Του Γιώργου Φιντικάκη
Έξαρση στο λαθρεμπόριο και μείωση της κατανάλωσης λόγω αύξησης των τιμών θα φέρουν οι νέοι φόροι στα καύσιμα, θέτοντας υπό σοβαρή αμφισβήτηση τα προσδοκώμενα στο φετινό προϋπολογισμό έσοδα.
Σε αυτό το συμπέρασμα θα καταλήγει έρευνα, που παρουσιάζει σήμερα το ΙΟΒΕ, αμφισβητώντας στην ουσία τους στόχους για επιπλέον έσοδα 400 εκατ. ευρώ από φορολογία καυσίμων, έτσι όπως αναφέρονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού.
Στη μελέτη του, το ΙΟΒΕ έχει επεξεργαστεί μια σειρά από σενάρια, από τα οποία, σε συνδυασμό και με το πιεσμένο εισόδημα, προκύπτουν διαφορετικά ποσοστά μείωσης της κατανάλωσης που, σε συνδυασμό με την έξαρση του λαθρεμπορίου, αναμένεται να προκαλέσουν μικρές ή μεγαλύτερες “τρύπες" στον προϋπολογισμό.
Άλλωστε μετά και την τελευταία αύξηση των συντελεστών σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και ΦΠΑ, η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ευρωπαικές χώρες με τους υψηλότερους φόρους στα καύσιμα. Καλύπτουν περίπου το 68% της λιανικής τιμής στη βενζίνη και πάνω από 50% της λιανικής τιμής του πετρελαίου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε περιόδους οικονομικής ανέχειας για την ζήτηση.
Το κακό είναι ότι η αύξηση των φόρων συμπίπτει με μια αντιστροφή της μέχρι πρότινος πτωτικής τάσης του αργού. Στον απόηχο της συμφωνίας του ΟΠΕΚ στα τέλη Σεπτεμβρίου για πάγωμα της ημερήσιας παραγωγής από το Νοέμβριο, το πετρέλαιο κινείται σταθερά ανοδικά, έχοντας αυξηθεί τις δύο τελευταίες εβδομάδες από τα 46 στα 51 δολάρια το βαρέλι (μπρεντ).
Διπλή κρυάδα
Σαν αποτέλεσμα, οι καταναλωτές πετρελαίου θέρμανσης πρόκειται να βρεθούν αντιμέτωποι με μια διπλή “κρυάδα” από το Σάββατο 15 Οκτωβρίου, οπότε και ξεκινά η περίοδος διάθεσης του καυσίμου στην αγορά. Αν δεν υπάρξει κάποια σοβαρή ανατροπή στη διακύμανση των τιμών του αργού και στην ισοτιμία ευρω-δολαρίου, το πετρέλαιο θέρμανσης θα κάνει πρεμιέρα κοντά στα 92 λεπτά το λίτρο, γύρω στα επτά δηλαδή λεπτά ακριβότερα συγκριτικά με τα περυσινά επίπεδα των 85 λεπτών. Δύο είναι οι λόγοι της αύξησης, αφενός η άνοδος του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (από 23 σε 28 λεπτά το λίτρο) και του ΦΠΑ από 23% σε 24%, και αφετέρου η άνοδος της τιμής διυλιστηρίου. Ταυτόχρονα, η ανησυχία για την υγεία της Deutsche Bank ταρακουνά το ευρώ έναντι του δολαρίου, δυσκολεύοντας το κοινό νόμισμα να απορροφήσει μέρος από τις αυξήσεις του αργού.
Υπό αυτή την έννοια, οι εξελίξεις στα καύσιμα συνιστούν μια κρυφή “βόμβα” για τον προϋπολογισμό και την επίτευξη επιπλέον φορολογικών εσόδων 400 εκατ. ευρώ από τη συγκεκριμένη κατηγορία.
Δεν χρειαζόταν βέβαια έρευνα του ΙΟΒΕ για να αντιληφθεί κανείς ότι οι φόροι πλήττουν τα έσοδα. Αρκεί μια ματιά στα στοιχεία της Eurostat και του υπουργείου Οικονομικών που δείχνουν ότι από το 2009 ως σήμερα, οπότε και ξεκίνησε η φοροεπιδρομή στα καύσιμα, οι καταναλώσεις έχουν υποχωρήσει 39% ή και παραπάνω, συμπαρασύροντας μαζί τους και τα έσοδα. Το φαινόμενο εκφράζονται φόβοι ότι θα επαναληφθεί και του χρόνου καθώς τα προσδοκώμενα έσοδα στηρίχτηκαν στις καταναλώσεις του 2015.
Αναφορικά με το λαθρεμπόριο, οι εκτιμήσεις για έξαρση το επόμενο διάστημα, βασίζονται στο γεγονός ότι έπειτα από τόσα χρόνια συζητήσεων και νομοθετημάτων, ακόμη δεν έχει “κλειδώσει” το σύστημα εισροών - εκροών στην αλυσίδα διακίνησης των καυσίμων. Ενώ τα πρατήρια και οι εταιρείες έχουν εγκαταστήσει τα συστήματα, δεν γίνονται οι απαιτούμενοι έλεγχοι από τη Γ.Γ. Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών λόγω έλλειψης στελέχωσης. Σαν να μην έφτανε αυτό, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η εγκατάσταση GPS στα μέσα μεταφοράς καυσίμων όπως και στα πλωτά μέσα διακίνησης.
Το κόλπο με τις πειραγμένες αντλίες
Εκτός από τη μελέτη του ΙΟΒΕ για τις επιπτώσεις από τη νέα αύξηση των φόρων, έρευνα πρόκειται να παρουσιάσει σήμερα και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για την “κλοπή της μάνικας”.
Παλαιότερη έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου είχε αναδείξει ότι ένα στα δέκα βενζινάδικα έκλεβε στη μάνικα. Η κλοπή αρχικά γινόταν με την τοποθέτηση τσιπ στις αντλίες και με το πάτημα ενός κουμπιού, ο πρατηριούχος μπορούσε από μεγάλη απόσταση να διακόψει τον εφοδιασμό του οχήματος. Πλέον, οι επιτήδειοι εγκαθιστούν στις αντλίες ειδικά λογισμικά και ο έλεγχος τους γίνεται με χρήση τηλεκοντρόλ. Το καλοκαίρι, έλεγχοι που διεξήγαγε το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης είχαν εντοπίσει ότι ένα στα τρία πρατήρια είχε πειράξει τις αντλίες καυσίμων, αδειάζοντας από 5% έως και 11% τα ρεζερβουάρ των οχημάτων και τις τσέπες των οδηγών. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια έχουν εντοπιστεί και εισαγόμενες από τρίτες χώρες αντλίες, που φτάνουν στην Ελλάδα με έτοιμο το πειραγμένο λογισμικό.
