Αντιμέτωπη με τις κυρώσεις της Δύσης, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας υπερδιπλασίασε το παρεμβατικό της επιτόκιο τη Δευτέρα και επέβαλε capital controls, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει αυξανόμενη οικονομική απομόνωση με τις κυρώσεις να την εμποδίζουν να προβεί σε πωλήσεις ξένου συναλλάγματος για να στηρίξει το ρούβλι. Η παραδοχή της νομισματικής αρχής της Ρωσίας ότι οι περιορισμοί της έδεσαν τα χέρια είναι ενδεικτική της θυμωμένης αντίδρασης της Δύσης για την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.

Η κίνηση των κυβερνήσεων της Δύσης να αποβάλλουν αριθμό ρωσικών τραπεζών από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT αναμένεται να δώσει περαιτέρω ώθηση στις τιμές πετρελαίου αρκετά πάνω από τα $100 το βαρέλι καθώς τα ρίσκα εμπορικών συναλλαγών κορυφώνονται, εκτιμούν οι αναλυτές της UBS. Τι προβλέπεται για τα εμπορεύματα και το φυσικό αέριο.

Από το Λουξεμβούργο μέχρι τη Ν. Ζηλανδία, οι τιμές κατοικιών έχουν καταγράψει σημαντική άνοδο καθώς τα πακέτα δημοσιονομικής τόνωσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας και η τηλεργασία έδωσαν περισσότερη ώθηση στην πολυετή άνοδο που προκάλεσαν τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Όμως, ο τεμαχισμός της ευρωζώνης σε 19 εθνικές αγορές, κρατά τα χέρια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεμένα.

Ο χρηματοοικονομικός κλάδος της Ευρώπης δέχτηκε μεγάλο χτύπημα στις τραπεζικές μετοχές μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία την Πέμπτη με τη γερμανική Allianz να παγώνει την έκθεσή της στα ρωσικά κρατικά ομόλογα, τη βρετανική τράπεζα Lloyds να είναι σε ετοιμότητα για πιθανή κυβερνοεπίθεση και την Deutsche Bank να ετοιμάζει σχέδια έκτακτης ανάγκης, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποιούσαν για αυστηρότερες κυρώσεις έναντι της Ρωσίας.

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες ανησυχούν για τα απόνερα της Ρωσο-ουκρανικής κλιμάκωσης και τις νέες κυρώσεις μετά την κίνηση της Μόσχας να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των ρωσόφωνων περιοχών Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ στην Ανατολική Ουκρανία, με την αυστριακή Raiffeisen Bank να ετοιμάζει σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες, ιδιαίτερα της Αυστρίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας, έχουν τη μεγαλύτερη έκθεση στη Ρωσία και για εβδομάδες τώρα βρίσκονταν σε ετοιμότητα στην περίπτωση επιβολής κυρώσεων από τις δυτικές κυβερνήσεις.

Η επέμβαση των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία αναμένεται να γίνει αισθητή σε μεγάλο εύρος αγορών, από τα σιτηρά, τις τιμές ενέργειας και τα δολαριακά κρατικά ομόλογα, μέχρι τα χρηματιστήρια και τις κινητές αξίες ασφαλέστερων λιμένων. Μια εξέλιξη υψηλού ρίσκου συνήθως ωθεί τους επενδυτές πίσω προς τα ομόλογα, που σε γενικές γραμμές θεωρούνται ασφαλέστερες αξίες. Στην τωρινή κρίση αυτό πιθανότατα δεν θα αλλάξει, ακόμη και αν η ρωσική επέμβαση πυροδοτήσει περαιτέρω άνοδο στις τιμές πετρελαίου.

Μετά τις αναταράξεις στην αρχή της χρονιάς η εκτίμηση είναι ότι η μεταβλητότητα στην αγορά μετοχών θα επιμείνει φέτος. Το βαρόμετρο φόβου της Wall Street, o δείκτης μεταβλητότητας VIX, τις τελευταίες ημέρες βρέθηκε στις 29 μονάδες, 11 μονάδες πάνω από τον ιστορικό του μέσο όρο. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) στον δείκτη VIX που λήγουν σε οκτώ μήνες δείχνουν ότι η αγορά τιμολογεί αυξημένη μεταβλητότητα στο χρηματιστήριο για μεγάλο μέρος του 2022.

Οι κεντρικοί τραπεζίτες κρούουν τον κώδωνα κινδύνου καθώς η αγορά ακινήτων της ευρωζώνης μετά από μια δεκαετία πολύ χαμηλών επιτοκίων και χαλαρής μακροπροληπτικής εποπτείας έχει πάρει φωτιά. Στην τελευταία τους προειδοποίηση, οι επόπτες της ΕΚΤ επισημαίνουν ότι η αγορά εμπορικών ακινήτων και κατοικιών δημιουργεί ανησυχίες και επικεντρώνονται στην έκθεση των τραπεζών σε αυτήν, καθώς θεωρούν τον κλάδο ως τρωτό σημείο για τα πιστωτικά ιδρύματα.

Οι τιμές πετρελαίου έπεσαν 4% από την κορυφή επταετίας, μετά την επιβεβαίωση από τη Ρωσία ότι κάποια από τα στρατεύματά της επέστρεψαν στη βάση τους μετά τις στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στην Ουκρανία, κίνηση που φαίνεται πως οδηγεί σε αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ της Μόσχας και της Δύσης. Παρά την αρχική πτώση των τιμών του πετρελαίου, ο μαύρος χρυσός ανακάμπτει και η τάση σύμφωνα με τις UBS και JP Morgan παραμένει ανοδική.

Η απότομη πτώση των τιμών στα ελληνικά ομόλογα ωθεί την JP Morgan σε stop out στις θέσεις long στα 10ετη ελληνικά ομόλογα έναντι των πορτογαλικών. Όπως επισημαίνει, η πτώση δεν δικαιολογείται από τα θεμελιώδη μεγέθη και την προσφορά και πιθανότατα να ήταν αποτέλεσμα υπερβολικών εκτιμήσεων για τις ροές λόγω της χαμηλής ρευστότητας της αγοράς.

«Βαθμιαία» και «εξαρτώμενη από τα στοιχεία» ήταν οι λέξεις που χρησιμοποίησε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Christime Lagarde στη συνέντευξη τύπου της τελευταίας συνεδρίασης για να μαλακώσει το μήνυμα που έστειλε. Μετά από μόλις τρεις ημέρες επανατιμολόγησης στην αγορά χρέους της ευρωζώνης, το πιθανότερο είναι ότι θα ακολουθήσουν και άλλες παρόμοιες παρεμβάσεις.

Η ζήτηση για ομόλογα με ρήτρα πληθωρισμού έχει πάρει τα πάνω της στις παγκόσμιες αγορές με τις τράπεζες και τα hedge funds να ανταγωνίζονται για μερίδιο αγοράς και πεπειραμένα στελέχη για το trading. H παγκόσμια αγορά των linkers, όπως λέγονται, ύψους 4,4 τρισ. δολαρίων έχει έλθει στο προσκήνιο με την άνοδο του πληθωρισμού και η ζήτηση για τα προϊόντα αυτά είναι μεγάλη.

Η στροφή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προς σφιχτότερη νομισματική πολιτική ώθησε τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων στο υψηλότερο τους επίπεδο από τον Απρίλιο του 2020, εξέλιξη που σημαίνει κεφαλαιακή πίεση για τις ελληνικές τράπεζες αλλά διαχειρίσιμη, επισημαίνει σε έκθεση της η JPMorgan. Οι αναλυτές σημειώνουν πως οι τραπεζικές μετοχές έχουν περιθώρια ανόδου 10%.

Η τεράστια λίμνη χρέους με αρνητικές αποδόσεις ύψους 1,5 τρισ. δολαρίων συρρικνώθηκε περίπου 20% σε μόλις μια ημέρα, ξεκάθαρη ένδειξη ότι οι αρνητικές αποδόσεις σύντομα θα ανήκουν στο παρελθόν αν οι κεντρικές τράπεζες τελικά κινηθούν γρηγορότερα προς την ομαλοποίηση της νομισματικής τους πολιτικής. Στη Γερμανία και την Ιαπωνία, δύο οικονομίες προπύργια αρνητικών επιτοκίων, οι αποδόσεις στα 5ετη ομόλογα ανέβηκαν πάνω από το 0% την Παρασκευή για πρώτη φορά εδώ και χρόνια.

Η doValue, η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης προβληματικών δανείων της Ιταλίας με παρουσία και στην Ελλάδα μέσω της θυγατρικής της doValue Greece, εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Μιλάνου, στοχεύει σε βελτίωση του ρυθμού ανάκτησης των κόκκινων δανείων ύψους 160 δισ. ευρώ που διαχειρίζεται στο 6% από 4%. Κατέχει ηγετική θέση στην ελληνική αγορά των credit servicers.

Η Goldman Sachs εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα προβεί σε δύο αυξήσεις επιτοκίων φέτος, ανεβάζοντας το καταθετικό της επιτόκιο κατά 25 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με σημερινή της έκθεση, μετά την παραδοχή από την ΕΚΤ στη συνεδρίαση της Πέμπτης των κινδύνων που ελλοχεύουν από την έξαρση του πληθωρισμού. Οι strategists της αμερικανικής τράπεζας εκτιμούν επίσης πως οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θα αποφασίσουν τον Μάρτιο να περατώσουν το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων μέχρι τον Ιούνιο.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας παραδέχτηκε την Πέμπτη ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη τρέχει με υψηλότερο ρυθμό από ό,τι αναμενόταν με τους κινδύνους να δείχνουν αυξημένοι, αλλά συνέχισε να προβλέπει πως θα υποχωρήσει αργότερα φέτος. Η Κριστίν Λαγκάρντ ξεκαθάρισε μεν πως οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ δεν θα κάνουν βεβιασμένες κινήσεις, αλλά επέλεξε επίσης να μην επαναλάβει προηγούμενα σχετικά σχόλιά της, πως «μια αύξηση επιτοκίων φέτος είναι πολύ απίθανη».

