Στο Σαββατοκύριακο που έρχεται, κάποιοι μαζί με το Freedom Pass θα πάρουν μαζί τους και (άλλο ένα) ασφαλιστικό νομοσχέδιο – «Αφιερωμένο εξαιρετικά». Το δώρο θα ανοίξει την πρωτοχρονιά του 2022, όταν πια η σημερινή φασαρία στη Βουλή και οι εκατέρωθεν μεγαλοστομίες θα είναι μακρινή ανάμνηση. Τότε είναι σίγουρο ότι δεν θα έχει γκρεμίσει τίποτε, οι επίγονοι του Πινοσέτ δεν θα εποικίζουν τα καμένα, τα προβλήματα της γήρανσης και του δημογραφικού δεν θα έχουν βελτιωθεί, αλλά ούτε και ο προϋπολογισμός θα στενάζει λιγότερο.
Στη χώρα που ανθίζουν και πολλαπλασιάζονται οι ασφαλιστικοί νόμοι, υπάρχει πιθανότητα να ξεχωρίσει αυτός από το πλήθος;
Ο νόμος αυτός δεν είναι προϊόν πολιτικής πίεσης. Αυτοί που πιέζουν για ασφαλιστικές αλλαγές – οι συντεχνίες και ειδικές κατηγορίες που ψάχνουν μια εξαίρεση ή «μια διαταξούλα» δεν τον ζήτησαν και μάλλον δεν τον ήθελαν. Είναι σε λογική τελείως ξένη με το ισχύον πρότυπο της κοινωνικής ασφάλισης – περιπτωσιολογία, κατακερματισμός, επιδότηση. Δεν διορθώνει κάποια στραβή παλαιότερου νόμου, αλλά ούτε και απαντά σε δίκαια αιτήματα αναξιοπαθούντων.
Ο νόμος είναι, δηλαδή, εκτός κλίματος. Οι αντίπαλοί του τον θεωρούν επίσης εκτός τόπου και χρόνου – μια επικίνδυνη ξενόφερτη μόδα.
Και εκεί ακριβώς θα διεκδικήσει την επιτυχία του. Να αποδείξει ότι δεν μοιάζει σε τίποτε με αυτό που αποκαλούμε κοινωνική ασφάλιση σήμερα.
Όταν αναφέρονται τα αρχικά ΙΚΑ, ή τώρα πια ΕΦΚΑ, η εικόνα που έρχεται στο μυαλό είναι ταλαιπωρία, ουρές, αδιαφάνεια, επιλεκτικότητα. Ακόμη και αν η εικόνα αυτή εν πολλοίς αδικεί την πραγματικότητα αλλά και τις προσπάθειες (τμήματος) του προσωπικού και (κάποιων) ηγεσιών, αυτή έχει εμπεδωθεί στη συνείδηση των μεγαλύτερων σε ηλικία Ελλήνων – και αυτήν μεταδίδουν στα παιδιά τους: Μια μαύρη τρύπα που ρουφά λεφτά.
Το νέο επικουρικό ταμείο αρχίζει με προίκα αυτή την αρνητική εικόνα. Το στοίχημα για το Υπουργείο και το νέο εγχείρημα είναι να αποδείξουν έμπρακτα στους νέους ότι αυτή η εικόνα δεν έχει ουδεμία σχέση με αυτό που θα προσφέρουν σε αυτούς. Το στοίχημα αρχίζει από την πληροφόρηση και την εξυπηρέτηση – να γνωρίζουν πόσα δίνουν οι ασφαλισμένοι και τι γίνονται τα λεφτά τους. Θα προχωρήσει αν οι δυνατότητες που προσφέρει το νέο σύστημα εμπλουτίσουν τον προγραμματισμό ζωής των πελατών του. Το στοίχημα θα έχει πετύχει, όταν οι νέοι μπορούν, συγκρίνοντας τους εαυτούς τους με τα μεγαλύτερα αδέλφια τους, να καταλήξουν ότι είναι τυχεροί.
Το νέο ασφαλιστικό δεν πρόκειται από μόνο του να λύσει τίποτε. Αν όμως πετύχει στην εφαρμογή του, μπορεί να μας προσφέρει την άκρη ενός νήματος που οδηγεί στην έξοδο από τον λαβύρινθο του ασφαλιστικού.
* Ο Πλάτων Τήνιος είναι οικονομολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς
