Υψηλές πτήσεις για τα επόμενα χρόνια εκτιμούν οι ειδικοί της αγοράς ακινήτων ότι θα εμφανίσουν τα ακίνητα στην Ελλάδα. Και αυτό παρά τις ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες που απειλούν να εκτροχιάσουν τον προϋπολογισμό εν εξελίξει έργων, ιδίως σε περιπτώσεις όπου οι εργολάβοι δεν έχουν «κλειστά» συμβόλαια. Ωστόσο, το κύμα ακρίβειας φαίνεται ότι, τουλάχιστον για την ώρα, δεν φοβίζει τους παίκτες της κτηματαγοράς, είτε επειδή ακόμη το real estate δεν εξαρτάται τόσο από το νέο προϊόν, δηλαδή υπάρχει ακόμη σημαντικό απόθεμα να διατεθεί. Είτε επειδή όσοι δραστηριοποιούνται στην αγορά ακινήτων προσβλέπουν στην λήψη νομοθετικών πρωτοβουλιών από την κυβέρνηση, όπως, εξάλλου, έχουν ζητήσει στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου.
Με τα δεδομένα αυτά οι προβλέψεις κάνουν λόγο για άνοδο των αξιών στο real estate που αποδίδεται σε ένα «κοκτέιλ» παραγόντων που συναντάται, ίσως, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, περιλαμβάνοντας την απλούστευση και μείωση της φορολογίας χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, τις ευρύτερες μεταρρυθμίσεις, όπως η ψηφιοποίηση του κράτους και τη σταθεροποίηση, όπως και την εμφάνιση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Τα συστατικά αυτά, λοιπόν, οδηγούν στην άνοδο των αξιών των ακινήτων, αλλά και σε νέες τάσεις, όπως η απουσία επαρκούς εισοδήματος, κυρίως από νέους που βρίσκονται σε αναζήτηση πρώτης κατοικίας.
Όσοι εξάλλου, παρακολουθούν συστηματικά τα τελευταία χρόνια το συνέδριο για την ακίνητη περιουσία Prodexpo -ολοκληρώθηκε χθες- θα έχουν διαπιστώσει, ίσως, ότι τα κορυφαία στελέχη εταιριών ακινήτων, που συμμετείχαν σε αυτό, διατύπωσαν για πρώτη φορά, από κοινού, μια πρόβλεψη. Ότι η κτηματαγορά έχει «καθαρό ορίζοντα», δηλαδή θα παραμείνει στιβαρή, με ανοδική πορεία λόγω αυξημένης προσφοράς τουλάχιστον για την επόμενη πενταετία. Ποιοι είναι οι λόγοι;
- Η βελτίωση των θεμελιωδών οικονομικών μεγεθών και η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, όπως η ψηφιοποίηση, η βελτίωση της φορολογίας και οι διαρκείς αναθεωρήσεις των προβλέψεων για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Οι επενδυτές δηλαδή, όπως ανέφερε και ο Chief Property Investment Officer της Premia Κ. Πεχλιβανίδης αξιολογούν θετικά το γεγονός ότι η οικονομία όχι μόνο έχει σταθεροποιηθεί αλλά εμφανίζει και ανοδικούς ρυθμούς ανάπτυξης, γεγονός που καθιστά εφικτή την «κατάρτιση business plan που μπορεί να εφαρμοστεί, χωρίς να είναι καταδικασμένο να παραμείνει άσκηση επί χάρτου».
-Η πρόοδος που έχουν πραγματοποιήσει οι τράπεζες ως προς τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, γεγονός που επιτρέπει να προχωρήσουν στη χορήγηση χρηματοδότησης ευκολότερα και δη σε νοικοκυριά που αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν την αγορά στέγης. Σύμφωνα άλλωστε, με πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, «τα «κόκκινα δάνεια» των ελληνικών τραπεζών έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 46 δισ. ευρώ από τον Ιούνιο του 2020 οπότε ανέρχονταν σε 75,3 δισ. ευρώ και κατά περίπου 78 δισ. ευρώ από το υψηλότερο σημείο που είχαν φτάσει, τον Μάρτιο του 2016 (107,2 δισ. ευρώ).
-Η έξοδος της αγοράς ακινήτων από το κώμα και την απαξίωση που βρισκόταν μέχρι το 2018. Έτσι, το γεγονός αυτό σε συνδυασμό «με τις τεράστιες ευκαιρίες που παρουσιάζει η κτηματαγορά» είναι ένας από τους βασικούς λόγος για τους οποίους το Brook Lane Capital επιλέγει την χώρα μας για να επενδύσει τα τελευταία χρόνια, όπως ανέφερε, πρόσφατα, ο ιδρυτής του Frank Aziz. Να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι η Brook Lane προτιμά, κατά βάση, να επενδύει σε ξενοδοχεία, σε συνεργασία με Έλληνες εταίρους που διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία, έχοντας στο χαρτοφυλάκιό της σημαντικό αριθμό έργων αναβάθμισης κτιρίων. Σύμφωνα, δε, με πληροφορίες της αγοράς, μία από τις τελευταίες επενδύσεις του Aziz περιλαμβάνει ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων στη Γλυφάδα που λόγω της προνομιακής του θέσης παρουσιάζει σημαντικές προοπτικές αξιοποίησης.
-Η είσοδος στην αγορά νέων επενδυτών που προτιμούσαν πριν από μερικά χρόνια να βλέπουν με το…κιάλι το ελληνικό real estate και απείχαν συστηματικά για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως ανέφερε ο Γ. Ι. Κορμάς, Ανώτερος Γενικός Διευθυντής και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Τράπεζας Πειραιώς. Σύμφωνα με τον ίδιο εκτός από την κατοικία, οι τομείς real estate που θα έχουν σημαντικές προοπτικές είναι τα κέντρα δεδομένων, οι χώροι ανάπτυξης κι έρευνας και βέβαια τα logistics.
-Οι τομές που έχουν γίνει στη φορολογία, που περιλαμβάνουν την μείωση του ΕΝΦΙΑ, το αφορολόγητο για γονικές παροχές αξίας έως 800 χιλ. ευρώ και την απαλλαγή από την επιβολή ΦΠΑ στα νεόδμητα. Ωστόσο, απαιτούνται ακόμη ορισμένες βελτιωτικές παρεμβάσεις ώστε να απλοποιηθεί η υλοποίηση των μεταβιβάσεων, καθώς παρότι αυτές γίνονται εξολοκλήρου ψηφιακά, απαιτείται η συγκέντρωση μέχρι δέκα δικαιολογητικών με αποτέλεσμα η διαδικασία να δυσχεραίνεται, όπως ανέφερε, στο συνέδριο ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς. Κατά τον ίδιο θα πρέπει να καταργηθεί ο συμπληρωματικός φόρος ακινήτων, ενώ ενδεχομένως, το οικονομικό επιτελείο να έπρεπε να αξιολογήσει την παράταση της ισχύος του μέτρου της απαλλαγής ΦΠΑ.
