Εμπνευσμένες από τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» και την ελευθερία ως έννοιας είναι οι φετινές ψηφιακές καλλιτεχνικές δράσεις της πλατφόρμας Open Plan του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.
Η ελευθερία, άλλωστε, είναι ένας από τους δύο θεματικούς άξονες της φετινής διοργάνωσης, με αφορμή τη συμπλήρωση δύο αιώνων από την συγγραφή εθνικού μας ύμνου από τον Διονύσιο Σολωμό –ο άλλος άξονας είναι η εξωστρέφεια, όπως είχαμε αναφέρει στο σημείωμά μας Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2023: Ελευθερία και εξωστρέφεια.
Με αφορμή την επέτειο αυτή, η φετινή πλατφόρμα παρουσιάζει το καλλιτεχνικό εγχείρημα «Freequencies / Ελεύθερες συχνότητες», που αποτελείται από τέσσερα αυτόνομα ψηφιακά έργα, που αποτελούν αναθέσεις της καλλιτεχνικής διεύθυνσης σε νέους καλλιτέχνες.
Εκείνο το οποίο τα έργα επιχειρούν να φωτίσουν είναι η συνομιλία του Διονυσίου Σολωμού με τον Έλληνα του σήμερα και τις αγωνίες του για το τι είναι και τι μπορεί να είναι η ελευθερία στον σύγχρονο κόσμο και στη σύγχρονη καλλιτεχνική έκφραση.
Πρόκειται για τα έργα «Η πατρίδα μου: working title» της Σοφίας Γεωργοβασίλη, «Springtide / Μεγάλη Παλίρροια» της Χρυσάνθης Μπαδέκα, «εδώ μέσα εκατοικούσε» των Μυρτώς Ξανθοπούλου και Πάνου Ηλιόπουλου, και «Με μια κάποια ελευθερία» του Θοδωρή Αμπαζή.
Στιγμιότυπο από το «Spingtide». Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Θα προβληθούν από την ιστοσελίδα του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου (aefestival.gr), το κανάλι του στο Youtube και τα υπόλοιπα social media του Φεστιβάλ, αλλά το κοινό θα μπορεί να τα παρακολουθήσει και στο πλαίσιο εκδηλώσεων του καλλιτεχνικού προγράμματος 2023.
Το καλλιτεχνικό εγχείρημα συμπληρώνεται από κύκλο συζητήσεων με επιμέλεια του Διονύση Καψάλη, πάνω στα θέματα που ανοίγει ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», πρωτίστως όσα σχετίζονται με την ιδέα και την έννοια της ελευθερίας.
Τα έργα
Προβάλλεται ήδη (aefestival.gr & youtube) η ταινία μικρού μήκους «Η πατρίδα μου: working title» της Σοφίας Γεωργοβασίλη. Φέρνει το ποίημα του Δ. Σολωμού σε διάλογο με μια σύνθεση από δύο πίνακες του Ευγένιου Ντελακρουά –την «Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» και τη «Σφαγή της Χίου»– και με τη μουσική του Νίκου Βελιώτη, και θέτει ερωτήματα όπως πώς μπορεί να αποτυπωθεί η έννοια του έθνους μέσα από την κινηματογραφική τέχνη σήμερα, εάν είναι ακόμη επίκαιρη και, αν ναι, ποια η σχέση της με την περίοδο που γράφτηκε ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν».
Παίζουν οι Μιχάλης Αφολαγιάν, Ελίνα Δερμιτζιόγλου, Ιωάννα Τουμπακάρη, Jasmine Roland, Navine Khan Dossos, Zephyros Bridle, Edgen Lame, Έλενα Μεγγρέλη, Στέφανος Λεβίδης, Νίκη Ιωακειμίδου, Temo Buyuktemel, Πηνελόπη Ψαλιδά, Κωνσταντίνα Αθηναίου. Voice Οver Έλενα Τοπαλίδου, την κινησιολογία επιμελήθηκε ο Γιάννης Νικολαΐδης.
Το videodance της Χρυσάνθης Μπαδέκα, με τίτλο «Springtide / Μεγάλη Παλίρροια» προβάλλεται επίσης από την ιστοσελίδα και το κανάλι του Φεστιβάλ στο YouTube.
To σύντομης διάρκειας (9') έργο συνδυάζει τη γλώσσα του χορού με τον κινηματογράφο, δημιουργεί ένα κινητικό σύμπαν μεταξύ πραγματικού και φαντασιακού, όπου ο έρωτας και το υπερβατικό συναντιούνται με την οργή και τη βία, σε μια ανοικτή αφήγηση αλληλένδετων, σωματικών επεισοδίων.
Σε ανακοίνωση του Φεστιβάλ διευκρινίζεται ότι το φαινόμενο springtide, στα ελληνικά γνωστό ως παλίρροια συζυγιών, συμβαίνει όταν ο Ήλιος, η Σελήνη και η Γη βρίσκονται πάνω στην ίδια νοητή ευθεία, με αποτέλεσμα οι αθροιστικές δυνάμεις που ασκούνται στη Γη να δημιουργούν πολύ υψηλότερες παλίρροιες και χαμηλότερες άμπωτες. Ο ελληνικός τίτλος «Μεγάλη Παλίρροια» αποτελεί μία ελεύθερη μετάφραση στα Ελληνικά από τη χορογράφο/σκηνοθέτιδα.
Βασικοί χορευτές οι Κάντυ Καρρά A1, Νώντας Δαμόπουλος A2, Σοφία Πουχτού R1, Μαρία Βούρου R2, φιλική συμμετοχή στον ρόλο του S ο Νίκος Παπαθανάσης.
Τον Μάϊο αναμένονται να είναι διαθέσιμα προς θέαση τα έργα «εδώ μέσα εκατοικούσε» και «Με μια κάποια ελευθερία».
Παράφραση του στίχου «εκεί μέσα εκατοικούσες» του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» του Δ. Σολωμού αποτελεί ο τίτλος του έργου «εδώ μέσα εκατοικούσε» της εικαστικού Μυρτώς Ξανθοπούλου και του συνθέτη Πάνου Ηλιόπουλου.
Πρόκειται για μια σειρά από 7 «βινιέτες»/βίντεο μικρής διάρκειας, καθένα εκ των οποίων αποτελείται από μικρές χειρονομίες και επιτελέσεις, εφήμερες εγκαταστάσεις, εικόνες και πλάνα της καθημερινότητας, λέξεις και φράσεις, που συνθέτουν ένα υβρίδιο βιντεοτέχνης, DIY φιλμ, ποίησης, ημερολογιακής καταγραφής και social media project.
Τα ερωτήματα τα οποία θέτουν οι δημιουργοί αφορούν στην ρευστότητα και τη στερεότητα της έννοιας της ελευθερίας, την αυθαιρεσία και το αναπόφευκτο της γλώσσας, την εντοπιότητα, την ταυτότητα, το μνημείο, την υβριδική φόρμα αλλά και την ίδια τη μεθοδολογία της συνεργασίας όσον αφορά στη μουσική/ηχητική επένδυση του συγκεκριμένου οπτικοακουστικού υλικού.
Το έργο θα παρουσιαστεί αρχικά στις 8-14 Μαΐου ως σειρά από instagram stories στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Φεστιβάλ, και σε δεύτερο χρόνο ως βιντεοεγκατάσταση.
Το αγαθό της ελευθερίας πρωταγωνιστεί και στο μουσικοθεατρικό έργο «Με μια κάποια ελευθερία» του Θοδωρή Αμπαζή, το οποίο θα είναι διαθέσιμο από τις 18 Μαΐου στα aefestival.gr & youtube.
Τέσσερις περφόρμερ και ένας συνθέτης-σκηνοθέτης ερευνούν τα όρια της ατομικής ελευθερίας σε ένα στενά καθορισμένο πλαίσιο. Ο συνθέτης-σκηνοθέτης συμμετέχει στον αυτοσχεδιασμό και κατευθύνει το ensemble σε διαφορετικό σε κάθε συνάντηση μουσικοθεατρικό μονοπάτι. Η σύγχρονη με τον ήχο βιντεοσκόπηση των συναντήσεων θα προσφέρει έναν μουσικό και οπτικό πλούτο, ο οποίος εντέλει θα ανασυντεθεί σε ένα μουσικό βίντεο.
Ερμηνεύουν οι Άννα Παγκάλου, Γιάννης Αναστασάκης, Θοδωρής Βαζάκας και Θάνος Πολυμενέας.
Κύκλος συζητήσεων
Κύκλος συζητήσεων με αφορμή τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» θα πραγματοποιηθεί στο βιβλιοπωλείο «Ιανός» και στην Πειραιώς 260, σε επιμέλεια και συντονισμό του Διονύση Καψάλη. Οι συζητήσεις θα περιστραφούν γύρω από τα θέματα που ανοίγει ο «Ύμνος», πρωτίστως όσα σχετίζονται με την ιδέα και την έννοια της ελευθερίας.
Πειραιώς 260. Φωτ.: Μιχάλης Κλουκίνας. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Η πρώτη εκδήλωση, «Φιλελεύθερα τραγούδια», θα πραγματοποιηθεί (27/4, 20.30) στο βιβλιοπωλείο «Ιανός» (Σταδίου 24). Θα μιλήσουν οι Κατερίνα Τικτοπούλου (Αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Γιάννης Παπαθεοδώρου (Αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών), Μιχαήλ Μαρμαρινός (σκηνοθέτης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης), Νίκος Ξυδάκης (συνθέτης), Χρήστος Μποκόρος (ζωγράφος), Παντελής Μπουκάλας (συγγραφέας, δημοσιογράφος). Συντονίζει ο Διονύσης Καψάλης.
Στον «Ιανό» θα πραγματοποιηθεί (4 Μαΐου, 20.30) και η δεύτερη εκδήλωση. Φέρει τον τίτλο «Η αλλόκοτη ελευθερία της δημιουργίας», κατά την οποία θα μιλήσουν οι Σταύρος Ζουμπουλάκης (συγγραφέας, πρόεδρος Εφορευτικού Συμβουλίου Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος), Χαράλαμπος Μπακιρτζής (έφορος των αρχαιοτήτων επί τιμή), Κύριλλος Σαρρής (εικαστικός), Έρση Σωτηροπούλου (συγγραφέας) και Φίλιππος Τσαλαχούρης (συνθέτης, διευθυντής των Μουσικών Σχολών του Ωδείου Αθηνών), συντονίζει ο Διονύσης Καψάλης.
Ο κύκλος συζητήσεων ολοκληρώνεται στις 11 Μαΐου (20.30) με την εκδήλωση «Η ελευθερία των τεχνών». Θα πραγματοποιηθεί στην Πειραιώς 260, όπου θα συζητήσουν οι Σοφία Γεωργοβασίλη, Χρυσάνθη Μπαδέκα, Μυρτώ Ξανθοπούλου και Θοδωρής Αμπαζής. Συντονίζουν η Παρασκευή Τεκτονίδου και ο Σταύρος Γασπαράτος.
Κεντρική φωτογραφία: «Springtide / Μεγάλη Παλίρροια» Backstage. Φωτ.: Yiannis Issaris. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
