Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ είναι ο ηγέτης μιας άθικτης ακόμα ΕΣΣΔ που ανταγωνίζεται τώρα τις ΗΠΑ για το ποιος θα φτάσει πρώτος στον Άρη. Σίγουρα, τα εγγενή ελαττώματα του κομμουνισμού -συμπεριλαμβανομένης μιας θεμελιώδους παρανόησης της ανθρώπινης φύσης και της έλλειψης οικονομικού δυναμισμού - οδήγησαν αναπόφευκτα στην κατάρρευση. Αν και οι κομμουνιστές στη δεκαετία του 1980 φαινόταν να ελέγχουν σταθερά της χώρας, έλεγχαν πολύ λιγότερο την οικονομία. <b> Γράφει ο James Pethokoukis. </b>

Ο Γκορμπατσόφ ανέλαβε την εξουσία το 1985, προς το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και έξι χρόνια πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, το αίσθημα σε όλο τον κόσμο ήταν έντονα φιλοδυτικό: η δημοκρατία, ο φιλελευθερισμός, η ελευθερία του ατόμου και ο καπιταλισμός θεωρούνταν αξίες και τρόποι ζωής που αξίζει να τις μιμηθούν και αλλού. Αυτό συνέβαινε ασφαλώς και σε πολλά έθνη της Ανατολικής Ευρώπης που απετέλεσαν μέρος της ΕΣΣΔ. <b>Γράφει ο Anton Balint</b>

«Θετικό ρόλο στον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου» έπαιξε ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, όπως δήλωσε σήμερα μιλώντας στο Reuters ο πρώην πρόεδρος της Πολωνίας και ηγέτης του συνδικάτου «Αλληλεγγύη», Λεχ Βαλέσα. Συμπλήρωσε δε, ότι «υποχρεώθηκε να το κάνει καθώς ο κομμουνισμός κατέρρεε».

Ο Αλεξάντρ Ντούμπτσεκ ηγέτης ενός πανίσχυρου κομμουνιστικού κόμματος αντιλήφθηκε την αδιέξοδη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στο ανελεύθερο καθεστώς και προσπάθησε να την αλλάξει από τα μέσα. Να δημιουργήσει τον σοσιαλισμό με το ανθρώπινο πρόσωπο. Στα ανελεύθερα καθεστώτα η δυναμική του μετασχηματισμού τους φέρει και το σπέρμα της ανατροπής τους. Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αναμφίβολα με την περεστρόικα και την γκλάσνοστ προσπάθησε να δώσει ζωή στην αποστεωμένη σοβιετική κοινωνία.

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ είχε αντιληφθεί τα αδιέξοδα της τεράστιας χώρας τους και της ακόμα μεγαλύτερης σφαίρας επιρροής της. Τα αδιέξοδα της ΕΣΣΔ οφείλονταν, αφενός, στις υπέρογκες δαπάνες για τη διατήρηση μιας κολοσσιαίας στρατιωτικής μηχανής και την υποστήριξη σειράς καθεστώτων σε χώρες-δορυφόρους και συμμάχους της Μόσχας&#903; και αφετέρου, στην αδυναμία της κεντρικά σχεδιασμένης και ελεγχόμενης σοβιετικής οικονομίας να ανταγωνιστεί τις επιδόσεις των καπιταλιστικών χωρών.

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπέγραψε τη διάλυση της τελευταίας αυτοκρατορίας του καιρού μας. Παρά την ταύτιση του με το τέλος της ΕΣΣΔ, ο Γκορμπατσόφ υπήρξε μάλλον ο πιο διαυγής και λογικός πολιτικός της σοβιετικής περιόδου, διαβλέποντας τη μάλλον αναπόφευκτη κατάρρευση του οικοδομήματος των Σοβιέτ και προσπαθώντας να δημιουργήσει κάτι διαφορετικό. Ωστόσο, οι διαρκείς αλλαγές της εποχής μας κι η εσφαλμένη ανάγνωση των διεθνών συσχετισμών πρόδωσαν το όραμα του.

Το Κρεμλίνο χαιρέτισε την Τετάρτη τον πρώην σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ως πολιτικό που θα μείνει στην ιστορία, ωστόσο σχολίασε ότι ο «ρομαντισμός» του σχετικά με τις προοπτικές προσέγγισης με τη Δύση ήταν άστοχος. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι οι ελπίδες του Γκορμπατσόφ, ο οποίος πέθανε χθες Τρίτη σε ηλικία 91 ετών, για εγκάρδιες σχέσεις μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Δύσης «δεν λειτούργησαν».

