Με… ποδοσφαιρικό ντέρμπι στο ανώτατο επίπεδο μοιάζει η διελκυστίνδα μεταξύ του γερμανικού λόμπι και των χωρών του Νότου, αναφορικά με την στάση που θα κρατήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απέναντι στον πληθωρισμό και την ταχύτητα με την οποία θα γίνει η άρση των μέτρων στήριξης της οικονομίας.
Μέχρι στιγμής, η κατάσταση στο εσωτερικό της ΕΚΤ ήταν διαχειρίσιμη για την Κριστίν Λαγκάρντ. Όσο ο πληθωρισμός παρέμενε κάτω από το στόχο του 2% δεν υπήρχε λόγος να ακουστούν οι «φωνές» των χωρών του πυρήνα που θέλουν αλλαγή πλεύσης και έναρξη του tapering.
Όμως τα στοιχεία της Eurostat για το μήνα Αύγουστο ήρθαν να αλλάξουν το σκηνικό. Ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στο 3%, που είναι το υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας και τα «γεράκια» της ΕΚΤ άρχισαν να πιέζουν για αλλαγή πολιτικής, με τον «αρχηγό» τους και πρόεδρο της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν να ζητεί από την Λαγκάρντ να αναλάβει δράση εδώ και τώρα. Ο Νότος, βέβαια, αντιστέκεται σθεναρά και γι’ αυτό το λόγο η συνεδρίαση-αναμέτρηση της ερχόμενης Πέμπτης αναμένεται να είναι ιδιαίτερα ζωντανή.
Στη μία πλευρά βρίσκονται οι Γενς Βάιντμαν, Κλας Νοτ και Ρόμπερτ Χόλτζμαν, κεντρικοί τραπεζίτες της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Αυστρίας αντίστοιχα, αποτελώντας, προς το παρόν τουλάχιστον, μειοψηφία το συμβούλιο της ΕΚΤ.
Στην άλλη πλευρά είναι ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης, Γιάννης Στουρνάρας, ο Ιταλός Φάμπιο Πανέτα (που θεωρείται από τα πιο έμπειρα στελέχη της ΕΚΤ) και γενικότερα όσοι περιμένουν αποδείξεις ότι η οικονομία δεν κινδυνεύει ξανά, πριν δώσουν το πράσινο φως για σύσφιξη της πολιτικής, όπως ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης Ινιάτσιο Βίσκο και ο Ισπανός αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος.
Ο Ντε Γκίντος έχει αφήσει να εννοηθεί ότι οι αγορές ομολόγων θα μειωθούν στο δ’ τρίμηνο του 2021 (απόφαση που θα ληφθεί ενδεχομένως την Πέμπτη) αλλά είναι άλλο αυτό και άλλο να μιλάμε για σημαντική σύσφιξη της πολιτικής και αύξηση των επιτοκίων.
Οι χώρες του πυρήνα πιέζουν την Λαγκάρντ να κάνει… επιτέλους κάτι που θα δώσει σήμα στις αγορές ότι η ΕΚΤ δεν θα τυπώνει χρήμα για πάντα και ότι σύντομα θα ξεκινήσει η απόσυρση των μέτρων που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Για αρχή, οι Νοτ και Χόλτζμαν -ακολουθώντας πιστά τη γραμμή του Βερολίνου- ζητούν να μειωθούν οι μηνιαίες αγορές ομολόγων στο πλαίσιο του QE Πανδημίας (PEPP), δεδομένου ότι η ανάκαμψη είναι δυναμική και ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να… δείχνει τα δόντια του. Ο Βάιντμαν, από την πλευρά του, χρησιμοποιεί ως επιχείρημα τον κίνδυνο να υποστεί σοκ η αγορά αν λήξει απότομα το PEPP τον Μάρτιο του 2022.
Με παρέμβασή του στο Bloomberg, ο Γ. Στουρνάρας προειδοποίησε τους συναδέλφους του να μην παρερμηνεύσουν την άνοδο του πληθωρισμού, καθώς ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τις πιο ευμετάβλητες τιμές, όπως της ενέργειας, δεν βρίσκεται ακόμη σε επίπεδο συναγερμού. Ο Ινιάτσιο Βίσκο, «συμφωνεί» με τον διοικητή της ΤτΕ, και τάσσεται υπέρ της διατήρησης των μέτρων στήριξης για όσο διαρκέσει η ανάκαμψη, έτσι ώστε να μην κινηθούν έντονα ανοδικά οι αποδόσεις των ομολόγων.
Εξάλλου, η ΕΚΤ έχει αλλάξει το στόχο για τον πληθωρισμό και πλέον επιτρέπει στο δείκτη τιμών καταναλωτή να υπερβεί το 2% αρκεί αυτό να μην συμβεί για πολύκαι κινδυνεύσει με υπερθέρμανση η οικονομία. Το debate είναι έντονο καθώς οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει κάτω από το 2% το 2022, επομένως δεν δικαιολογείται η βιασύνη του Βερολίνου και των χωρών που θεωρούνται δορυφόροι του.
Αμέσως μετά τη δημοσίευση των στοιχείων για την έκρηξη του πληθωρισμού στο 3%, πρώτος και καλύτερος ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, έσπευσε να σχολιάσει ότι οι τιμές ενδέχεται να κινηθούν ακόμη υψηλότερα πριν υποχωρήσουν προς τον συμμετρικό στόχο της ΕΚΤ που έχει τεθεί στο 2% μεσοπρόθεσμα, προειδοποιώντας ότι ο πληθωρισμός μπορεί να ξεπεράσει κατά πολύ τις προσδοκίες της ΕΚΤ.
Ο πρόεδρος της Bundesbank, μάλιστα, πήγε ένα βήμα παραπέρα, δηλώνοντας στις αρχές Αυγούστου ότι ο ρόλος της ΕΚΤ δεν είναι να προστατεύει τα κράτη-μέλη από τον κίνδυνο χρεοκοπίας, «καρφώνοντας» ουσιαστικά τις χώρες του Νότου και την πολιτική που ακολούθησε ο Μάριο Ντράγκι και συνεχίζει η Λαγκάρντ.
Όλα αυτά συνηγορούν στο ότι η συνεδρίαση της ερχόμενης Πέμπτης, θα είναι η πρώτη μίας σειρά «αναμετρήσεων» που θα οδηγήσουν στην επόμενη και πολύ πιο κρίσιμη φάση διαπραγματεύσεων, που θα αφορά σε ένα θέμα που καίει ιδιαίτερα τη χώρα μας: την αλλαγή του Συμφώνου Σταθερότητας και κατ’ επέκταση των δημοσιονομικών κανόνων…
