Εικοσιπέντε χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων οι εμπειρίες μας έχουν εμπλουτιστεί και με τα συμπεράσματα της μακροχρόνιας έντασης του 2020. Αμφότερες οι περιπτώσεις (1996 και 2020) αναμφισβήτητα αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα κρίσεων στις διεθνείς σχέσεις καθώς Ελλάδα και Τουρκία θεωρούσαν ότι διακυβεύονταν ζωτικά συμφέροντα τους, ο κίνδυνος στρατιωτικής σύγκρουσης (μικρής ή μεγάλης κλίμακος)  ήταν υπαρκτός, ενώ η πίεση χρόνου ήταν πάντα παρούσα και απειλητική.

Την άποψη ότι οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία μπορεί να γίνουν χειρότερες εξέφρασε ο Μαξ Χόφμαν, διευθυντής στο Center For American Progress, ο οποίος τόνισε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα εστιάσει ιδιαίτερα και στη διαμάχη της Τουρκίας με την Ελλάδα.

Κοροϊδευόμαστε ομαδικώς, αυτό είναι ολοφάνερο. Όχι μόνο στην εφαρμογή του lockdown, αλλά και στην ιστορία των εμβολίων. Επίσης στα ελληνοτουρκικά κι ας μοιάζει άσχετη η μια ιστορία με την άλλη. Γενικώς βλέπω μια αλλόκοτη κοινωνική συμπεριφορά που κάνει τους ψυχολόγους να σχίζουν τα πτυχία τους. Άλλα λέμε, άλλα κάνουμε, άλλα σκεφτόμαστε κι αλλιώς απαντάμε στους δημοσκόπους που μας παίρνουν τηλέφωνο. Έχουμε πλάκα, έχουμε και ανάγκη όμως από μια καλή συνταγή ψυχοφαρμάκων.

Αν κάτι δεν πάει δραματικά στραβά τις επόμενες ώρες, οι Διερευνητικές Επαφές θα ξεκινήσουν εκ νέου στην Κωνσταντινούπολη. Το περιβάλλον είναι δύσκολο, η Άγκυρα επιχειρεί κάθε μέρα να επιβεβαιώνει ότι η ένταση και η προοπτική μιας κρίσης αποτελεί επιλογή της και οι –συχνά απροκάλυπτες– απειλές δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια συνεχής υπενθύμιση της αντίληψής της ότι η Ελλάδα είναι το αδύνατο μέρος σε αυτή τη διαπραγμάτευση και η «φινλανδοποίηση» της εξωτερικής της πολιτικής είναι μία «συνετή» στρατηγική.

«Με πειρατές δεν κάνεις διάλογο, τον επεκτατιστή δεν τον κατευνάζεις» δηλώνει ο Αντώνης Σαμαράς σε συνέντευξη του στην Καθημερινή της Κυριακής αναφορικά με τις σχέσεις με την Τουρκία και την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών τη Δευτέρα.

Εκτός του καρότου να υπάρχει και το μαστίγιο στα συμπεράσματα του επόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις ευρωτουρκικές σχέσεις, ζητά ο ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης στη συζήτηση που έγινε για την κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

«Μόλις πρόσφατα έμοιαζε σαν να επρόκειτο να ξεσπάσει πόλεμος, αλλά τώρα θέλουν να καθίσουν στο τραπέζι και να διαπραγματευτούν», σχολιάζει σε ρεπορτάζ της η Süddeutsche Zeitung σχετικά με την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας και Τουρκίας που αναμένεται να ξεκινήσουν στις 25 Ιανουαρίου.

Στις εξελίξεις στην οικονομία αλλά και στις μελλοντικές συνομιλίες με την Τουρκία εστιάζεται το ενδιαφέρον τον πολιτών, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Marc, ενώ σχετικά με τα ελληνοτουρκικά το 85% των ερωτηθέντων κρίνει ως μη ικανοποητική την στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ελλάδα σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα.

Την επικείμενη επανέναρξη των διερευνητικών επαφών της Ελλάδας με την Τουρκία «χαιρέτισε ρητά» το Βερολίνο, κάνοντας λόγο για «σημαντικό βήμα» και «καλή είδηση» για ολόκληρη την περιοχή.

«Η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται το δικαίωμά της να υπερασπίζεται το εθνικό της έδαφος», τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό «Παραπολιτικά».

Η αβεβαιότητα είναι ίσως ο μεγαλύτερος εχθρός στην άσκηση μιας εξωτερικής πολιτικής που στηρίζεται σε δεδομένα και «παγκόσμιες σταθερές». Το 2021 ξεκινά με το αισιόδοξο μήνυμα της έναρξης των εμβολιασμών κατά του κορονοϊού, ωστόσο ο ακόμη μεγαλύτερος παράγοντας αβεβαιότητας και απροβλεψιμότητας, που δεν είναι άλλος από την Τουρκία, παραμένει. Το αμέσως επόμενο διάστημα η Αθήνα θα έχει να διαχειρισθεί εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις.

«Η κυβέρνηση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφεραν κάτι πρωτοφανές, έκαναν την ελληνοτουρκική ευρωτουρκική διαφορά πάγια θέση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από την εποχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή» επεσήμανε στον ΣΚΑΪ ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Κώστας Καραμανλής.

Αν η εμπειρία του χρόνου που τελειώνει είναι έστω και κατ' ελάχιστον οδηγός, τότε το 2021 μπορεί να είναι χρονιά σταθμός στις σχέσεις της Ελλάδος με την Τουρκία. Το αν εξελιχθεί σε annus mirabilis ή annus horibilis δεν μπορεί παρά να είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων και παραμέτρων. Η ελληνοτουρκική αντιπαράθεση έχει διαμορφωθεί από ένα τουρκικό καθεστώς που μέχρι και πριν από λίγες ημέρες έκανε επίδειξη τεστοστερόνης απέναντι στην Ουάσιγκτον.

Τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα κλιμακωθεί η επικοινωνιακή αντεπίθεση τη Τουρκίας, η οποία ενθαρρυμένη από την απροθυμία της ΕΕ να αντιδράσει και την αναμενόμενη μακρά περίοδο χάριτος που θα προσφέρει η κυβέρνηση Μπάιντεν για τον επανακαθορισμό των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, θα προβάλει την λογικοφανή πρόταση: Διάλογο άνευ όρων και προϋποθέσεων με την Ελλάδα.

Το νέο σχέδιο συμπερασμάτων για την Τουρκία δεν κατάφερε να ικανοποιήσει την Ελλάδα και την Κύπρο και το κείμενο αναμένεται τώρα να φτάσει στο επίπεδο των ηγετών, λένε δύο διπλωμάτες με γνώση των πραγμάτων στην ιστοσελίδα Politico. 

Δυστυχώς κάποιοι έγκριτοι αναλυτές προσεγγίζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις υπό το πρίσμα του παραπάνω γνωμικού, ό εστί μεθερμηνευόμενο σε: «καλύτερα να έχουμε μια Τουρκία φιλειρηνική και ευρωπαϊκή, παρά μια Τουρκία επιθετική και απομονωμένη». Έκτακτα! Ποιος δεν θα συμφωνούσε με αυτήν την οπτική; Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και την πολιτική μας την καθορίζουμε με βάση αυτό που υπάρχει και όχι αυτό που θα επιθυμούσαμε να υπάρχει.

Η Ελλάδα ευελπιστεί σε δέσμευση για ενίσχυση των κυρώσεων κατά της Άγκυρας στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής, τονίζει σε δημοσίευμά του το πρακτορείο Bloomberg. Η Αθήνα θέλει οι ηγέτες της ΕΕ να δώσουν στον σαφή εντολή στον Ζ. Μπορέλ ώστε να παρουσιάσει στοχοθετημένα μέτρα, όπως το εμπάργκο όπλων και η απαγόρευση χρηματοδότησης τουρκικών τραπεζών και εταιρειών από ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.

Αντιδράσεις έχουν προκαλέσει στα τουρκικά ΜΜΕ οι δηλώσεις του Κυρ. Μητσοτάκη για τα ελληνοτουρκικά, με τη Sabah να κάνει λόγο για «σκάνδαλο» στην αναφορά του πρωθυπουργού πως η Ελλάδα πέτυχε να «μετατρέψει τις ελληνοτουρκικές διαφορές σε ευρωτουρκικές».

Οι γνωστοί και μη εξαιρετέοι κύκλοι των Αθηνών, εν όψει της Συνόδου Κορυφής και των μεταρρυθμιστικών εξαγγελιών Ερντογάν, άρχισαν να αναμασούν το γνωστό δίλημμα: τι μας συμφέρει; Μια Τουρκία απομονωμένη και επιθετική ή μια Τουρκία που βαδίζει τον ευρωπαϊκό δρόμο και προχωρεί γι΄αυτό στις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις; Είναι αδιανόητο πανεπιστημιακοί, σχολιαστές, διπλωμάτες, να μην βλέπουν ακόμα πως το βασικό δόγμα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής είναι ο αναθεωρητισμός.

Λίγες μέρες πριν από την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ο Ερντογάν είναι αντιμέτωπος με πολλές προκλήσεις, όπως αναφέρει η Deutsche Welle. Ανατολική Μεσόγειος, Συρία, Λιβύη, Ναγκόρνο Καραμπάχ, προσφυγικό είναι μόνο μερικά από τα ανοιχτά μέτωπα.

Σαφές μήνυμα προς την Τουρκία ενόψει και της Συνόδου Κορυφής έστειλε ο Κυρ. Μητσοτάκης, διαμηνύοντας ότι δεν νοείται να μην βρεθεί ενώπιον συνεπειών η Άγκυρα όσο συνεχίζει τις προκλήσεις. Ο πρωθυπουργός τόνισε πως τα προβλήματα μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας αφορούν την Ευρώπη, αλλά και το ΝΑΤΟ.

Δυο «σχολές σκέψης» θα αναμετρηθούν στη Σύνοδο Κορυφής της 11ης Δεκεμβρίου για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Όπως εξηγεί στο liberal.gr ο καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Παγουλάτος το πιθανότερο σενάριο είναι η κατάρτιση καταλόγου στοχευμένων τομεακών κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας. <b> Συνέντευξη στον Βασίλη Γαλούπη. </b>

Την ελπίδα πως η Ευρώπη δεν θα στείλει το λάθος μήνυμα της «ανικανότητας λήψης απόφασης  ή της σταδιακής υποχώρησης από τις αρχές και τις αξίες της» εκφράζει η Ντόρα Μπακογιάννη. Μιλώντας στο liberal.gr σημειώνει πως σήμερα πολλοί διεθνείς παρατηρητές αναμένουν τη Σύνοδο Κορυφής για να δουν το πως «η Ευρώπη αντιλαμβάνεται την γεωστρατηγική της θέση και πως αντιλαμβάνεται την δύναμή της» και χαρακτηρίζει τη μάχη που θα γίνει στις Βρυξέλλες δύσκολη. <b>Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη. </b>

Ο τουρκικός στόλος έχει τεθεί σε κατάσταση επιφυλακής μετά τη νηοψία στο Rosaline A, αναφέρει δημοσίευμα της Yeni Safak, τονίζοντας εξετάζεται το ενδεχόμενο επεμβάσεων από την πλευρά των Τούρκων σε ελληνικά πλοία ως αντίποινα.