Ένα χοντρός τοίχος πολυκατοικίας χωρίζει όσα εκτυλίσσονται εντός των διαμερισμάτων από εκείνα που λαμβάνουν χώρα εκτός της, μα τα εκτός χώρου της γεγονότα περνούν το κατώφλι της κεντρικής εισόδου, εισβάλουν στα διαμερίσματα και θέτουν στους ενοίκους ερωτήματα και διλήμματα: για τη ζωή, την κοινωνία, τον βιοπορισμό.
Η κάθε είδους δυσκολία που επικρατεί στην κοινωνία αντικατοπτρίζει το εσωτερικό τέτοιων διαμερισμάτων. Εάν δε, υποθέσουμε, ότι μία πολυκατοικία είναι ένας τρόπον τινά οργανισμός και κάθε διαμέρισμα ένα μέλος αυτού του οργανισμού, τότε, εάν κάποιο μέλος αδυνατεί, αυτό θα επηρεάσει τη λειτουργία της πολυκατοικίας. Πώς θα πράξουν τότε, τα υπόλοιπα μέλη αυτού του «οργανισμού», πώς θα αντιδράσουν τα υπόλοιπα διαμερίσματα; Θα εξακολουθούν να έχουν κλειστές τις πόρτες τους;
Οι τοίχοι εντός της πολυκατοικίας ναι μεν διαχωρίζουν τα διαμερίσματα και τους ενοίκους, οι πόρτες όμως και τα παράθυρα αφήνουν ανοικτή την πρόσβαση. Κι έτσι, ακόμη και φαινομενικά μη κοινωνική η κατοίκηση σε μια πολυκατοικία, ενέχει στοιχεία ανθρωπιάς που διαπερνούν τις ενίοτε εκδηλώσεις «κοινωνικού ενδιαφέροντος». Κάθε πολυκατοικία και ένας μικρόκοσμος σε εκείνον της εκάστοτε περιοχής.
Καταστάσεις που επικρατούν στη δύσκολη καθημερινότητα εκτός της πολυκατοικίας μπορούν να συνοψιστούν σε φράσεις όπως «υποχρεωτική αργία», «περικοπές», «(σ.σ εργάζομαι) μόνο 3 φορές την εβδομάδα», «η οικονομική μου κατάσταση δεν μου επιτρέπει συναισθηματισμούς».
Τις φράσεις αυτές για μια πραγματική κατάσταση κρατήσαμε κατά την παρακολούθηση της μουσικής κωμωδίας το «Έκτο πάτωμα» του Αλφρέντ Ζερί (1895-1972), σε διασκευή Άννας Παναγιωτοπούλου με τη μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη και τους στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, που αναβιώνει στο θέατρο «Ακροπόλ», σε σκηνοθεσία Γιώργου Βάλαρη.
Μία κωμωδία με δραματικά στοιχεία. Η ανεργία, οι ματαιωμένες επιθυμίες, η φτώχεια που στην παράσταση αποτυπώνεται φαινομενικά και με την τρύπια ρόμπα της συζύγου του ζωγράφου και τη φράση «πεινάω», είναι ορισμένα μόνο από όσα πραγματεύεται το έργο την εποχή που εκτυλίσσεται, το 1937, λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Παρίσι. Εποχή τότε μεγάλης καλλιτεχνικής άνθισης, με τον Πικάσο, τον Ματίς, τον Νταλί και πλήθος άλλων που την περίοδο του μεσοπολέμου διαμόρφωσαν την τέχνη του 21ου αιώνα.
Οι ήρωες του Ζερί ζουν στο έκτο πάτωμα μιας φτωχικής πολυκατοικίας, η πλειονότητα των ενοίκων είναι επίδοξοι καλλιτέχνες με όνειρα αλλά που η κατάστασή τους δεν τους επιτρέπει να πληρώσουν το νοίκι. Στο πρόσωπο της σπιτονοικοκυράς που έρχεται να εισπράξει τοποθετείται ο νόμος, και ο νόμος δεν δέχεται συναισθηματισμούς.
Η κρίση την οποία ο Ζερί ενσωματώνει στο έργο του δεν διαφέρει από την κρίση κάθε εποχής με όποιον προσδιορισμό. Η βία που επικρατεί στις μέρες μας με κάθε της όψη είναι μία ακόμη απόδειξη της δύσκολης και απάνθρωπης εποχής που ζούμε, και σε συνδυασμό με την πανδημία και κάθε είδους ασθένειες που ξεμυτίζουν, «απειλούν» τη συνοχή.
Απέναντι σε κάθε τέτοια απειλή καθένας αναζητεί καταφύγιο σε ένα μέρος οικείο: σε μια αγκαλιά, στο δωμάτιό του, στην οικία του.
Το ερώτημα των ενοίκων «τι ώρα είναι, τι μέρα και ποια χρονιά» στο «Έκτο πάτωμα» δεν έχει συγκεκριμένη απάντηση, καθότι με τον χρόνο οι καταστάσεις δείχνουν να επαναλαμβάνονται, με τους κάθε φορά πολίτες να είναι θεατές παρόμοιων γεγονότων του παρελθόντος.
Παρά τη δυσοίωνη πραγματικότητα, ο Ζερί αφήνει ανοικτό το παράθυρο της ελπίδας και του ονείρου ενός καλύτερου αύριο. Και σε αυτό κάνει κοινωνούς όλους τους ήρωες του έργου του. Τους κάνει μια γροθιά απέναντι σε κάθε απειλή, υπενθυμίζοντας την αναγκαιότητα της ανθρωπιάς και της συντροφικότητας, τότε και σήμερα.
Το «Έκτο πάτωμα»
Η παράσταση το «Έκτο πάτωμα» ανεβαίνει τριάντα δύο χρόνια μετά την παρουσίασή του στο θέατρο «Περοκέ» (1991-92). Στην παρούσα παρουσίαση πρωταγωνιστούν οι Υρώ Μανέ, Κώστας Μακεδόνας, Ελένη Καστάνη, Δημήτρης Πιατάς, Δανάη Λουκάκη, Μαριαλένα Ροζάκη, Αρμάντ Εδουάρδος Μενετιάν, Βασίλης Αθανασόπουλος, Δημήτρης Φραγκιόγλου και Ευαγγελία Μουμούρη, αφηγήτρια η Μίρκα Παπακωνσταντίνου.
Συμμετέχουν οι μουσικοί Δημήτρης Κίκλης (πιάνο), Αποστόλης Παρασκευαίδης (ακουστικό μπάσο) και Άννα Λάκη (ακορντεόν).
Τα σκηνικά είναι του Μανόλη Παντελιδάκη, τα κοστούμια του Χάρη Σουλιώτη, την χορογραφία επιμελήθηκε ο Μάρκος Γιακουμόγλου, τους φωτισμούς σχεδίασε ο Λευτέρης Παυλόπουλος.
*Θέατρο «Ακροπόλ», Ιπποκράτους 9-11, Αθήνα, 2103648303
Τις φωτογραφίες τράβηξε ο Γιώργος Καλφαμανώλης