Την καλύτερη χρονιά κερδοφορίας από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση είχε το 2021 η UBS, η μεγαλύτερη τράπεζα της Ελβετίας, ενθαρρύνοντας τη διοίκηση να αυξήσει το πρόγραμμα επαναγοράς ιδίων μετοχών και να θέσει πιο φιλόδοξους στόχους κερδοφορίας, καθώς η στροφή της σε νέες ψηφιακές υπηρεσίες θα συμβάλλει στην εξοικονόμηση κόστους.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατήρησε την πολιτική της αμετάβλητη την Πέμπτη, όπως αναμενόταν, σταθερή στην πορεία της να προσφέρει σημαντική τόνωση στην οικονομία φέτος παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, υπερβαίνοντας τον στόχο του 2% αλλά και τις ίδιες τις προβλέψεις της. Έχοντας επεκτείνει τα μέτρα στήριξης μόλις τον Δεκέμβριο, αλλαγή πλεύσης δεν ήταν ποτέ στο ραντάρ. Ωστόσο, ο επίμονος πληθωρισμός που έφτασε στο 5,1% τον Ιανουάριο θα εντείνει την πίεση στους αξιωματούχους.

Ο πληθωρισμός στις 19 χώρες του ευρώ επιταχύνθηκε σε υψηλό-ρεκόρ των Ιανουάριο, διαψεύδοντας τις προσδοκίες για σημαντική επιβράδυνση, ασκώντας πίεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παραδεχτεί τελικά ότι η έξαρση του δεν είναι προσωρινή και ήπια όπως επέμενε εδώ και καιρό.  Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ έφτασε στο 5,1% τον περασμένο μήνα από 5% τον Δεκέμβριο, απογοητεύοντας τις προβλέψεις που τον ήθελαν να υποχωρεί στο 4,4%.

Η Goldman Sachs προβλέπει ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ θα προβεί σε πέντε αυξήσεις επιτοκίων φέτος με την πρώτη τον Μάρτιο, αναθεωρώντας υψηλότερα τον αριθμό των αυξήσεων του κόστους χρήματος από τις τέσσερις που προέβλεπε πρόσφατα. Από την προηγούμενη εβδομάδα, όταν η Fed ανακοίνωσε ότι πιθανότατα θα αυξήσει τα επιτόκια τον Μάρτιο και θα τελειώσει το πρόγραμμα αγορών ομολόγων, οι οικονομολόγοι των επενδυτικών οίκων αναθεωρούν τις προβλέψεις τους.

Το Άμστερνταμ έκλεισε το 2021 ως η top χρηματιστηριακή αγορά για συναλλαγές μετοχών, διατηρώντας μεγαλύτερο μερίδιο από το Λονδίνο παρά τις προσπάθειες του βρετανικού χρηματιστηριακού κέντρου να κάνει την αγορά του πιο ελκυστική μετά το Brexit. Oι συναλλαγές σε μετοχές του ευρώ από επενδυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σταμάτησε όταν η Βρετανία αποχώρησε από την ΕΕ στις 31 Δεκεμβρίου του 2020.

Και τώρα τι θα γίνει με το λεγόμενο Fed put, που πολλοί θεωρούσαν τη σανίδα ασφαλείας που στήριζε τη χρηματιστηριακή αγορά; Mέχρι πρόσφατα επικρατούσε η άποψη ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ θα στήριζε την αγορά μετοχών σε φάσεις ξεπουλήματος με μειώσεις επιτοκίων η αναβάλλοντας αυξήσεις στο κόστος δανεισμού. Η ιστορία έχει δείξει ότι αυξήσεις επιτοκίων δεν είναι πιθανές όταν η χρηματιστηριακή αγορά πέφτει 10% από τα υψηλά της.

Οι πραγματικές αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων, το κόστος δανεισμού αφού αφαιρεθεί ο πληθωρισμός, θα κλείσουν τον Ιανουάριο έχοντας σημειώσει την μεγαλύτερη ανοδική τους κίνηση εδώ και μια δεκαετία, αντικατοπτρίζοντας την έκταση του γυρίσματος στις αγορές πριν την απόσυρση των πολιτικών στήριξης από την Fed. Το πρόσφατο σοκ της ανοδικής τους κίνησης εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και την πτώση της χρηματιστηριακής αγοράς στη Wall Street κατά 9% αυτό τον μήνα.