της Dimand, ενώ θα έχει προηγηθεί η δημόσια προσφορά την περίοδο μεταξύ 29 Ιουνίου και 1 Ιουλίου. Η διαδικασία θα συνοδευτεί με την είσοδο στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας δύο σημαντικών επενδυτικών σχημάτων, του Latsco family office της Μαριάννας Λάτση και του fund Orasis του fund Orasis του George Elliott.

Η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ - Mytilineos αποτελεί τον οριστικό ανάδοχο για το έργο της κατασκευής συστήματος ηλεκτροκίνησης και αντιθορυβικών ηχοπετασμάτων στο τμήμα Κιάτο – Ροδοδάφνη. Ο διαγωνισμός για το έργο, αρχικού προϋπολογισμού 84 εκατ. ευρώ, είχε προκηρυχθεί το Φθινόπωρο του 2021, με την κοινοπραξία να προσφέρει έκπτωση 18,34%.

Ένα από τα μεγαλύτερα έργα απορρύπανσης στην έκταση του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό υλοποιεί η Lamda Development. Στόχος είναι να εξαλειφθεί κάθε πιθανή εστία ρύπανσης από την επιφάνεια, το έδαφος και τα υπόγεια ύδατα στο οικόπεδο της έκτασης του Ελληνικού.

Έργα ύψους άνω των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ εκτιμάται ότι θα δημοπρατηθούν μέχρι το τέλος της χρονιάς, με την κατασκευαστική αγορά να βρίσκεται σε θέση ετοιμότητας. Αυτής της μορφής τα projects έχουν ανεβάσει ταχύτητες τα τελευταία χρόνια, με όσα έχουν, ήδη, δημοπρατηθεί να υπερβαίνουν σε αξία τα 2,5 - 3 δισ. ευρώ.

Σημείο ισορροπίας αναζητούν οι τεχνικές εταιρείες, καθώς οι συνεχείς ανατιμήσεις των πρώτων υλών, των καυσίμων και της ενέργειας αλλάζουν συνεχώς τους προϋπολογισμούς σε δημόσια και ιδιωτικά έργα. Η εξίσωση είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Τα projects που έχουν πληγεί και πώς αντιδρούν οι κατασκευαστές.

Ακόμη δυσκολότερο θα γίνει το εγχείρημα της αγοράς κατοικίας μετά την αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που θα αυξήσει το κόστος του χρήματος. Η άνοδος όμως των επιτοκίων είναι μόνο ένα από τα εμπόδια που καλούνται να αντιμετωπίσουν όσοι επιδιώκουν να εξασφαλίσουν τη δική τους στέγη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, την τετραετία 2018-2021 οι τιμές των κατοικιών έχουν ενισχυθεί κατά 20,8% σε όλη την Ελλάδα.

Η ζήτηση για εξοχική κατοικία στην Ελλάδα έχει, δίχως, αμφισβήτηση ανακάμψει φέτος. Ξένοι, που έχουν αντιληφθεί ότι η ελληνική αγορά ακινήτων είναι από τις φθηνότερες παγκοσμίως, αλλά και Έλληνες που διαπιστώνουν ότι χωρίς τη δική τους παραθεριστική κατοικία, οι διακοπές καθίστανται ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, προχωρούν σε αγορές. Πώς διαμορφώνεται η προσφορά και η ζήτηση.

Μπορεί το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς, οι τιμές των διαμερισμάτων να αυξήθηκαν κατά 8,6%, έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2020, όμως, τα βλέμματα είναι στραμμένα στην πορεία των αξιών τα επόμενα τρία τρίμηνα. Κι αυτό επειδή η επίδραση στο μακροοικονομικό κλίμα από τον πόλεμο έγινε περισσότερο ορατή από τον Απρίλιο και μετά, γεγονός που αποτυπώνεται και στη σημαντική αύξηση του πληθωρισμού. Τι αναμένεται για την πορεία των τιμών.

Οι πλειστηριασμοί αποτελούν, για μια μεγάλη μερίδα υποψήφιων αγοραστών, την πιο σίγουρη εναλλακτική για την απόκτηση ακινήτου. Κι αυτό με το σκεπτικό ότι ακίνητα για τα οποία πρόκειται να χτυπήσει το ηλεκτρονικό σφυρί, διατίθενται σε σημαντικά χαμηλότερες τιμές, έναντι της εμπορικής τους αξίας. Όπως εξηγεί στο Liberalmarkets, ο Παναγιώτης Μερεκούλιας, Managing Partner της κατασκευαστικής - εκτιμητικής εταιρείας Values, περιγράφοντας το τοπίο των κόκκινων δανείων, στην παρούσα φάση χρέος ονομαστικής αξίας περίπου 80 δισ. έχει μεταφερθεί στους Servicers.