Μέγιστο αγαθό η ελευθερία, αποτελεί μαζί με την εξωστρέφεια τους δύο άξονες στους οποίους κινείται ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2023· προϋπολογισμού περίπου 4 εκατ. ευρώ, το πρόγραμμα απαρτίζεται από 76 παραγωγές (διεθνείς συμπαραγωγές και πρεμιέρες στο χώρο του θεάτρου, του χορού και της μουσικής) στις οποίες θα μετάσχουν 2.200 καλλιτέχνες, και θα «συντροφεύσουν» το καλοκαίρι μας από την 1η Ιουνίου έως τις 26 Αυγούστου, στους χώρους Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Πειραιώς 260, Εθνικό Θέατρο, Ωδείο Αθηνών, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου και Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου. Εκεί όπου η σύγχρονη δημιουργία θα εκτυλιχθεί μαζί με νέες πρωτοβουλίες του Φεστιβάλ.
Αρχής γενομένης από το κεντρικό του θέμα «Ελευθερία των Άλλων» –με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την συγγραφή του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» του Διονυσίου Σολωμού και σε συνάρτηση με επίκαιρα και κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας που άπτονται της ελευθερίας– το Φεστιβάλ περιλαμβάνει το καλλιτεχνικό εγχείρημα «Freequencies / Ελεύθερες συχνότητες». Εντάσσεται στην πλατφόρμα Open Plan και αποτελείται από τέσσερα αυτόνομα ψηφιακά έργα Ελλήνων καλλιτεχνών οι οποίοι συνομιλούν με τον εθνικό μας ποιητή για το τι είναι και τι μπορεί να είναι η ελευθερία στον σύγχρονο κόσμο. Τα δε έργα αυτά, αποτελούν ανάθεση του Φεστιβάλ και θα παρουσιαστούν μεταξύ Απριλίου και Μαΐου.
Επιστρέφουμε στην ελευθερία, η οποία, στην οπτική ταυτότητα του Φεστιβάλ παρουσιάζεται με τρία σύμβολα: ένα χελιδόνι, μια καρδιά και το νερό, όπως βλέπουμε στο παρακάτω βίντεο.
Και «δένουν» με τη δήλωση της καλλιτεχνικής διευθύντριας του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Κατερίνας Ευαγγελάτου, περί ελευθερίας.
Η Κατερίνα Ευαγγελάτου. Φωτ.: Θωμάς Δασκαλάκης. Πηγή: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
«Η ελευθερία είναι μια από τις πιο δύσκολες, τις πιο απαιτητικές και τις πιο παρερμηνεύσιμες ιδέες. Όλοι σήμερα –εμείς και οι άλλοι– επικαλούμαστε την ελευθερία. Πόσο ελεύθερες και ελεύθεροι όμως είμαστε; Ελεύθεροι να στοχαστούμε, να πράξουμε, να επιλέξουμε τον τρόπο ζωής μας, να αγαπήσουμε όποιο πλάσμα αγαπάμε, να πούμε την γνώμη μας χωρίς φόβο, να τοποθετηθούμε δημοσίως.
Και επιπλέον, είμαστε άραγε έτοιμες και έτοιμοι για την ελευθερία των άλλων και όχι μόνο την δική μας; Για την ελευθερία των άλλων ομάδων, που δεν ταυτίζονται με το δικό μας εθνικό, φυλετικό, ταξικό, θρησκευτικό, σεξουαλικό ''εμείς''; Είναι εφικτή η κοινωνική συνύπαρξη, αν η ελευθερία δεν βαδίζει χέρι-χέρι με τον σεβασμό απέναντι στον άλλο, αλλά και την ατομική υποχρέωση και ευθύνη;».
Εξωστρέφεια, καινοτομίες και παραγωγές
Η νέα πλατφόρμα «Grape» (Greek Agora Of Performance), μια Αγορά για τις ελληνικές παραστατικές τέχνες, και το φεστιβάλ νέας μουσικής «SubSet» εντάσσονται στις καινοτομίες της φετινής φεστιβαλικής διοργάνωσης.
Η πρώτη περιλαμβάνεται στην εξωστρέφεια του οργανισμού και στοχεύει στην προώθηση ελληνικών παραστάσεων εκτός της χώρας. Εντός αυτού του πλαισίου θα παρουσιαστούν τον Ιούλιο 14 ελληνικά έργα τα οποία επικεντρώνονται σε σύγχρονες δραματουργικές αναζητήσεις και έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να μπορούν να ταξιδέψουν.
Η δεύτερη, είναι ένα μουσικό φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθεί για ένα πενθήμερο (21-25/6) στο Ωδείο Αθηνών, σε επιμέλεια Σταύρου Γασπαράτου, και περιλαμβάνει οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις, συναυλίες και performance, μεταξύ άλλων.
Ο εκθεσιακός χώρος στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου αναμένεται να επαναλειτουργήσει φέτος, χάρη στην υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Θα φιλοξενήσει περιοδική έκθεση (7/7-26/8) για τη «Μήδεια», με αφορμή την παράσταση του Γερμανού σκηνοθέτη Φρανκ Κάστορφ στο αργολικό θέατρο και την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, και θα περιλαμβάνει τεκμήρια από την αρχειακή συλλογή του Φεστιβάλ, όπως και των πολιτιστικών οργανισμών και θιάσων που έχουν ανεβάσει τη «Μήδεια» στην Επίδαυρο.
To Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου. Πηγή: Facebook / Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου
Εξ ίσου σημαντικό είναι το πρότζεκτ το οποίο θα υλοποιηθεί φέτος με πρωτοβουλία ομάδας Ελλήνων σκηνογραφών-ενδυματολόγων και αφορά στην εθνική συμμετοχή δημιουργών και 10 πανεπιστημιακών τμημάτων και εργαστηρίων στην Κουαντριενάλε της Πράγας, με σκοπό να διαδώσουν την πολυμορφία της σύγχρονης ελληνικής σκηνής.
Όσο για το πρόγραμμα του Φεστιβάλ, εκκινεί την 1η Ιουνίου με την όπερα «Μαντάμα Μπατερφλάι» (1, 4, 7, 10/6) του Τζάκομο Πουτσίνι, στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, χώρος όπου, μεταξύ άλλων, θα ακούσουμε την βιολονίστρια Άνε-Ζοφί Μούτερ (12/6) και το συγκρότημα ηλεκτρονικής μουσικής Kraftwerk (16/7), και θα παρακολουθήσουμε παράσταση του Γάλλου σκηνοθέτη και εικαστικού Φιλίπ Κεν, την οποία έχει εμπνευστεί από τον πίνακα «Κήπος των Ηδονών» του Ιερώνυμου Μπος.
Το Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Πηγή: Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου @ M. Asthenidis
Στην Επίδαυρο έχει προσκληθεί να σκηνοθετήσει (20-21/7) τη «Μήδεια» ο Γερμανός σκηνοθέτης Φρανκ Κάστορφ, επί της Πειραιώς 260 το πρόγραμμα ξεκινά (7-8/6) με την εμπνευσμένη από μια ιστορία του Νικολάι Γκόγκολ, παράσταση «Bíi», του πρωτοποριακού Ρώσου σκηνοθέτη του θεάτρου και του κινηματογράφου Κιρίλ Σερεμπρένικοφ.
Η παράσταση, η οποία έκανε πρεμιέρα στο Αμβούργο τον Δεκέμβρη του 2022, πραγματεύεται την εναντίωση του σκηνοθέτη απέναντι στη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία, και ανεβαίνει με τη συμμετοχή Ρώσων, Ουκρανών και Γερμανών ηθοποιών που μιλούν ο καθένας στη γλώσσα του.
Αναλυτικά, το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου εδώ.
Κεντρική φωτογραφία: Από παλαιότερη εκδήλωση στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Πηγή: Facebook / Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου