Οι επιπτώσεις του ισχυρού δολαρίου στις χρηματοπιστωτικές αγορές και την οικονομία είναι πολύ πιο πολύπλοκες από ό,τι αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι. Μια ανοδική μελλοντική πορεία μπορεί να καταστεί επικίνδυνη για όλους, από τους επενδυτές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής έως την ίδια την οικονομία των ΗΠΑ.
Το δολάριο παραμένει -αν και σε λιγότερο βαθμό από παλαιότερα χρόνια- το κύριο νόμισμα που χρησιμοποιείται στο παγκόσμιο εμπόριο. Ως εκ τούτου, οι διακυμάνσεις του δεν αφορούν αποκλειστικά και μόνο τους traders ή τους Αμερικανούς πολίτες που βλέπουν την αγοραστική τους δύναμη να αυξάνεται όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό ή όταν καταναλώνουν εισαγόμενα προϊόντα.
Το δολάριο είναι πολύ πιο ισχυρό απ΄ό,τι ήταν εδώ και πολλές δεκαετίες και όπως βλέπουμε από το παρακάτω διάγραμμα που απεικονίζει τον δείκτη της αξίας του αμερικανικού δολλαρίου σε σχέση με ένα καλάθι νομισμάτων χωρών-εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ-ευρώ, γιεν, λίρα Μ.Βρετανίας, δολάριο Καναδά, σουηδική κορώνα και ελβετικό φράγκο- το 2022 αποτελεί μια χρονιά μιας εκ νέου κάθετης ανόδου.
O συγκεκριμένος δείκτης είναι το νούμερο ένα εργαλείο μέτρησης της παγκόσμιας δύναμης του αμερικανικού δολαρίου η οποία έχει ενισχυθεί κατά 17,7% το 2022, σε μια επίδοση που πλησιάζει την καλύτερη χρονιά από την παρουσίαση του δείκτη το 1985.
-Γιατί ανεβαίνει το δολάριο
Η άνοδος του δολαρίου προκλήθηκε κυρίως από τις αυξήσεις των αμερικανικών επιτοκίων. Η Fed εγκαινίασε τον Ιούνιο τον κύκλο επιθετικής αύξησης των επιτοκίων με μία επιτοκιακή αύξηση 75 μονάδων βάσης, τη μεγαλύτερη από το 1994.
Την ίδια στιγμή ο Πάουελ ήταν ξεκάθαρος ότι η αύξηση των επιτοκίων θα έχει εξίσου δυναμική συνέχεια.
Η κίνηση αυτή οδήγησε πολλούς επενδυτές να αποχωρήσουν από άλλες αγορές και να αυξήσουν τις θέσεις τους σε αμερικανικά περουσιακά στοιχεία προκειμένου να έχουν υψηλότερες αποδόσεις. Για την ακρίβεια κάθε φορά που οι επενδυτές αναζητούν το «δελεαστικό» επιτόκιο, ενισχύουν το αμερικανικό νόμισμα.
Δεν είναι βέβαια μόνο η επιτοκιακή διαφορά που καθιστά το δολάριο ελκυστικότερο. Αν ίσχυε κάτι τέτοιο, τότε εξίσου δελεαστικό θα ήταν και το νόμισμα της Βραζιλίας για παράδειγμα, η οποία ξεκίνησε τις αυξήσεις επιτοκίων από τον Μάρτιο του 2021, ανεβάζοντας το επιτόκιο της από το ιστορικό χαμηλό του 2% πάνω από το 13% .
Ένας εξίσου ανοδικός παράγοντας για το δολάριο είναι και η αίγλη του ως επενδυτικό καταφύγιο. Οι επενδυτές εξακολουθούν να βλέπουν τις ΗΠΑ ως πηγή σταθερότητας εν μέσω των επιδεινούμενων παγκόσμιων οικονομικών συνθηκών, ειδικά στη Γηραιά ήπειρο.
Τοποθετώντας λοιπόν χρήματα σε αμερικανικές μετοχές και ομόλογα, οι ξένοι επενδυτές χρησιμοποιούν δολάρια, ενισχύοντας το αμερικανικό νόμισμα.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι διανύουμε μια χρονιά όπου η αυξημένη ζήτηση για αμερικανικό LNG και σχιστολιθικό πετρέλαιο, αυξάνει εκ των πραγμάτων τη ζήτηση για δολάρια.
Αλλά και γενικότερα, δεδομένου ότι τα εμπορεύματα τιμολογούνται σε δολάρια, αυτό είναι ένα πλεονέκτημα για τους Αμερικανούς καταναλωτές και τις επιχειρήσεις σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο που μετατρέπει τα νομίσματά του σε δολάρια για να αγοράσει εμπορεύματα.
Γιατί το δολάριο είναι πονοκέφαλος
-Για τις Κεντρικές Τράπεζες
Η αποδυνάμωση του ευρώ έναντι του δολαρίου μεταφράζεται από την ΕΚΤ ως άλλη μια πηγή τροφοδότησης του πληθωρισμού, ειδικά μια χρονιά που οι εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ θα φτάσουν σε νέα ρεκόρ και γενικότερα οι εισαγωγές πετρελαίου, φυσικού αερίου κ.ο.κ θα είναι ιδιαίτερα αυξημένες από όλους τους εμπορικούς εταίρους προκειμένου να αντικατασταθούν οι προμήθειες από τη Ρωσία.
Η αποδυνάμωση του γιεν έναντι του δολαρίου είναι επίσης ένας ισχυρός πονοκέφαλος για την Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας που είδε το εμπορικό έλλειμμα να σκαρφαλώνει στα 2,82 τρις γιεν, ήτοι στα 20 δις δολάρια.
Μάλιστα, την προηγούμενη εβδομάδα Ιάπωνες αξιωματούχοι βλέποντας την αξία των εισαγωγών να αυξάνεται κατά 50%, εξέφρασαν ανοιχτά τις ανησυχίες τους για την αποδυνάμωση του γιεν έναντι του δολαρίου.
-Για τον αναδυόμενο κόσμο
Την ίδια αγωνία έχουν οι κεντρικοί τραπεζίτες σε πολλά μέρη του κόσμου, ειδικά στις αναδυόμενες οικονομίες, όπου οι προσπάθειες να στηρίξουν τα νομίσματα τους έχουν αποτύχει, κάτι που καθιστά πανάκριβες τις εισαγωγές τροφίμων και καυσίμων, αλλά και την εξυπηρέτηση του χρέους τους σε δολάρια. Από την αιγυπτιακή λίρα και το ραντ Νότιας Αφρικής έως το ουγγρικό φιορίνι και το πέσο Αργεντινής, η εικόνα είναι μια: Εκτεταμένες απώλειες έναντι του δολαρίου.
Η ενδυνάμωση του δολαρίου είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι καθώς η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει με ύφεση, ο αναδυόμενος κόσμος κινδυνεύει από χρηματοπιστωτικές κρίσεις που μπορεί να αφήσουν μόνιμο αποτύπωμα στις οικονομίες.
Δείτε το παράδειγμα της Σρι Λάνκα, η οποία έχει κηρύξει ήδη από τον φετινό Μάιο στάση πληρωμών. Η χώρα αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου κρίση με ελλείψεις σε βασικά είδη όπως καύσιμα, φάρμακα και αέριο λόγω και της σοβαρής έλλειψης ξένου συναλλάγματος. Η οικονομία της αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 8,7% το 2022 με τον πληθωρισμό να αυξάνεται πάνω από το 60%.
Ως εκ τούτου η χώρα αναγκάστηκε να προσφύγει στο ΔΝΤ, επιτυγχάνοντας συμφωνία τεσσάρων ετών για δάνειο 2,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Δεν είναι όμως η μόνη. Το Πακιστάν επίσης έχει ζητήσει βοήθεια από το ΔΝΤ, ενώ και η Σερβία ξεκίνησε συνομιλίες την περασμένη εβδομάδα.
Καθώς μέχρι το τέλος του 2023 οι αναδυόμενες οικονομίες σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών –IIF-θα πρέπει να πληρώσουν χρέος πέριξ των 83 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δεν θα πρέπει να μας εκπλήξει αν το επόμενο διάστημα διαβάζουμε ολοένα και συχνότερα παρεμφερείς ειδήσεις για στάσεις πληρωμών και προσφυγές στο ΔΝΤ.
Υπενθυμίζουμε ότι το δημόσιο χρέος κατά την περίοδο της πανδημίας αυξήθηκε σε όλες τις χώρες, πόσο μάλλον στις αναδυόμενες. Η αποδυνάμωση των νομισμάτων τους έρχεται τώρα να δώσει τη χαριστική βολή, καθώς διογκώνει ακόμα περισσότερο τα χρέη τους σε δολάριο, για τον απλούστατο λόγο ότι καθιστά πιο ακριβή την αποπληρωμή τους.
Αν η άνοδος του δολαρίου συνεχίσει, η πίεση προς τον αναδυόμενο κόσμο θα είναι εκρηκτική, καθώς ήδη οι περισσότερες χώρες έχουν χρησιμοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος των αποθεμάτων τους σε ξένα νομίσματα για τη χρηματοδότηση των εισαγωγών τροφίμων και καυσίμων και τη σταθεροποίηση των νομισμάτων τους.
Όσες δε κυβερνήσεις κηρύξουν στάση πληρωμών του χρέους τους, κινδυνεύουν να χάσουν την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και την ικανότητα να χρηματοδοτούν βασικές δραστηριότητες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους.
-Για τις ίδιες τις ΗΠΑ
Το παλλιροϊκό κύμα του ισχυρού δολαρίου στο τέλος της ημέρας δεν θα αφήσει καμία οικονομία αλώβητη, καθώς θ’ακουμπήσει και τις ακτές των ΗΠΑ και φυσικά της Wall Street.
Βλέπετε, μπορεί μέχρι στιγμής το ισχυρό εγχώριο νόμισμα να είναι το τέλειο αντιστάθμισμα για τις ΗΠΑ για τον πληθωρισμό, καθώς η χώρα εισάγει περισσότερο από ό,τι εξάγει, όμως πάντα το νόμισμα έχει δύο όψεις.
Ήδη κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δεύτερου τριμήνου πολλές εταιρείες προειδοποίησαν ότι αναμένουν μείωση του κύκλου εργασιών στις αγορές του εξωτερικού.
Βλέπετε, το ισχυρό δολάριο αποδυναμώνει τις αμερικανικές εξαγωγές και τα μεταφρασμένα σε συνάλλαγμα υπερπόντια κέρδη των αμερικανικών εταιρειών.
Σύμφωνα με υπολογισμούς της Morgan Stanley και της Refinitiv σε ετήσια βάση, κάθε ποσοστιαία μονάδα κέρδους στο δολάριο πλήττει κατά περίπου μισή μονάδα τα κέρδη του S&P 500.
Επιπλέον, η άνοδος του δολαρίου αποτελεί έναν μεγάλο πονοκέφαλο και για τη Fed, καθώς καθιστά πιο δύσκολη την προσπάθεια της να «παγώσει» τη ζήτηση.
Αυτό συνεπάγεται με τη σειρά του είτε ακόμα αυστηρότερη νομισματική πολιτική ,είτε στασιμοπληθωρισμό. Αμφότερα, αυξάνουν σοβαρά τις πιθανότητες της ύφεσης και για την αμερικανική οικονομία.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
