Ιδιαίτερη αναφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έκανε, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, μιλώντας σήμερα Κυριακή σε εκδήλωση στην Πάτρα. Όπως είπε, «η ελληνική επιχειρηματολογία είναι απολύτως επαρκής». «Αντιθέτως», συνέχισε, «οι τουρκικές θέσεις δεν αντέχουν σε καμία κριτική, αποτελούν εκδηλώσεις ενός νεοοθωμανικού αναθεωρητισμού». Παράλληλα, επισήμανε ότι «η πολιτική Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπούς στη Μεσόγειο, ανήκει τελείως σε άλλη εποχή».

«Πολεμικά πλοία στο Αιγαίο δεν θα ήταν η σωστή διαφήμιση» σχολιάζει αρθρογράφος του περιοδικού Spiegel, αναφερόμενος στην ένταση Ελλάδας - Τουρκίας, με αφορμή τις επισκέψεις των δύο ανώτατων αξιωματούχων της γερμανικής κυβέρνησης, του καγκελάριου Όλαφ Σολτς και της υπουργού Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, την ερχόμενη εβδομάδα στην Ελλάδα.

Την αισιοδοξία του ότι «η Άγκυρα θα το σκεφθεί δέκα φορές πριν κάνει θερμό επεισόδιο» εκφράζει ένας από τους βαθείς γνώστες των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ο καθηγητής και πρώην υφυπουργός Εξωτερικών Χρήστος Ριζάκης. Βέβαια, διατηρεί τον φόβο για θερμό επεισόδιο από ατύχημα «και τότε ουδείς θα μπορεί να συγκρατήσει την Τουρκία και την Ελλάδα από το να εμπλακούν».

Η ευρωατλαντική Ελλάδα πρέπει άμεσα να ανεβάσει τους τόνους τόσο στο ΝΑΤΟ, όσο και στην ΕΕ, μέχρι να υπάρξει σαφής θέση απέναντι στην ευθεία απειλή της Τουρκίας, η οποία επιχειρεί πια να «γκριζάρει» όχι μόνο περιοχές και βραχονησίδες, αλλά μεγάλα ελληνικά νησιά. Η άμεση και οξεία αλλαγή στάσης της Ελλάδας είναι πια επιβεβλημένη. Θα υπάρξουν και κίνδυνοι; Βεβαίως. Αλλά αυτή τη στιγμή η Αθήνα οφείλει να σταθμίσει ποιος κίνδυνος είναι μεγαλύτερος.

Είναι πρόδηλο ότι η Τουρκία έχει ενοχληθεί σφόδρα από την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ και την αναφορά του στο ζήτημα των τουρκικών F16. Το μήνυμα που στέλνει η δήλωση Ερντογάν «για εμένα δεν υπάρχει πια Μητσοτάκης», είναι ότι εφόσον ο Πρόεδρος δεν μιλάει μαζί του, σταματά κάθε επικοινωνία και σε κατώτερο επίπεδο. Στο πρώτο και καλό σενάριο, μίλησε το θυμικό του Ερντογάν και ενδεχομένως να υπάρξει εκ νέου επικοινωνία των δύο ηγετών. Στο δεύτερο και κακό σενάριο, ίσως ο Ερντογάν να μην μείνει σε κλιμάκωση της ρητορικής.

Η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων βλέπει το διάλογο και την κατανόηση ως μονόδρομο για την επίλυση των Ελληνοτουρκικών διαφορών. Κάποια στοιχεία από την έρευνα μας βοηθάνε να αντιληφθούμε καλύτερα το κλίμα που επικρατεί στην κοινή γνώμη των δύο χωρών. Η απόφαση του πρωθυπουργού να συναντηθεί με τον πρόεδρο Ερντογάν εκπέμπει την αυτοπεποίθηση που πρέπει να αισθανόμαστε όλοι οι Έλληνες αφού η χώρα μας είναι η σημαντικότερη και ισχυρότερη  της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Η συμμετοχή της Τουρκίας στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών, της δίνει την δυνατότητα να αποτελεί την «πόρτα» των τουρκικών κρατών προς τους δυτικούς θεσμούς. Ο Ερντογάν, έχοντας να αντιμετωπίσει την πτώση ισοτιμίας λίρας-δολαρίου και την άνοδο του πληθωρισμού, βλέπει την ευκαιρία να στρέψει την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας σε μια από τις γεωπολιτικές παραδόσεις της τουρκικής κοινωνίας, τον Ευρασιανισμό.

Το 2022 ξεκινά για τα ελληνοτουρκικά με όλα όσα του κληροδότησε η προηγούμενη χρονιά, μια μικρογραφία της ιστορίας των διμερών σχέσεων. Δύσκολα προοιωνίζεται αλλαγή στάσης στα θέματα που είναι καθοριστικά για την Άγκυρα όσον αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Νέα επίθεση κατά της Ελλάδας εξαπέλυσε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος σε δηλώσεις του ισχυρίστηκε, για πολλοστή φορά, ότι η Ελλάδα συνεχίζει να παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάνης εξοπλίζοντας τα νησιά του Αιγαίου. Ενώ έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει «πρόκληση» τους «εορτασμούς που κάνουν οι Έλληνες στη Χίο, τη Σάμο και τις Οινούσσες, μπροστά στα μάτια μας», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.

Συνεχίζει τις εμπρηστικές δηλώσεις η Τουρκία, στον απόηχο των αμυντικών συμφωνιών της Ελλάδας με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, με τον αντιπρόεδρο της, Φουάτ Οκτάι, να μιλά για την Κύπρο, σημειώνοντας πως «είναι ένα νησί, το οποίο είναι δικό μας από το 1571» και τονίζοντας ότι «δεν θα υποχωρήσουμε στο ζήτημα να δώσουμε και πάλι ζωή στα Βαρώσια και θα συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε την απόφαση αυτή της “ΤΔΒΚ”».

Την ώρα που στην Αθήνα η αντιπαράθεση για την Ελληνογαλλική Συμφωνία θύμιζε την διαμάχη περί του «φύλου των Αγγέλων», λίγο πριν την άλωση της Κωσταντινούπολης, η Τουρκία δεν επιχειρεί μόνο να επιβάλει τετελεσμένα στην Αν.Μεσόγειο, αλλά πλέον για πρώτη φορά μετά το 1996 διευρύνει την πολιτική των «γκρίζων ζωνών» της αμφισβήτησης δηλαδή της ίδιας της ελληνικής κυριαρχίας επί όλων των νησιών του Αν.Αιγαίου.

Μία γενική ευφορία είναι διάχυτη για το μέλλον των Ελληνο-Τουρκικών σχέσεων, στην οποία συντελούν η απόκτηση νέων αεροσκαφών και φρεγατών και οι διεθνείς διμερείς και πολυμερείς Συμφωνίες της Ελλάδας, σε αντιδιαστολή με την «άρνηση» στην απόκτηση νέων οπλικών συστημάτων και άλλες κυρώσεις που αντιμετωπίζει η Τουρκία. Είναι πράγματι η Τουρκία σε «νευρική κρίση» και αντιδρά σπασμωδικά, ή μήπως αντιδρά βάσει μακρόπνοου σχεδιασμού;

Η Τουρκία έχει πλέον ξεφύγει από το πλαίσιο της λογικής, όμως η Ελλάδα απαντά με σύνεση και με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, ιδιαίτερα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, τόνισε ο Νίκος Δένδιας σε δήλωσή του για τις επαφές του στη 76η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Η φθινοπωρινή επιστροφή της Τουρκίας σε γνώριμα μοτίβα συμπεριφοράς δεν πρέπει να αιφνιδιάζει. Πρώτον, γιατί σε επίπεδο δηλώσεων το καλοκαίρι, αν και ήρεμο, δεν ήταν χωρίς τις γνωστές λεκτικές εξάρσεις. Δεύτερον, γιατί παρά τις επιτυχείς προσπάθειες να ξανανοίξουν οι δίαυλοι επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα, δεν υπήρξε κάποια μετακίνηση της Άγκυρας από τις γνωστές θέσεις της.

Η δημόσια αντιπαράθεση Δένδια - Τσαβούσογλου εξαφάνισε τα ελάχιστα φτιασίδια που έμεναν και αλλοίωναν την πραγματική εικόνα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, δίνοντας την ευκαιρία σε όσους καλοπροαίρετους θέλουν να βλέπουν ακόμη και τώρα την Τουρκία σαν την χώρα εκείνη του 1994 ή του 2003, η οποία επιθυμούσε διακαώς να προσδεθεί στο ευρωπαϊκό άρμα και να δηλώσει την ευρωπαϊκή - δυτική ταυτότητα της.

Η ισχυρή πεποίθηση κάποιων πολιτικών ότι αυτοί θα μπορούσαν να διαχειριστούν καλύτερα τα εθνικά μας θέματα δεν απαντά στο ερώτημα γιατί τελικά επί των ημερών τους δε σημειώθηκε ουσιαστική πρόοδο. Προφανώς και προσπάθησαν. Αλλά δεν ήταν αποτελεσματικοί. Οι πολιτικές των ζεϊμπέκικων και των κουμπαριών δεν απέδωσαν. Σήμερα υπάρχει μία τελείως διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με το παρελθόν. Δεν είναι τυχαίο ότι η Τουρκία ενοχλείται από τη συμμαχία μας με το Ισραήλ.

Πρόσφατα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η Ισπανική εταιρεία PERSOL, προτίθεται να αποχωρήσει από τα τρία μπλοκ στην Ελλάδα όπου είχε αναλάβει έρευνες για υδρογονάνθρακες. Αυτό γίνεται σε εφαρμογή ενός ευρύτερου σχεδιασμού να ενισχύσει τις επενδύσεις της σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).

Την ανάγκη για άμεσες διορθωτικές κινήσεις σε θέματα της εξωτερικής πολιτικής αναδεικνύουν οι περιφερειακές εξελίξεις, η ρευστότητα αλλά και η αναδιάταξη δυνάμεων και συμμαχιών εν αναμονή και των πρώτων δειγμάτων γραφής της νέας αμερικανικής κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν. Για την Ελλάδα κεντρικό ζήτημα και τους επόμενους μήνες θα είναι το πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του Κυπριακού και του τρόπου φυσικά που επηρεάζουν το πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Στην επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας και Τουρκίας μετά από πέντε χρόνια επικεντρώνεται άρθρο του πρακτορείου Anadolu, όπου μεταξύ άλλων σημειώνεται πως στόχος των διμερών επαφών που πραγματοποιούνται υπό πλήρη μυστικότητα είναι να « μπουν τα θεμέλια για μια δίκαιη και ολοκληρωμένη λύση στο Αιγαίο Πέλαγος και στην Ανατολική Μεσόγειο».

«Αν η Τουρκία θέλει να προσβλέπει σε μια ειλικρινή και συνεπή σχέση με την ΕΕ, θα πρέπει να εγκαταλείψει τους προσχηματικούς τακτικισμούς και να προχωρήσει έμπρακτα σε αποκλιμάκωση της έντασης, που η ίδια άλλωστε έχει δημιουργήσει», τόνισε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Η Βραδυνή της Κυριακής» ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης.