Ας προσδεθούμε και ας προετοιμαστούμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με συνεχείς αυξήσεις των τιμών των αγροτικών και των καταναλωτικών αγαθών. Οι αυξήσεις των επιτοκίων, δεν θα καταφέρουν να αποτρέψουν αυτό το φαινόμενο. Διότι απλά, οι αυξήσεις των τιμών δεν έχουν να κάνουν πλέον με τους κανόνες της οικονομίας, αλλά με το νέο διεθνές κοινωνικό περιβάλλον.
Οι τιμές των προϊόντων συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, παρ’ όλο που ο δακτυλοδεικτούμενος βασικός υπαίτιος, που ήταν μέχρι πρόσφατα το ενεργειακό κόστος, έχει υποχωρήσει αισθητά. Ωστόσο υπάρχει μια επιπλέον αιτία που δεν επιτρέπει την αποκατάσταση της ισορροπίας ανάμεσα στη ζήτηση και την προσφορά. Καθώς η προσφορά συνεχίζει να μειώνεται τόσο στον αγροτικό τομέα, όσο και στη βιομηχανική παραγωγή καταναλωτικών αγαθών.
Ποια είναι αυτή η αιτία; Είναι η γνώριμη σε εμάς εδώ στην Ελλάδα, αποστροφή των νέων να αποδεχθούν θέσεις απασχόλησης στην αγροτική και βιομηχανική παραγωγή. Μια αποστροφή που έχει δομηθεί εδώ και αρκετά χρόνια, πάνω στα στερεότυπα των οικογενειών να γίνουν τα παιδιά τους επιστήμονες, να πάρουν ένα χαρτί και να διοριστούν ή «να χωθούν» κάπου. Κι έτσι την ίδια στιγμή που οι δείκτες της νεανικής ανεργίας στη χώρα μας παραμένουν σε υψηλά εφιαλτικά επίπεδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, απουσιάζουν εργατικά χέρια από τα χωράφια, από τις κτηνοτροφικές μονάδες, από τις βιομηχανίες, από τη διακίνηση και άλλες παραγωγικές διαδικασίες.
Η ανισορροπία λοιπόν που παρουσιάζεται ανάμεσα στις ανοικτές θέσεις απασχόλησης και στους νέους που επιθυμούν να τις καλύψουν, οδηγούν στην αύξηση του κόστους παραγωγής. Διότι αυξάνεται για παράδειγμα το κόστος της συλλογής των καρπών, αφού αυξάνονται τα ημερομίσθια για να προσελκύσουν αλλοδαπούς εργάτες γης και μειώνεται ο όγκος της συγκομιδής από τα δένδρα, αφού λείπουν χέρια.
Και αν στη χώρα μας το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η οικονομία οφείλεται στην άρνηση των νέων ανέργων να ενταχθούν στις παραγωγικές γραμμές και στην αδυναμία των επιχειρηματικών μονάδων να προσελκύσουν τους νέους που δεν εργάζονται, κάπου αλλού τα πράγματα παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας όπως είναι η Ινδία, η Μαλαισία, η Ινδονησία και το Βιετνάμ, έχει κάνει την εμφάνιση του για πρώτη φορά, το φαινόμενο της ύπαρξης κενών θέσεων απασχόλησης στη βιομηχανική παραγωγή. Συγκεκριμένα δεν αναπληρώνονται οι εργαζόμενοι που είτε συνταξιοδοτούνται είτε παραιτούνται, από άλλους νέους εργαζόμενους. Δηλαδή οι νέοι δεν εντάσσονται στην παραγωγική διαδικασία.
Έτσι μια σειρά από χώρες που αποτελούσαν για δεκαετίες τα εργοστάσια των καταναλωτικών προϊόντων της Δύσης, σήμερα παρουσιάζουν κενά στην παραγωγική τους αλυσίδα. Πού οφείλεται αυτή η κατάσταση;
Κατά πρώτον, στη βελτίωση του επιπέδου ζωής αυτών των νέων ανθρώπων, που από τη μια δεν θέλουν να ζήσουν με στερήσεις όπως οι γονείς τους και από την άλλη έχουν την πολυτέλεια του χρόνου να αναζητούν καλύτερες ευκαιρίες, αφού δεν πιέζονται χρηματικά.
Κατά δεύτερον, οι νέοι στις προαναφερθείσες χώρες είτε δεν παντρεύονται, είτε δεν κάνουν πολλά παιδιά, ώστε να έχουν την ανάγκη απόκτησης υψηλότερων εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων.
Και κατά τρίτον σύμφωνα με την WSJ, οι νέοι στις ασιατικές χώρες έχουν επηρεαστεί σε σημαντικότατο βαθμό από το “life style” που παρουσιάζεται στα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να αρνούνται θέσεις εργασίας που εκτιμούν πως υποβιβάζουν την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους, καθώς και την εικόνα που έχει γι’ αυτούς ο ψηφιακός κοινωνικός τους περίγυρος.
Με δυο λόγια οι νέοι στη Νοτιοανατολική Ασία αναζητούν κάτι το διαφορετικό για τον εαυτό τους και το μέλλον τους, από το να αποτελούν φθηνή εργατική δύναμη για την παραγωγή αγαθών που καταναλώνονται σε άλλες χώρες. Σαν αποτέλεσμα, το κόστος παραγωγής στις συγκεκριμένες χώρες αυξάνεται. Διότι οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να αυξήσουν τους μισθούς που προσφέρουν για να κρατήσουν σταθερή την παραγωγή τους και να συνεχίσουν να ικανοποιούν τη ζήτηση των καταναλωτών. Οπότε θα μετακυλήσουν το κόστος, αυξάνοντας την τιμή πώλησης των αγαθών.
Εάν δεν τα καταφέρουν τότε θα αναγκαστούν να χαμηλώσουν την παραγωγή τους. Κάτι που θα οδηγήσει σε μη ικανοποίηση της ζήτησης, που θα έχει σαν αποτέλεσμα και πάλι την αύξηση των τιμών. Ακόμα και αν αποφασίσουν να αντικαταστήσουν μέρος της παραγωγής τους με ρομποτικούς βραχίονες και πάλι θα απαιτηθούν επενδύσεις που θα χρηματοδοτηθούν από τις ίδιες τις επιχειρήσεις μέσω των εσόδων τους, που θα πρέπει να αυξηθούν.
Οι κοινωνικές αλλαγές που συντελούνται στη Νοτιοανατολική Ασία δημιουργούν ένα κενό στην παγκόσμια παραγωγική και εφοδιαστική αλυσίδα. Ένα κενό που με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, θα οδηγήσει την αύξηση της τιμής των καταναλωτικών προϊόντων. Η αύξηση αυτή, με τη σειρά της θα συνεχίσει να οδηγεί σε νέες πληθωριστικές τάσεις, που δεν μπορούν να ανασχεθούν ούτε με αυξήσεις επιτοκίων, ούτε με δασμούς, ούτε με εμπορικούς αποκλεισμούς. Ας προσδεθούμε λοιπόν και ας λάβουμε τα μέτρα μας.