H πανδημία του κορoνοϊού εξακολουθεί να επηρεάζει και τις αγοραστικές αλλά και τις διατροφικές συνήθειες του κοινού, όπως καταδεικνύει η έρευνα που πραγματοποίησε το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών), με δείγμα 750 ατόμων την περίοδο 29 έως 31 Αυγούστου 2020 με θέμα τις καταναλωτικές συνήθειες των καταναλωτών λόγω της εμφάνισης του ιού CODID-19 στην Ελλάδα.
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, δραστικά έχουν επηρεαστεί οι επισκέψεις για αγορές τροφίμων από τα μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας. Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται στο σχήμα 1, ο μέσος αριθμός εβδομαδιαίων επισκέψεων για αγορές τροφίμων έχουν μειωθεί από 13,6 τον Δεκέμβριο του 2019 σε 8,2 τον Αύγουστο του 2020, δηλαδή κατά 40%, αλλά παρουσιάζει αύξηση κατά 35% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2020, όταν ο μέσος αριθμός επισκέψεων ήταν μόλις 6,1. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή καταγράφεται στα Ιχθυοπωλεία και στη Λαϊκή αγορά όπου οι επισκέψεις έχουν μειωθεί κατά 63% και 60% από τον Δεκέμβριο του 2019 σε σχέση με τον Αύγουστο του 2020. Οι μικρότερες, αλλά και πάλι σημαντικές μειώσεις καταγράφονται στα αρτοπωλεία και φούρνους κατά 22%, στο οπωροπωλείο κατά 32% και στο σουπερμάρκετ και κατά 35%.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει μία σαφής ανάκαμψη σε σχέση με την περίοδο του Lockdown στην επισκεψιμότητα των καταστημάτων, αλλά παραμένει αρκετά μακριά από την περίοδο πριν την εμφάνιση της πανδημίας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει και ένα ποσοστό καταναλωτών περίπου 5% που πλέον επιλέγει συστηματικά τις αγορές από απόσταση και κυρίως μέσω διαδικτύου, κάτι που προφανώς επηρεάζει πλέον και την επισκεψιμότητα των καταστημάτων.
Αντίστοιχη είναι και η εικόνα που καταγράφεται σε σχέση με τα κριτήρια επιλογής τροφίμων. Συγκεκριμένα όπως φαίνεται στο σχήμα 2, ενώ στη μέτρηση του Δεκεμβρίου τα βασικά κριτήρια επιλογής τροφίμων ήταν η ποιότητα πρώτα (37%) και τα χρήματα μετά (31%), τον Απρίλιο η εικόνα άλλαξε τελείως και τα βασικά κριτήρια ήταν η Υγιεινή και Ασφάλεια με 31% και ο χρόνος-άνεση-ευκολία με 23%.
Τον Αύγουστο του 2020 υπήρξε νέα ανατροπή με πλέον τα χρήματα να είναι πρώτος παράγοντας με 28% και η ποιότητα να ακολουθεί με 25%, αλλά με μειωμένα ποσοστά σε σχέση με την περίοδο πριν την εμφάνιση της πανδημίας. Παράλληλα οι δύο παράγοντες της υγιεινής και ασφάλειας και της άνεσης ευκολίας που αναδείχθηκαν λόγω της πανδημίας και των μέτρων περιορισμού κυκλοφορίας παραμένουν υψηλότερα σε σχέση με το παρελθόν.
Συνολικά διαμορφώνεται μία νέα κατάσταση σε σχέση με τη διαδικασία επιλογής τροφίμων η οποία συνδέεται ξεκάθαρα με την πανδημία του COVID-19, καθώς οι καταναλωτές αναζητούν στην επίσκεψη τους πρώτα απ’ όλα αυτή την περίοδο την σχέση ποιότητας τιμής, κάτι που σχετίζεται με την οικονομική ύφεση, αλλά συγχρόνως έχουν πολύ ψηλά την προστασία από τον κορονοϊό και την ταχύτητα στην επίσκεψη, η οποία συνδέεται και με τους περιορισμούς πρόσβασης στα καταστήματα, τη χρήση μάσκας κατά την επίσκεψη, αλλά και με την μικρότερη έκθεση στον κίνδυνο μόλυνσης.
Η συνεχιζόμενη επίδραση της πανδημίας σε καταναλωτικές και διατροφικές συνήθειες αποτυπώνεται και στο σχήμα 3, όπου καταγράφονται οι διαφορετικές επιλογές των καταναλωτών σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Όπως φαίνεται ένα σημαντικό ποσοστό του καταναλωτικού κοινού έχει ακολουθεί συμπεριφορές που υιοθέτησε στην περίοδο τους lockdown, είτε λόγω της συνεχιζόμενης ύπαρξης της πανδημίας, είτε λόγω ικανοποίησης από αυτές τις συνήθειες.
Συγκεκριμένα αυτό που καταγράφεται είναι μία αυξημένη τάση παρασκευής και μαγειρικής στο σπίτι, κυρίως στο φαγητό με αύξηση 31% και στον καφέ 25%, αλλά και σε γλυκά, σπιτικά σνακ και ψωμί. Αντίθετα μείωση καταγράφεται στην εστίαση με την επίσκεψη σε εστιατόριο και ταβέρνα να παραμένει στο -38% και το delivery στο -19%. Παράλληλα, όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, υπάρχει ένας πυρήνας καταναλωτών περίπου αυξημένος κατά 2% οι οποίοι επιλέγουν πλέον την συστηματική προμήθεια αγαθών εξ αποστάσεως.
