H Τράπεζα της Αγγλίας -BoE –«έσωσε» τη χθεσινή χρηματιστηριακή ημέρα ανακοινώνοντας όχι μόνο ότι θα αναβάλει την έναρξη του προγράμματος πώλησης ομολόγων που είχε προγραμματίσει από την επόμενη εβδομάδα, αλλά και ότι θα ξεκινήσει προσωρινό πρόγραμμα αγορών μακροπρόθεσμων ομολόγων.
Ο στόχος; Να σταθεροποιήσει την αγορά, η οποία εμφάνιζε πλέον σημάδια κατάρρευσης μετά την ανακοίνωση από τη βρετανική κυβέρνηση του τεράστιου προγράμματος φορολογικών περικοπών, του οποίου η χρηματοδότηση δεν θα γίνει με περικοπές δαπανών, αλλά με τη μεγαλύτερη αύξηση δανεισμού από το 1972.
Η φράση στο κείμενο που συνόδευσε την ανακοίνωση ότι το «επίπεδο των αγορών θα ανέλθει σε οποιαδήποτε κλίμακα είναι απαραίτητη για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα αυτό» θύμισε το «whatever it takes» του Super Mario, ανακαλώντας στη μνήμη της επενδυτικής κοινότητας τη χρόνια πολιτική των Κεντρικών Τραπεζών να επεμβαίνουν στην αγορά όταν το βαρομετρικό αρχίζει να γίνεται επικίνδυνα χαμηλό.
Το αποτέλεσμα μετά την παρέμβαση; Οι πιέσεις στα βρετανικά ομόλογα, η καθοδική πορεία των οποίων είχε πάρει πορεία για ρεκόρ 65ετίας, αποκλιμακώθηκαν σημαντικά και η αγγλική λίρα πήρε λίγες ανάσες.
Έτσι οι αποδόσεις των 10ετών βρετανικών ομολόγων από το 4,54%- ποιος να το έλεγε πριν λίγους μήνες ότι η Μ.Βρετανία θα δανείζεται με παρεμφερές επιτόκιο με την Ελλάδα και την Ιταλία - κατέβηκαν πέριξ του 4,04%, ενώ «ξεκόλλησαν» οι αποδόσεις των 30ετών από τις τιμές πάνω του 5%.
Σημαντική ήταν και η ανακούφιση στις ευρωπαϊκές αγορές και τη Wall καθώς το επενδυτικό συναίσθημα τονώθηκε από την υπενθύμιση ότι οι Κεντρικές Τράπεζες δεν έχουν εγκαταλείψει τις αγορές.
Σημειωτέον ότι η BoE τόνισε ότι οι αγορές αυτές θα είναι αυστηρά περιορισμένες χρονικά και ότι θα πουλήσει εκ νέου τα ομόλογα που θα αγοράσει όταν σταθεροποιηθούν οι συνθήκες στην αγορά, με το υπουργείο Οικονομικών της Βρετανίας να έχει ήδη συμφωνήσει να αποζημιώσει για τυχόν ζημίες που θα υποστεί.
Πόσο θα κρατήσει η επίδραση της παρέμβασης;
To επόμενο μεγάλο ερώτημα είναι για πόσες ημέρες η παρέμβαση της ΒοΕ θα κρατήσει ήρεμες τις αγορές.
Οι απόψεις είναι δύο.
Σύμφωνα με την πρώτη, το γεγονός ότι η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας «ανέκρουσε πρύμναν» αποκαλύπτει απλά πόσο άσχημα είναι τα πράγματα και σύντομα η επενδυτική κοινότητα θα ξαναπροσγειωθεί στη μακροοικονομική πραγματικότητα.
Σύμφωνα με τη δεύτερη άποψη όμως, τα πράγματα είναι πιο αισιόδοξα, καθώς η στροφή 180 μοιρών της ΒοΕ θα μπορούσε να είναι κάλλιστα ένας οιωνός για ανάλογη δράση και από άλλες Κεντρικές Τράπεζες αν χρειαστεί.
Τη Δευτέρα εξηγήσαμε πώς το ισχυρό δολάριο έχει δημιουργήσει έναν αντίθετο άνεμο για κάθε σημαντική κατηγορία περιουσιακών στοιχείων.(σ.σ:Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Μετά τη χθεσινή απόφαση της ΒοΕ, πολλοί επενδυτές και οικονομολόγοι θεωρούν ότι αυξάνεται η προοπτική για μια συντονισμένη παρέμβαση από τις Κεντρικές Τράπεζες για την αποδυνάμωση του δολαρίου στα πλαίσια μιας ανάλογης πρωτοβουλίας με τη Plaza Accord.
Το 1985, οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία ξεκίνησαν μια κοινή προσπάθεια, γνωστή ως Plaza Accord, για την υποτίμηση του δολαρίου σε σχέση με το γαλλικό φράγκο, το γερμανικό μάρκο, το ιαπωνικό γεν και τη λίρα, προκειμένου η ενδυνάμωση του δολαρίου να σταματήσει να πλήττει την παγκόσμια οικονομία.
Στην ουσία επρόκειτο για μια «μεταφορά» ανάπτυξης από τις ΗΠΑ στον υπόλοιπο κόσμο. Τι πιθανότητες όμως υπάρχουν για ανάλογη δράση σήμερα;
Επί του παρόντος η πιθανότητα ενός τέτοιου βήματος πιστεύουμε ότι παραμένει μικρή. - τoνίζουμε το «επί του παρόντος»- χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι σε βάθος χρόνου μπορεί να αποκλειστεί μια τέτοια πρωτοβουλία.
Η αλήθεια είναι ότι το ισχυρό δολάριο αυτή τη στιγμή αποτελεί τροχοπέδη για πολλές Κεντρικές Τράπεζες, καθώς η αύξηση της αξίας των εισαγόμενων προϊόντων που αποτιμώνται σε δολάρια, στην ουσία «ακυρώνει» ένα μεγάλο μέρος της προσπάθειας των Κεντρικών Τραπεζών για έλεγχο των τιμών.
Όμως πολύ φοβόμαστε ότι οι συνθήκες μιας συντονισμένης παρέμβασης δεν έχουν ωριμάσει ακόμα, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν κάποιες ομοιότητες με τις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Τότε, ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρήγκαν εφάρμοσε φορολογικές περικοπές για να τονώσει την οικονομία.
Η πανδημία οδήγησε σε επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και τον Τζο Μπάιντεν στις αρχές του 2020.
Και στις δύο περιόδους οι μεγάλες δημοσιονομικές δαπάνες ακολουθήθηκαν από μια αυστηρότερη νομισματική πολιτική στις ΗΠΑ, δημιουργώντας συνθήκες ανόδου για το δολάριο.
Υπάρχει όμως άλλη μια ομοιότητα. Όπως τότε, υπήρξαν τράπεζες που καθυστέρησαν ή «έτρεξαν» προς την αντίθετη κατεύθυνση- για παράδειγμά η Τράπεζα της Ιαπωνίας είχε μειώσει τα επιτόκιά της από 9% σε 5% και η Deutsche Bundesbank από το 9,5% στο 5,5% μεταξύ 1980 και 1984- έτσι και τώρα, υπάρχουν Κεντρικές Τράπεζες που έχουν μείνει πίσω από τον ρυθμό και την έκταση της δράσης της Fed, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή η Τράπεζα της Ιαπωνίας.
Το επιτοκιακό πλεονέκτημα του δολαρίου όπως και τότε, ξεκίνησε το ράλι, με τους γεωπολιτικούς κινδύνους και τους φόβους της ύφεσης να απογειώνουν την τιμή του ως κλασικό επενδυτικό καταφύγιο.
Η Συμφωνία Plaza το 1985 δημιούργησε έναν άνευ προηγουμένου μηχανισμό παρέμβασης στην αγορά με στόχο να πετύχει εκεί που είχαν αποτύχει οι δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης: να επανέλθει το δολάριο σε κανονικά επίπεδα μέσω της από κοινού παρέμβασης στις αγορές συναλλάγματος.
Μπορεί να επαναληφθεί άμεσα μια συμφωνία Plaza;
Φυσικά και μπορεί, όχι όμως άμεσα.
Καταρχήν ο καινούργιος παίκτης που ακούει στο όνομα Κίνα είναι αμφίβολο κατά πόσο θα συμμετείχε επί του παρόντος. Ο λόγος είναι απλός: To γουάν απέχει ακόμα από εκείνο το επίπεδο που θα έφερνε τους Κινέζους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Χωρίς τη συμμετοχή όμως ενός σημαντικού εμπορικού εταίρου, θα μπορούσε να πετύχει μια ανάλογη συμφωνία;
Δεύτερον, ο σπόρος της συμφωνίας Plaza δεν ήταν άλλος από την πληγή που άνοιξε το ισχυρό δολάριο στους Αμερικανούς εξαγωγείς, ειδικά στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Ως εκ τούτου, ο τότε Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ. Τζιμ Μπέικερ, ήταν ανοιχτός στη διάβρωση του δολαρίου.
Η σημερινή όμως υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, όχι μόνο δεν είναι ανοιχτή σε τέτοια σενάρια, αλλά έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει οι «συναλλαγματικές ισοτιμίες της αγοράς» να καθορίσουν την αξία του δολαρίου. (σ.σ: Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε ότι από το 2013, η Ομάδα των Επτά έχει δεσμευτεί για μη παρέμβαση στις αγορές συναλλάγματος, με ανανεωμένη δέσμευση μόλις τον Μάιο του 2022).
Βλέπετε, επί του παρόντος οι ΗΠΑ χρειάζονται το ισχυρό δολάριο γιατί «ροκανίζει» τον πληθωρισμό, καθιστώντας τις εισαγωγές φθηνότερες και βοηθώντας τον Αμερικανό καταναλωτή να πέσει σχετικά «στα μαλακά».
Τα πράγματα βέβαια θα αλλάξουν όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέλθουν σε ύφεση και η ισχύς του δολαρίου πλήξει εκτεταμένα τους εξαγωγείς, καθιστώντας τις ΗΠΑ μια σχετικά ακριβή χώρα για παραγωγή και την εταιρική ανάπτυξη μεγάλων εταιρειών αποδεκατισμένη.
Όταν συμβεί αυτό, τότε ναι, θα έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για ένα δεύτερο Plaza accord.
Προς το παρόν όμως η αγορά εργασίας των ΗΠΑ παραμένει αξιοσημείωτα ισχυρή, υποδηλώνοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να μην βρίσκονται ακόμη σε ύφεση. Έχουμε λοιπόν χρόνο μπροστά μας.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
