H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αντιμετωπίζει πιέσεις από τις τράπεζες για να δανείσει μεγαλύτερο κομμάτι των γερμανικών ομολόγων που έχει συσσωρεύσει ώστε να αποφευχθεί ένα market squeeze στην αγορά που θα εξουδετέρωνε τις προσπάθειες της να διατηρήσει τις χρηματοδοτικές συνθήκες ευνοϊκές.
Τα γερμανικά κρατικά ομόλογα, το ασφαλέστερο χρέος της ευρωζώνης, είναι το οξυγόνο των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών αγορών και τα πλέον επιθυμητά ως ενέχυρο που εγγυάται τις χρηματοοικονομικές πράξεις με τα συστήματα εκκαθάρισης συναλλαγών.
Όμως, δεν υπάρχουν αρκετά για να ικανοποιηθεί η ζήτηση στην αγορά των ρέπος των 8,3 τρις ευρώ όπου ανταλλάσσονται μετρητά για ομόλογα.
Ο λόγος έχει να κάνει με το γεγονός ότι η ΕΚΤ, κυρίως μέσω της Bundesbank, της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, έχει απορροφήσει το ένα τρίτο του δημοσίου χρέους της Γερμανίας στην προσπάθεια της να στηρίξει την οικονομία της ευρωζώνης από το 2015 και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης.
Έχοντας στερέψει τις αγορές με τα προγράμματα αγορών ομολόγων τρισεκατομμυρίων ευρώ, η ΕΚΤ έχει αφήσει μικρό κομμάτι ομολόγων στα βιβλία των διαπραγματευτών, διαθέσιμο για δανεισμό στην αγορά των ρέπος.
Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα ο δανεισμός γερμανικών ομολόγων έναντι μετρητών κοστίζει 0,99% για δύο μήνες από 0,6% που κόστιζε πριν ένα μήνα και οι τράπεζες πιέζουν την ΕΚΤ και ιδιαίτερα την Bundesbank να δανείζει μεγαλύτερο κομμάτι των ομολόγων της για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη.
Αν μια μεγάλη τράπεζα δεν μπορεί να ανταποκριθεί πλήρως στις υποχρεώσεις της με ένα κεντρικό σύστημα εκκαθάρισης, τότε η αθέτηση αυτή την κατατάσσει σε default, κίνηση που έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλα συστήματα εκκαθάρισης.
Η ειρωνεία για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ότι η έλλειψη γερμανικών ομολόγων διαθέσιμων για δανεισμό μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση στη χρηματαγορά και να αυξήσει το κόστος δανεισμού, κάτι που η χαλαρή νομισματική της πολιτική προσπαθεί να αποτρέψει.
Τα γερμανικά ομόλογα εμφανίζουν το υψηλότερο πριμ έναντι των swap από την κορύφωση της πανδημικής κρίσης ενώ τα spread των εταιρικών ομολόγων έχουν αρχίσει να διευρύνονται, εξέλιξη που μπορεί να μετατραπεί σε πονοκέφαλο για την ΕΚΤ σε μια περίοδο που εξετάζει πως να περιορίσει το έκτακτο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης για την αντιμετώπιση της πανδημίας χωρίς να αναστατώσει τις αγορές.
Το θέμα σιγόβραζε στο παρασκήνιο για χρόνια αλλά έχει πάρει διαστάσεις πρόσφατα λόγω των ανησυχιών για έλλειψη γερμανικών ομολόγων προς το τέλος της χρονιάς, περίοδο κατά την οποία μειώνονται οι εκδόσεις χρέους και οι τράπεζες συρρικνώνουν τους ισολογισμούς τους για να ικανοποιήσουν κανονιστικές απαιτήσεις.
Την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΚΤ διπλασίασε την ποσότητα ομολόγων που οι 19 κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης μπορούν να δανείζουν έναντι μετρητών στα 150 δις ευρώ από 75 δις ευρώ.
Σύμφωνα με αναλυτές, ωστόσο, η κίνηση της δεν λύνει το πρόβλημα καθώς οι τράπεζες αντιμετωπίζουν όρια όσον αφορά στην ποσότητα ομολόγων που μπορούν να δανειστούν, ένα μέτρο που ελαχιστοποιεί το ρίσκο που παίρνουν οι κεντρικές τράπεζες αλλά και κίνητρο για τους δανειζόμενους ώστε να στραφούν στην αγορά.
Το πρόβλημα κυρίως έχει να κάνει με τα όρια του αντισυμβαλλόμενου, σύμφωνα με την Barclays Investment Bank και σε περίπτωση που η κατάσταση με τις συναλλαγές δυσκολέψει η Bundesbank και οι άλλες κεντρικές τράπεζες του ευρωσυστήματος θα χρειαστεί να ανεβάσουν το όριο του αντισυμβαλλόμενου, τουλάχιστον προσωρινά.
