Στη δίνη πολιτικής και κοινωνικής αναταραχής στροβιλίζεται η Γαλλία, με τη λαϊκή δυσαρέσκεια να έχει μετατραπεί σε πραγματική οργή μετά την παράκαμψη της Εθνοσυνέλευσης προς έγκριση της αμφιλεγόμενης συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, και τον Εμανουέλ Μακρόν να «ζυγίζει» τις επόμενες κινήσεις του ενόσω αντιπολίτευση και συνδικάτα εργαζομένων τού δίνουν νέο «ραντεβού» στους δρόμους…
Η κυβέρνηση της Ελιζαμπέτ Μπορν βγήκε οριακά «όρθια» από τη δοκιμασία των προτάσεων δυσπιστίας σε μία θυελλώδη συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης που ήλθε να αποτυπώσει το σημείο «βρασμού», στο οποίο έχει οδηγηθεί η πολιτική σκηνή της χώρας. Υπό το φόβο ότι η μεταρρύθμιση-«σημαία» της προεδρίας Μακρόν δεν θα συγκέντρωνε την απαιτούμενη κοινοβουλευτική στήριξη, η κυβέρνηση κατέφυγε στο επίμαχο Άρθρο 49.3 του Συντάγματος προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκριση μέσω προεδρικού διατάγματος για να εισπράξει εκ μέρους της αντιπολίτευσης κατηγορίες για «διαστρέβλωση της Δημοκρατίας».
Για μόλις εννέα ψήφους διαφορά δεν γράφηκαν τελικά οι τίτλοι τέλους της κυβέρνησης Μπορν και της επίμαχης μεταρρύθμισης -αποτέλεσμα τόσο οριακό και απρόσμενο που ενισχύει την ορμή του κινήματος διαμαρτυρίας και αναγκάζει τον Μακρόν να σπάσει τη σιωπή που τηρεί εδώ και δύο μήνες, έχοντας αφήσει στην κυβέρνηση Μπορν το βάρος προώθησης των αλλαγών που τον έχουν οδηγήσει σε μετωπική σύγκρουση με την κοινωνία -και για τις οποίες η αντιπολίτευση τώρα ζητά δημοψήφισμα.
Ο Εμανουέλ Μακρόν πρόκειται να παραχωρήσει τηλεοπτική συνέντευξη στις 15.00 σήμερα (ώρα Ελλάδας) σε δημοσιογράφους των δικτύων TF1 και France2 επιδιώκοντας να ηρεμήσει τα πνεύματα, γεγονός εξαιρετικά αμφίβολο. Αν και φανερά αποδυναμωμένος, ο Γάλλος πρόεδρος εμφανίζεται αποφασισμένος να μην κάνει κανένα βήμα πίσω ως προς τη μεταρρύθμιση που ανεβάζει το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη, και την οποία θεωρεί θεμελιώδη για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος.
Σε σύσκεψη που είχε την Τρίτη με στενούς του συνεργάτες στο Μέγαρο των Ηλυσίων ο Μακρόν φέρεται, σύμφωνα με διαρροές, να ξεκαθάρισε πως ούτε προτίθεται να προχωρήσει στη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης, ούτε σε ανασχηματισμό, ούτε και να αποδεχθεί τις φωνές πολέμιων της μεταρρύθμισης για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
Ακόμη και μετά την απόρριψη των προτάσεων δυσπιστίας την Τρίτη, ορισμένοι βουλευτές της αντιπολίτευσης εξακολουθούν να ζητούν την παραίτηση της Ελιζαμπέτ Μπορν. Όμως η ίδια αρνείται να το πράξει, παρόλο που ήταν έτοιμη να παραιτηθεί την περασμένη εβδομάδα όταν ανακοίνωνε την προσφυγή στο Άρθρο 49.3 για να περάσει το νομοσχέδιο χωρίς ψηφοφορία. «Η Ελιζαμπέτ Μπορν παραμένει η επικεφαλής της κυβέρνησης», δήλωσε κυβερνητικός εκπρόσωπος στην εφημερίδα Le Monde, τονίζοντας με νόημα ότι ο Γάλλος πρόεδρος δεν είναι «ούτε κωφός, ούτε τυφλός» μπροστά σε όσα συμβαίνουν.
Ο Εμανουέλ Μακρόν είναι, ωστόσο, σήμερα ένας πρόεδρος με δημοτικότητα που έχει πέσει στο 28% -σε επίπεδα ανάλογα της εποχής της κρίσης των Κίτρινων Γιλέκων-, κατηγορούμενος για αλαζονεία, υπεροψία και περιφρόνηση της Εθνοσυνέλευσης. Αυτοσχέδια ομοιώματα του Μακρόν παραδίδονται στις φλόγες σε διαδηλώσεις από τη Ντινόν της ανατολικής Γαλλίας έως τη Φουά στα νότια, ενώ διαδηλωτές και δυνάμεις ασφαλείας συγκρούονται ημέρα και νύχτα στους δρόμους. Μόνο στις διαδηλώσεις που ακολούθησαν τις ψηφοφορίες της Δευτέρας επί των προτάσεων μομφής συνελήφθησαν 234 άτομα.
Η Γαλλία δείχνει να βρίσκεται ενώπιον περιόδου βαθιάς πολιτικής αβεβαιότητας, με τη «φωτιά» που άναψε το Συνταξιοδοτικό να δυναμώνει. Στις δημοσκοπήσεις τα δύο τρίτα των Γάλλων εμφανίζονται να ζητούν την πτώση της κυβέρνησης Μπορν, ενώ η πλειονότητα στηρίζει την απεργιακή δράση. Νέος κύκλος απεργιών και διαδηλώσεων έχει εξαγγελθεί για την Πέμπτη. Οι μεταφορές αναμένεται να παραλύσουν ξανά· σιδηρόδρομοι και διυλιστήρια βρίσκονται ήδη στο «ρυθμό» κυλιόμενων απεργιών, ενώ συνεχίζεται η απεργία των εργαζομένων στην καθαριότητα στο Παρίσι, όπου έχουν συσσωρευτεί πλέον τόνοι απορριμμάτων.
Μέλη της ίδιας της κυβέρνησης, πολιτικοί της αντιπολίτευσης και αναλυτές διαβλέπουν κίνδυνο μίας νέας «εξέγερσης Κίτρινων Γιλέκων», τροφοδοτούμενης όχι μόνο από τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, αλλά και τη γενικότερη δυσπιστία των πολιτών έναντι του πολιτικού συστήματος, καθώς και του ελιτισμού και της αλαζονείας που χρεώνεται στον Εμανουέλ Μακρόν. Οι σημερινές διαδηλώσεις φαίνεται βέβαιο ότι θα στιγματίσουν τη δεύτερη θητεία Μακρόν, όπως το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων την πρώτη. Στην πραγματικότητα, ο Μακρόν βρίσκεται αντιμέτωπος σήμερα με μία χώρα πιο εχθρική απέναντί του από ποτέ, και ενώ του απομένουν περισσότερα από τέσσερα χρόνια για να ολοκληρωθεί η δεύτερη και τελευταία θητεία του στην προεδρία.
Ως προς την πορεία του επίμαχου νομοσχεδίου, έχοντας ήδη λάβει προ ημερών την έγκριση της Γερουσίας, επόμενος «σταθμός» είναι το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γαλλίας, το οποίο και θα πρέπει να δώσει την έγκρισή του. Τόσο η Αριστερά, όσο και η Άκρα Δεξιά, έχουν προαναγγείλει ότι θα προσφύγουν κατά της μεταρρύθμισης στο Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο θα κληθεί επίσης να εξετάσει το αίτημα για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Τελικό βήμα, αν δεν προκύψουν, άλλα εμπόδια θα είναι η υπογραφή Μακρόν προκειμένου να καταστεί νόμος του γαλλικού κράτους.
Η επίμαχη μεταρρύθμιση Μακρόν
(Stephane Mahe/Pool via AP, File)
Η γαλλική κυβέρνηση έχει προτάξει για τις αλλαγές τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος στη δεύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και την ευθυγράμμισή του με τις διατάξεις που ισχύουν στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, καθώς το προσδόκιμο ηλικίας στη χώρα αυξάνεται και η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους μειώνεται. Οι επίσημες προβλέψεις καταδεικνύουν πως βραχυπρόθεσμα το γαλλικό συνταξιοδοτικό σύστημα δεν αντιμετωπίζει ζήτημα βιωσιμότητας, όμως εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει έλλειμμα μακροπρόθεσμα.
To πλαίσιο, βάσει του οποίου εργαζόμενοι και εργοδότες καταβάλλουν υποχρεωτικές εισφορές για τη χρηματοδότηση των συντάξεων, και το οποίο έδωσε τη δυνατότητα σε σε γενεές να συνταξιοδοτηθούν με εγγυημένη, κρατική σύνταξη, δεν πρόκειται να αλλάξει.
Η Γαλλία διαθέτει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά συνταξιούχων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας στην Ευρώπη. Εντούτοις, η κυβέρνηση τονίζει ότι η αύξηση του προσδόκιμου ζωής έχει οδηγήσει το σύστημα σε μια ολοένα και πιο επισφαλή κατάσταση. Το 2000, υπήρχαν 2,1 εργαζόμενοι που κατέβαλαν εισφορές στο σύστημα για κάθε έναν συνταξιούχο. Το 2020 η αναλογία είχε πέσει στο 1,7 και το 2070 αναμένεται να πέσει στο 1,2, σύμφωνα με επίσημες προβλέψεις.
Για να διατηρήσει το σύστημα οικονομικά βιώσιμο χωρίς να διοχετεύει περισσότερα χρήματα από τους φορολογούμενους -κάτι που κάνει ήδη η κυβέρνηση- ο Μακρόν επιδιώκει να αυξάνεται σταδιακά η νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης κατά τρεις μήνες ετησίως μέχρι να φτάσει τα 64 έτη το 2030. Παράλληλα, μέσω του νόμου αυξάνονται τα απαιτούμενα έτη καταβολής εισφορών για τη θεμελίωση δικαιώματος για πλήρη σύνταξη (φθάνοντας τα 43 έτη αρχής γενομένης από το 2027), ενώ καταργούνται ορισμένα προνόμια που απολαμβάνουν εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα.
Τα συνδικάτα εν χορώ καταγγέλλουν πως δεδομένου ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα δεν αντιμετωπίζει άμεση απειλή χρεοκοπίας, ο Εμανουέλ Μακρόν συνειδητά και αδίκως -ως «πρόεδρος των πλουσίων»- στοχεύει τους εργαζόμενους αρνούμενος να εξετάσει άλλους τρόπους χρηματοδότησης του συστήματος, συμπεριλαμβανομένων της φορολόγησης στα υψηλά εισοδήματα, της αποσύνδεσης των συντάξεων από τον πληθωρισμό ή της αύξησης των εισφορών των μισθωτών.
Διαβάστε επίσης:
Γαλλία: Κρίσιμο διάγγελμα Μακρόν μετά την «πύρρειο νίκη» στο Συνταξιοδοτικό
Συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση: Νέα επεισόδια σε συλλαλητήριο στο Παρίσι
Η συνταξιοδοτική τραγωδία της Γαλλίας
Γαλλία: Διάγγελμα Μακρόν την Τετάρτη με φόντο την κοινωνική αναταραχή