Υπάρχουν άνθρωποι που είναι γεννημένοι ηγέτες. Υπάρχουν και εκείνοι που νομίζουν ότι είναι ηγέτες και ότι έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με την ιστορία. Κάποιοι αναμετρήθηκαν μαζί της και αποδείχτηκαν λίγοι. Κάποιοι άλλοι την ξεπέρασαν και σφράγισαν μία ολόκληρη εποχή. Επιθυμία του Γκορμπατσόφ ήταν να κάνει μεταρρύθμιση για να διασώσει το ετοιμόρροπο σοβιετικό οικοδόμημα και κατέληξε να κάνει επανάσταση, επισπεύδοντας τη διάλυση του.

Αφού ο Γκορμπατσώφ απευθύνθηκε για τελευταία φορά στους πολίτες ως ο ηγέτης της χώρας, η σοβιετική σημαία υπεστάλη από το Κρεμλίνο και αντικαταστάθηκε από την τρίχρωμη ρωσική. Την επόμενη μέρα, το Σοβιετ των Δημοκρατιών, το άνω σώμα του Ανώτατου Σοβιέτ της Ένωσης, ψήφισε την κατάργηση της Σοβιετικής Ένωσης. Δύο δεκαετίες μετά, η πληκτρολόγηση αυτής της σύντομης ιστορίας συνεχίζει να φαίνεται σαν μια άσκηση στο είδος της εναλλακτικής ιστορίας. <b>Γράφει ο James Pethokoukis.</b>

Έχει μια αξία να βλέπεις και να ακούς απόμαχους της πολιτικής που με τη δράση τους σημάδεψαν την εποχή τους. Άλλωστε δεν υπάρχει μια ιστορία αλλά πολλές αναγνώσεις των γεγονότων και έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε τι επιλέγει να σχολιάσει ο άνθρωπος που έβαλε την υπογραφή του στη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και πως βλέπει τα πράγματα σήμερα.

Την 26η Δεκεμβρίου του 1991, την θυμάμαι σα να ήταν χθες. Ήταν η ημέρα της επίσημης διάλυσης της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ). Το προηγούμενο βράδυ, είχε αποχωρήσει ο Γκορμπατσόφ και είχε υποσταλεί για τελευταία φορά η Σοβιετική σημαία. Η παλαιά Ρωσική σημαία κυμάτιζε ξανά, μετά από σχεδόν 75 χρόνια στο Κρεμλίνο.

Ο πρώτος και τελευταίος πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοίνωσε ο ίδιος ότι μπήκε στο νοσοκομείο με πνευμονία.

Ο πρόεδρος της Γερμανίας Φράνκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, σε επιστολή του προς τον πρώην πρόεδρο της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, τον ευχαριστεί για την επανένωση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας με την Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας, ενώ κάνει λόγο για «αυξηθείσα αποξένωση» στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας και της Ευρώπης γενικά.

«Κι εγώ ανησυχώ επίσης, όχι μόνο επειδή τον Δεκέμβριο του 1987 υπέγραψα τη Συνθήκη αυτή με τον Αμερικανό πρόεδρο Ρόναλντ Ρίγκαν. Σε αυτά που συντελούνται, βλέπω μια ακόμη εκδήλωση επικίνδυνων καταστροφικών τάσεων στην παγκόσμια πολιτική».

Οι ΗΠΑ αναστέλλουν αύριο τη συμμόρφωσή τους προς τη Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Μέσου Βεληνεκούς με τη Ρωσία και θα αποσυρθούν απ\\' αυτή τη συμφωνία-ορόσημο του 1987 για τον έλεγχο των εξοπλισμών μέσα σε έξι μήνες.

O Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης χαιρέτισε σήμερα τον ρόλο που είχε ο εκλιπών πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Χέρμπερτ Ουόκερ Μπους στην προσπάθεια τερματισμού του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και της κούρσας των εξοπλισμών μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης.

Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που συνυπέγραψε τη συμφωνία του 1987 για τα πυρηνικά όπλα μέσου βεληνεκούς (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty, INF), δήλωσε σήμερα πως το σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αποχωρήσει από τη συμφωνία είναι λάθος.